Typowymi uszkodzeniami stropów żelbeto-wych jest korozja zbrojenia. W pracy [15]
technologie
Fot. 10. Uszkodzenia korozyjne stropu żelbetowego
Rys. 2. Wzmocnienie stropów ceramicznych przez obetonowanie stalowych belek: 1 – dodatkowy beton
Rys. 3. Wzmocnienie przez zespolenie z żelbetową płytą: a) strop odcinkowy, b) strop Kleina; 1 – żel-betowa płyta, 2 – stalowe łączniki, 3 – sklepienie ceramiczne, 4 – płyta ceramiczna zbrojona górnych stref stalowych belek (rys. 2),
oczywiście jeżeli nie zostało ono już wy-konane w istniejącej konstrukcji [13].
W przypadku stropów odcinkowych i Kleina bardzo dobre efekty daje wzmoc-nienie przez zespolenie belek stalowych z wykonaną nad nimi monolityczną płytą żelbetową [3, 7, 8, 9, 11, 13]. Żelbetowe
płyty należy kształtować w taki sposób, by mogły być w pełni wykorzystane na ściskanie, a stalowa belka na rozciąganie przy maksymalnym ramieniu sił we-wnętrznych. W celu ograniczenia ugięć należy tymczasowo podeprzeć belki na okres betonownia i dojrzewania betonu.
Zespolenie elementów
współpracują-cych powinno się realizować za pomocą łączników spawanych do belki i kotwio-nych w betonie monolitycznym. Sposób wzmocnienia przez nadbetonowanie żelbetowej płyty pokazano na rys. 3.
Wzmocnienie stropu na belkach stalo-wych można w prosty sposób uzyskać przez dodatkowe podparcie. Nie ma tu bowiem problemu z koniecznością dozbrojenia stref nad nowymi podpora-mi, rozważyć jednak należy możliwość zwichrzenia z powodu zmiany znaku momentu zginającego nad podporą.
W przypadku stropów ceramicznych na belkach stalowych dodatkowe podpory umieszcza się bezpośrednio pod belkami stalowymi. Mogą to być słupy na nieza-leżnych fundamentach lub odpowiednio sztywne belki oparte na poprzecznych ścianach nośnych. Dodatkowe podpory słupowe najlepiej projektować jako sta-lowe. W przypadku stosowania słupów lub tarcz ceglanych jako słupów należy brać pod uwagę możliwości skurczu i oddzielenie się słupa od podpieranej belki, dlatego konieczne jest stosowanie podkładek klinowych umożliwiających rektyfikację. Wzmacnianie przez pod-parcie belek stalowych stropu będzie racjonalne wówczas, gdy nośność płyt ceramicznych między belkami jest znacznie większa niż nośność belek sta-lowych. Z reguły tak bywa, gdy stalowe belki mają znaczną rozpiętość, a płyty ceramiczne są dobrze zbrojone.
W przypadku konieczności naprawy i przy-wrócenia stanu technicznego zdegradowane-go przez korozję belek stalowych konieczna jest zazwyczaj ingerencja od spodu stropu.
Wzmocnienie od spodu stropu jest rów-nież często wymuszone brakiem możli-wości prowadzenia robót od góry z po-wodu ciągłej eksploatacji stropu. Jeżeli stopień degradacji przekroju dolnej półki belki nie jest bardzo duży, to zazwyczaj wystarczy wykonanie dodatkowej podpo-ry w postaci liniowej belki zabudowanej pod belkami stropowymi. Dodatkową belkę podporową można opierać na ścia-nach poprzecznych lub, w przypadku ich niewystarczającej nośności, na dodatko-wych słupach wspartych na niezależnych fundamentach. Przykład takiej naprawy pokazano na fot. 11.
Czasem się zdarza, że korozyjne uszkodzenia stalowych belek są na tyle duże, że koniecz-ne jest stosowanie podparcia liniowego pod każdą z belek. Belki podpierające należy
technologie
Fot. 11. Wzmocnienie w środku rozpiętości belek stropu odcinkowego
Fot. 12. Otwór po wyjęciu wspornikowej belki balkonu
Rys. 13. Wzmocnienie przez podparcie liniowe każdej z belek stropu odcinkowego
wówczas oprzeć na dodatkowych słupach i fundamentach.
Przykład takiego wzmocnienia pokazano na fot. 13.
W niektórych przypadkach prostym sposobem wzmocnienia, o któ-rym nie należy zapominać, może być odciążenie istniejącej kon-strukcji. Polega ono najczęściej na usunięciu ciężkich warstw wykończeniowych, izolacyjnych, wyrównawczych i zastą-pienie ich lekkimi materiałami. Zwraca się jednak uwagę na możliwość wystąpienia uszkodzeń po znacznym odciążeniu konstrukcji. Znane są przypadki powstania zarysowań ścian na skutek odprężenia konstrukcji po usunięciu ze stropów bu-dynku warstw polep, w wyniku zmniejszenia się pierwotnych ugięć stropu. W celu odciążenia stropu często się stosuje również zastąpienie ciężkich ścianek działowych lekkimi roz-wiązaniami w postaci ścianek z płyt gipsowo-kartonowych na ruszcie metalowym.
W przypadku znacznych uszkodzeń konstrukcji może dojść do konieczności wymiany stropu na nową konstrukcję. Cza-sem wymiana wynika ze zmiany funkcji obiektu, nie tylko ze względu na zmianę/zwiększenie obciążeń, ale np. z powodu konieczności dostosowania wysokości pomieszczeń do obo-wiązujących przepisów.
Wzmocnienie wspornikowych belek nośnych balkonów wyko-nuje się zazwyczaj przez dospawanie blach lub kształtowników do istniejących belek. Nie zaleca się wymiany belek ze względu
technologie
Fot. 14. Belka wspornikowa balkonu przed (po lewej) i po wzmocnieniu (po prawej)
Fot. 15. Podparcie wspornikowej belki balkonu dodatkową belką i zastrzałem na trudności zakotwienia nowych belek
w istniejącym murze. Trzeba pamiętać, że wspornikowe belki nośne balkonów osa-dzano w murze już podczas wznoszenia obiektu (zazwyczaj wkładano między dwie blachy), a ich zakotwienie uzyskiwano przez docisk wyższych partii ścian. Na fot.
12 pokazano otwór z dwiema blachami po wyjęciu uszkodzonej wspornikowej belki balkonu. W miejsce skorodowanej belki, na skutek odkształceń muru, nie udało się już niestety wsunąć nowej belki o tej samej wysokości. Przykład wzmocnienia przez dospawanie blach do istniejącej belki obrazuje fot. 14. W przypadku gdy stal uszkodzonej belki nie jest spawal-na lub nie ma do czego przyspawać wzmocnienia, można wykonać dodatko-we podparcie nową belką zabudowaną pod uszkodzoną belką i zastrzałami (fot. 15). Rozwiązanie takie w obiektach zabytkowych wymaga jednak uzyskania zgody konserwatora. Dodatkowo należy sprawdzić obliczeniowo i doświadczalnie zakotwienie w murze.