1. Z art. 6 ust. 1 uodo (defi nicji danych osobowych) wynika, że dana informacja ma charakter osobowy, jeżeli wiemy, kogo ona dotyczy, lub nie wiemy, ale bez trudu możemy to określić, bezpośrednio lub pośrednio, przez powołanie się na jej numer identyfi kacyjny albo jeden lub kilka czynników określających jej cechy (fi zyczne, fi zjologiczne, umysłowe, ekonomiczne, kulturowe lub spo-łeczne9.
2. Do rzędu danych osobowych zalicza się również informacje o dochodach i zadłużeniu konkretnej osoby10, o tym czyim dana osoba jest
klientem/pa-8 W rozumieniu Prawa prasowego.
9 Prywatność może również zostać naruszona przez każdą wypowiedź o charakterze in-formacyjnym. Nie jest istotne przy tym, czy rozpowszechniana informacja jest praw-dziwa, czy też fałszywa, ponieważ nawet spekulacja odnośnie do życia prywatnego innej osoby może naruszać omawiane dobro. Prywatność zostanie także pogwałcona przez opublikowanie wizerunku utrwalonego w prywatnej sytuacji. Zaznaczyć należy ponadto, iż ochrona prywatności nie ustaje nawet po ujawnieniu prywatnych danych. Odpowiedzialność za naruszenie prywatnej sfery życia będzie ponosić także osoba, której działanie polegało jedynie na powtarzaniu tych wiadomości.
10 A zatem rozpowszechnianie takich informacji należy traktować w kategoriach naru-szenia danych osobowych. Powyższe znajduje swoje potwierdzenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który uznał, że wysokość zarobków poszczególnych pracowników jest tajna, a ich udostępnienie jest naruszeniem dóbr osobistych (zob. Uchwała SN z 16 lipca 1993 r., I PZP 28/93, OSNC 1994/1/2). Czyli dokumenty zawierające informacje o wysokości wynagrodzenia mogą zostać udostępnione do wglądu jedynie pracowni-kowi, którego dotyczą. Pracownik, którego prawa zostały naruszone (np. rozpowszech-niono informacje o wysokości jego zarobków), może domagać się od pracodawcy odszkodowania i stosownego zadośćuczynienia. Niezależnie od odpowiedzialności cywilnej pracodawca, w którego fi rmie doszło do bezprawnego rozpowszechniania danych osobowych, takich jak: informacje o wysokości wynagrodzenia pracowników, naraża się na odpowiedzialność za złamanie przepisów Ustawy o ochronie danych oso-bowych. Istnieją sytuacje, w których zainteresowanie życiem prywatnym danej osoby może być usprawiedliwione z powodu zajmowanego przez nią stanowiska. Dotyczy to osób powszechnie znanych, biorących udział w życiu publicznym. Zdaniem Naczelne-go Sądu AdministracyjneNaczelne-go we Wrocławiu (Wyrok z 6 maja 1997 r., II SA/Wr 929/96, ONSA 1998/2/54) wysokość wynagrodzenia członków zarządu gminy (wójta,
burmi-cjentem, z kim wiąże ją stosunek prawny o charakterze ciągłym, adres poczty elektronicznej11, a także – niekiedy – jej wizerunek12.
3. Dane te mogą przybierać różną formę utrwalenia i występować w postaci notatki, zdjęć, fi lmów, zarejestrowanych głosów (fonoskopii) lub za pomocą badań struktury kwasu DNA13.
4. Zgodnie z poglądami wyrażonymi w piśmiennictwie charakter danych osobo-wych posiadają informacje z różnych dziedzin życia, o ile tylko istnieje możli-wość powiązania ich z określoną osobą.
5. W ustawie o ochronie danych osobowych nie pojawiają się takie pojęcia, jak „dane zwykłe” i „dane wrażliwe” (sensytywne), ale taki podział dyktuje ich bezpośrednie użycie, a także ma miejsce w wielu interpretacjach GIODO. Mówiąc najprościej, dane wrażliwe to informacje, które mogą zostać wyko-rzystane przeciwko interesom danej osoby przez ich ujawnienie, udostępnienie lub zmanipulowanie, a których przetwarzanie jest poddane ochronie i szcze-gólnemu trybowi. Wszelkie inne dane osobowe nazywamy danymi zwykłymi.
strza i ich zastępców) nie należy wyłącznie do sfery prywatności osób piastujących te stanowiska, gdyż wiąże się z ich funkcją publiczną. Na zasadzie art. 4 ust. 2 w związku z art. 14 ust. 6 pp organ gminy nie może odmówić redaktorom prasowym udziele-nia informacji o wysokości wynagrodzeudziele-nia za pracę osób piastujących te stanowiska. Zatem pełnienie określonych funkcji publicznych w organach władzy państwowej lub samorządowej skutkuje jawnością wynagrodzeń tych osób. Jawności takiej nie można jednak stosować wobec pracowników, którzy nie pełnią funkcji publicznych. Ochronie danych osobowych nie podlegają również informacje o wynagrodzeniu kadry kierow-niczej spółek państwowych (art. 15 tzw. ustawy kominowej, tj. Ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagrodzeniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi [Dz.U. z 2000 r. Nr 26, poz. 306 z późn. zm.]). Tak samo co do zasady jawne są wynagrodzenia członków zarządów spółek giełdowych. Zarówno przepisy, jak i zasady dobrej praktyki wymagają, aby publikować je w raportach rocznych. Obecnie podaje się zarobki każ-dego menedżera z osobna, choć wcześniejszą praktyką było ujawnianie ich łącznie dla całego zarządu.
11 Danymi osobowymi nie są więc pojedyncze informacje o dużym stopniu ogólności, np. sama nazwa ulicy i numer domu, w którym mieszka wiele osób, czy wysokość wynagrodzenia. Informacja taka będzie stanowić dane osobowe, gdy zostanie zesta-wiona z innymi danymi, np. imieniem i nazwiskiem czy numerem PESEL pracownika. Podobnie adres poczty elektronicznej, bez dodatkowych informacji, umożliwiających ustalenie tożsamości osoby, zasadniczo nie stanowi danych osobowych. Występujący samodzielnie adres poczty elektronicznej można jednak – w wyjątkowych przypad-kach – uznać za dane osobowe, ale tylko wtedy, gdy elementy jego treści pozwalają, bez nadmiernego wysiłku (kosztów, czasu lub działań) na ustalenie na ich podstawie tożsamości danej osoby. Dzieje się tak w sytuacji, gdy elementami treści adresu są np. imię i nazwisko jego właściciela.
12 Wizerunek osoby staje się chronioną prawem jedną z danych osobowych dopiero wte-dy, gdy daje się go powiązać z określoną osobą i został rozpowszechniony bez zgody osoby sfotografowanej.
13 K. Napierała, Prawne aspekty ochrony danych osobowych przetwarzanych w
Przykładowo danymi zwykłymi są: imię i nazwisko, adres zamieszkania, wy-kształcenie, numer ewidencyjny (identyfi kacyjny) (PESEL)14.
W rozumieniu art. 27 uodo danymi wrażliwymi są informacje ujawniające: a) pochodzenie rasowe lub etniczne;
b) poglądy polityczne;
c) przekonania religijne lub fi lozofi czne; d) stan zdrowia;
e) przynależność partyjną, związkową lub wyznaniową; f) kod genetyczny;
g) nałogi;
h) życie i orientację seksualną;
i) skazania i orzeczenia dotyczące mandatów i kar, a także inne wydane w postępowaniu sądowym lub administracyjnym.
Jeśli zaś chodzi o kwes ę rozpowszechniania wizerunku osób bez ich zgody, to sprawę reguluje Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631), która w art. 81 ustanawia zasa-dę, iż rozpowszechnianie wizerunku jakiejś osoby wymaga jej zgody.
Jako rozpowszechnianie należy z kolei rozumieć jakiekolwiek udostępnianie publiczne fotografi i, np. umieszczanie jej na wystawie, stronie internetowej, w gazecie itp. Zakłada się m.in., że zgoda taka została wyrażona, gdy osoba, któ-rej wizerunek będzie rozpowszechniany, otrzymała za to zapłatę. Od powyższej zasady przewidziane są jednak dwa wyjątki, nie jest bowiem wymagana zgoda na rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej lub jeżeli wizeru-nek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szcze-gólności politycznych, społecznych, zawodowych. Ponadto zgoda taka nie jest wymagana od osoby stanowiącej jedynie szczegół całości, takiej jak: zgroma-dzenie, krajobraz, publiczna impreza itp., bądź gdy jej widok będzie szczegółem jakiejś całości, np. widok przechodniów na ulicy.
Powyższe uregulowania dotyczą jedynie rozpowszechniania wizerunku. Pa-miętać jednak należy, że wizerunek, w świetle przepisów art. 22 Kodeksu cywil-nego, stanowi dobro osobiste każdego człowieka i jako takie podlega ochronie. Jednakże ochrona ta nie jest tak daleko idąca jak przy opisanym powyżej roz-powszechnianiu czyjegoś wizerunku, do którego wymagana jest wyraźna zgoda portretowanej osoby.
Można więc przyjąć, iż w przypadku, gdy fotografi a nie będzie rozpowszech-niana, wyraźna zgoda portretowanej osoby nie jest wymagana. Wystarczająca wydaje się tu zgoda domniemana – którą możemy przyjąć, gdy portretowana
14 Numer PESEL (Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności) jest to 11-cyfro-wy stały symbol numeryczny jednoznacznie identyfi kujący określoną osobę fi zyczną. Zbudowany jest z następujących elementów: zakodowanej daty urodzenia (dwóch ostatnich cyfry roku, miesiąca i d), liczby porządkowej z zakodowanym oznaczeniem płci i cyfry kontrolnej. Numer PESEL nadaje minister właściwy do spraw wewnętrz-nych w formie czynności materialno-technicznej. Nadanie numeru PESEL następuje za pośrednictwem urzędu gminy właściwego ze względu na miejsce zamieszkania.
osoba, mając tego świadomość, nie sprzeciwia się temu wyraźnie, ale gdy oso-ba taka sprzeciwi się fotografowaniu, będzie to wiążące dla fotografa, bowiem fotografowanie, fi lmowanie takiej osoby stanowić będzie naruszenie jej dobra osobistego, co uprawniać będzie ją np. do żądania zaprzestania dalszych naru-szeń, a także odszkodowania czy zadośćuczynienia.
Także zapis obrazu i dźwięku z monitoringu tworzy zestaw danych osobo-wych, który po spełnieniu określonych warunków15 może być zbiorem danych w rozumieniu art. 7 ust. 1 uodo16.
6. Danymi osobowymi nie są informacje o osobach zmarłych, gdyż zakresem przedmiotowym Ustawy o ochronie danych osobowych objęte są wyłącznie dane dotyczące osób fi zycznych.