oczyszczalni ścieków
W Polsce stosowane są różne rozwią-zania technologiczne przydomowych oczyszczalni ścieków. Zalicza się do nich przede wszystkim:
■ systemy z drenażem rozsączającym,
■ fi ltry piaskowe,
■ oczyszczalnie z osadem czynnym,
■ oczyszczalnie ze złożem biologicz-nym,
■ systemy hybrydowe (osad czynny + złoże biologiczne),
■ systemy hydrofi towe.
Pierwszym elementem każdej przy-domowej oczyszczalni powinien być
osadnik gnilny, ponieważ zapewnia on eliminację największych zanieczyszczeń, które usuwane są ze ścieków w wyniku procesów sedymentacji, fl otacji i fermen-tacji [7]. Osadniki gnilne wykonuje się zazwyczaj w konstrukcji żelbetowej lub z tworzyw sztucznych jako zbiorniki dwu- lub trzykomorowe. Stosunek pojemności komór w osadnikach dwukomorowych wynosi zazwyczaj 2:1, a w trzykomo-rowych 2:1:1 [7]. Zgodnie z normą DIN 4261 [8] jednostkowa pojemność czynna osadnika gnilnego powinna wy-nosić przynajmniej 0,3 m3/mieszkańca, a ogólna jego pojemność powinna być większa od 3 m3. Natomiast według PN-EN 12566-1:2004/A1 minimalna pojemność osadnika gnilnego powin-na wynosić 2 m3. Zazwyczaj zaleca się, aby czas zatrzymania ścieków w osad-niku wynosił 3–4 dni, co zapewnia ich mechaniczne oczyszczenie. Wydłu-żenie czasu przetrzymania ścieków do 10 dni umożliwia natomiast ich pełne biologiczne oczyszczanie w procesach beztlenowych [7].
Na rys. 3 przedstawiono przykła-dowe kształty osadników gnilnych Rys. 3 Kształty i wzajemne połączenia komór w osadnikach gnilnych żelbetowych według [9]
Rys. 4 Schemat dwukomorowego osadnika gnilnego w konstrukcji żelbetowej wg niemieckiej normy DIN 4261 [8]
t e c h n o l o g i e
Rys. 5 Minimalne odległości poszczególnych elementów przydomowej oczyszczalni ścieków od innych obiektów według [7], opracowano na podstawie rysunku R. Błażejewskiego [14]
trzykomorowych według Z. Heidricha [9], a na rys. 4 – schemat dwukomoro-wego osadnika gnilnego według nor-my DIN 4261 [8].
Prawidłowo skonstruowany i eksploa-towany osadnik gnilny podczas wielo-letniej eksploatacji jest w stanie zapew-nić średnio 50-procentową eliminację zawiesin ogólnych oraz skuteczność zmniejszania BZT5 i ChZT na poziomie 30–40% [3]. Informacje z literatury światowej wskazują natomiast, że sku-teczność usuwania zawiesin ogólnych w osadnikach może dochodzić nawet do 80–90% [10]. Przez wiele lat uwa-żano, że skuteczność usuwania zanie-czyszczeń w osadniku gnilnym zależy od liczby komór [11], jednak z naj-nowszych badań wynika, że efektyw-ność oczyszczania ścieków w osadniku nie jest bezpośrednio uzależniona od liczby komór [3, 12].
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury [13] osadnik gnilny po-winno się lokalizować jak najbliżej domu – przykanalik powinien być prze-dłużeniem poziomu kanalizacyjnego wewnątrz budynku i przebiegać bez załamań. Ułatwia to spływ ścieków, wentylację i ogranicza straty ciepła.
Dopuszcza się instalację osadników w bezpośrednim sąsiedztwie budyn-ków jednorodzinnych, pod warunkiem wyprowadzenia ich odpowietrzenia przez instalację kanalizacyjną co
naj-mniej 0,6 m powyżej górnej krawędzi okien i drzwi zewnętrznych w tych budynkach. Osadnik powinien być też oddalony przynajmniej 15 m od studni stanowiącej ujęcie wody pitnej i 7,5 m od granicy działki, drogi pu-blicznej lub chodnika przy ulicy. Ta ostatnia odległość jest zmniejszona do 2 m przy zabudowie indywidualnej lub zagrodowej (rys. 5). Lokalizacja osadni-ka powinna umożliwiać jego opróżnia-nie – odległość wozu asenizacyjnego od włazu zbiornika może dochodzić maksymalnie do 20–30 m.
Osadniki gnilne, które są prawidłowo wykonane, praktycznie nie wymagają żadnych zabiegów konserwacyjnych.
Podstawowym zabiegiem eksploata-cyjnym jest usuwanie osadu i kożucha z częstotliwością, która zależy od po-jemności czynnej osadnika oraz od ob-jętości i zanieczyszczenia dopływających ścieków. Najczęściej zaleca się usuwanie osadów z osadnika gnilnego raz w roku lub raz na dwa lata.
Bibliografia
1. Rocznik statystyczny rolnictwa i obsza-rów wiejskich, GUS, Warszawa 2008.
2. Infrastruktura komunalna w 2010 roku, Informacje i opracowania statystyczne, GUS, Warszawa 2011.
3. K. Jóźwiakowski, Badania skuteczności oczyszczania ścieków w wybranych sys-temach gruntowo-roślinnych, rozprawa
habilitacyjna, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, PAN Oddział w Kra-kowie, 2012; http://www.infraeco.pl/pl/
art/a_16497.htm
4. Z. Mucha, J. Mikosz, Racjonalne sto-sowanie małych oczyszczalni ścieków z uwzględnieniem kryteriów zrówno-ważonego rozwoju, „Czasopismo Tech-niczne. Środowisko,” Wyd. Politechniki Krakowskiej, zeszyt 2-Ś, 2009.
5. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie sub-stancji szczególnie szkodliwych dla środo-wiska wodnego (Dz.U. Nr 137, poz. 984).
6. Z. Sadecka, Oczyszczanie ścieków z ma-łych miejscowości. Oczyszczanie ścieków i przeróbka osadów ściekowych, Ofi cyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogór-skiego, Zielona Góra 2008.
7. Z. Heidrich, M. Kalenik, J. Podedworna, G. Stańko, Sanitacja wsi, Wydawnictwo Seidel-Przywecki, 2008.
8. DIN 4261 Kleinklaranlagen, Juni 1994.
9. Z. Heidrich, Przydomowe oczyszczalnie ścieków. Poradnik, Centralny Ośrodek In-formacji Budownictwa, Warszawa 1998.
10. Metcalf and Eddy, Wastewater Engi-neering: Treatment, Disposal, Reuse, McGraw Hill, New York 1991.
11. K. Kuczewski, Efekty oczyszczania ście-ków bytowo-gospodarczych w trzykomo-rowym osadniku przepływowym, Zeszyty Probl. PZiTS nr 672, Technika Sanitarna Wsi: Kształtowanie wiejskich systemów zaopatrzenia w wodę oraz usuwania i oczyszczania ścieków, Wrocław 1993.
12. E.C. Jowett, Comparing the performan-ce of prescribed septic tank to long, narrow fl ooded designs, WEFTEC Tech-nical Program 16, San Diego 2007.
13. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powin-ny odpowiadać budynki i ich usytuowa-nie (Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690).
14. R. Błażejewski, Kanalizacja wsi, Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Oddział Wielkopolski, Poznań 2003.
a r t y k u ł sp o n so r o w a n y
61
październik 12 [99]
a r t y k u ł sp o n so r o w a n y
Saint-Gobain Construction Products Polska sp. z o.o.
marka Weber Leca®
tel.: (58) 535 25 95, infolinia: 801 620 000 e-mail: kontakt.weber@saint-gobain.com
www.netweber.pl Leca® KERAMZYT coraz częściej
sto-sowany jest jako podłoże podłogi na gruncie w halach przemysłowych, ma-gazynowych, obiektach sakralnych oraz użyteczności publicznej. Jedna warstwa tego lekkiego kruszywa zastępuje pod-sypkę piaskową, podłoże betonowe i izolację termiczną typowych, najczę-ściej stosowanych rozwiązań. Leca®
KERAMZYT pozwala uzyskać podłoże o największej wytrzymałości spośród wszystkich izolowanych termicznie.