Stan wód powierzchniowych

Rejon Głogowa w całości położony jest w dorzeczu Odry. W układzie sieci rzecznej regionu charakterystyczny jest łamany kształt cieków; cieki składają się z odcinków południkowych i poprzecznych do nich odcinków równoleżnikowych. Taki układ sieci rzecznej jest pozostałością po epoce lodowcowej. Podczas zlodowaceń powstawały odcinki równoleżnikowe, podczas interglacjałów rzeki tworzyły odcinki południkowe.

Gęstość sieci rzecznej w rejonie Głogowa jest niska i wynosi 0,2 - 0,4 km/1 km kw.

Wszystkie cieki mają charakter nizinny. Wodostany rzek i strumieni uchodzących do Odry zależą od stanu wody w Odrze. Roczne wahania wodostanów Odry wskazują na wezbrania wiosenne i letnie. Wezbrania wiosenne związane są odprowadzeniem wód roztopowych.

Najczęściej przypadają na marzec, jednak wystąpienie wyżówki zimowej może nastąpić już w styczniu, przy innych warunkach meteorologicznych kończy się dopiero w maju.

Wezbrania letnie związane są z opadami przypadającymi najczęściej w lipcu. Wyżówka letnia trwa krócej i jest bardziej regularna. Niskie stany wód powodowane są przez wyżowe układy atmosferyczne i zbiegającą się z nimi upalną pogodą. Niżówka występuje od ok.

2012 III temp., Mn TOC - <0,53

2013 bd bd bd bd bd

2014 II NH4,Fe <0,53

2015 bd bd bd bd bd

2016 III Fe temp. wody - <0,53

I p. 2011 III Fe <0,53

II p.2011 III Mn SO4, Fe <0,53

2012 IV tlen rozp.,Mn Fe TOC <0,53

2013 bd bd bd bd bd

Zjawiska lodowe w postaci śryżu, lodu brzegowego, pokrywy lodowej i zatorów związane są ściśle z mroźną pogodą. Wpływ na przebieg zjawisk lodowych w rzekach i ciekach ma stan czystości wód - ścieki przemysłowe i komunalne opóźniają zjawiska lodowe przez swoją temperaturę, skład fizyczny i chemiczny, zawartość tłuszczy. Śryż na Odrze pojawia się na przełomie listopada i grudnia.

Lewobrzeżne dopływy Odry: Rudna (Czarna), do której wpadają Świniucha i Borownica oraz małe cieki - Rzychowska Struga, Młynówka, Dobrzejówka. Dopływy prawobrzeżne to: Barycz (ujście rzeki położone jest ok. 12 km w górę Odry od Głogowa), Krzycki Rów z Kopanicą, Bogomicki Rów, Moczar i Przysieka.

Większych zbiorników wodnych w postaci jezior nie ma. Małe zbiorniki o charakterze naturalnym położone w dnie doliny - to odcięte meandry Odry. Mniejsze zbiorniki wodne związane o pochodzeniu antropogenicznym to np.:

 wyrobiska zalane wodą (żwirownie, glinianki) – staw na osiedlu Paulinów, staw w okolicach Kurowa;

 miejsca z których pobierany był materiał do budowy wałów i umocnień brzegów – zatoka Neptun.

W rejonie Głogowa wyróżniamy następujące jednolite części wód powierzchniowych (JCWP):

 PLRW60002115379 Odra od Kanału Wschodniego do Czarnej Strugi,

 PLRW60001715332 Dalkówka,

 PLRW60001715329 Rzuchowska Struga,

 PLRW60001715314 Biegnica,

 PLRW60001715312 Kanał Głogowski,

 PLRW60001915299 Rudna od Moskorzynki do Odry.

Ich położenie przedstawia poniższy rysunek.

Rysunek 3.14 JCWP w rejonie miasta Głogowa [źródło: http://www.wroclaw.pios.gov.pl]

Ocenę stanu wód powierzchniowych wykonuje się w odniesieniu do jednolitych części wód powierzchniowych (JCW), na podstawie wyników państwowego monitoringu środowiska i prezentuje poprzez: ocenę stanu ekologicznego bądź potencjału ekologicznego (potencjał ekologiczny w przypadku wód, których charakter został w znacznym stopniu zmieniony w następstwie fizycznych przeobrażeń, będących wynikiem działalności człowieka), ocenę stanu chemicznego i ocenę stanu. Przeprowadza się ją na podstawie wytycznych zawartych w aktualnie obowiązującym rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm

jakości dla substancji priorytetowych oraz rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego

i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U. 2011 nr 258, poz.

1549).

Zgodnie z zapisami Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry

(Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r. - Dz.U 2016 poz. 1967) [77]

JCWP: Odra od Kanału Wschodniego do Czarnej Strugi, Rzuchowska Struga, Dalkówka, Kanał Głogowski i Rudna od Moskorzynki do Odry, zostały ocenione jako silnie zmienione o złym stanie, zagrożone nieosiągnięciem celu środowiskowego jakim jest dobry potencjał ekologiczny i dobry stan chemiczny. JCWP Biegnica została oceniana jako naturalna o złym stanie, zagrożona nieosiągnięciem celu środowiskowego jakim jest dobry stan ekologiczny i dobry stan chemiczny.

Wyniki ostatnich badań monitoringowych JCW położonych w rejonie miasta Głogowa przedstawia poniższa tabela.

Tabela 3.15 Wyniki monitoringu wód powierzchniowych (wg WIOŚ) [43]

Z powyższej tabeli wynika, że w ostatnich badanych latach jakość rzeki Rudna na odcinku od Moskorzynki do Odry w punkcie pomiarowym poniżej Cukrowni „Głogów” jest dobra. W latach 2014-2015 nie prowadzono natomiast badań jakości pozostałych JCWP zlokalizowanych w rejonie miasta Głogowa. Badania tych JCWP nie były także prowadzone w latach 2016-2017.

20 lipca 2017 r. została uchwalona nowa ustawa Prawo wodne [18], która weszła w życie z dniem 01 stycznia 2018 r. Zmiana przepisów była podyktowana wymogami unijnymi i ma umożliwić odblokowanie kwoty 3,5 mld euro z funduszy unijnych na inwestycje związane w gospodarką wodną, w tym ochroną przeciwpowodziową. Nowe prawo wdraża przepisy unijnej Ramowej Dyrektywy Wodnej w zakresie tzw. zwrotu kosztów usług wodnych. Więcej płacić będą np. duże gospodarstwa hodowlane, zużywające najwięcej wody, hodowcy ryb oraz rolnicy (niemniej pobór wody do 5 tys. l/dobę do celów rolniczych będzie bezpłatny). Większe koszty poniesie energetyka, lecz udział opłaty w cenie sprzedaży energii elektrycznej nie przekroczy rocznie 1 zł na osobę. Nowe przepisy mają też zachęcać do retencji wody na dużych nieruchomościach oraz wprowadzają podatek denny (od

Cukrowni "Głogów" PLRW60001915299 I I II DOBRY

2015

Rudna od Moskorzynki do

Odry

Rudna – poniżej

Cukrowni "Głogów" PLRW60001915299 I I II DOBRY

B – elementy biologiczne, HM - elementy hydromorfologiczne, FCH – elementy fizykochemiczne, SS - wskaźniki z grupy substancji szczególnie szkodliwych dlaśrodowiska wodnego.

Klasyfikacja elementów: 5-klasowa skala, gdzie klasa: I - stan bardzo dobry, II - dobry, III - umiarkowany, IV - słaby PSD – poniżej stanu dobrego, PPD – poniżej potencjału dobrego, DOBRY+ – dobry i powyżej dobrego

jcw silnie zmienione

Ocena stanu Rok Rzeka Punkt

pomiarowo-kontrolny Kod JCW Klasyfikacja elementów Stan/pote

ncjał

Ponadto w drodze ustawy nastąpiło rozdzielenie kompetencji pomiędzy ministra właściwego ds. gospodarki wodnej a nowo powołany podmiot – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Wody Polskie przejęły dotychczasowe zadania i kompetencje Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej oraz marszałków województw (związane z utrzymaniem wód) oraz starostów (a więc również prezydentów miast na prawach powiatu) – w zakresie wydawania pozwoleń wodnoprawnych. W gestii Wód Polskich jest również utrzymanie pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną, a także prowadzenie inwestycji w tym obszarze.

Podstawowe zadania Wód Polskich będą obejmowały przede wszystkim ochronę przeciwpowodziową, ale również ochronę przed suszą.

Przykładowo, projekty strategii rozwoju i planów zagospodarowania przestrzennego województw, ramowych studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego związków metropolitalnych, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin, decyzji o warunkach zabudowy, czy decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wymagają uzgodnienia z Wodami Polskimi, w zakresie dotyczącym zabudowy i zagospodarowania terenu położonego na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią. W uzgodnieniu z właściwymi wojewodami będą natomiast sporządzane, przez Wody Polskie, projekty map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego. Projekty planu przeciwdziałania skutkom suszy, Wody Polskie przygotowywać będą w uzgodnieniu z ministrami właściwymi ds. rolnictwa, rozwoju wsi, rybołówstwa i żeglugi śródlądowej, a także z wojewodami, uwzględniając podział kraju na obszary dorzeczy, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 9 marca 2018 r. w sprawie określenia właściwości miejscowej dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w sprawach z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków [2].

3.4.4 Analiza SWOT

Gospodarowanie wodami i gospodarka wodno-ściekowa

Mocne strony Słabe strony

 bardzo wysokie zwodociągowanie i skanalizowanie miasta (z sieci tych korzysta ponad 98% mieszkańców)

 nowoczesna oczyszczalnia ścieków

 wysoka jakość wody pitnej, w rejonie miasta (poza rzeką Rudna)

 główne kolektory kanalizacyjne na terenie miasta wykonane zostały w latach przedwojennych

 w mieście istnieje głównie grawitacyjny system ogólnospławny ze szczątkowym układem rozdzielczym

 niezbyt rozbudowany system retencji wód opadowych i roztopowych

 zrzut wód z żelaznego mostu,

 kanalizacja ogólnospławna

Szanse Zagrożenia

 modernizacja systemu odprowadzania wód opadowych i roztopowych

 poprawiający się stan wód

podziemnych w punktach monitoringu JCWPd nr 69

 działania w kierunku retencjonowania i infiltracji wód deszczowych (studnie, drenaże, ogrody deszczowe, zielone dachy)

 racjonalna gospodarka wodami opadowymi i roztopowymi poprzez ich retencjonowanie, powtórne

wykorzystywanie itp.

 budowa kanalizacji rozdzielczej,

 brak kompleksowej ochrony wód i związane z tym ryzyko wzrostu zanieczyszczenia ściekami wód Odry oraz wód podziemnych

 nieosiągnięcie celów środowiskowych wyznaczonych dla JCWP

występujących w rejonie miasta wyznaczonych w Planie

gospodarowania wodami dorzecza Odry w terminie do 2021 r.

 uszczelnianie trenów naturalnych i brak sprawnego systemu retencyjno-

infiltracyjnego, może prowadzić do podtapiania posesji oraz niedoborów wody gruntowej

3.5 Gospodarowanie powierzchnią ziemi