(z w y sz c z e g ó ln ie n ie m O p a to w s k ie g o ).
N a m ocy ro z p o rzą d zen ia G e n e ra ł-G u b e rn a to rs tw a w L ublinie z d n ia 25 sierp n ia 1917 ro k u , w y d a n e g o n a p o d s ta w ie u p o w a ż n ie n ia J e g o c. i k.
A p ostolskiej M ości C esarza A u stry i i K ró la W ągier o d d a n o zarząd w y m iaru spraw iedliw ości, (z w y jątk iem s ą d o w n ic tw a w o jsk o w eg o i z a rzą d u w ięzień, sp ra w o w a n e g o przez c. i k. w ładze w ojsk ow e) T ym czasow ej R adzie S ta n u , k tó ra m a je w y k o n y w a ć przez sw ój d e p a rta m e n t sp raw iedliw ości.
P ra w o z a tw ie rd za n ia w y ro k ó w śm ierci o raz u łask aw ie n ia p rzysłu gu je R adzie R egencyjnej.
N a m ocy p o w o ła n e g o ro z p o rz ą d z e n ia sąd y p oko ju, u rzęd y h ip o teczn e, n o tary u sz e i k o m o rn icy S ąd o w i w y k o n u ją n ad a l sw e czynności u rz ęd o w e w d o ty ch czaso w y m składzie.
C. i k. sąd o m w ojskow ym je st za strzeżo n e d o ch o d z en ie i k a ra n ie : 1. w szelkich p rz e stę p stw , p o p ełn io n y ch przez o so b y n ależące d o siły zbrojnej M onarchii au stry a ck o -w ę g iersk iej, alb o d o jej o rsz ak u tudzież przez je ń c ó w ; jeżeli w sp ra w ie k arn ej o b o k ta k ic h o só b uczestn iczą obw in ieni, p o d
legający sąd o m cyw ilnym , m oże s ą d w o jsk o w y p o s tę p o w a n ie p rzeciw nim sam p rz ep ro w a d zić a lb o p o zo staw ić je w łaściw em u sąd o w i cy w ilnem u ;
2. zb ro d n i przeciw sile zbrojnej, t. j. n ieu p ra w n io n e g o w e rb u n k u , n a k ła n ian ia lu b pom o cy d o n aru szen ia zaprzysiężoneg o o b o w iąz k u słu żby w o j
skow ej, szp ieg o stw a i in nych czynów sk iero w an y ch p rzeciw c. i k., przeciw polskiej lub też p rzeciw sile z b ro jn e j’ z niem i sprzym ierzonej (§ 327 w ojsk, ust. kar.), dalej zb ro d n i zd ra d y głów nej, o b ra z y m a je sta tu i czło n k ó w D om u cesarskiego, za k łó c an ia sp o k o ju pu b liczn eg o , b u n tu lub ro z ru c h u , w reszcie p rz e stę p stw w ym ienionych w ro z p o rzą d zen iac h N aczelneego w o d z a arm ii z 15 w rześnia 1915, N 39 Dz. rozp., i z 8 m a rc a 1916, N 51 Dz. rozp.;
3) ty ch p rz e stę p stw , k tó re p o p e łn io n e zo stały n a szko dę c. i k. lub polskiej alb o z niem i sprzym ierzonej arm ii, n a szko dę o só b należących d o ty ch arm ii lu b d o ich o rszaku, tudzież n a szk o d ę c. i k. za rząd u w ojsko w ego .
S ąd y i urzęd y w y m iaru sp raw iedliw ości w K rólestw ie P olskiem noszą n azw ę k rólew sko -polskich i sp ra w u ją sw ą d ziałaln o ść w im ieniu K oro ny polskiej.
W ym iar o g ólny sp raw iedliw ości w K rólestw ie P olskiem s p ra w u ją : 1) S ą d y p ok oju
1) S ą d y o k rę g o w e 3) S ą d y ap elacy jn e 4) S ą d najw yższy.
S ied zib ą są d u najw yższego je st W arszaw a.
W raz z w p ro w ad ze n ie m w K rólestw ie P olskiem n a o bszarze Jen e rał- G u b e rn a to rs tw a W arszaw skiego i L ubelskiego u stro ju polsk ieg o są d o w n ic tw a
p a ń stw o w e g o , sto s o w a n ą b ędzie tym czaso w o rosyjska u sta w a p o stę p o w a n ia cy w ilnego (w yd. z r. 1914) i rosyjski K odeks K arny (z r. 1903) z pew n ym i zmiana,mi i uzup ełnieniam i.
M iasto O p a tó w je st siedzibą sędziego śledczego i S ą d u pokoju.
S ęd zią śledczym za m ia n o w an y zo stał n a re w ir O p a to w sk i W ikiera E u geniusz, m ający sw e b iu ro w d a w n y c h b u d y n k a c h rz ąd o w y ch (m o n o p o l);
sędzią p o k o ju p o z o sta ł n a d a l o b y w a te l ziem ski Ł ekow ski L udw ik.
R ew ir O p a to w sk i w ch o d zi w sk ład o k rę g u R ad o m sk ieg o , obejm u jąceg o p o n a d to re w iry : R adom ski, K ozienicki, S an d o m iersk i, O p o c zy ń sk i, K onecki i W ierzbnicki.
Skład Sądu O k ręgow ego w Radomiu.
Maciej G 1 o g i e r (prezes), M arcin K a l i s z c z a k (w ic ep re zes); sędziow ie:
Józef B ekerm an, H e n ry k D rzew iecki, S ew e ry n H orody ski, Ja n M ary an Palm - rich, S ta n isła w P o b ó g -M arm sk i, Jó ze f S zu ster, L ucyan S zw acki, A n to n i S zy m a ń sk i; sęd zio w ie śledczy: W ładysław D robniew icz (w K ozienicach) Ja n K aryory, L eon L oria (w S an d o m ierzu ) F eliks M aciszew ski (w O p ocznie) F e r
d y n a n d R y d e t (w K ońskich) M aryan S o b o l (w W ierzbn ik u) E u gen iu sz W i
k iera (w O p a to w ie ), W a le n ty M ichalski pisarz h ip oteczn y, L udw ik R om an Listkiew icz se k re ta rz , B ro n isław W ro n eck i kasyer, Z y g m un t H u b n e r p ro k u ra to r ; p o d p ro k u ra to ro w ie : W ito ld d e M ichelis, K azim ierz M oykow ski, S te fa n O żaro w sk i, M aryan Ś w ięto p ełk -Z aw ad zk i, K lem ens S w italski (w S a n d o m ierzu), Ja n K rępski se k re ta rz u rz ęd u p ro k u ra to rs k ie g o .
Sądy pokoju.
S iedziba S ąd u
-G m iny m iejscow ej kom pe- tencyi S ąd u podległe
Imię i nazw isko S ędziego
Imię i nazw isko se
k re ta rz a sądow ego
O p a tó w O p a tó w (okrąg miejski) B aćk o
wice, M odliborzyce i S ad o w ię L udw ik Z ekow ski A n to n i Dec
Iw aniska Iw aniska, Gęsice, M ałkowice,
R em bów A n to n i G a w ro ń sk i Jó zef Leśniew ski
Ł ag ó w Łagów , G rzegorzow ice
i Piórków W in. R eklew ski R o m an P a jk e rt
K unów K unów , B oksyce, C zęstocice
i W aśniów G ust. O śn iało w sk i Jó ze f K aniew ski
Ć m ielów ' Ćmielów, B odzechów , R uda
K ościelna i W ojciechow ice A leks. R ussocki P io tr S no pk iew icz
O ż a ró w O żarów , C zyżów szlachecki
Julianów i Lasocin W ład . Sw ierzyński Feliks L eśniew ski
Pom oc prawna.
I. A d w o k a t przysięgły, G u staw P o rask i 2. Kazim ierz K wieciński w Kunowie,
w O stro w cu , 3. L eonard Skoczew ski w Ćmielowie,
II. O b ro ń cy p ry w a tn i: 4. W acław G libow ski w Iw aniskach, 1. S tan isław P ietrasze w sk i w O patow ie, 5. Jo n asz S ylberm an w O patow ie.
— 37 —
Komunikacya.
P o w ia t O p a to w sk i, jak i cała P o lsk a, cierp iał i cierpi n a b ra k d o b ry c h kom unikacyj. S ta n te n w czasie w o jn y p o p ra w ił się nieco. A rm ie o p e ru ją c e b u d o w a ły w e w łasn ym interesie koleje, szosy i p o p ra w ia ły drog i.
A rm ia ro sy jsk a w pierw szym ro k u w ojny w y b u d o w a ła linię ko lejow ą z O stro w c a d o N adbrzezia. T a a r te ry a k o m u n ik acy jn a łączy żyzne w zboże ziem ie z G alicyą i służyć b ędzie d o e k sp o rtu p ro d u k tó w rolniczych o raz ob słu g u je sze reg fab ry k , leżących n a d rzek ą K am ien n ą, a w przyszłości p o zwoli w yzyskać b o g a c tw a m ineralne, w półn o cn ej części p o w ia tu ta k obfite.
D rugim w ażnym n ab y tk iem je s t w y b u d o w a n a przez c. i k. Z arząd w o j
skow y kolejka g o sp o d a rc z a , łącz ąca Iw aniska z Jęd rzejo w em . M oże o n a zy
sk ać jeszcze n a w a rto ści po p rzedłużen iu jej d o linii g łó w n ej t. j. d o O stro w c a . C. i k. Z arząd w ojskow y kładzie tak że w a g ę n a d o b ro ć go ściń có w . G ościniec p a ń stw o w y b u d o w a n y w czasach K ró le stw a K o n g re so w eg o (1829), a b ieg n ąc y n a p rzestrzen i o d B ro d ó w do Z aw ich o sta p o d le g a s ta r a n nej konserw acy i. M osty n a nim w czasie w ojny zniszczone za stęp u je się n o wym i. W ciągu o sta tn ie g o ro k u z b u d o w a n o w iększy m o st w K unow ie, a o b e cnie je st w b u d o w ie m o st n a K am iennej w O stro w c u .
Liche daw niej d ro g i p o w iato w e , a m ianow icie d ro g ę z B og o ry i do O stro w c a , z S a n d o m ie rz a do O p a to w a i z P o d le sia d o A n n o p o la p rz e b u d o w a n o w o sta tn ic h d w ó ch latac h i zam ieniono w p ierw szo rzę d n e a rte ry e k o m unikacyjne.
W A n n o p o lu zb u d o w a n o przez W isłę m o st k ra to w y , łączący ziemię R a
d o m sk ą z L ubelską. M ost te n 850 m. długi słusznie zaliczyć m ożna d o a rc y dzieł sztuki w o jenno-inżynierskiej, alb o w iem p ierw szy to w y p a d e k w dziejach b u d o w n ic tw a m o sto w eg o w ogóle, z b u d o w a n ia m o stu d re w n ia n e g o k r a to w ego w ta k k o losalnych w ym iarach. D oty ch czas b o w iem sto so w a n o n ajw ię
ksze p rz ęsła k ra to w e nie dłuższe ja k 25 m., p rzy ty m zaś m oście z b u d o w a n o ze w zględu n a p o c h ó d lo d ó w n a W iśle p rz ęsła p o 32 m. długie. K oszta te g o m o stu przeniosły znacznie 2 m iliony k oron.
W sp o m n ieć należy jeszcze o b ę d ą c y m w b u d o w ie go ściń cu : Kielce — Ł ag ó w —O p a tó w — O ż a ró w —T arłó w . B ędzie on m iał ko lo saln e znaczenie dla up rzem y sło w ien ia k ą ta k ra ju w okolicy G ó r Ś w ięto k rzy sk ich , a w dalszej części dla ro ln ictw a.
Tadeusz P iaskiew icz inżynier pow iatow y.
Budowa szosy Ł agów — O patów — Ożarów.
D a w n a p o lsk a d ro g a Ł a g ó w — O p a tó w — O ż a ró w je s t g łó w n ą a rte ry ą ruch u m iędzy w sch o d n ią a z a ch o d n ią częścią p o w ia tu O p a to w sk ie g o . Z n a
czenie tej dro g i, k tó ra w p orze w iosennej i jesiennej b y ła p ra w ie nie d o p rz e bycia, w zrośnie niezm iernie z ch w ilą p rz e b u d o w a n ia jej w szosę — a chw ila ta jest już nie d a le k a — w ła d z a bo w iem o k u p a c y jn a m ając n a w zględzie w ażność tej d ro g i, ta k dla ludności całeg o p o w ia tu O p a to w sk ie g o , ja k i dla okolicy, nie szczędziła m ilionow ego w k ła d u i p o zo staw iła ją w sw em p ro g ram ie b u d o w y n ow ych szos.
Z całej długo ści 50 km. je d n a c z w a rta część je st już w y k o ń c zo n ą a n a reszcie p rzestrzeni ro b o ty g łó w n e są d o p ro w a d z o n e d o te g o sta n u , że d ają m ożność o d d a n ia całej tej szosy jeszcze w ty m ro k u d o p u b liczn eg o użytku.
Nie o d rzeczy będzie n adm ienić, że d la b u d o w y tejże d ro g i o d k ry ty d w a b o g a te w d o sk o n a ły krzem ień kam ieniołom y, a m ian ow icie w M oskw ie i L ipow ej. Z w łaszcza o sta tn i kam ieniołom m a znaczenie nie tylko lokalne, lecz i znaczenie dalej idące, gdyż ze w zg ląd u n a jeg o jak o ść kam ienia b a r dzo d o b u d o w y szos o d p o w ie d n ie g o i n a d a ją c e g o się specyalnie ja k o szuter, oraz w sk u te k d o g o d n e g o p o ło żen ia blizko szosy, m oże z a o p a try w a ć w k a m ień nie ty lk o szosą n a p rz estrze n i O p a tó w —B idziny, ale ta k ż e przy tr a n s p o rc ie kolejkow ym m oże s ta ć sią g łó w n em źródłem d la całeg o u b o g ieg o w d o b ry k am ień P ow iśla.
W y g o d y jak ich szosa Ł a g ó w — O p a tó w — O ż aró w p rzy sp o rzy p o w iato w i O p a to w sk ie m u , b ą d ą m oże w przyszłości d la o d n o śn y ch czyn nik ów p o b u d k ą do d alszeg o ro zgałęzienia sieci kom unik acy jn ej, co d la p o w ia tu ta k b o g a te g o i m ająceg o p rz ed so b ą św ie tn ą przyszłość, je st nietylko w skazan em , lecz nie- zbądnem .