Stosowane w rachunkowości definicje pozycji przeterminowanych i o utraconej jakości

Dla celów rachunkowości i regulacyjnych Bank przyjmuje, że pozycje przeterminowane obejmują istotne aktywa finansowe, dla których wystąpiło opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek. Dni zaległości są liczone od dnia wymagalności najstarszej wymagalnej płatności i są określone w umowie z klientem.

Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy nastąpiła utrata wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. Składnik aktywa finansowego lub grupa aktywów finansowych utraciły wartość, gdy istnieją dowody utraty wartości, wynikające z jednego lub więcej zdarzeń, mających miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów (zdarzenie powodujące stratę), a zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, wynikające ze składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe.

Zwłoka w wykonaniu przez klienta wszelkich istotnych zobowiązań kredytowych wobec Banku, jednostki dominującej lub którejkolwiek z jej jednostek zależnych przekraczająca 90 dni stanowi niewykonanie zobowiązania przez klienta (default). Definicja niewykonania zobowiązania przez klienta jest spójna z definicją utraty wartości.

Ekspozycja jest uznawana za cechującą się niewykonaniem zobowiązania i jednocześnie ekspozycję z utratą wartości jeżeli spełnione są następujące warunki:

 występuje obiektywny dowód utraty wartości lub przesłanka utraty wartości prowadząca w ocenie Banku, do niewykonania zobowiązania (default),

 opóźnienie w spłacie wynosi powyżej 90 dni i jednocześnie kwota zaległości w spłacie przekracza bezwzględny i względny próg istotności.

32

Bank od 15.02.2020 r. stosuje definicję niewykonania zobowiązania (ang.: definition of default) oraz progi istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego zgodnie z:

 Wytycznymi Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA) nr EBA/GL/2016/07 z dnia 18.01.2017 dotyczącymi stosowania definicji niewykonania zobowiązania, określonej w art. 178 rozporządzenia (UE) nr 575/2013,

 Rozporządzeniem Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 03.10.2019 r. w sprawie poziomu istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego (Dz.U.2019.1960), o którym mowa w art. 178 ust. 2 lit. d) CRR), tj. próg bezwzględny 400 zł dla detalicznych ekspozycji kredytowych i 2 000 zł dla pozostałych ekspozycji kredytowych oraz próg bezwzględny 1% (bez względu na segment klienta).

Bank zdefiniował obiektywne dowody utraty wartości, których wystąpienie wpływa bezpośrednio na szacowanie przyszłych przepływów finansowych związanych z daną należnością kredytową.

Obiektywne dowody utraty wartości są dostosowane do specyfiki portfela detalicznego i korporacyjnego (w tym instytucji finansowych i banków) i uwzględniają wymogi Wytycznych EBA nr EBA/GL/2016/07 z dnia 18.01.2017 dot. stosowania definicji niewykonania zobowiązania, określonej w art. 178 rozporządzenia (UE) nr 575/2013. Należą do nich sytuacje, w których m.in.:

 Bank klasyfikuje ekspozycję kredytową do Etapu 3,

 Bank przystaje na wymuszoną restrukturyzację zobowiązania kredytowego, skutkującą zmniejszeniem wartości bieżącej zdyskontowanych przyszłych przepływów pieniężnych powyżej 1%, w tym umorzenie lub odpisanie przez Bank,

 Bank lub inny bank lub kontrahent klienta wystąpił z wnioskiem o upadłość klienta lub o wszczęcie postępowania w obrębie prawa restukturyzacyjnego lub też zgłosił podobne żądanie w odniesieniu do zobowiązania kredytowego dłużnika wobec Grupy,

 Zostało ogłoszone bankructwo dłużnika, albo podobna ochrona lub dłużnik został postawiony w stan likwidacji, zaprzestał prowadzenia działalności,

 Bank wypowiada umowę kredytową,

 Bank sprzedaje wierzytelności kredytowe ze znaczną ekonomiczną stratą większą niż 5%

kwoty ekspozycji bilansowej, jeżeli przyczyną sprzedaży jest pogarszająca się jakość kredytowa ekspozycji,

 Występuje przeterminowanie przekraczające 30 dni lub Bank udziela kolejnego udogodnienia (forbearance) na ekspozycji kredytowej będącej w trakcie okresu próbnego wyjścia z forbearance,

 Ekspozycja kredytowa posiada status bezodsetkowy, tj. Bank wstrzymanie naliczania odsetek,

 Dla detalicznej ekspozycji kredytowej występują ponad 3-miesięczne zaległości w spłacie należnych zobowiązań w ramach kredytu z jednorazową spłatą całego uruchomionego kapitału na koniec okresu kredytowania,

 Dla niedetalicznych ekspozycji kredytowych – Bank podjął decyzję o dochodzeniu należności w ramach strategii windykacyjnej,

 Dłużnik kwestionuje bilansową ekspozycję kredytową na drodze postępowania sądowego.

Do przesłanek utraty wartości dla detalicznych ekspozycji kredytowych należą m.in.:

 Dłużnik detaliczny nie dotrzymał trzeciego uzgodnienia spłaty,

 Osoba fizyczna będącą 100% właścicielem firmy i poręczająca za jej istotne zobowiązania znalazła się w statusie niewykonania zobowiązania (przesłanka dla firmy),

 Firma, której osoba fizyczna jest 100% właścicielem znalazła się w statusie niewykonania zobowiązania (przesłanka dla osoby fizycznej),

33

 Występują ponad 3-miesięczne zaległości w spłacie (odsetki i prowizje) dla kredytu z jednorazową spłatą,

 Dłużnik należy do tej samej grupy ekonomicznej lub prawnej co dłużnik będący w stanie niewykonania zobowiązania,

 Zanikła możliwości refinansowania,

 Dłużnik nie ma zamiaru lub możliwości spłaty zobowiązania wobec Banku ze względu na występujące trudności finansowe, w tym między innymi:

 Wystąpiło znaczące pogorszenie sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika,

 Występują nierozliczone roszczenia z gwarancji udzielonych przez Bank (brak środków klienta) i przeterminowanie utrzymuje się powyżej 45 dni,

 Dłużnik w sposób istotny narusza warunki umowy kredytowej, co może mieć negatywny wpływ na przyszłe przepływy pieniężne,

 Inny bank dokonał wypowiedzenia umowy kredytowej o znaczącej wartości,

 Nie jest znane miejsce pobytu dłużnika korporacyjnego, co skutkuje brakiem reprezentacji w kontaktach z Bankiem oraz nieujawniony majątek dłużnika,

 Występuje kryzys sektora, w którym działa dłużnik w połączeniu ze słabą pozycją dłużnika korporacyjnego w danym sektorze,

 Bank dokonał restrukturyzacji należności kredytowej ze względów niekomercyjnych związanych z istotnymi trudnościami finansowymi klienta, która nie miałoby miejsca, gdyby klient nie doświadczał trudności i strata wartości bieżącej netto przepływów pieniężnych jest równa lub niższa niż 1%,

 Dłużnik dopuścił się oszustwa kredytowego wobec Banku lub innego podmiotu Grupy ING,

 W ciągu ostatnich 5 lat ekspozycja otrzymała udogodnienie (forbearance) 2 lub więcej razy,

 Znaczące pogorszenie ratingu dłużnika.

Bank ustalił również dodatkowe przesłanki utraty wartości obowiązujące dla transakcji lewarowanych, transakcji finansowania nieruchomości komercyjnych.

Ocena ekspozycji kredytowej pod kątem utraty wartości wykonywana jest w stosunku do klienta w obowiązujących terminach monitoringu portfela regularnego i nieregularnego. Ponadto dla portfela kredytowego Banku (regularnego i nieregularnego) prowadzony jest monitoring bieżący terminowości spłat zadłużenia wobec Banku w oparciu o dostępne narzędzia i raporty, co umożliwia wczesną identyfikację zagrożenia pojawienia się w przyszłości przesłanek lub obiektywnych dowodów utraty wartości przed ich zmaterializowaniem się. Identyfikacja obiektywnego dowodu utraty wartości nie wymaga dalszej oceny eksperckiej, dłużnik/ ekspozycja kredytowa jest uznawana za będącą w stanie default bez dalszej analizy. Przesłanki utraty wartości wymagają indywidualnej eksperckiej oceny i decyzji, czy klasyfikacja do stanu default jest uzasadniona.

Bank określił zdarzenia skutkujące możliwością wyjścia klienta ze statusu niewykonania zobowiązania (default). Późniejsze wystąpienie okoliczności określonych w definicji niewykonania zobowiązania stanowiłoby kolejny przypadek niewykonania zobowiązania.

Spółki zależne posiadają analogiczne zasady klasyfikacji ekspozycji do aktywów finansowych o utraconej wartości/ cechujących się niewykonaniem zobowiązania (default) oraz listę dowodów i przesłanek utraty wartości.

34

6.1.2 Opis strategii przyjętych w celu określenia korekt z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka