DwaJ{i ogólne do działu
1 . Dano o stanie ewidencyjnym i zmianach w kierunkach wykorzystania powierzchni /ta b l. 1 / opraco
wano na podstawie ro czn y ch w ykazów gruntów sporządzanych p rzez Wydział G eodezji I Gospodarki G ru n ta
mi U rzędu W ojew ódzkiego.
Dane te ujęto według form władania i grup re je stro w y ch wprowadzonych do ew idencji gruntów zarządzeniem M in istra R o ln ictw a l M in istra Gospodarki Kom unalnej z dnia 20 II 1969 r . w spraw ie ew idencji gruntów / M .P . 'N r 1 1 , p o z. 9 8 /.
2 . dane o gruntach rolnych i leśnych wyłączonych na cele nierolnicze i nieleśne / t a b l.2 / d otyczy g runtów , za k tó re pobrano należności I opłaty» dla gruntów w yłączo nych w 1980 r . w trybie rozporządzeń Rady M inistrów / D z .U . 1974, Nr 19, p o z. 104; D z .U . 1977, Nr 3 3 , p o z. 145/ do ustaw y z dnia 26 X 1971 r . o ochronie gruntów ro ln ych I leśnych oraz re k u lty w a c ji / D z .U . Nr 2 7 , p o z. 2 4 9 /, a dla gruntów w yłączo nych w latach 1985, 1987, 1988 - w tryb ie ro zp o rządzenia Rad y M inistrów / D z .U . 1982 Nr 20, p o z . 149/ do ustaw y z dnia 26 III 1982 r . o ochronie gruntów ro ln ych i leśnych / D z .U . Nr 11, Doz. 7 9 /. Dane za 1980 r . nie uwzględniają ubytku gruntów rolnych nie związanego ze zm ianę w ła ś c ic ie la , np. ubytku tych gruntów w ramach rozwoju budownictwa indywidualnego na gruntach własnych gospodarstw ro ln y c h . P rezento w ane dane nie obejmuję gruntów, które zostały wyłęczone na cele nierolnicze i nieleśne 2 Pom inięciem powołanych wyżej przepisów prawnych.
K lasy bonitacyjne użytków rolnych określaję jakość użytków rolnych pod względem przydatności do pro
dukcji rolniczej. Klasa l określa najwyższy wartość ro lnlczę, a klasa IV najniższa. Grunty orne oraz pastwi ska zaliczone do klasy VI z odoowlednim symbolem RZ /grunty orne/ lub PsZ /pastwiska/ sę to grunty, które
względu na nlskg jakość zostały uznane w toku gleboznawczej klasyfikacji gruntów za nieprzydatne do uprawy I ,przeznaczone dn zalesienia.
3 . Dane o gruntach zdewastowanych I zdegradowanych wymagających rekultyw acji i zagospodarowania /tab l. 3 / dotyczą* dla 1980 r . gruntów, które - zgodnie z ustawę z dnia 26 X 1971 r . o ochronie gruntów ro ln ych I leśnych oraz rekultyw acji / D z .U . Nr 2 7 , poz. 249 - uznane zostały za grunty, które utraciły ch a ra k te r gruntów rolnych lub leśnych na skutek działalności przemysłowej i eksploatacji kopalin; dla lat 1985, 1987, 1988 • w myśl nowej ustawy z dnia 26 III 1982 r . o ochronie gruntów rolnych I leśnych D z .U . Nr 11, p o z. 79/ - gruntów zdewastowanych, t j. takich, które utraciły całkowicie wartości użyt
kowe oraz gruntów zdegradowanych, t j. takich, których wartość użytkowa zmalała w wyniku pogarszania
*i»> warunków przyrodniczych lub na skutek zanieczyszczenia środowiska.
Rekultyw acji I zagospodarowaniu podlegaję grunty, które utraciły charakter gruntów rolnych lub leśnych n* skutek działaln o ści nierolniczej lub nieleśnej. Zaliczono tutaj nieczynne hałdy, wysypiska I zapadliska;
tereny zdewastowane na skutek różnych działań budów lano-lnwestycyjnych, a nie przeznaczone pod budowę;
tereny n ieczyn n ych kopalń odkrywkowych oraz Ich obrzeża.
Rekultyw acja polega na przywróceniu gruntom wartości użytkowej przez wykonanie właściwych zabie
gów te c h n ic zn y c h , agrotechnicznych I biologicznych.
Zagospodarowanie zrekultywowanych gruntów polega na wykonaniu odpowiednich zabiegów umożliwiają
cych wykorzystanie tych gruntów dla celów gospodarki rolnej, leśnej, wodnej, komunalnej lub Innej.
4 . Informacje o poborze wody /tab l. 4 / dotyczą*
* w pozycji "na cele produkcy.he /poza rolnictwem I leŚnctwem/" - uspołecznionych zakładów przemysłowych oraz Jednostek nieprzemysłowych /budowlano-montażowych, transportowych Itp ./j dla lat 1980 I 1985 dane dotycz* jednostek gospodarki uspołecznionej zużywajęcych rocznie co najmniej 40 dam* wody łącznie z wo
dę używana przez elektrownie cieplne w zbiornikowych układach chłodzenia skraplaczy turbin, a od 1987 r .
124
- wszystkich jednostek organizacyjnych wnoszących opłaty za pobór z ująć własnych rocznie 5 dam* I wiącej wody powierzchniowej lub odprowadzających rocznie 20 dam* I wiącej ścieków;
- w pozycji "rolnictwo I leśnictwo" - Jednostek organizacyjnych rolnictwa i leśnictwa zużywających wodą na potrzeby nawadniania yuntów rolnych I leśnych o powierzchni od 20 ha oraz na potrzeby eksploatacji sta
wów rybnych o powierzchni od 10 haj
- w pozycji "gospodarka komunalna" - przedsiębiorstw I zakładów wodociągów I kanalizacji gospodarki komu
nalnej.
5 . Dane o ściekach /tab I. 6 / dotyczą ścieków odprowadzonych do wód powierzchniowych przez j e d n o s t k i
określone w ust. 4 /z wyłączeniem, pozycji dotyczącej rolnictwa l leśnictw a/.
Jako Iclek i wymagające oczyszczania przyjąto ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzone do wód powierzchniowych /łącznie z zasolonymi wodami kopalnianymi, lecz bez wód używanych do celów chłodni
czych , które zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi są uważano za umownie czyste/.
Wody chłodnicze są to ścieki o podwyższonej temperaturze powstałe w wyniku użycia wód do chłodzenia w procesach technologicznych nie wymagające oczyszczania w przypadku Ich odprowadzania do wód powierz
chniowych wydzielonym systemem k analizacji.
Dwustopniowe oczyszczanie mechaniczne I biologiczne lub mechnlczne I chemiczne odprowadzanych ścieków zakwalifikowano do wyższego stopnia oczyszczania /biologicznego lub chemicznego/.
6 . Informacja o miastach obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków /tab. 3 / dot. miast obsługiwa
nych przezi komunalne oczyszczalnie ścieków, oczyszczalnie wspólne /zbiorcze/ bądęce w gestii spółek wod
nych oraz oczyszczalnie, które oczyszczają ścieki komunalne. W przypadku oczyszczalni wspólnych /zbior
czych/ I przemysłowych dane o Ilości ścieków oczyszczanych dotyczą tylko ścieków dopływających do oczysz
czalni kanalizacją m iejską. Dane te nie obejmują ścieków dopływających do oczyszczalni bezpośrednio kolek
torem z zakładów przemysłowych.
7 . Informacje o stanie czystości rzek /tab l. 5 / podano na pdstawle wyników kontroli rz e k , prowadzo
nych w stałych przekrpjach pomiarowo-kontrolnych według kryterium fizykochemicznego I oddzielnie biologl*
cznego. *
Klasyfikacją poziomu czystości wód według kryterium fizykochemicznego przeprowadzono na podstawie wyników pomiarów czystości wód I Ich porównania z dopuszczalnymi normami zanieczyszczeń, określonymi rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 XII 1987 r . w sprawie klasyfikacji wód, warunków jakim powin
ny odpowiadać Ścieki oraz kar plenlążnych za naruszenie tych warunków / D z .U . Nr 42, poz. 248/.
0 przynależności wód do danej klasy czystości decyduje wskaźnik o najdłuszym zasiągu przekroczenia wartości normatywnej, przy czym klasa l określa wody o najwyższym stopniu czysto ści.
Klasyfikacją poziomu czystości wód według kryterium biologicznego oparto o wartość miana Coli i indeks saprobowoścl /układ klasyfikacyjny gatunków wskaźnikowych, których obecność w zbiornikach wodnych jest podstawą w ustalaniu stopnia zanieczyszczenia wód, np. obecność okrzemek wskazuje na wysoki stopień czystości wód, sinic - pa bardzo duże zanleczyszczenie/| przyjmując dla miana Coli za wartość charakterys
tyczną wynik drugi najbardziej niekorzystny, a dla saprobowoścl pierwszy w kolejności najbardziej niekorzys
tny.
8 . Dane dotyczące oceny sanitarnej irządzoń I wody pobieranej przez ludność /tab l. 7 / opracowano na podstawie wyników badań t ar enowo-lab oratoryjnych wykonanych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne, w myśl ustaleń zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia I Opieki Społecznej z dnia 31 V 1977 r . w sprawie warunków, Jakim powinna odpowiadać woda do picia I na potrzeby gospodarcze / D z .U . Nr 18, poz. 72/.
K w alifik acji urządzeń lub obiektów poboru wody jako posiadających wodą dobrą, niepewną lub z ł* , dokonano na podstawie enallz flzyczno-chemlcznych, badań bakteriologicznych, jak również oceny stanu sanitarnego miejsca poboru wody, stanu technicznego urządzeń pobierających wodą Itp.
Stan I ochrona środowiska
Stan I ochrona środowiska
125
Dane dotyczące oceny jakości niektórych artykułów spożywczych /tabl.12 / opracowano na podstawie wyników badań laboratoryjnych w oparciu o analizy m .ln . mikrobiologiczne, chemiczne I or gane lep tyczne tych artykułów, prowadzone przez służby Państwowej Inspekcji Sanitarnej I Weterynaryjnego Inspektoratu Sanitarnego na mocy ustawy z dnia 25 XI 1970 r . o warunkach zdrowotnych żywności I żywienia / D z .U . Nr 40, poz. 261/.
9 . Informacje o emisji I redukcji przemysłowych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego /tab l. 10 / oraz o efektach eksploatacji urządzeń do redJ<cji tych zanieczyszczeń /tab l. 23 / dotyczę lat 1980
I 1985 zakładów przemysłowych /w tym również tzw . energetyki zawodowej/ określonych przez właściwe orga
na d/s ochrony środowiska jako uciężllwe dla czystości powietrza atmosferycznego, a dla lat 1987 i 1988 jednostek organizacyjnych wnoszęcych opłaty za wprowadzanie substancji zanieczyszczających do powietrza atmosferycznego w wysokości 800 ty s. zł I więcej rocznie /a dla woj. katowickiego I krakowskiego o 100 X wyższe/ według wysokości opłat określonych w rozporzędzenlu Rady Ministrów z dnia 13 l 1986 r . w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska I wprowadzanie w nim zmian / D z .U . Nr 7 , poz. 40; zm . D z .U . z 1988 r . Nr 25‘, poz. 174/.
Wielkość emisji z poszczególnych źródeł I dla poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń jest określanana w oparcu o pomiary lub wyliczana z bllasnu surowcowo-paliwowego z zastosowaniem wskaźników emisji za
nieczyszczeń dla poszczególnych procesów technologicznych.
Dane o emisji obejmuję zanieczyszczenia wprowadzone do powietrza atmosferycznego w sposób zorganizowany / t z f . za pośrednictwem emitorów - kominów, wyrzutni wentylacyjnych/ lub w sposób nie zorganizowany /z hałd, składowisk, z hal produkcyjnych it p ./ .
Done o emisji pyłów dotyczę« popiołu lotnego, pyłów metalurgicznych, pyłów z produkcji cementu oraz Innych rodzajów zanieczyszczeń pyłowych.
Dane o emisji gazów dotyczę: dwutlenku sia rk i, tlenku węgla, tlenków azotu, węglowodorów oraz innych rodzajów zanieczyszczeń gazowych /bpz dwutlenku węgla/ wymienionych w rozporzędzenlu Rady Ministrów 2 dnia 13 stycznia 1986 r . w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska 1 wprowadzanie* w nim zmian / D z .U . Nr 7 , poz. 40j zm . D z .U . z 1988 r . , Nr 25, poz. 174/.
Em isja równoważna jest wyliczona w oparciu o współczynniki' toksyczności dotyczęce obszarów chronio
nych I wyrażone jako stosunek dopuszczalnej średniorocznej wartości stężenia dwutlenu siarki i dopuszczalnej średniorocznej wartości stężenia danego zanieczyszczenia.
Dane o Ilości zanieczyszczeń pyłowych i gazowych zatrzymanych obejmuję Ilość zanieczyszczeń zredu
kowanych w urzędzenlach do ochrony powietrza atmosferycznego.
Wskaźnik redLfccji zanieczyszczeń pyłowych /gazowych/ wyraża procentowy stosunek ilości zanieczyszczeń Pyłowych /gazowych/ zatrzymanych w urzędzenlach oczyszczajęcych do ilości wytworzonych zanieczyszczeń Pyłowych /gazowych/ w charakteryzowanym przedziale czasowym. Im wartość tego wskaźnika jest bliższa 100 %, tym większy I o wyższej skuteczności działania potencjał ochronny /w stosunku do potrzeb/, pozosta
jący w dyspozycji źródła zanieczyszczeń /zakładu/ I mniejsza jego uclężliwość dla czystości powietrza atmos
ferycznego.
Z uwagi na nlepełnę porównywalność danych o emisji zanieczyszczeń między kolejnymi latam i, wynlkajęcę m *ln. ze zmiany zbiorowości badanych zakładów, zastępowania metod szacunkowych pomiarami, obejmowania
zakłady kontrolę nowych rodzajów zanieczyszczeń, zmiany w stanach emisji scharakteryzowano odrębnym wskaźnikiem "zwiększenie /♦/, zmniejszenie /-/" określonym w warunkach porównywalnych z rokiem poprzednim, U . dla tych samych zakładów I rodzajów zanieczyszczeń obliczonych według tych samych metod.
10. Informacje o odpadach przemysłowych uclężllwych dla środowiska /tabl. 11 / dotyczę w 1985 r .
■Mkładów przemysłowych, które wytworzyły rocznie 5 ty s. I więcej ton odpadów, a w latach 1987 I 1988 nakładów wytwarzajęcych rocznie co najmniej 1 ty s. ton lub posladajęcych nagromadzone na swoim terenie 1 ™in ton I więcej odpadów, bez względu na Ilość odpadów wytworzonych w clęgu roku.
W zwlęzku z wprowadzeniem nowej klasyfikacji odpadów uclężllwych dla środowiska w trybie rozporzędze- r>la Rady Ministrów z d ila 13 I 1986 r , w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowa
126
Stan l ochrona środowiska
dzanie w nim zm ian / D z .U . Nr 7 , p o z. 40/ dane z tego zakresu za lata 1987 I 1988 nie są w D e łn i p o r ó w n y walne z danymi za 1985 r .
Za odpady przemysłowe uciążliwe dla środowiska uw aża się - p ow stające w procesach produkcyjnych - stałe i cie k łe substancje oraz p rzedm ioty poużytkowe u c ią żliw e dla środowiska i nieu żyteczn e bez dodatkowych zab ie gów techno lo gicznych. Według ta k ie j k w a lifik a c ji nie są odpadami kop aliny to w a rz y s z ą c e , nakład w gó rn ictw ie odkryw kow ym , produkty ub oczne, substancje znajdu jące się w obiegu w p rocesach p ro d ukcyjnych, ściek) oraz pyły em itowane do a tm o sfe ry .
Dane o otfcadach przemysłowych nagromadzonych d otyczą ilo ści odpadów zale g ających na te re n ach z a k ła dów według stanu w końcu roku w wyniku składowania w roku spraw ozdaw czym I w la ta ch p oprzednich.
Dane o odpadach wykorzystanych gospodarczo d otyczą Ilości odpadów zużytkow anych w zakładach dla własnych c e ló w , sprzedanych, przekazanych nieodpłatnie jako surowce w tó rn e , a także Ilości odpadów w yko rzys
tyw anych na ce le nieprzem ysłow e /do n iw e la cji te re n u , podsadzania wyrobisk pokopalnianych podziem nych, wy
pełniania wyrobisk odkryw kow ych, n ie c e k , osiadań It p . celów re k u lty w a c y jn y c h /, co w iązało się z ich um iejsco wieniem w środowisku.
P rz e z odpady unieszkodliwione n ależy ro zu m ieć Ilość odpadów poddanych zabiegom te chno lo gicznym , pole
gającym na n e u tra liz a c ji ch e m ic z n e j, sp alaniu, kompostowaniu Itp . z ogólnej Ilości odpadów w ytw orzonych w okresie spraw ozdaw czym .
P rz e ? odpady składowane n a le ży ro zu m ie ć Ilość odpadów odprowadzonych na naziem ne lub podziemne wy
syp isk a, hałdy lub staw y osadowe własne lub Innych jednostek /np . na w ysypiska kom unalne/, z ogólnej Ilości odpadów w ytw orzonych w roku spraw ozd aw czym .
P rz e z zrekultywowane tereny składowania offcadów n a le ży ro zu m ieć te re n y , k tó rych e ksp lo atacja została zakończona I na k tó rych zostały przeprowadzone prace poległyące na nadaniu lub przyw ró cen iu im w artości użytko w ych poprzez m .ln .( w łaściw e u kształto w anie rz e źb y te re n u , poprawienie w łaściw o ści fiz y c z n y c h I ch e m iczn ych , uregulowanie stosunków wodnych.
11. Dane z zakresu ochrony przyrody I krajobrazu /tab l. 14-19 / inform ują o podstawowych form ach i przedsięwzięciach związanych z zachowaniem, restytuowaniem I w łaściw ym w yko rzystaniem zasobów oraz obiektów przyrody żywej I nieożywionej, których istnienie leży w In teresie publicznym, m .in . ze względu na Ich szczególną rolą ekologiczną, rzadkość wystąpowanla albo znaczenie naukowe, h is to ry c z n e
r
w ych o w aw cze, estetyczne lub Inne wartości społeczne. Ochrona przyrody I krajobrazu polega na tw orzeniu parków narodowych i rezerwatów przyrody, uznaniu za pomniki przyrody osobnych tworów przyrody I Ich sku pień , wprowadzeniu ochrony gatunkowej roślin i zwierząt zagrożonych w swym bycie lub rzadko w y stę p u jących , tw orzeniu parków krajobrazowych l wyznaczaniu obszarów chronionego krajobrazu.Park narodowy jest obszarem chronionym o naturalnych wartościach przyrodniczych wyjątkowo cennych ze względów naukowych, dydaktycznych, społecznych, kulturowych I wychowawczych. Parki narodowe obejmują zwykle większe obszary, mające znaczenie dla nauki I reprezentują określone jednostki fizjograficzne k raju , na terenie których ochronie podlega całość przyrody, a realizacja celów tej ochrony I zasad jej prowadzenia nastę
puje z pierwszeństwem przed wszelkimi Innymi działaniami.
Park krajobrazowy jest przestrzennie wydzielonym obszarem I ściśle określonych granicach, poddanym ochronie ze względu na nieprzeciętne właściwości naturalne środowiska przyrodniczego oraz wysokie walory estetyczne I turystyczne krajobrazu.
Na terenie parku obowiązuje zakaz lokalizacji Inw estycji, które powodują degradację walorów środowiska przez zanieczyszczenie wody, powietrza, gleby /np. zakłady przemysłowe, fermy budowlane, kopalnie pod
ziemne i odkrywkowe/. Znaczne ograniczenia wprowadzone są w zakresie prowadzenia robót wodno-mellor.i cyjnych, Inwestycji turystycznych, budownictwa I rozbudowy Infrastruktury technicznej. Ograniczenia dotyczą
ca gospodarki rolnej I leśnej sprowadzają się do przestrzegania zasad racjonalnego prowadzenia tej działalności w sposób nie powodijęcy degradacji naturalnych walorów przyrodniczych. Na uwagę zasługuje no. ograniczenie chemizacji środowiska.
.Stan i ochrona środowiska
127
Rezerw aty przyrody chronię fragmenty przyrody mało zmienionej przez człowieka.
Wyróżnia się rezerwaty częściowe i ścisłe. W rezerwatach Ścisłych chroniona jest cała przyroda i zakazane sę wszelkie czynności gospodarcze. W rezerwatach częściowych chronione sę tylko niektóre składniki przyrody, a czynności gospodarcze sę w odpowiedni sposób ograniczone.
Pomnik przyrody jest wyróżniającym się tworem przyrody lub skupiskiem tworów przyrody żywej i nieoży
wionej, o izczególnej wartości pod względem przyrodniczym, naukowym, historycznym , pamiątkowym lub kraj
obrazowym.
Lasy ochronne sę to obszary leśne, których głównym zadaniem jest zachowanie na danym terenie i w jego otoczeniu nlo zmienionych stosunków glebowych, klim atycznych, wodnych, a także estetyczno-krajobrazowych.
12. Dane o nakładach I efoktach rzeczowych Inwestycji ochrony środowiska /tab l. 20, 21 / dotyczą:
ochrony wód, ochrony powietrza atmosferycznego, unieszkodliwiania I zagospodarowania odpadów przemysłowych oraz rekultyw acji terenów ich składowania, a ponadto od 1987 r . pozostałych kierunków działalności inwestycyj
nej np. ochrony przed hałasem, Inwestycji zwlęzanych z ochronę przyrody, budowy urzędzeń, laboratoriów
* stacji kontrolno-pomiarowych.
Do inwestycji związanych z ochroną wód zalicza się urządzenia do oczyszczania ścieków przemysłowych, komunalnych, wód opadowych oraz zanieczyszczonych wód kopalnianych odprowadzanych bezpośrednio do wód Powierzchniowych. Obejmuję onei oczyszczalnie ścieków lub Ich elem enty, urządzenia do rolniczego /leśnego/
wykorzystania ścieków, do u ty liza c ji, gromadzenia I transportu wód zasolonych, dp gromadzenia ścieków, jak również wyposażenie oczyszczalni ścieków w urządzenia I aparaturę kontrolno-pomiarową w przypadkach, gdy nie jest ono ujęte w kosztach budowy oczyszczalni ścieków.
Do Inwestycji związanych z ochroną powietrza atmosferycznego zalicza się Instalacje z zastosowaniem r «akcj* przemian chemicznych do substancji mniej uciążliwych dlA środowiska wraz z kompletnym wyposażeniem
* zespołem koniecznych urządzeń pomocniczych zapewniających prawidłową Ich eksploatację. Ponadto zalicza urzgdzenia i aparaturę zapewniajęce zmniejszenie Ilości będi stężeń powstających oraz emitowanych zanie
czyszczeń, zadania związane i urządzeniem stref ochronnych oraz wyposażenie w aparatunę kontrolno-pomlaro w<l zanieczyszczeń powietrza.
Nie ujmuje się urzędzoń redukujących zanieczyszczenia, a stanowiących Integralnę część procesu techno- '•gicznego zapewniajęcę odpowiednlę Jakość surowców I półproduktów dla kolejnych etapów produkcji. Dotyczy to również Instalowania wszelkiego rodzaju urzędzeń pomocniczych niezbędnych ze względów technologicznych C*V naukowych zakładu produkcyjnego,
Do inwestycji związanych z unieszkodliwieniem l zagospodarowaniem o d p a d ó w zalicza się«
* gospodarcze wykorzystanie odpadów, t j. metody I sposoby, w wyniku których następuje wyraina redukcja ilościowa odpadów wytwarzanych bądf nagromadzonych na składowiskach, np. wykorzystanie odpadów do bu
dowy nasypów drogowych, kolejowych, do podsadzania wyrobisk kopalnianych oraz wykorzystanie i przeróbkę odpadów przez zakłady przemysłowe,
* unieszkodliwianie odoadów, t j. metody l sposoby, w wyniku których następuje redukcja jakościowa szkodliwoś
ci odpadów dla środowiska, czyli zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń wprowadzanych z odpadami do powierz
chniowych warstw ziem i, * >
' uporzędkowanie składowisk odpadów w powierzchniowych warstwach zie m i, t j. budowa stawów osadowych, zbiorników betonowych, urzędzanle stref ochronnych wokół składowisk,
* r «kultywację składowisk, hałd, wysypisk i stawów osadowych obejmującą etap zakończonej rekultywacji biolo
gicznej będi przekazanie zrekultywowanej powierzchni do zagospodarowania.
Do Inwestycji związanych z gospodarką wo<*ią zaliczono« ujęcia służące do poboru wody powierzchniowej, oodzlemnej | kopalnianej, łęcznle z urządzeniami uzdatniającymi I doprowadzającymi wodę do z a k ła d lub do budynków mieszkalnych, zbiorniki wodne retencyjne, regulacją rze k , zabudowę potoków górskich, obwałowania pr*eciwpowodzlowe, stacje pomp na zawałach I na obszarach depresyjnych.
13. Dane o poborze wody, ściekach, zanieczyszczeniach powietrza atmosferycznego oraz o odpadach prze
mysłowych uciążliw ych dla środowiska maję charakter szacunkowy.
128
Stan i ochrona środowiska
Opłaty za korzystania ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian /tab l. 24 / pobiera się za: szczególne korzystanie z wód, wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego, usuwanie drzew, wykorzystanie gruntów rolnych i leśnych na inne cele, składowanie odpadów.
K ary pieniężne za naruszanie wymagań ochrony irodowlska sę formę odpowiedzialności za naruszanie prze
pisów I wymierzane sę za: odprowadzanie ścieków nie odpowiadających wymaganym warunkom, wprowadzenie do powietrza atmosferycznego zanieczyszczeń o przekroczonych normach, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu, zniszczenie terenów zieleni, usuwanie drzew, gromadzenie odpadów w miejsca nie przeznaczonych na ten c e l,
Fundusze ekologiczne /tabl. 25 / sę to fundusze tworzone z opłat za gospodarcze korzystanie ze śro
dowiska I wprowadzenie w nim zmian oraz z kar za nieprzestrzeganie wymagań ochrony środowiska, a także Innych ustalonych przez terenowe organa administracji państwowej.
środki funduszów przeznaczone sę na finansowanie w całości lub w części działalności związanej z ochronę śro
dowiska I gospodarkę wodnę.
Fundusz gospodarki wodnej jest tworzony z opłat za szczególne korzystanie z wód i urzędzeń wodnych stanówlęcych własność państwa.
środki tego funduszu przeznacza się na pokrycie kosztów lub dofinansowanie inwestycji zwięzanych bezpośred- dnlo z gospodarkę wodnę i ochronę wód.
Fundusz ochrony T tn tó w jest tworzony: z opłat za wyłęczanie gruntów z produkcji, ze sprzedaży próch- nicznej warstwy gleby I Innych rodzajów opłat I kar przewidzianych w ustawie o chronię gruntów rolnych I leś
nych.
środki funduszu przaznacza się na ochronę, rekultywację I poprawę Jakości gruntów rolnych oraz na wypłatę odszkodowań przewidzianych ustawę o ochronie gruntów.
^Stan i ochrona środowiskc
W YSZCZEGÓ LN IENIE
1980 1985 1987 1988
w hektarach
Ubytki /-/ lub przyrost /♦/ użytków rolnych w stosunku do roku poprzedniego według ewidencji geodezyjnej ...
Grunty rolne I leśne wyłączone w trybie obowIęzujacych przepisów prawnych o ochronie g runtów ...
grunty rolne... ..
w tym użytki ro ln e ...
według klas bonitacyjnych .
według klas bonitacyjnych .