Mogą być usunięte z
księgozbiorów-kie nnnr7pHnio • •"f"*""'1"^«-«', Dioiogia, ekonomia ltp. i wszel-kie poprzednie wydania, jesh zastąpione będą nowszymi, r o z s z e r z o n y
-Ar
— zdeaktualizowane programy i podręczniki szkolne;
— stare kalendarze i informatory,
— roczniki gazet sprzed 2 lat i wcześniejsze (poza lokalnymi i Trybuną Ludu w bibliotekach szczebla powiatowego i wojewódzkiego) oraz rocz-niki popularnych magazynów sprzed pięciu lat.
Wymienione książki i czasopisma przekazuje się na makulaturę na pod-stawie protokółu-wniosku podpisanego przez komisję, powołaną przez kie-rownika jednostki budżetowej i zatwierdzonego przez tegoż kiekie-rownika.
Spis książek proponowanych do wycofania z literatury społeczno-polity-cznej powinien być skonsultowany z komitetami powiatowymi, natomiast wykaz książek z literatury naukowej i popularnonaukowej w miarę po-trzeby winien być zaopiniowany przez rzeczoznawców z poszczegolnycn
d Z l eK s \ ą ż k iep r z e s u w a n e do magazynów druków zbędnych nie wymagają wspomnianych konsultacji, ponieważ mimo odpisania ich z majątku biblio-teki będą objęte ewidencją sumaryczną zbiorow i w każdej chwili na zycze-nie władz mogą być udostępnione. . .
Najtrudniejszą sprawą" jest selekcja beletrystyki. Tutaj me ma mozh-wości ustalenia kryteriów. Instrukcja z 1962 roku m ó w c z e - c y t a c j ę ,
„można usuwać przestarzałe, zbeletryzowane piśmiennictwo reportaże, zbiory felietonów itp. nie reprezentujące wartości artystycznych lub
poz-n a WSkrótów^p^wieś'cT'wł^ściwie w bibliotekach nie ma; - p o r t ^ e w zna-komitej większości nie m a j ą charakteru literackiego i są zaliczane do'grupy zbiorów pozabeletrystycznych, natomiast do oceny artystycznej powieści bibliotekarze chyba nie czują się powołani a nawet przygotowani.
Cóż wobec tego mamy z beletrystyką robie? wiażpk tzw Sadze że po pierwsze należy przyglądać się bliżej grupie książek tzw.
n i e c h o d l i w y c h , nieczytanych. Można na szkoleniu wewnętrznym przeanali-zować wartości tych książek i ewentualnie poddać 3® ^1® ® 0™ , ^ ^ ,a
dowym. Część z nich na pewno będzie ponownie odkiryta Pozostać
h p r i. mnciaiv hvr Drzesunięte do magazynu rezerw, magazynu aruKow S Ö Ä Ä W ostatnim wypadku niezbędna będzie
kon-" kon-" p t d ^ g i r - S ^ S o r u n k o w a c się do pozycji o tzw. sezonowej Po -c z y t ^ -c i np seria Autentyków. Tytuły sz-czególnie modne lub reklamo-wane zgromadzone w większej ilości w danej bibliotece; p o ^ L z bU sie tracą swą atrakcyjność i dlatego muszą byc usuwane, zwłaszcza z bi
b l i° P ok n a d w y ż k a d z i e ł w i e l o e g z e m p l a r z o w y c h a w a r t o ś c i o w y c h
może °i powinna być przesuwana do ^ f f i T d d t -magazynów druków zbędnych, natomiast jej całkowite w;rcofąme :i odda nie na makulaturę wymaga kazdorazowo zgody Wydziału Kultury Frez>
dium Wojewódzkiej.Rady N ^ o g w e j k a r z a ł h n i e d o t y c z y j e. dyn °c bh T g Ä a r z yW it y c h drTków "przechowywanych w bibliotekach g l ów
-n y C Ä ^ ^ U S e T b i b Ä n r ^ e z wielotomowe dzieła
zbio-r o w e z S y c h T y l k o nfektóre tomy cieszą się p o c z y t n o ś c i ą oraz większosc gatunków °iteracłdch poza działem 82-3 D a t . ^ ^ ^ ^ ^ w ' g d y T t t so emmari/enia którego nie da się rozdzielić od spraw ubytków, gayz to,
£ z r a f e T o c h o p r i p r o w a d z o n e na półki b « - Po ^ L V l o -sie bedzie stanowić problem dla przeprowadzających selekcję. Kończąc po b\eżne o m ó w i e n i e zagadnień selekcji pragnę podkreślić rozmee w pojęciu selekcii w filiach a w bibliotekach głównych. To co z rożnych wzgięaow S usuwać z bibliotek filialnych, przeważnie
t r a l n e j lub w j e j magazynie i jeśli kiedyś byłoby zapotrzebowanie na dan>
tytuł, można zawsze czytelnika skierować do centrali lub sprowadzić do własnej biblioteki w ramach dopożyczeń. Dla porządku przypominam rów-nież, że każda selekcja czy skontrum muszą być zakończone protokółem i wnioskami co do dalszego losu usuwanych książek.
Zasady ewidencji materiałów bibliotecznych
Szczegółowe przepisy dotyczące ewidencji materiałów bibliotecznych zawarte są w instrukcji MKiS z 15. VIII. 1970. Instrukcja ta miała obo-wiązywać od 1.1.1971. a obowiązuje od 1.1.1972 Wprowadza ona pewne nowe elementy w dotychczasową praktykę biblioteczną, zwłaszcza w zakresie druków zbędnych.
Nowością dla wielu mniejszych bibliotek naszego województwa będzie obowiązek wprowadzenia sumarycznej ewidencji wpływów oraz oddziel-nych ksiąg inwentarzowych dla poszczególoddziel-nych rodzajów wpływów, np.:
czasopism, kartografii, nut, filmów itp.
Bliższego określenia a może nawet rozszerzenia w y m a g a j ą również materiały, które mogą być zakwalifikowane do uproszczonej ewidencji wpływów. Jak wiadomo, materiały tej grupy są poza szczegółową ewiden-cją wpływów i ubytków i rozliczeniem finansowo-księgowym. Oprócz ma-teriałów wymienionych przez instrukcję jak: skrypty, podręczniki, katalogi, dokumenty życia społecznego — wydaje się słuszne zaliczać do tej grupy wieloegzemplarzowe broszury i książeczki dziecięce w rodzaju BBT, Waż-ne Sprawy Dziewcząt i Chłopców, Zrób to sam — i inWaż-ne cieniutkie ksią-żeczki z poziomu I, których cena jednostkowa nie przekracza 10,— zł.
Przy okazji należałoby jeszcze przedyskutować potrzebę lub nie — katalo-gowania tej grupy zbiorów.
Instrukcja uznaje za wskazane prowadzenie oddzielnych ksiąg
inwen-™ y yc h dla każdej wydzielonej jednostki organizacyjnej, szczególnie dla bibliotek filialnych. W związku z dużym przyrostem księgozbiorów — in-wentaryzowame książek przez jedną osobę i prowadzenie niezbędnych do-kumentacji zdawczo-odbiorczej staje się coraz bardziej uciążliwe a nawet opoznia dostarczanie nowości. Przede wszystkim jednak za decentralizacją inwentarzy przemawia konieczność ustalenia stanu majątkowego każdej placówki i łatwego rozliczenia osób odpowiedzialnych za ten stan.
Inwentaryzacja zbiorów (skontrum)
wvr.hbH0 r yf b i b l i o t e c™ e zaliczane są w jednostkach i zakładach budżeto-w na I « 'Z7 ' "P 0 Z? ,s t a ł y c h wartości trwałych" a wartość ich wpisywana rtnJ ? Źi w ą t k o w e tych jednostek. W związku z tym wszelkie
ope-p r Z j;b y t k ó w zbiorów muszą być uzgadniane corocznie z ko-S s t w i e X n iP Zm ^ f i lSfg O W O § 6 b i b l i o t e k i- jest to jednak równoznaczne wi S f Ä l £a k t y C Z.n e g 0 s t a n u ilościowego księgozbioru. Temu
celo--n t kontrole księgozbioru czyli skontrum.
s n ó ł „ X i
wv^r
6 k o n t r o l e księgozbioru przeprowadzane były przez ze-zv h ™ i S r n y i , K e Z dyrektora (kierownika) biblioteki i w mniej-Placówek r e m o n t , ^6?6 ™ f y S t k i m z w i^ a n e były ze zmianą kierowników Stego s v s t l Z , Ä l t p; .M e.t o dy i są różne, w zależności od przy-- biblfotek^wvkn U,Z b l 0 i;0 W P la có w k i . Przy centralnych i n w e n t a r z a c hn u mer vczn ie Z l ^ Z T ^ k a t a I o g topograficzny, karty centrali ułożone
S ^ H s r ^ 3 *
r s s s & ^ s s zs s
trowe jednostek ewidnecyjnych powinny mieć stałe komisje
skon-W skład komisji poza pracownikami biblioteki powinna wchodzić osoba spoza danej biblioteki, w wypadku biblioteki gromadzkiej — pracownik jednostki nadrzędnej (administracyjnej lub instrukcyjno-metodycznej).
Dochodzimy t u t a j do problemu materialnej odpowiedzialności dyrek-torów i kierowników bibliotek oraz trudnej do stwierdzenia w krótkim cza-sie faktycznej liczby książek. W razie zmiany kierownika biblioteki liczą-cej mniej niż 10.000 woluminów kontrola całego zbioru wykryje istniejące braki. Natomiast w bibliotekach o większej liczbie niż 10.000 woluminów pracownik przejmujący stanowisko kierownika (dyrektora) placówki może podpisać protokół zdawczo-odbiorczy po przeprowadzeniu, jak mówi in-strukcja, „wyrywkowej inwentaryzacji całości księgozbiorów lub ich częś-ci" tzn. że w protokóle będzie odnotowana liczba woluminów wynikająca z dokumentacji, natomiast kontrola wykaże braki części zbiorów np. czy-telni. W dużych bibliotekach składających się z kilku lub kilkunastu pla-cówek, bezpośrednią odpowiedzialność za zbiory i w ogóle majątek pono-szą kierownicy tych placówek. Kierownicy (dyrektorzy) bibliotek odpowia-dają w w y p a d k u braku dokumentacji zdawczo-odbiorczej, niezabezpiecze-nia odpowiednich w a r u n k ó w lokalowych, gwarantujących bezpieczeństwo zbiorów, oraz w wypadku niewyciągania konsekwencji w stosunku do pracowników podległych a zaniedbujących swe obowiązki w tym zakresie.