Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie jest przepisem prawa i nie stanowi podstawy prawnej wydawanych decyzji administracyjnych. Stanowi jednak wykładnię – zapis polityki przestrzennej gminy i zgodnie z obowiązująca ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest jedynym dokumentem, w którym gmina określa zasady rozwoju przestrzennego w granicach administracyjnych. Studium służyć ma także jako materiał koordynujący w zakresie gospodarowania przestrzenią, zwłaszcza dla planów miejscowych, sporządzanych dla fragmentów gminy. Jest to dokument sporządzany obligatoryjnie dla każdej gminy w granicach administracyjnych.

Polityka przestrzenna, to wyraz generalnych zasad rozwoju i kierunków, w jakich zmieniać się będzie funkcjonowanie gminy w zakresie użytkowania i zagospodarowania terenów. Władze samorządowe muszą same rozstrzygnąć w jaki sposób najefektywniej wykorzystać i powiększać trwałą bazę materialna rozwoju oraz zasoby naturalne gminy. Zasady polityki przestrzennej określone w studium stanowią deklarację działań władz gminy w poszczególnych dziedzinach.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Suchy Dąb – podstawowy i obowiązujący do dzisiaj dokument, zostało uchwalone uchwałą nr VI/26/2003 z dnia 26 czerwca 2003r. Na podstawie obowiązującej wówczas ustawy z dnia 07 lipca 1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Z 1999r.

Nr 15, poz 139, z późn. zm.).

W ustawie z 1994r zapisy dotyczące sporządzania studium były stosunkowo lakoniczne i mało precyzyjne. Przede wszystkim zawierały listę jedynie podstawowych zagadnień uwarunkowań i kierunków wymaganych do ujęcia w sporządzanym dokumencie, jednakże pomijały ustalenia dotyczące przebiegu całej procedury prawnej.

Przepisy określające zakres dokumentu studium wg ustawy z 1994r brzmiały następująco – cytat – Rozdział II art. 6

1. W celu określenia polityki przestrzennej gminy, rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej "studium".

2. Zarząd gminy sporządza studium, uwzględniając ustalenia strategii rozwoju województwa zawarte w planie zagospodarowania przestrzennego województwa.

3. Zarząd gminy przedkłada studium do zaopiniowania organom, o których mowa w art. 18 ust.

2 pkt 4. Nienadesłanie opinii, w terminie 21 dni od dnia udostępnienia studium, uważa się za brak uwag.

4. W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające, w szczególności z:

1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu,

2) występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów szczególnych, 3) stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego i kulturowego, w tym stanu rolniczej

przestrzeni produkcyjnej, 4) prawa własności gruntów, 5) jakości życia mieszkańców,

6) zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.

5. W studium określa się, w szczególności:

1) obszary objęte lub wskazane do objęcia ochroną na podstawie przepisów szczególnych, 2) lokalne wartości zasobów środowiska przyrodniczego i zagrożenia środowiskowe, 3) obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w tym wyłączone z zabudowy,

4) obszary zabudowane, ze wskazaniem, w miarę potrzeby, terenów wymagających przekształceń lub rehabilitacji,

5) obszary, które mogą być przeznaczone pod zabudowę, ze wskazaniem, w miarę potrzeby, obszarów przewidzianych do zorganizowanej działalności inwestycyjnej,

5a) obszary, które mogą być przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową wynikającą z potrzeby zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej,

6) kierunki rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym obszary, na których będą stosowane indywidualne i grupowe systemy oczyszczania ścieków, a także tereny niezbędne do wytyczania ścieżek rowerowych,

7) obszary, dla których sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowiązkowe na podstawie przepisów szczególnych lub ze względu na istniejące uwarunkowania,

8) obszary przewidywane do realizacji zadań i programów wynikających z polityki, o której mowa w ust. 2.

6. Studium uchwala rada gminy.

7. Studium nie jest przepisem gminnym i nie stanowi podstawy do wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Obecnie obowiązująca podstawa prawna dla sporządzania dokumentu studium to Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003r (t.j. Dz. U. z 2012., poz 647, z późn. zm.)

Ustawa ta zawiera stosunkowo precyzyjne i szczegółowe zapisy dotyczące sporządzenia dokumentu studium, a przede wszystkim w art. 10 uwzględnia zakres wymaganych do ujęcia w dokumencie, uwarunkowań i kierunków (dużo szerszy niż dotychczas określony):

1. W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z:

1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu;

2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony;

3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;

4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;

5) warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia;

6) zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia;

7) potrzeb i możliwości rozwoju gminy;

8) stanu prawnego gruntów;

9) występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów od-rębnych;

10) występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych;

11) występowania udokumentowanych złóż kopalin, zasobów wód podziemnych oraz udokumentowanych kompleksów podziemnego składowania dwutlenku węgla;

12) występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych;

13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami;

14) zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych;

15) wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej.

2. W studium określa się w szczególności:

1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu tere-nów;

2) kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania tere-nów, w tym tereny wyłączone spod zabudowy;

3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk;

4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;

5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;

6) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym;

7) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1;

8) obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu za-gospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 400 m2 5) oraz obszary przestrzeni publicznej;

9) obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne;

10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej;

11) obszary szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszary osuwania się mas ziemnych;

12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny;

13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412, z późn. zm.6));

14) obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji;

15) granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych;

16) inne obszary problemowe, w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie.

2a. Jeżeli na obszarze gminy przewiduje się wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW, a także ich stref ochronnych związanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu; w studium ustala się ich rozmieszczenie.

3. Obowiązek przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 8, powstaje po upływie 3 miesięcy od dnia ustanowienia tego obowiązku.

4. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze rozporządzenia, wymagany zakres projektu studium w części tekstowej i graficznej, uwzględniając w szczególności wymogi dotyczące materiałów planistycznych, skali opracowań kartograficznych, stosowanych oznaczeń, nazewnictwa, standardów oraz sposobu dokumentowania prac planistycznych.

Zawiera również szczegółowy zapis całej procedury sporządzania dokumentu Studium:

„Art. 11

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta, po podjęciu przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium, kolejno:

1) ogłasza w prasie miejscowej oraz przez obwieszczenie, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium, określając formę, miejsce i termin składania wniosków dotyczących studium, nie krótszy jednak niż 21 dni od dnia ogłoszenia;

2) zawiadamia na piśmie o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium instytucje i organy właściwe do uzgadniania i opiniowania projektu studium;

3) (uchylony);

4) sporządza projekt studium rozpatrując wnioski, o których mowa w pkt 1, uwzględniając ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa; w przypadku braku planu zagospodarowania przestrzennego województwa lub niewprowadzenia do planu zagospodarowania przestrzennego województwa zadań rządowych, uwzględnia ustalenia programów, o których mowa w art. 48 ust. 1;

5) uzyskuje od gminnej lub innej właściwej, w rozumieniu art. 8, komisji urbanistyczno-architektonicznej opinię o projekcie studium;

6) występuje o uzgodnienie projektu studium z zarządem województwa w za-kresie jego zgodności z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i z wojewodą w zakresie jego zgodności z ustaleniami pro-gramów, o których mowa w art. 48 ust. 1, oraz występuje o opinie dotyczą-ce rozwiązań przyjętych w projekcie studium do:

a) starosty powiatowego, b) gmin sąsiednich,

c) właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków,

d) właściwych organów wojskowych, ochrony granic oraz bezpieczeństwa państwa,

e) dyrektora właściwego urzędu morskiego w zakresie zagospodarowania pasa technicznego, pasa ochronnego oraz morskich portów i przystani,

f) właściwego organu nadzoru górniczego w zakresie zagospodarowania terenów górniczych, g) właściwego organu administracji geologicznej,

h) ministra właściwego do spraw zdrowia w zakresie zagospodarowania obszarów ochrony uzdrowiskowej,

i) dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej w zakresie zagospodarowania obszarów szczególnego zagrożenia powodzią,

j) regionalnego dyrektora ochrony środowiska, k) (uchylona),

l) właściwego organu Państwowej Straży Pożarnej i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska w zakresie:

– lokalizacji nowych zakładów o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnych awarii,

– zmian, o których mowa w art. 250 ust. 5 i 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, w istniejących za-kładach o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnych awarii,

– nowych inwestycji oraz rozmieszczenia obszarów przestrzeni publicznej i terenów zabudowy mieszkaniowej w sąsiedztwie zakładów o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnych awarii, w przypadku gdy te inwestycje, obszary lub tereny zwiększają ryzyko lub skutki poważnych awarii,

m) właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego;

7) (uchylony);

8) (uchylony);

9) wprowadza zmiany wynikające z uzyskanych opinii i dokonanych uzgodnień;

10) ogłasza w sposób określony w pkt 1, o wyłożeniu projektu studium do publicznego wglądu na okres co najmniej 7 dni przed dniem wyłożenia i wykłada ten projekt do publicznego wglądu oraz

publikuje na stronach internetowych urzędu gminy na okres co najmniej 21 dni oraz organizuje w tym czasie dyskusję publiczną nad przyjętymi w tym projekcie studium rozwiązaniami;

11) wyznacza w ogłoszeniu, o którym mowa w pkt 10, termin, w którym osoby prawne i fizyczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mogą wnosić uwagi dotyczące projektu studium, nie krótszy niż 21 dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia studium;

12) przedstawia radzie gminy do uchwalenia projekt studium wraz z listą nie-uwzględnionych uwag, o których mowa w pkt 11.”

Nowa Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym umożliwia partycypację społeczną obywateli przede wszystkim poprzez umożliwianie składania wniosków do dokumentu, zapoznanie się z dokumentem przed uchwaleniem, udział w dyskusji publicznej oraz możliwość składania uwag.

Ponadto od 15 listopada 2008r obowiązuje nowa regulacja - ustawa z dnia 03.10.2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.).

Nakłada ona obowiązek sporządzania dokumentów planistycznych z uwzględnieniem obowiązkowych procedur tzw. strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, której elementem jest między innymi konieczność sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dla studium.

Podstawowy dokument studium z 2003r nie był poddany ocenie środowiskowej.

W okresie od 2003r do dnia dzisiejszego (okres obowiązywania dokumentu podstawowego) nastąpiło szereg zmian w przepisach prawa odnoszących się do zagospodarowania przestrzennego. Najistotniejsze z nich to m. in.:

 Ustawa z 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (tj. Dz. U. 2013, poz. 1409);

 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U.

2008.25.150, z późn. zm.);

 Ustawa z dnia 18 lipca 2001 Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2012, poz. 1229 ze zm.);

 Ustawa z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U.

04.121.1266, z późn. zm.);

 Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U.

z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.);

 Ustawa z dnia 4 lutego 1994r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2011 r., Nr 163, poz. 981, z późn. zm.)

 Ustawa z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 260)

Ponadto zostały sporządzone i weszły w życie nowe, ważne dla dokumentu studium ustawy – przede wszystkim:

 Ustawa z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 03.162.1568, z późn. zm.)

 Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 627)

Przepisy art. 32 i 33 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym mówią o konieczności zmiany studium, jeśli wynika to ze zmiany ustaw. Już sam ten argument jest wystarczający dla sporządzania aktualizacji - zmiany

obowiązującego dla gminy dokumentu Studium.

Opracowywana obecnie zmiana dokumentu studium musi uwzględniać nowy stan prawny

Od momentu uchwalenia podstawowego dokumentu studium zostały wprowadzone do niego następujące zmiany:

 uchwałą Rady Gminy Suchy Dąb Nr X/65/07 z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Suchy Dąb" dla fragmentów Gminy: 1) obszar I – fragment wsi Grabiny –Zameczek obejmujący działki geodezyjne nr 118 i 127, 2) obszar II – fragment wsi Suchy Dąb obejmujący działki geodezyjne nr 100/62; 100/63; 100/64; cz. 100/67; 100/68, cz. 100/3;

cz. 100/4; cz. 100/5; cz. 150/3.

 uchwałą Rady Gminy Suchy Dąb Nr XVI/124/08 z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Suchy Dąb" dla fragmentu wsi Grabiny –Zameczek obejmującego działkę geodezyjną nr 86

 uchwałą Rady Gminy Suchy Dąb Nr IV/28/11 z dnia 21.02.2011 r. w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Suchy Dąb, obszar obejmujący fragmenty gminy: wieś Suchy Dąb – działka geodezyjna nr 58/11; wieś Suchy Dąb – działka geodezyjna nr 93, wieś Suchy Dąb – działka geodezyjna nr 346, wieś Ostrowite – działka geodezyjna nr 86, wieś Grabiny Zameczek – działki geodezyjne nr 294, 289; wieś Wróblewo – działka geodezyjna nr 42

 uchwałą Rady Gminy Suchy Dąb Nr 0007.XI.74.2011 z dnia 24.08.2011 r. w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Suchy Dąb w zakresie lokalizacji ponadlokalnego kabla elektroenergetycznego wysokich napięć

 uchwałą Rady Gminy Suchy Dąb Nr 0007.XXX.256.2013 z dnia 07.06.2013 r.

w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Suchy Dąb dla fragmentów wsi (obrębów geodezyjnych) Krzywe Koło i Koźliny

Przeprowadzone zmiany dotyczą fragmentów gminy lub dotyczą konkretnego zagadnienia. W większości zmiany te polegały na wyznaczeniu nowych terenów zabudowy (zmiany z 2007, 2008r. i 2011), możliwości lokalizacji kablowej linii elektroenergetycznej wysokich napięć (2011) – zmiana dotyczyła wyłącznie części tekstowej studium oraz lokalizacji zespołu elektrowni wiatrowych (2013r.). Wszystkie te zmiany uzupełniały, dodawały odpowiednie zapisy tekstowe i graficzne do podstawowego dokumentu z 2003r.

Rada Gminy Suchy Dąb 7 czerwca 2013r. podjęła uchwałę nr 0007.XXX.258.2013 w sprawie przystąpienia do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Suchy Dąb. Zmiana dotyczyć ma obszaru całej gminy w granicach administracyjnych, przedmiotem zmiany jest całościowa aktualizacja dokumentu.

Najważniejsze przesłanki do aktualizacji dokumentu studium wskazane

w uzasadnieniu do podjętej uchwały to:

 obowiązujące studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie zostało poddane strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, ani nie sporządzono prognozy oddziaływania na środowisko jego ustaleń, gdyż nie istniały wówczas takie wymagania,

 od momentu sporządzenia studium nastąpiły istotne zmiany w prawodawstwie związanym z gospodarką przestrzenną, które wpływają na kształt polityki przestrzennej gminy,

 w okresie od uchwalenia obowiązującego studium zmieniono strategię rozwoju województwa pomorskiego oraz uchwalono zmianę planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, które to dokumenty wyznaczają ramy polityki ponadlokalnej samorządu,

 obowiązujące studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie uwzględnia Gminnej Ewidencji Zabytków gdyż w czasie sporządzania studium nie istniał jeszcze ten dokument.

Obowiązujące obecnie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Suchy Dąb wymaga aktualizacji.

Ponieważ zgodnie z ustawą (art. 9 ust 4) Studium wiąże organy gminy przy sporządzaniu planów miejscowych, częste są przypadki konieczności wprowadzenia korekt/zmian w tym dokumencie, aby możliwe było sporządzenia i uchwalenie zmian w obowiązujących planach miejscowych – zazwyczaj dotyczy to zasięgu przestrzennego terenów o określonym przeznaczeniu, aby uzyskać sytuację zgodności ze studium, a co najmniej, by szczegółowe rozwiązania planu miejscowego nie naruszały ustaleń Studium (warunek konieczny do uchwalenia planu miejscowego przez Radę Gminy – wg art. 20 ust 1 ustawy). Mimo pokrycia planami miejscowymi całej powierzchni gminy do aktualizacji studium wpłynęło aż 122 wniosków, w szczególności o zmianę przeznaczenia terenu z rolnego na zabudowany (głównie budownictwo mieszkaniowe i mieszkaniowo-usługowe).

W studium wyznaczone zostały tereny rozwoju zabudowy, które nie zostały jeszcze skonsumowane – jest to ok. 140 ha przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową i mieszkaniowo-usługową oraz ok. 20 ha przeznaczonych pod zabudowę produkcyjną, natomiast złożone wnioski dotyczą wyznaczenia nowych terenów rozwoju zabudowy, głównie mieszkaniowej, w innych lokalizacjach. Z ilości wniesionych wniosków wynikają dwie możliwe konkluzje:

 albo ustalenia obowiązujących planów miejscowych są złe i sprzeczne z potrzebami inwestycyjnymi mieszkańców gminy,

 albo złożone wnioski są niewłaściwe z powodu życzeniowej chęci zabudowy kolejnych, jeszcze niezabudowanych terenów rolniczych.