Zadania z zakresu pomocy społecznej na terenie LGD realizowane są przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Grodzisku Wielkopolskim powołane do życia w wyniku reformy samorządowej wdrożonej z dniem 1 stycznia 1999 roku oraz 5 ośrodków pomocy społecznej, w tym 3 miejsko - gminne (Grodzisk Wielkopolski, Rakoniewice, Wielichowo) oraz 2 gminne (Granowo, Kamieniec). Pomoc społeczna polega w szczególności na:
przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń,
pracy socjalnej,
prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,
analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,
realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,
rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.
Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań własnych gmin, dlatego w każdej Gminie działa Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Pomoc osobom uzależnionym, współuzależnionym i ich rodzinom na obszarze LGD świadczą miejskie i gminne punkty konsultacyjne.
Powody ubiegania się o pomoc społeczną są różne (Tabela 3.11.). Jak widać z zestawienia najczęstszą przyczyną ubiegana się o pomoc było ubóstwo, ale dużo osób oczekiwało pomocy również z powodu bezrobocia, długotrwałej choroby, niepełnosprawności oraz bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Inne zauważone problemy, to:
brak ofert pracy dla osób niepełnosprawnych,
niewykorzystane możliwości rozwojowe uczniów uwarunkowane zaniedbaniem środowiskowym,
niewystarczająca liczba specjalistycznych ośrodków udzielających pomocy społecznej,
brak noclegowni i jadłodajni dla najuboższych,
niewystarczające środki dla rodzin wielodzietnych.
Tabela 3.11. Powody ubiegania się o pomoc społeczną na obszarze LGD w 2013 i 2014 roku
Wyszczególnienie
w tym wielodzietność 503
234 i prowadzenia gospodarstwa domowego – ogółem
w tym rodziny niepełne
Trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu
z zakładu karnego 26 31 24 32
Brak umiejętności w przystosowaniu się do życia młodzieży opuszczającej placówki
opiekuńczo-wychowawcze 0 0 0 0
Trudności w integracji osób, które otrzymały status
uchodźcy 0 0 0 0
Zdarzenia losowe 23 27 8 33
Sytuacje kryzysowe 2 6 3 6
Klęska żywiołowa lub ekologiczna 3 0 0 0
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
Rozkład świadczeń pomiędzy gminami zaprezentowano w Tabeli 3.12.
Tabela 3.12. Podmioty objęte pomocą społeczną w gminach LGD w 2013 i 2014 roku
Wyszczególnienie
2013 2014
Liczba rodzin Liczba osób
w rodzinach Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach
Granowo 186 560 170 486
Kamieniec 174 559 175 540
Grodzisk Wielkopolski 416 1.126 397 1.082
Rakoniewice 261 837 260 851
Wielichowo 232 743 206 638
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych OPS Powiatu Grodziskiego
Odnosząc podane wyżej wskaźniki do liczby ludności, najczęściej z pomocy społecznej korzystają mieszkańcy Granowa, potem Kamieńca, Rakoniewic, Grodziska Wielkopolskiego oraz Wielichowa.
Patrząc na pomoc społeczną można jeszcze odnieść się do dwóch podstawowych wskaźników, porównując je ze średnimi poziomami dla kraju (Tabela 3.13.)
Tabela 3.13. Korzystający z pomocy społecznej na obszarze LGD i w Polsce w 2013 roku
Wyszczególnienie LGD Polska
Przeciętna liczba osób w gospodarstwie korzystająca z pomocy społecznej 3,04 2,62 Przeciętna liczba osób w gospodarstwie poniżej kryterium dochodowego
korzystająca z pomocy społecznej 3,01 2,68
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
Z zestawienia wynika, że obszar LGD charakteryzuje się średnio wyższymi wskaźnikami, co oznacza gorszą sytuację dochodową w tej części regionu i konieczność podjęcia działań zaradczych.
Organizacje pozarządowe na obszarze LGD i rozwój społeczeństwa obywatelskiego
Na omawianym obszarze ludność aktywnie działa w organizacjach pozarządowych. U podłoża programu współpracy z organizacjami pozarządowymi leży przekonanie władz gminnych o korzyściach z niej płynących, potwierdzonych wieloletnim doświadczeniem w realizacji różnych form tej współpracy. Działalność organizacji pozarządowych jest istotną cechą społeczeństwa demokratycznego, zaś skupieni w nich mieszkańcy to najaktywniejsi i najwrażliwsi na sprawy społeczne obywatele lokalnej społeczności. Ludzie ci są inicjatorami i realizatorami wielu przedsięwzięć, które wspomagają i uzupełniają gminy w realizacji ich zadań. Jak już wcześniej wspomniano, aktywność społeczna mieszkańców LGD jest na niezadowalającym poziomie. W 2013 roku zarejestrowanych było tylko 30 stowarzyszeń i 4 fundacje, co stanowi wskaźnik dużo niższy niż średnia dla województwa. Chociaż mieszkańcy oceniają swoją aktywność jako wysoką (oceny podczas konsultacji społecznych), to obiektywnie trzeba stwierdzić, że aktywność w tym zakresie wymaga znacznej poprawy. Liczba organizacji pozarządowych na obszarze LGD wskazuje raczej na niski stopień integracji społecznej i niski stopien rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.
Najważniejsze organizacje pozarządowe na terenie LGD, to: Dom Samotnej Matki BETLEJEMKA, Gminne Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych, Grodziskie Stowarzyszenie „Amazonki”, Grodziskie Stowarzyszenie
„Amazonki”, Grodziskie Stowarzyszenie na Rzecz Współpracy z Zagranicą, Grodziskie Stowarzyszenie Sportowe, Grodziskie Stowarzyszenie Wspierania Przedsiębiorczości, Klub Oficerów Rezerwy Ligi Obrony Kraju, Koło Emerytów Związku Nauczycielstwa Polskiego, Ludowy Klub Piłkarski „Inter Zdrój”, Motocyklowe Stowarzyszenie Pomocy Polakom za Granicą „WSCHÓD – ZACHÓD”, Parafialny Zespół Caritas przy parafii św.
Faustyny, Parafialny Zespół Caritas przy parafii św. Faustyny, Parafialny Zespół Caritas przy parafii św. Marcina i Stanisława Biskupa, Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, Powiatowy Związek OSP RP, Stowarzyszenie „Dom Pomocna Dłoń”, Stowarzyszenie „Złota Jesień”, Stowarzyszenie Abstynenckie „Nowe Życie”, Stowarzyszenie Grodziska Kolej Drezynowa, Stowarzyszenie Grodziski Klub Biegacza, STOWARZYSZENIE Harcerzy z Tamtych Lat, Stowarzyszenie Kobiet Gminy Kamieniec, Stowarzyszenie
Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom „SERCE”, Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych oraz Rozwoju Ziemi Granowskiej, Stowarzyszenie Ziemi Grodziskiej Leader, STOWARZYSZENIE Miłośników Wsi Wielkopolskiej, Uczniowski Klub Sportowy DYSKOBOLIA, Zarząd Gminnego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Związek Kombatantów RP i byłych Więźniów Politycznych Granowo, Związek Kombatantów RP i byłych Więźniów Politycznych Grodzisk Wielkopolski, Związek Kombatantów RP i byłych Więźniów Politycznych Kamieniec, Związek Kombatantów RP i byłych Więźniów Politycznych Rakoniewice, Związek Kombatantów RP i byłych Więźniów Politycznych Wielichowo.