Pewien człowiek udał się do biura sprzedaży biletów lotniczych.
– Chciałbym kupić bilet – powiedział.
– Dokąd chciałby pan polecieć? – zapytała hostessa.
– Wszystko jedno, ale trochę mi się śpieszy, więc proszę szybko sprzedać mi bilet.
Taką historię możesz opowiedzieć wychowanko
wi, jeśli pytasz go, jakie ma cele, a on bezradnie mówi: „Nie wiem”.
Dzieci potrzebują naszej pomocy:
ʠ w zrozumieniu wagi ustalania celów;
ʠ w tym, na jakich sferach życia powinni się skupić;
ʠ w tworzeniu pozytywnej wizji tego, jak ta zmiana w ich życiu ma wyglądać;
ʠ w identyfikowaniu małych rzeczy, które powinni zrobić, żeby osiągnąć cel.
Cele mogą być dobrze lub źle postawione.
Na przykład dobrym celem jest postanowie
nie, aby na lekcji mieć zawsze długopis, ołówek i zeszyt. Dobrym celem jest też notowanie prac domowych ze wszystkich przedmiotów w jednym miejscu (na przykład w agendzie).
Natomiast źle zdefiniowanym celem jest deklaracja: „chcę mieć dobre oceny”, „chcę dostać się na dobrą uczelnię” albo „chcę zostać youtube
rem” (nie dlatego, że to źle publikować na YouTu
be, ale dlatego, że brakuje celów pośrednich, tj.
jak to zrobić i co tam prezentować).
Dobrze postawiony cel ma kilka cech. Jest:
ʠ Sprecyzowany (konkretny), ʠ Mierzalny,
ʠ Ambitny, ale osiągalny, ʠ Realistyczny,
ʠ Terminowy, czyli określony w czasie.
Kiedy już wyznaczyliśmy sobie cel, trzeba sprawdzić, czy tak naprawdę zależy nam na jego realizacji. Znakiem tego będzie opracowanie pla-nu. Jeśli go nie ma, to znaczy, że cel jest dla ciebie nieważny lub po prostu jesteś leniwy.
Dobry plan
1. Miej wyraźnie określone cele – pomóż dziec
ku określić konkretne cele, np. będę miał dwa naostrzone ołówki. Inaczej dziecko może rozpo
cząć milion projektów, ale żadnego nie skończy, ponieważ nie będzie pewne dokąd one prowadzą.
2. Śledź i mierz – zachęcaj do śledzenia i mierze
nia swoich postępów. Da mu to spokój wewnętrz
ny, bo będzie widział jak daleko zaszedł.
3. Określ cele dzienne – zachęcaj do tworzenia celów codziennie, a nie tylko raz na jakiś czas.
Zmieni to puste i bezsensowne przeglądanie Facebook’a czy Youtube’a w produktywny czas przeznaczony na wypoczynek albo rozrywkę.
4. Rozpoznaj przeszkody – pomóż mu uświado
mić sobie, jakie są przeszkody na drodze do osią
gnięcia celów.
5. Pomóż mu określić, jakie znaczenie ma dla niego dany cel – po co to robisz? Jak skorzystasz na tym ty, jak skorzystają inni?
6. Twórz małe cele o dużym znaczeniu. Małym celem może być wcześniejsze przygotowanie się do zajęć lub odrabianie lekcji na siedząco przy biurku, a nie leżąc na łóżku. Wielkie znaczenie ma to, że dajemy sobie okazję do zwycięstwa w walce z samymi sobą.
7. Sprawdź szczegóły:
ʠ zeszyt: czy notatki są schludne?
ʠ pokój: czy ścielisz łóżko?
ʠ modlitwa: czy modlisz się lub czytasz Ewangelię kilka minut w ciągu dnia?
ʠ Msza św.: czy pójdziesz na nią więcej niż raz w tygodniu?
ʠ rodzeństwo: czy pomagasz mu w nauce?
ʠ jedzenie: czy jesz więcej słodyczy czy warzyw?
ʠ pobudka: czy wstajesz od razu, czy jeszcze drzemiesz?
8. Pomóż podopiecznemu wymagając od siebie w małych rzeczach. Postaw sobie cel, nad którym będziesz pracował w tym tygodniu:
ʠ punktualność oceniania prac,
ʠ sprawienie żonie małej niespodzianki, ʠ krok do przodu w modlitwie.
PRIORYTETY
Premier Wielkiej Brytanii i laureat Nagrody Nobla, Winston Churchill powiedział: „Przez pierwsze dwadzieścia pięć lat życia marzyłem o wolności. Przez kolejne dwadzieścia pięć lat marzyłem o porządku. A w następnych dwudzie-stu pięciu latach zrozumiałem, że wolność jest porządkiem”.
Istnieją różne rodzaje porządku:
ʠ porządek materialny – każda rzecz ma swoje miejsce i tam ją odkładamy po użyciu;
ʠ porządek czasu – kiedy wstaję, kiedy idę spać, punktualność, zarezerwowanie sobie czasu na przygotowanie zadania, planowanie podróży, planowanie innych rzeczy;
ʠ porządek priorytetów – co jest najważniejsze: dziś lub w ogóle w życiu; przeznaczanie odpowiedniej ilości czasu, aby zrobić pewne rzeczy w odpowiedniej kolejności;
ʠ porządek wewnętrzny, czyli spokój i spełnienie, które odczuwamy w naszych duszach kiedy wiemy, że żyjemy zgodnie z zasadami, które Bóg nam wyznaczył, a nasza relacja z Nim i praca/szkoła zajmują odpowiednie miejsce w naszym życiu.
Jak układać priorytety?
1. Zrób listę: zadanie, wydarzenie, ważna data etc.
ʠ lista musi być w formie pisemnej, ʠ lista musi znajdować się w miejscu, do
którego zawsze masz dostęp.
2. Zrób macierz priorytetów. Macierz składa się z czterech pól i wygląda tak: (ilustracja na str. 25 →).
ʠ Przejdź przez listę zadań
i przyporządkuj każde do jednego z tych czterech kwadrantów, np.
klasówka z geografii PW (pilna i ważna).
ʠ Wpisz zadania do macierzy w zeszycie ołówkiem lub zapisz na kartkach i umieść je odpowiednio na tablicy korkowej. Nie jest to łatwe, ale lekcja, którą wyniesie wychowanek z tego działania jest bardzo cenna: nauczy się, że czas jest cenny, bo się skończy.
3. Co wieczór poświęć 10–15 minut na przejrze-nie listy, dodaprzejrze-nie lub usunięcie jakiegoś punktu, poprzestawianie zadań w macierzy, zaplanowa
nie kolejnego dnia. Tę operację warto wyko
nać na podsumowanie całego tygodnia (raz na tydzień) lub nawet kilku tygodni (dla bardziej zaawansowanych).
4. Przygotuj plan na kolejny dzień – pokaż mu jak może zorganizować swój czas, gdy przeznacza go na konkretne aktywności: pracę, naukę, modli
twę, czas z rodziną, posiłki, wypoczynek, roz
rywkę etc. Potrzebna jest dyscyplina, żeby w tym wytrwać, ale na pewno będzie widać rezultaty.
5. Pomagając wychowankowi trzeba być bardzo cierpliwym i bardzo wyrozumiałym. Nie od razu Kraków zbudowano. Poza tym przypomnijmy sobie, jacy byliśmy w jego wieku.