12. Zarządzanie ryzykiem w Grupie Kapitałowej
12.2. Ryzyko korporacyjne – kluczowe ryzyka i mitygacja
Zarząd
Ostatecznie odpowiedzialny za system zarządzania ryzykiem oraz nadzór nad jego poszczególnymi elementami.
Wspierają efektywne zarządzanie ryzykiem oraz bieżący nadzór
nad ryzykami kluczowymi.
Plan Audytu
ds. Skarbowości – Skarbnik Korporacyjny
Wiceprezesa Zarządu ds. Finansowych
Raportowanie do Prezesa Zarządu
12.2. Ryzyko korporacyjne – kluczowe ryzyka i mitygacja
Narzędziem, wykorzystywanym w procesie identyfikacji ryzyka w Grupie Kapitałowej KGHM Polska Miedź S.A. jest Model Ryzyk. Jego budowa oparta jest o źródła ryzyka i dzieli się na następujące 5 kategorii: Technologiczne, Łańcucha wartości, Rynkowe, Zewnętrzne oraz Wewnętrzne. Na poziomie podkategorii wyróżnionych i zdefiniowanych jest kilkadziesiąt podkategorii odpowiadających poszczególnym obszarom działalności lub zarządzania.
Poniżej przedstawiono kluczowe ryzyka Grupy Kapitałowej KGHM Polska Miedź S.A., w tym wskazano specyficzne ryzyka Jednostki Dominującej oraz Grupy KGHM INTERNATIONAL LTD.
W poniższym zestawieniu użyto następujących skrótów: dla Grupy Kapitałowej KGHM Polska Miedź S.A. - Grupa KGHM, dla Grupy KGHM INTERNATIONAL LTD. - Grupa KGHM INTERNATIONAL.
Czynniki ryzyka Ryzyko - opis Mitygacja
Technologia
Technologia (Jednostka Dominująca) Ryzyko technologiczne związane z eksploatacją złóż rud miedzi na dużych głębokościach, w warunkach skojarzonych zagrożeń naturalnych.
Realizacja prac naukowo-badawczych oraz prowadzenie prób ruchowych alternatywnych do stosowanych obecnie technologii wybierania złóż rud miedzi.
(Jednostka Dominująca) Ryzyko niedotrzymania parametru efektywnego czasu pracy oraz niewykorzystania mocy agregatów hutniczych do przerobu koncentratów własnych (HM Głogów).
Budowa instalacji do prażenia koncentratu w HM Głogów, utrzymywanie odpowiedniego rozdziału koncentratów w celu optymalizacji procesu pirometalurgii oraz realizacja prac naukowo-badawczych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności KGHM Polska Miedź S.A.
oraz Grupy Kapitałowej KGHM Polska Miedź S.A. w 2018 r. 71/110
Łańcuch wartości
Planowanie (Grupa KGHM) Ryzyko związane z przyjęciem niewłaściwych parametrów ekonomicznych:
produkcyjnych, inwestycyjnych, makro-ekonomicznych,
finansowych, dla prognozowanych wyników spółki. Prognozowanie poszczególnych obszarów działalności przez wyspecjalizowane komórki merytoryczne.
(Grupa KGHM INTERNATIONAL) Ryzyko związane z dokładnością oszacowania kosztów zamknięcia niektórych kopalń.
Zasoby i rezerwy
(Grupa KGHM) Ryzyko związane z niedostatecznym rozpoznaniem parametrów i charakterystyki złoża, zarówno w projektach eksploracyjnych (szacowanie danych wejściowych do modeli wyceny złóż), jak również w ramach bieżącej eksploatacji.
Ponoszenie dodatkowych nakładów na prace rozpoznawcze podnoszące dokładność oszacowania zasobów i rozpoznanie warunków geologiczno-górniczych, optymalizacja siatki wierceń, badań geologicznych, rozpoznanie wyrobiskami udostępniającymi, konsultacje z zewnętrznymi ekspertami.
Zarządzanie odpadami
(Jednostka Dominująca) Ryzyko braku możliwości składowania odpadów poflotacyjnych.
Eksploatacja, budowa i rozbudowa składowiska zgodnie z Instrukcją eksploatacji. Współpraca z Zespołem Ekspertów Międzynarodowych (ZEM) i Generalnym Projektantem, wprowadzenie Metody Obserwacyjnej w czasie rozbudowy zalecanej przez ZEM, opierającej się na ocenie parametrów geotechnicznych uzyskanych na podstawie oceny wyników prowadzonego monitoringu, które pozwalają wnioskować o zachowaniu budowanego/eksploatowanego obiektu.
Dostępność materiałów i mediów
(Grupa KGHM) Ryzyko związane z brakiem dostępności niezbędnych mediów (energia elektryczna, gaz, woda).
Zapewnienie awaryjnych systemów zasilania w kluczowe media oraz bieżąca ocena bezpieczeństwa sieciowego zasilania. Prowadzenie szeregu inwestycji mających wzmocnić bezpieczeństwo energetyczne.
Umowa ramowa z Polskim Górnictwem Naftowym i Gazownictwem S.A. na sprzedaż paliwa gazowego zwiększająca bezpieczeństwo dostaw gazu.
Produkcja i infrastruktura
(Grupa KGHM) Ryzyko związane z wystąpieniem awarii infrastruktury mającej wpływ na zatrzymanie pracy ciągu technologicznego, związane z czynnikami leżącymi po stronie zarówno zagrożeń naturalnych, jak i czynników wewnętrznych związanych ze stosowaną technologią (także dotyczącą procesu pirometalurgii).
Prewencyjne zarządzanie kluczowymi elementami infrastruktury mającymi wpływ na ciągłość działania.
Bieżące analizy ryzyka geotechnicznego oraz weryfikacja planowanych uzysków.
Powołanie zespołów zadaniowych i eksperckich w obszarze przeciwdziałania awariom infrastruktury hutniczej.
(Grupa KGHM INTERNATIONAL) Ryzyko geotechniczne w kopalniach odkrywkowych (stabilność skarp) oraz w kopalniach głębinowych.
Efektywność i koszty
(Grupa KGHM) Ryzyko dotyczące efektywności kosztowej procesu produkcyjnego, projektów górniczych, przerobu materiałów miedzionośnych, z uwzględnieniem ryzyka znaczącego wzrostu cen materiałów, usług, mediów oraz kosztów rekultywacji.
Monitoring trendów na rynku materiałów miedzionośnych oraz utrzymywanie kosztów na zaplanowanym poziomie.
Tworzenie planów wieloletnich i budżetów pozwalających osiągnąć rentowność w kontekście panujących na rynku warunków.
Rynkowe
Ryzyko rynkowe (Grupa KGHM) Ryzyko związane z wahaniami cen towarów (miedzi, srebra i innych metali),
kursów walutowych i stóp procentowych.
Ryzyko aktywnie zarządzane (w Jednostce Dominującej, zgodnie z obowiązującą Polityką Zarządzania Ryzykiem Rynkowym). Podstawową techniką zarządzania ryzykiem rynkowym w spółce są strategie zabezpieczające wykorzystujące instrumenty pochodne, stosowany jest również „hedging naturalny”.
Ryzyko kredytowe
(Grupa KGHM) Ryzyko związane z brakiem zapłaty należności przez kontrahentów handlowych lub instytucje finansowe.
Ryzyko aktywnie zarządzane (w Jednostce Dominującej, zgodnie z obowiązującą Polityką Zarządzania Ryzykiem Kredytowym). Ograniczanie ekspozycji na ryzyko kredytowe poprzez ocenę i monitoring kondycji finansowej kontrahentów, ustalanie limitów kredytowych oraz stosowanie zabezpieczeń wierzytelności i faktoringu.
Ryzyko płynności
(Grupa KGHM) Zarządzanie ryzykiem utraty
płynności, rozumiane jako zdolność do terminowego regulowania zobowiązań oraz pozyskiwania środków na finansowanie działalności.
Ryzyko aktywnie zarządzane (w Jednostce Dominującej, zgodnie z zaktualizowaną Polityką Zarządzania Płynnością Finansową w Grupie KGHM).
Sprawozdanie Zarządu z działalności KGHM Polska Miedź S.A.
oraz Grupy Kapitałowej KGHM Polska Miedź S.A. w 2018 r. 72/110
Inwestycje i dezinwestycje kapitałowe
(Grupa KGHM) Ryzyko braku uzyskania oczekiwanego zwrotu lub oczekiwanych efektów z inwestycji kapitałowych. Ryzyko utraty wartości spółki, brak osiągnięcia zakładanych synergii, utracone zyski alternatywne, spadek wartości aktywów kapitałowych notowanych na giełdach papierów wartościowych.
Szczegółowe analizy efektywności i zasadności planu inwestycji kapitałowych; analizy przedinwestycyjne projektów oraz stały monitoring wartości posiadanych aktywów.
Zewnętrzne Postępowania administracyjne
(Grupa KGHM) Ryzyko ograniczenia lub wstrzymania działalności w związku z procedurami administracyjno-prawnymi: nieotrzymanie, cofnięcie lub niekorzystne zmiany decyzji administracyjnych.
Prowadzenie z należytą starannością spraw w zakresie uzyskiwania decyzji administracyjnych. Przestrzeganie terminów. Podejmowanie działań wyprzedzających (odnośnie wcześniejszego rozpoczynania procedur i realizacji decyzji z bezpiecznym wyprzedzeniem czasowym). Korzystanie z usług kancelarii prawnych przy obsłudze postępowań administracyjnych. Stosowanie procedur odwoławczych. Zasięganie opinii ekspertów zewnętrznych.
Zagrożenia naturalne
(Grupa KGHM) Ryzyko utraty życia lub zdrowia pracowników, zakłócenia lub ograniczenia produkcji w wyniku wystąpienia wstrząsów sejsmicznych i towarzyszących im tąpnięć lub odprężeń górotworu oraz wystąpienia niekontrolowanych zawałów.
Wprowadzanie szeregu rozwiązań technologiczno-organizacyjnych oraz innych metod aktywnej i pasywnej profilaktyki tąpaniowej, pozwalających na ograniczanie skutków występujących zjawisk dynamicznych (tąpnięć lub odprężeń górotworu) w oddziałach eksploatacyjnych.
Przygotowanie pól rezerwowych mogących przejąć ograniczoną produkcję.
(Jednostka Dominująca) Ryzyko związane z zagrożeniami gazowymi (głównie siarkowodorowe).
Prowadzone jest rozpoznanie występowania zagrożenia gazowego oraz opracowane są zasady prowadzenia robót w warunkach tego zagrożenia. Stosowane są zabezpieczenia indywidualne pracowników oraz urządzenia i środki do redukcji stężeń siarkowodoru i neutralizacji uciążliwych zapachów.
(Jednostka Dominująca) Ryzyko związane z zagrożeniem klimatycznym, rosnącym wraz ze wzrostem głębokości eksploatacji.
Budowa kolejnych szybów wentylacyjnych, zastosowanie klimatyzacji centralnej, stanowiskowej i osobistej oraz skrócony czas pracy.
(Jednostka Dominująca) Ryzyko związane z wystąpieniem zagrożeń wodnymi pod ziemia.
Wdrożenie szeregu rozwiązań technologicznych (np.
sygnalizatory poziomu wody i sygnalizacje alarmowe, drenaż górotworu) oraz organizacyjnych (szkolenia, prowadzenie robót zgodnie z dokumentacją), mających na celu minimalizowanie negatywnych skutków materializacji ryzyka.
Środowisko naturalne i zmiany klimatu
(Grupa KGHM) Wydobywanie rud miedzi, a następnie jej przerób na wszystkich etapach produkcji są nierozłącznie związane z oddziaływaniem na poszczególne komponenty środowiska naturalnego. Ryzyko związane z cenami oraz przyznanym limitem w zakresie emisji CO2.
Dotrzymanie rygorystycznych norm środowiskowych, wynikających z prawa, możliwe jest dzięki systematycznemu modernizowaniu instalacji służących ochronie środowiska, zarówno tych wybudowanych w przeszłości, jak i nowych inwestycji w tej dziedzinie.
(W Jednostce Dominującej wdrożono System Zarządzania Emisjami CO2 oraz normy zarządzania środowiskowego ISO 14001).
(Jednostka Dominująca) Ryzyko związane z oceną jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego (przekroczenia średniorocznego poziomu docelowego arsenu w pyle zawieszonym PM10).
Realizacja działań wynikających z Programów Ochrony Powietrza. Realizacja prac badawczo-rozwojowych oraz Programu dostosowania instalacji technologicznych KGHM do wymogów Konkluzji BAT dla przemysłu metali nieżelaznych wraz z ograniczeniem emisji arsenu.
Prawo i regulacje
(Grupa KGHM) Ryzyko zmian regulacji prawnych w obszarze m.in.: prawa geologiczno- górniczego, ochrony środowiska, energetycznego, korporacyjnego,
ubezpieczeniowego i zabezpieczeń. Monitorowanie zmian w prawie na poziomie poszczególnych jurysdykcji oraz aktywne uczestnictwo w procesach legislacyjnych. Podejmowanie działań wyprzedzających w celu dostosowania do zmian w obszarze organizacyjnym, infrastrukturalnym i technologicznym. W Jednostce Dominującej wdrożono system zarzadzania energią i uzyskano certyfikat zgodności systemu z normą ISO 50001.
Podatki (Jednostka Dominująca) Ryzyko utrzymania formuły podatkowej (podatek od niektórych kopalin) oraz ryzyka podatkowe wynikające z innych regulacji.
(Grupa KGHM INTERNATIONAL) Ryzyka podatkowe wynikające z prowadzenia operacji w wielu jurysdykcjach.
Wewnętrzne Bezpieczeństwo pracy
(Grupa KGHM) Ryzyko poważnego wypadku przy pracy lub chorób zawodowych z powodu niewłaściwej organizacji pracy, nieprzestrzegania procedur lub stosowania niewłaściwych środków ochrony. Ryzyko czasowego zatrzymania odcinka linii produkcyjnej spowodowane ciężkim wypadkiem.
W Jednostce Dominującej wdrożone normy zarządzania BHP 18001/OHSAS; systematyczne szkolenia z zakresu BHP, programy identyfikacji zdarzeń potencjalnie wypadkowych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności KGHM Polska Miedź S.A.
oraz Grupy Kapitałowej KGHM Polska Miedź S.A. w 2018 r. 73/110
Interesariusze (Grupa KGHM) Ryzyko negatywnej kampanii wizerunkowej w mediach oraz ryzyko braku akceptacji społeczności, władz lokalnych lub innych interesariuszy dla prowadzonych prac rozwojowych oraz eksploracyjnych.
Realizacja Strategii CSR, ścisła współpraca z organami administracji publicznej; spotkania i negocjacje z interesariuszami, akcje informacyjne, konferencje, wydawnictwa.
Kapitał Ludzki (Grupa KGHM) Ryzyko pozyskania i utrzymania zasobów ludzkich m.in.: w celu realizacji projektów rozwojowych.
Realizacja programów nakierowanych m.in. na podniesienie efektywności procesów rekrutacyjnych, sukcesji i utrzymania dla kluczowych stanowisk. Program mobilności pracowników.
Bezpieczeństwo , IT, ochrona danych
(Grupa KGHM) Ryzyko utraty poufności, integralności lub dostępności aktywów informacyjnych gromadzonych, przechowywanych lub przetwarzanych na zasobach fizycznych i/lub IT.
Ścisłe przestrzeganie i stosowanie zasad wynikających m.in.: z Polityki Bezpieczeństwa Informacyjnego i Planów Ochrony Obiektów. Dostosowanie Grupy KGHM do wymagań rozporządzenia ogólnego o ochronie danych osobowych (RODO). Systematyczna ewaluacja oceny ryzyka utraty poufności, integralności lub dostępności aktywów informacyjnych.
Etyka i kultura organizacyjna
(Grupa KGHM) Ryzyko nieprzestrzegania ustalonych zasad i standardów postępowania w obszarze przeciwdziałania korupcji i procesie zakupowym oraz ryzyko poniesienia straty poprzez działania na szkodę KGHM.
Ścisłe przestrzeganie i stosowanie zasad wynikających z Kodeksu Etyki Grupy Kapitałowej KGHM Polska Miedź S.A, Polityki Antykorupcyjnej oraz Procedury Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym w Grupie Kapitałowej KGHM Polska Miedź S.A. W Spółkach Grupy Kapitałowej KGHM powołano Pełnomocników ds. Etyki i Antykorupcji oraz wdrożono Procedurę Ujawniania Nieprawidłowości i Ochrony Sygnalistów w Grupie KGHM.
Zarządzanie projektami
(Grupa KGHM) Ryzyko przekroczenia budżetów i harmonogramów projektów/programów oraz odstępstw od zakresu i zakładanej jakości w wyniku niewłaściwego
zarządzania portfelami i projektami. Zarządzanie Projektami zgodnie z Metodyką oraz bieżący monitoring oraz aktualizacja harmonogramów. Bieżąca
ocena efektywności ekonomicznej prowadzonych i przewidywanych do realizacji projektów rozwojowych.
(Grupa KGHM INTERNATIONAL) Ryzyka związane z operacyjnym zarządzaniem i rozwojem kluczowych projektów górniczych, z uwzględnieniem kwestii ponoszonych kosztów, pozwoleń i wymagań infrastrukturalnych.