• Nie Znaleziono Wyników

Survey on ICT usage in households and by individuals

Wykorzystanie ICT w gospodarstwach domowych jest badaniem reprezentacyjnym, ankietowym, reali-zowanym metodą wywiadu bezpośredniego (przez ankieterów) lub samospisu przez Internet. Wyjąt-kowo, ze względu na pandemię COVID-19, w 2020 roku w zamian za metodę wywiadu bezpośrednie-go wprowadzono metodę wywiadu telefonicznebezpośrednie-go. Udział w badaniu jest dobrowolny. Podobnie jak w przedsiębiorstwach, badanie w gospodarstwach domowych odbywa się w kwietniu/maju każdego roku. Wyjątkowo, pierwsze badanie pilotażowe przeprowadzone było w lipcu 2004 r. W badaniu sto-sowanych jest kilka okresów odniesienia w zależności od rodzaju pozyskiwanych informacji. Większość zbieranych informacji dotyczy albo stanu w dniu badania albo ostatnich trzech miesięcy (co powinno po-krywać się z pierwszym kwartałem danego roku, w celu zapewnienia porównywalności międzynarodowej). Wyjątkiem są informacje dotyczące korzystania z administracji, gdzie okres odniesienia obejmuje ostatnie 12 miesięcy.

Zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniach Komisji Europejskiej badanie obejmuje gospo-darstwa domowe z przynajmniej jedną osobą w wieku 16–74 lata zamieszkałe na terenie całego kraju oraz wszystkie osoby w wieku 16–74 lata w tychże gospodarstwach. Badaniem nie są objęte osoby miesz-kające w gospodarstwach zbiorowych, takich jak: domy studenckie, hotele robotnicze, domy opieki spo-łecznej, zakony, szpitale, koszary, zakłady karne itp. Cudzoziemcy mogą uczestniczyć w badaniu, o ile znają język polski.

W badaniu tym wykorzystuje się dwa kwestionariusze zawierające osobne pytania dla gospodarstw domo-wych (SSI-10G) oraz osób indywidualnych (SSI-10I). Do rejestracji danych ankieterzy wykorzystują tablety z oprogramowaniem typu CAPI (z ang. Computer Assisted Personal Interview – wspomagany komputero-wo wywiad bezpośredni), będącym elektroniczną wersją ankiet, wraz z systemem kontroli wprowadzanych danych pod względem spójności logicznej i rachunkowej. Od 2018 roku dane są także zbierane metodą CAWI/CAII (z ang. Computer Assisted Web/Internet Interview) czyli poprzez samodzielne wypełnienie kwe-stionariusza przez respondentów przez odpowiednią aplikacje na stronie internetowej GUS. Zebrane wy-niki są następnie przesyłane przez Internet do centralnej bazy danych do dalszych etapów przetwarzania. Ankiety zawierają głównie pytania jakościowe (niezwiązane z wartościami podawanymi w postaci liczb) i zamknięte (tzn. możliwości odpowiedzi są z góry ustalone, a respondent może jedynie wybierać, które z nich opisują jego sytuację). Często lista możliwości jest dopełniana opcją „pozostałe”, „inne, nie wymie-nione powyżej” lub „nie dotyczy”. Wyjątkiem jest pytania o dochód netto gospodarstw domowych (jeśli respondent nie chce lub nie potrafi podać dokładnej wartości dochodów, alternatywnie może wskazać przedział) oraz wartość zakupów internetowych osób indywidualnych.

Przeważają pytania wielokrotnego wyboru i dotyczące faktów, występują również pytania na które można udzielić tylko jednej odpowiedzi lub dotyczące bardziej subiektywnych ocen. Jeżeli nie określono w pyta-niu okresu odniesienia, to pytanie takie dotyczy stanu w dw pyta-niu badania. Ankiety nie zawierają pytań progno-stycznych.

Pytania w formularzu dla gospodarstwa domowego dotyczą dostępu gospodarstwa domowego do Inter-netu oraz rodzaju połączeń internetowych (celem jest zebranie informacji o dostępie szerokopasmowym stacjonarnym lub mobilnym).

W formularzu dla osób znajdują się pytania dotyczące: korzystania z Internetu (kiedy ostatnio?, jak czę-sto?); celów korzystania z Internetu (w podziale na: komunikowanie się, kreatywność, dostęp do informacji, rozrywka, e-zdrowie, zamawianie i sprzedaż towarów oraz usług, usługi bankowe, kontakty z instytucjami publicznymi, szkolenie i kształcenie); zakupów przez Internet (kiedy ostatnio?, rodzaje zakupionych lub za-mówionych towarów i usług, pobieranie produktów bezpośrednio z sieci, kraj pochodzenia sprzedawców). Oprócz podstawowego zestawu wskaźników, corocznie dodawany jest moduł zgodnie z zaleceniami Eu-rostatu, umożliwiający szczegółowe zbadanie wybranego aspektu społeczeństwa informacyjnego. W ko-lejnych edycjach badania w gospodarstwach domowych i wśród osób indywidualnych kwestionariusze obejmowały następujące zagadnienia:

Badanie wykorzystania ICT w gospodarstwach domowych (kwestionariusz SSI-10G)

Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Charakterystyka gospodarstwa

domowego x x x x x x x x x x x

Wydatki na technologie informa-cyjno-telekomunikacyjne oraz charakterystyka gospodarstwa domowegoa

x x x x x x x x x x

Dostęp do wybranych technologii informacyjno-telekomunikacyj-nych

x x x x x x x x x x x

Wykorzystanie ICT przez dzieci a x x

Realizacja wywiadu x x x x x x x x x x x

Badanie wykorzystania ICT wśród osób indywidualnych (kwestionariusz SSI-10I) Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Korzystanie z komputera x x x x x x x x Korzystanie z komputera i telefonu komórkowego x x Korzystanie z Internetu x x x x x x x x x x x

Cel korzystania z Internetu x x x x x x x x x x x

Mobilne korzystanie z Internetu

i powszechny dostęp x Bezpieczeństwo korzystania

z Internetu x x x

Elektroniczna administracja

publiczna x x x x x x x x x x x

Korzystanie z handlu

elektronicz-nego x x x x x x x x x x x

Umiejętności korzystania

z komputera i Internetu x x x x x x x x

E-zdrowie (korzystanie z Inter-netu w sprawach związanych ze zdrowiem) a

x x

Korzystanie z usług przetwarzania

w chmurze x x x x x x x

Korzystanie z zaawansowanych technologii informacyjno-teleko-munikacyjnych a

x x

Prywatność i ochrona tożsamości

osobistej w Internecie x x

Umiejętności informatyczne/

cyfrowe x x x

Zaufanie, bezpieczeństwo

i pry-watność x x

Wykorzystanie ICT w pracy x

Umiejętności cyfrowe x

Korzystanie z telefonów

komór-kowych a x

Dane uzupełniające a x

Internet rzeczy x

Informacje związane

z koronawi-rusem x

Charakterystyka osoby x x x x x x x x x x x

Realizacja wywiadu x x x x x x x x x x x

a Moduł dodany na potrzeby krajowe.

Ankiety zawierają pytania pozwalające na grupowanie wyników badania ze względu na grupy społecz-no-demograficzne. Są to: przeciętny miesięczny dochód netto gospodarstwa domowego (na tej podsta-wie wydzielane są 4 grupy dochodowe odpowiadające kwartylom); podsta-wiek (grupowany następnie w prze-działy: 16–24, 25–34, 35–44, 45–54, 55–64, 65–74 lata); płeć; poziom wykształcenia (wyższe, średnie oraz gimnazjalne, podstawowe, bez wykształcenia); aktywność zawodowa (pracujący najemnie, na własny rachunek, rolnicy, bezrobotni, uczący się, emeryci, renciści i bierni zawodowo z innych powodów); zawód (4 znaki zgodnie z Klasyfikacją Zawodów i Specjalności opartą na Międzynarodowej Klasyfikacji Zawo-dów ISCO).

Wyniki badania są publikowane w formie:

• publikacji Społeczeństwo Informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych, • informacji sygnalnych na konferencje prasowe,

• tablic wynikowych dostępnych na stronie internetowej GUS.

Eurostat publikuje wyniki badań wspólnotowych na stronach internetowych oraz w seriach wydawni-czych Statistics in Focus oraz Data in Focus.

ANEKS 2

APPENDIX 2

Statystyka społeczeństwa informacyjnego w Europejskim Systemie