WIESŁAW KARLIŃSKI
Poza prezesami najwyższych organów kon-troli, w spotkaniu brały udział również grupy ekspertów. Najwyższą Izbę Kontroli,
obok prezesa Krzysztofa Kwiatkowskiego reprezentowały trzy osoby. W ramach pierwszego bloku plenarnej części obrad, w którym rolę moderatora pełnił NOK Republiki Czeskiej, przedstawiciele Czech
i Słowacji omówili postępy w realizacji projektu BIEP i doświadczenia wspól-nych kontroli oraz zaprezentowali zało-żenia przykładowej kontroli z wykorzy-staniem benchmarkingu. Projekt BIEP, zainicjowany przez NOK Czech na spo-tkaniu V4+2 w 2016 r., zakłada wymianę danych i informacji pomiędzy organami kontrolnymi, umożliwiającą określenie obszarów najlepszych praktyk w admi-nistracji publicznej. Zgodnie z koncepcją projektu, poszczególne NOK stosują wła-sne metody kontroli, ale mogą wykorzy-stywać wyniki kontroli odpowiedników z innych krajów jako argument na poparcie swoich ocen, w szczególności tam gdzie nie ma jednoznacznych wyznaczników, np. dotyczących efektywności realizacji zadań publicznych.
Jako przykład wykorzystania narzędzia podano kontrolę NOK Czech i Słowacji, w ramach której dokonano porównania skuteczności służb odpowiedzialnych za pobór podatku akcyzowego. Dyskutanci uznali ideę za interesującą, zwracając jed-nak uwagę na problem z niejednorodnością definicji różnych wskaźników wykorzy-stanych w ramach benchmarkingu przez poszczególne kraje.
Blok tematyczny dotyczący jakości kon-troli był kluczowy w całym spotkaniu ze względu na wagę tematu, liczbę wystą-pień i towarzyszącą im dyskusję. Wiodącą rolę przypisano stronie polskiej, stąd też wystąpienie otwierające wygłosił prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski. Odwołał się do uniwersalnych zasad dotyczących
1 ISSAI 40 KontrolaJakościwNOK.
2 MSKJ1 – Międzynarodowy Standard Kontroli Jakości 1.
zarządzania jakością, jak również zapre-zentował kluczowe założenia wdrożone-go w NIK Systemu Zapewnienia Jakości procesu kontrolnego. Prezes Kwiatkowski podkreślił zastosowanie w ramach Systemu podejścia projektowego do kontroli, po-legającego na zarządzaniu przez wicepre-zesów NIK poszczególnymi kontrolami planowymi, zamiast jednostkami kon-trolnymi. Zwrócił również uwagę na za-stosowany mechanizm okresowej oceny jakości kontroli (tzw. ranking kontroli) i związany z tym system premiowania, a także na przyjęte w Izbie zasady plano-wania kontroli.
Następnie przedstawiciele NIK, NOK Austrii, Węgier, Mołdawii i Słowacji prezentowali rozwiązania dotyczące za-pewnienia jakości kontroli funkcjonują-ce w ich instytucjach. Odwołują się one do obowiązujących międzynarodowych standardów INTOSAI1 oraz IFAC2 i pole-gają na wprowadzeniu procedur kontroli jakości na poszczególnych etapach pro-cesu kontrolnego. Rozwiązanie NIK wy-różnia się na tle innych kompleksowością podejścia. Opiera się bowiem na trzech filarach, tj.: odpowiedzialności (każdy uczestnik procesu kontrolnego jest od-powiedzialny za jakość wykonywanego zadania, w tym za zgodność finalnego produktu z wymogami jakościowymi);
hierarchii (odpowiedzialność i kontro-la jakości ma charakter hierarchiczny) oraz rozliczalności (po zakończeniu do-konuje się oceny jakości realizacji zadania przez osoby uczestniczące w procesie,
stosownie do pełnionych przez nie funk-cji). System wyposażony jest również w obowiązkowy element jakim jest do-kumentowanie kontroli jakości, a proces ten jest w całości zinformatyzowany.
Rozwiązanie NIK wzbudziło zaintere-sowanie innych NOK, czego efektem była m.in. zorganizowana w październiku wi-zyta studyjna w NIK strony słowackiej, służąca zapoznaniu gości ze szczegółami naszego rozwiązania.
Dyskusja przeprowadzona na zakończe-nie drugiego bloku tematycznego dotyczy-ła skuteczności rozwiązań wprowadzo-nych przez poszczególne NOK i toczyła się wokół odpowiedzi na pytanie postawione przez prezesa NOK Słowenii o liczbę błę-dów w raportach wynikowych niewykry-tych przez systemy kontroli jakości.
Trzeci blok tematyczny był prowadzo-ny przez NOK Słowacji, a doświadczenia dotyczące analizy danych zaprezentowa-li przedstawiciele NIK, NOK Białorusi i NOK Słowacji. Strona słowacka skupiła się na aktywności analitycznej na etapie planowania kontroli. NIK przedstawiła rozwiązania i doświadczenia dotyczą-ce analizy danych w sześciu obszarach:
przygotowanie planu pracy (m.in. anali-za ryzyka horyzontalnego), wybór jedno-stek do kontroli, analiza przedkontrolna przy opracowywaniu programu kontroli, pozyskiwanie i analiza danych w ramach
czynności kontrolnych, uogólnianie i eks-trapolacja wyników podczas przygotowy-wania informacji o wynikach kontroli oraz tzw. megainformacji.
Niezależnie od obrad plenarnych, spo-tkanie było okazją do rozmów dwustron-nych i briefingów prezesów NOK. Na jed-nym z briefingów, w którym uczestniczyli m.in. prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski, Karol Mitrik, prezes NOK Słowacji oraz Miloslav Kala, prezes NOK Czech, roz-mawiano o wielu projektach (m.in. infor-matycznych i środowiskowych), ponieważ zarówno Polska, Słowacja, jak i Czechy są uczestnikami różnych grup roboczych Komitetu Kontaktowego szefów NOK kra-jów UE. Strona polska od lat jest ambasa-dorem współpracy między najwyższymi organami kontroli i liderem w Europie pod względem międzynarodowych kontroli równoległych, czyli przeprowadzanych wspólnie z NOK innych państw.
Na zakończenie spotkania przyjęto doku-ment podsumowujący (tzw. Memorandum Spiskie 2017) oraz przekazano przewod-nictwo w organizacji kolejnego spotkania prezesowi NOK Węgier.
dr WIESŁAW KARLIŃSKI
wicedyrektor Departamentu Metodyki Kontroli i Rozwoju Zawodowego NIK
KOLEGIUM NIK W NOWYM SKŁADZIE
Marszałek Sejmu Marek Kuchciński powołał do Kolegium Najwyższej Izby Kontroli czterech nowych członków: dr. Mariusza Piotrowskiego, dr. hab. Piotra Steca, dr. Tomasza Sobeckiego oraz Marka Zająkałę. Uroczystość wręczenia nominacji odbyła się 4 września 2017 r.
Mariusz Piotrowski jest doktorem nauk prawnych, od 1978 roku także wykładowcą Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. W swoim dorobku naukowym ma ponad 230 pu-blikacji, w tym podręczników prawa pracy, prawa cywilnego i prawa gospodarczego.
Piotr Stec, prof. Uniwersytetu Opolskiego, jest prawnikiem specjalizującym się w pra-wie własności intelektualnej i praw pra-wie cywilnym porównawczym. W 2009 r. uzyskał sto-pień doktora habilitowanego nauk prawnych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.