O serii Raport

O serii Rapor t

O serii Raport

Celem serii RAPORT jest interpretacja współczesnych problemów społe-czeństwa obywatelskiego, a także diagnoza przeobrażeń kultury politycznej i współpracy międzynarodowej w Polsce i Europie. Pragniemy przemyśleć zmiany, które zachodzą właśnie na naszych oczach, i poddać interpretacji procesy przemian ostatnich dziesięcioleci, które wpłynęły na ukształtowa-nie się demokracji w regioukształtowa-nie. Seria prezentuje efekty debat publicznych i projektów badawczych zainicjowanych i realizowanych przez Europejskie Centrum Solidarności we współpracy z instytucjami partnerskimi. Naszą intencją jest, by wydawane na wolnych licencjach Raporty służyły szero-kiemu kręgowi czytelniczek i czytelników oraz inspirowały do kształtowania nowej solidarnej kultury w społeczeństwach Europy.

W serii Raport ukazały się dotychczas: Skłoting w Europie Środkowej i Rosji,

red. Dominika V. Polanska, Grzegorz Piotrowski, Miguel A. Martínez Jak daleko sięga demokracja w Europie? Polska, Niemcy

i wschodni sąsiedzi Unii Europejskiej

Wohin reicht die Demokratie in Europa? Deutschland, Polen und die östlichen Nachbarn der EU

Obywatele ACTA, red. Ł. Jurczyszyn, J. Kołtan, P. Kuczyński, M. Rakusa-Suszczewski

Europa – czas przemian wspólnotowości, red. K. Dziekan, A. Fedas, B. Kerski

Solidarnie przeciw biedzie. Socjologiczno-pedagogiczny przyczynek do nowych rozwiązań starego problemu,

M. Boryczko, K. Frysztacki, A. Kotlarska-Michalska, M. Mendel Lekcja Solidarności. Środkowoeuropejska antykomunistyczna opozycja i jej dziedzictwo, red. B. Kerski, P. Ruchlewski

Europa - zbudować wspólny dom,

red. Kacper Dziekan, Anna Fedas, Basil Kerski

aga, uw aga, tu ob yw at elki!

Biogramy

Biogr

am

y

Dr hab. Beata Kowalska - socjolożka z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół genderowego wymiaru obywatelstwa, aktywizmu, oddolnych mobilizacji społecz-nych. Tematy te pozwalają połączyć fascynacje naukowe z doświad-czeniami działań na rzecz równości płci w kraju i za granicą. Ostatnia książka: Kobiety, rozwój, obywatelstwo w Haszymidzkim Królestwie Jordanii (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013).

Dr Claudia Snochowska-Gonzalez - kulturoznawczyni i socjoloż-ka. Studiowała na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, doktorat obroniła w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW. Autorka książki Wolność i pisanie. Dorota Masłowska i Andrzej Stasiuk w postkolonialnej Polsce, publikowała teksty w „East European Politics and Societies” i w „Studia Litteraria et Historica”. Redaktorka książ-ki A jak hipokryzja. Antologia tekstów o aborcji, władzy, pieniądzach i sprawiedliwości, współreżyserka filmu Podziemne państwo kobiet – pierwszego dokumentu o podziemiu aborcyjnym w Polsce. W prowa-dzonych obecnie badaniach skupia się na volkistowskich inspiracjach w polskim życiu publicznym.

Dr Elżbieta Korolczuk jest socjolożką, pracuje na Uniwersytecie Södertörn w Sztokholmie i wykłada w Ośrodku Studiów Amerykańskich na Uniwersytecie Warszawskim. Bada ruchy społeczne (w tym ruchy rodzicielskie i anty-genderowe), społeczeństwo obywatelskie, kate-gorię płci oraz rodzicielstwo. Jej najnowsze publikacje to książki Rebellious Parents. Parental Movements in Central-Eastern Europe and Russia, przygotowana we współpracy z Katalin Fábián (Indiana University Press, 2017), Civil Society revisited: Lessons from Poland, wydana z Kerstin Jacobsson (Berghahn Books, 2017), oraz Matki i córki we współczesnej Polsce (Universitas, 2019). Dr Korolczuk jest też działaczką społeczną i komentatorką.

Jennifer Ramme jest pracowniczką naukową na wydziale Kulturo-znawstwa na Europejskim Uniwersytecie Viadrina (Frankfurt nad Odrą, Niemcy) oraz pracuje w Collegium Polonicum w Słubicach w Polsce. Zajmuje się badaniem protestów i ruchów społecznych, w szczególno-ści tych skupiających się na tematyce płci, seksualnoszczególno-ści i tzw. tożsa-mości. Jej obszarem badań są również prawicowa polityka genderowa oraz problematyka transformacji porządków społecznych. Jeden z jej ważniejszych projektów naukowych oraz dydaktycznych dotyczy este-tyki oporu oraz oporu przez sztukę: www.kunstprotest.wordpress.com. Dr Jenny Gunnarsson Payne jest profesorką nadzwyczajną etnolo-gii na Wydziale Badań Historycznych i Współczesnych Uniwersytetu Södertörn (Sztokholm, Szwecja). Doktorat obroniła w 2006 roku nad podstawie rozprawy na temat feministycznych mediów (tzw. zinów) i od tego czasu szeroko publikuje na temat różnych aspektów mobili-zacji politycznych i kulturowych wymiarów płci, seksualności i repro-dukcji. Obecnie prowadzi międzynarodowy projekt dotyczący macie-rzyństwa zastępczego. Inne zainteresowania badawcze obejmują pokrewieństwo w dobie wspomaganego rozrodu, populizm lewicowy i prawicowy oraz obecną polaryzację wokół „płci”, w tym bieżącą mobi-lizację ruchów anty-genderowych i „masowość feminizmu”.

Radosław Nawojski jest doktorantem w Instytucie Socjologii Uniwer-sytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jego praca badawcza skupia się wokół zagadnień związanych z obywatelstwem, w szczególności jego oddolnego praktykowania i przemian z perspektywy Czarnych Prote-stów i Strajków Kobiet.

Recenzja naukowa:

prof. dr hab. Krystyna Slany Projekt graficzny serii Raport: bang bang design

Skład i łamanie: bang bang design Redakcja i korekta: Ewa Paterak Opieka redakcyjna: Grzegorz Piotrowski Zdjęcie na okładce: Jacek Taran Koordynacja wydania: Artur Rogoś Druk: Totem.com.pl Copyright:

Publikacja dostępna na licencji CC BY-NC-SA 4.0

ISBN 978-83-62853-98-4 Europejskie Centrum Solidarnoś

ci

80-863 Gdańsk ecs@ecs.gda.pl ecs.gda.pl

Zdjęcia na stronach: 16–17Katarzyna Kotula, 42–43 Tomasz Koźlik, 82–83Barbara Sinica,

118, 119, 154–155 Piotr Duszczyk, 184–185Elżbieta Korolczuk, 204–205Marzena Kocurek.

W marcu 2016 roku do Sejmu RP wpłynął wniosek o re-jestrację Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej „Stop Aborcji”, której celem było wprowadzenie całkowi-tego zakazu przerywania ciąży. Choć podobne próby podejmowano na przestrzeni ostatnich dwóch dekad wielokrotnie, nigdy wcześniej groźba zaostrzenia istniejącego prawa nie była tak realna. W odpo-wiedzi na kolejną próbę ingerencji w najbardziej intymne sfery życia obywatelek i obywateli lawi-nowo zaczęły powstawać oddolne grupy oporu. Pety-cje, inicjatywa ustawodawcza, akcje internetowe, demonstracje, w których wzięło udział 150–200 ty-sięcy osób, to tylko część aktów sprzeciwu wobec ograniczania autonomii kobiet i ich prawa wyboru. Niniejszy zbiór poświęcony jest przede wszystkim analizie przyczyn i charakteru kobiecego buntu przeciwko zaostrzeniu prawa do aborcji, a także próbom oceny potencjalnych skutków tego zrywu dla ruchu kobiecego, dla polityki i społeczeństwa, nie tylko w Polsce. Analizujemy największą słeczną mobilizację w Polsce ostatnich lat za po-mocą narzędzi i koncepcji wypracowanych w obrębie nauk społecznych, w tym przede wszystkim w bada-niach nad ruchami społecznymi. Teksty są oparte na badaniach własnych autorek i autorów, a książ-ka ma charakter interdyscyplinarny, zawiera bo-wiem zarówno analizy i diagnozy socjologiczne, jak i antropologiczne oraz kulturoznawcze.