2.1 Struktura zatrudnienia2
W I półroczu 2009 r. na lokalnym rynku pracy wystąpiło osłabienie.
W analizowanym okresie nastąpił spadek zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw. Wyniósł on 3,3% w porównaniu do I półrocza 2008 r. i kształtował się na poziomie 120,5 tys. osób.
Istotnym czynnikiem hamującym wzrost zatrudnienia, w dalszym ciągu jest słaba koniunktura krajowej gospodarki, wywołana przez światowy kryzys gospodarczy. Ponadto, drugą przyczyną są wysokie, pozapłacowe koszty pracy ponoszone przez pracodawców, ale także niedopasowanie popytu i podaży na pracę, spowodowane niskimi lub nieodpowiednimi kwalifikacjami bezrobotnych.
W czerwcu 2009 r. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw łódzkich w porównaniu z okresem poprzednim zmniejszyło się o 2,3% (tabela 2).
Najwyższy wzrost odnotowano w sekcji budownictwo – 5,6%, największy spadek natomiast w sekcji administrowanie i działalność wspierająca, prawie 11%. Strukturę przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw przedstawia wykres 1.
Tab. 2 Pracujący i przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w Łodzi
Wyszczególnienie
Czerwiec 2009 r.
Pracujący Przeciętne zatrudnienie
Handel; naprawa pojazdów samochodowych………...
Transport, gospodarka
magazynowa……….
Administrowanie i działalność wspierająca………... Źródło: Sytuacja społeczno – gospodarcza Łodzi – I półrocze 2009r.
Urząd Statystyczny w Łodzi
W Łodzi podobnie jak w województwie, zdecydowanie przeważa zatrudnieni w sektorze prywatnym. Udział zatrudnionych w firmach tego sektora wyniósł 91%.
Jednocześnie, w I półroczu 2009 r. w sektorze prywatnym w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku odnotowano wzrost zatrudnienia o 1,1 %, natomiast w sektorze publicznym spadło o 14,4%.
Rys. 1. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w I półroczu 2009 r. (wg sekcji PKD 2007)
43,20%
6,00%
24,30%
4,60%
3,10%
2,70%
9,10%
7,00%
przemysł
budownictwo
handel; naprawa pojazdów samochodowych
transport i gospodarka magazynowa
informacja i komunikacja
obsługa rynku nieruchomości
administrowanie i działalność wspierająca
pozostałe
Źródło: GUS
2.2 Bezrobocie
W I półroczu 2009 r. bezrobocie w Łodzi wzrosło. W czerwcu 2009 roku liczba osób zarejestrowanych w łódzkich urzędach pracy wynosiła 27,5 tys. i była wyższa aż o 22% w porównaniu do czerwca 2008 roku. Obserwowany wzrost stopy bezrobocia w Łodzi świadczy o długookresowym pogarszaniu się sytuacji na lokalnym rynku pracy (tabela 3).
W czerwcu 2009 r. zarejestrowano 1311 nowych bezrobotnych. W porównaniu do roku wcześniejszego ich liczba wzrosła o 44%.
Tab. 3 Bezrobotni zarejestrowani w Łodzi i oferty pracy
Bezrobotni nowozarejestrowani ...
Bezrobotni wyrejestrowani... Źródło: Sytuacja społeczno – gospodarcza Łodzi – I półrocze 2009;
Urząd Statystyczny w Łodzi
Wraz z obserwowanym regresem na łódzkim rynku pracy pogorszeniu uległa sytuacja bezrobotnych łodzianek. W końcu czerwca 2008 r. ich liczba wyniosła 13,3 tys. i była wyższa aż o 12,8% niż rok wcześniej, a ich udział wśród pozostających bez pracy sięgał 48,5%.
W czerwcu 2009 r. liczba osób wyrejestrowanych spadła o 6,1% w porównaniu do analogicznego okresu w 2008 roku.
W analizowanym okresie zwiększyła się liczba osób bezrobotnych bez prawa do zasiłku o 12,7%. Prawa do zasiłku nie posiadało 21,6 tys. osób (o 2,4 tys. osób więcej niż przed rokiem). W końcu czerwca 2009 r. ich udział sięgał 79% (przed rokiem 85%) w stosunku do całkowitej liczby osób zarejestrowanych jako bezrobotne.
Pod koniec czerwca 2009 r. wpłynęło zdecydowanie mniej ofert pracy do urzędów niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Zgłoszono zaledwie 1383 oferty, czyli o 43%
mniej niż przed rokiem.
Wśród bezrobotnych najliczniejszą grupę stanowiły osoby z najniższymi kwalifikacjami. Były to osoby z wykształceniem podstawowym i niższym – 10,5 tys. osób (38,2%) oraz zasadniczym zawodowym – 5,6 tys. osób (20,1%). Najmniej osób bezrobotnych legitymowało się dyplomami wyższych uczelni – 2,9 tys. osób (10,6% - tabela 4).
Tab. 4 Bezrobotni według wieku i poziomu wykształcenia
Wyszczególnienie 30 VI 2008 r.
30 VI 2009 r.
Bezrobotni w wieku:
Ogółem...
w tym z wykształceniem:
wyższym...
policealnym i średnim zawodowym...
średnim ogólnokształcącym...
zasadniczym zawodowym...
podstawowym i niższym...
22526 Źródło: Sytuacja społeczno – gospodarcza Łodzi – I półrocze 2009 r.
Urząd Statystyczny w Łodzi
W I półroczu 2009 r. we wszystkich grupach wiekowych bezrobotnych wystąpił wzrost ich liczby. Według powyższego kryterium największą liczebnie grupę wśród bezrobotnych nadal stanowiły osoby w wieku 45-54 lata – 8,1 tys. (29,4%), a najmniejszą 24 lata i mniej – 2,9 tys. (10,7% bezrobotnych – wykres 1).
Rys. 2. Zmiany liczby i struktury osób bezrobotnych w Łodzi według wieku w I półroczu 2008 i 2009
24 lata i mniej 25-34 35-44 45-54 55 lat i więcej
Źródło: GUS
W końcu I półrocza 2009 r. we wszystkich grupach stażowych wystąpił wzrost liczby osób bezrobotnych. Najliczniejszą grupą bezrobotnych w końcu czerwca 2009 r. były osoby, które pracowały poniżej jednego roku (19,3%) i 1-5 lat (18,5%). Najmniejszą zaś ze stażem pracy 30 lat i więcej (4,2% - tabela 5).
Tab. 5 Bezrobotni według stażu pracy
Wyszczególnienie
Według stażu pracy w latach poniżej 1 Źródło: Sytuacja społeczno - gospodarcza Łodzi – I półrocze 2009 r.; Urząd Statystyczny w Łodzi
W I półroczu 2009 r. na łódzkim rynku pracy w porównaniu do innych dużych miast Polski nadal utrzymywała się niekorzystna sytuacja. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Łodzi znaczącą się podwyższyła w ciągu ostatniego roku, osiągając najwyższy poziom w porównaniu do innych miast (tabela 6).
W czerwcu 2009 r. w porównaniu do czerwca 2008 r. liczba bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy podwyższyła się we wszystkich konfrontowanych miastach.
Największy wzrost odnotowano w Warszawie – prawie trzykrotny, w Poznaniu oraz Łodzi.
Tab. 6 Bezrobocie w Łodzi na tle dużych miast
Wyszczególnienie Rok Warszawa Łódź Kraków Poznań Wrocław Zarejestrowani Liczba bezrobotnych
na 1 ofertę pracy Stopa bezrobocia
w % I półr. 2008 Źródło: Sytuacja społeczno-gospodarcza – I półrocze 2009r.; Urząd Statystyczny w Łodzi
Stopa bezrobocia w końcu czerwca 2009 r. wynosiła w Łodzi 8,1% i była o 1,2 pkt.
procentowego wyższa niż w czerwcu 2008 roku, kiedy to wyniosła 6,9%
(w Polsce na koniec czerwca 2008 r. stopa bezrobocia wynosiła 9,4%). Nadal jest ona najwyższa na tle innych dużych miast. We Wrocławiu, drugim spośród
charakteryzowanych miast pod względem wielkości stopy bezrobocia, była ona o 3,7 punktu procentowego niższa niż w Łodzi. W innych dużych miastach Polski jej wartość nie przekraczała 4%.
Dane o łódzkim rynku pracy w I półroczu 2009 r. świadczą, iż utrwalił się na nim negatywny trend związany ze wzrostem bezrobocia oraz spadkiem zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw. Ogólne osłabienie gospodarcze, a wraz z nim spadek produkcji i inwestycji, głównie w sektorze usług, doprowadziły do ogólnego wzrostu bezrobocia i wyraźnego pogorszenia się sytuacji na łódzkim rynku pracy.
W drugiej połowie 2009 roku sytuacja na lokalnym rynku będzie się nadal pogarszać, choć wzrost stopy bezrobocia będzie już zdecydowanie wolniejszy.