STAROŚĆ

O tym, że starość jest nieunikniona wie każdy z nas, starzejemy się wszyscy.

Starość- zależnie od jednostki, od społeczeństwa- przebiega w różny sposób, ma różne oblicza. Starość nie powinna być utożsamiana z chorobą, ponieważ jest etapem rozwoju osobistego następującym po okresie dojrzałości. W przeszłości utożsamiano starzenie się z pojawiającą się i stopniowo postępującą niewydolnością ważnych dla życia narządów.

Starzenie się ma ogromne znaczenie indywidualne i społeczne, gdyż zbliża człowieka do okresu starości. Starzenie się oznacza stopniowe zmniejszenia rezerwy czynnościowej narządów, które zmniejszają możliwości zachowania równowagi wewnątrzustrojowej. Jest to proces ciągły i nieodwracalny.

Granice starości są bardzo płynne a sam proces starzenia się przebiega etapami. Na początku jest etap starzenia się społecznego, dopiero później następuje starzenie się fizyczne. Starzenie zależy od sposobu i warunków życia. Odmiennie będzie przebiegało u mężczyzn i kobiet, inaczej na wsi i w mieście. Do najczęściej spotykanych zalicza się cztery okresy starości:

• 60-69 lat: wiek początkowej starości;

• 70-74 lata: wiek przejściowy między początkową starością a wiekiem ograniczonej sprawności fizycznej i umysłowej;

• 75-84 lata: wiek zaawansowanej starości;

• 85 lat i więcej: niedołężna starość.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), za początek starości uznaje 60-ąty rok życia. Wyróżnia w niej trzy zasadnicze etapy:

• Od 60-75 roku życia: wiek podeszły tzw. wczesna starość;

• Od 75-90 rok życia: wiek starczy tzw. późna starość;

• 90 rok życia i powyżej: wiek sędziwy tzw. długowieczność.

Starość ma różne oblicza- może być aktywna, pogodna, dająca satysfakcję lub

uciążliwa, męcząca, straszna. Proces starzenia się człowieka uzależniony jest w znacznym stopniu od sytuacji społecznej i warunków życiowych, w jakich dana

osoba się znalazła. Do ważnych zmian w życiu społecznym każdej osoby należy przejście na emeryturę, które jest związane ze zmianą trybu życia, z budowaniem

77 nowych relacji z rodziną, ze znajomymi i szeroko rozumianym społeczeństwem.

Tworzy się zatem nowy model funkcjonowania człowieka związany z wycofaniem się z pewnych obszarów życia zawodowego, co umożliwia podjęcie większej aktywności na polu rodzinnym, lub w innych dziedzinach życia.

Starość jest kolejnym okresem życia człowieka, w którym człowiek ma do wypełnienia wiele zadań, na przykład przekserowanie energii na nowe role i formy aktywności, rozwój stosunku do śmierci, akceptację własnego życia. Aby móc się jednak z tych zadań wywiązać, osoby w starszym wieku powinny najpierw odpowiednio przystosować się do własnej starości. Nie jest to zapewne łatwe zadanie, ponieważ napotykają na swojej drodze problemy z którymi muszą sobie poradzić. Do najważniejszych problemów ludzi starszych można zaliczyć:

-Samotność spowodowana śmiercią współmałżonka, przyjaciół oraz znajomych i stosunkowo często towarzyszące osobom w starszym wieku poczucie osamotnienia w przypadku rozluźnienia więzi rodzinnych;

-Utratę sprawności fizycznej i psychicznej, co łączy się z mniejszą szybkością i siłą, kłopotami z widzeniem i słyszeniem, uszkodzeniem zmysłów smaku, węchu a także obniżeniem podstawowych zdolności poznawczych i wykonawczych:

-Brak wystarczających zasobów finansowych, mała samodzielność i brak należytej opieki ze strony bliskich i oddawanie ich do domu opieki lub trzymanie ich w domu tylko ze względu na rentę, którą im zabierają;

-Poczucie niepełnowartościowości związanej z przejściem na emeryturę, utratą roli zawodowej i prestiżu społecznego;

-Utrata zdrowia i przeżywanie chorób przewlekłych co często stanowi źródło cierpienia zarówno fizycznego jak i psychicznego a także problem uświadomienia sobie nadchodzącej śmierci.

Jedną z podstawowych instytucji służących osobom starszym jest Ośrodek Pomocy Społecznej. Celem głównym takiego ośrodka jest dążenie do jak

największej samodzielności jej podopiecznych i ich aktywizacja w podejmowaniu działań zmierzających do poprawy jakości własnego życia,

78 biorąc pod uwagę generalną zasadę pomocy starszym ludziom, która mówi o tym, że możliwie jak najdłużej człowiek starszy powinien być w swoim dotychczasowym, rodzinnym, czyli dobrze mu znanym środowisku.

ODPŁATNOŚĆ GMINY ZA POBYT W DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ

2010 2011 2012 Prognoza na rok

2013

Liczba osób 99 11 17 15 18

Liczba świadczeń 100 111 142 155 180

USŁUGI OPIEKUŃCZE OGÓŁEM

Liczba osób 102 40 48 58 68

Liczba świadczeń 103 17 516 17 796 19 799 23 100

Tabela Nr 8. Osoby korzystające z pomocy w formie umieszczenia w DPS oraz w formie usług opiekuńczych- sprawozdanie z oceny zasobów za 2012r.

Dzięki pomocy środowiskowej, wiele osób starszych może uniknąć pobytu w Domu Pomocy Społecznej, które często traktują jako zło konieczne. W sytuacji kiedy starsi są przewlekle somatycznie chorzy, upośledzeni umysłowo, psychicznie chorzy lub gdy ze względu na wiek, stan zdrowia, sytuację rodzinną nie potrafią samodzielnie funkcjonować i nie można zapewnić im należytej opieki w miejscu zamieszkania, wówczas są kierowani do Domu Pomocy Społecznej.

Domy Pomocy Społecznej świadczą całodobową pomoc. Prowadzą różne

zajęcia terapeutyczne dostosowane do potrzeb i możliwości mieszkańców, a niezbędne dla utrzymania ich w maksymalnej sprawności. Zapewniają również

wsparcie w zakresie całodobowej opieki pielęgniarskiej, zabezpieczenia potrzeb socjalno-bytowych i opieki duszpasterskiej.

Ludzie starsi objęci systemem pomocy społecznej korzystają najczęściej z pomocy w formie usług opiekuńczych. Wyżej zamieszczona tabela przedstawia wzrost liczby osób korzystających z takiej formy pomocy jakimi są usługi opiekuńcze w MOPS w Prószkowie.

79 W

y k W y k

Wykres Nr 4 Liczba osób korzystających z usług opiekuńczych- dane pochodzą ze sprawozdań MPiPS 2012 tut. Ośrodka

Źródło: Dane statystyczne Urzędu Miejskiego w Prószkowie

2010 2011 2012

40

48

58

Liczba osób

Liczba osób

80