SYTUACJA PIENIĘŻNO RYNKOWA A. I FINANSE

1. Stan pieniędza w obiegu.

W okresie styczeń-ęzerwiec br. /wg danych NBP Kraków/sumo pieniędza gotów­

kowego w obiegu wzrosła o 2197 min zł, podczas gdy w analogicznym okresie roku ubiegłego zmniejszyła się o 517 min zł.

W cięgu I półrocza br. wzrosły wypłaty z kas banków m.in. z tytułu wynagro- ' dzeń'za pracę / łęcznie z wypłatami z zysku i nadwyżki bilansowej/ o 7,8 mld zł

=« 20,1%, za skup produktów rolnych o 2,5 mld zł = 51,6%, a świadczeń społecznych

0 2,0 mld zł = 12,2%. 1 ,

Jednocześnie wzrosły wpłaty do banków m.in. z tytułu utargu towarowego o 8,2 mld zł ■ 13,0%, za usługi o 2,0 mld zł = 20,6%, a z tytułu podatków i opłat 1 -składek ubezpieczeniowych o 0,9 mld zł = 25,1%." Równocześnie wypłaty z rachun­

ków bieżęcych jednostek pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej wykazały wyższę dynamikę niż wpłaty /38,0% wobec 33,2%/.

Według wstępnych danych w lipcu br. sytuacja nie uległa poważniejszej zmia­

nie. Podstawowę pozycję wpłat do kas banków jest utarg towarowy. Tutaj jednak dy­

namika jest wcięż niska /za I-VII 114,2%/ znacznie poniżej dynamiki wypłat wy­

nagrodzeń za pracę /120,3% w okresie I-VIl/. x

2. Wkłady oszczędnościowe w PKO i bankach spółdzielczych na koniec lipce br. osięg- nęły poziom 37,2 mld zł, z czego udział banków spółdzielczych wynosił 11,3%.

Przyrost w okresie I-VII wyniósł 4,6 mld zł wobec 1,7 mld zł w ub.roku.

Ponadto nie zrealizowano bonów rewaloryzacyjnych wartości 2043 min zł.

3. Finanse przedsiębiorstw uspołecznionych.

Dane dotyczę 645 jednostek /bez jednostek budżetowych/.

W okresie I półrocza 1985 r. wartść sprzedaży przedsiębiorstw uspołecznio­

nych województwa krakowskiego wyniosła 301,5 mld zł, a koszt własny sprzedaży 286,7 mld zł - etęd akumulacja ze sprzedaży ogółem osięgnęła 14,0 mld zł = 4,9%

ogólnej wartości sprzedaży. Porównanie wartości sprzedaży i kosztu własnego sprze­

daży w bieżęcym roku z analogicznym okresem roku ubiegłego możliwe jest tylko po wyeliminowaniu z wielkości ogółem bieżęcego roku danych dotyczęcych działu gospo­

darki narodowej "handel" /z uwagi na zmiany metodologiczne dotyczęee ujmowania sprzedaży w jednostkach, handlowych/. Wówczas wielkość sprżeduzy za okres I-VI 1985 r. wyniesie 290,1 mld zł, koszt własny sprzedaży 271,4 mld zł, a akumulacja ze sprzedaży 18,7 mld zł = 6,5% ogólnej wartości sprzedaży. W analogicznym okresie roku ubiegłego wielkości te kształtowały się odpowiednio; sprzeda;: 238,7 mld zł,

koszt własny sprzedaży 225,6 mld zł, a akumulacja ze sprzedaży 13,1 mld zł = 5,5%

ogólnej wartości sprzedaży.

Saldo akumulacji finansowej z całokształtu działalności /tj. po uwzględnie­

niu wyniku na pozostałej sprzedaży oraz zysków i strat nadzwyczajnych/ wyniosło w br. 14,1 mld zł i było rezultatem dodatniej akumulacji w kwocie 44,7 mld zł i ujemnej w kwocie 30,6 mld zł. Przedsiębiorstwa zgrupowane w dziale przemysł uzyskały w I półroczu 1985 r. 20,0 mld zł akumulacji finansowej, przedsiębiorstwa budowlane 14,3 mld zł /w analogicznym okresie 1984 r. wielkość ta kształtowała się odpowiednio: przemysł 17,0 mld zł, budownictwo 9,4 mld zł/. Najniższa, ujem­

na akumulacja finansowe z .całokształtu działalności występiła w transporcie i łączności - minus 14,1 mld zł z uwagi na system rozliczeń Południowej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych. W dziale tym pogłębił eię spadek akumulacji w po­

równaniu do roku ubiegłego o 2,8 mld zł. \

Obciążenia przedsiębiorstw uspołecznionych z tytułu podziału akumulacji w okresie sześciu miesięcy br. wyniosły 5,5 mld" zł, przy czym 91 ,i% obciążeń sta­

nowi 'podatek obrotowy, który wyniósł 5,0 mld zł. W ogólnej kwocie przekazanego do budżetu państwa podatku obrotowego najpoważniejszy udział miały przedsiębior­

stwa przemysłowe 92,0%. Przedsiębiorstwa obciążają również: dodatnie różnice wyrównawcze cen /195.3 min zi/, dodatnie rozliczenia wyrównawcze w handlu zagra­

nicznym /38,4 min zł/ oraz inne dodatnie wyrównania rentowności /247,0 min zł/.

W okresie sześciu miesięcy 1984 r. obciążenia przedsiębiorstw wyniosły 5,0 mld zł, z czego 4,8 mld zł tj. 96,1% stanowił, podatek obrotowy.

Ogólna suma dopłat z budżetu państwa dla przedsiębiorstw Uspołecznionych w I półroczu br. wyniosła 16,7 mld zł,,z czego 94,0% /15,7 mld zł/ przypada na dotacje, W analogicznym okresie 1984 r. dopłaty ogółem wyniosły 13,6 mld zł, a ęama dotacje 12,8 mld zł = 94,6% udziału. Największy udział w dotacjach maję działy gospodarki narodowej: handel /7,1 mld zł - 45,5% udziału, w tym dla Przed­

siębiorstwa Zbytu Nawozów Mineralnych i Chemikaliów "Agrochem" 6,5 mld zł/, prze­

mysł /4,0 mld zł => 25,5% udziału, w tym dla Jednostek Ministerstwa Rolnictwa

i Gospodarki Żywnościowej 2,4 mld zł, dla spółdzielczości mleczarskiej 1,4 mld zł/

gospodarka komunalna /2,6 mld zł ■ 16,6% udziału, z czego 2,4 mld zł » 93,2%

przypada dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego/, gospodarka mieszka­

niowa i niematerialne usługi /l,7 mld zł,. » 10,8% udziału/. Oprócz" dotacji do przedsiębiorstw wpłynęły z budżetu państwa następująca rodzaje dpołat : ujemne rozliczenie wyrównawcze h handlu zagranicznym /777,7 min zł/, ujemne różnice wy­

równawcze cen /75,9 min zł/ oraz inne ujemne wyrównania rentowności /i50,4 min zł/

Wynik finansowy za okres sześciu miesięcy br. w województwie krakowskim wy­

niósł 25,3 mld zł. Zysk bilansowy w tym okresie wyniósł 41,6 mld zł i został ob­

ciążony podatkiem dochodowym w wysokości 23,4 mld zł, tj. w 56,3%. W przedsię­

biorstwach przemysłowych zysk bilansowy wyniósł 20,4 mld zł i został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 12,2 mld zł, w budownictwie zysk bilansowy wy­

niósł 14,0 mld zł i został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 8,0 mld zł.

W analogicznym okresie roku ubiegłego w przemyśle zysk bilansowy ukształtował się na poziomie 16,3 mld zł, a podatek dochodowy wyniósł 9,3 mld zł, w budownictwie odpowiednio 9,4 mld zł i 4,7 mld 'zł,

Wskaźnik rantów/, ści netto w okresie styczeń-czerwiec 1985 r. wyniósł 8,8%, a rentowności brutto 4,9%. Ujemne wskaźniki rentowności wystąpiły w dziale gos­

podarki narodowej transport i łączność /-58,5%/. Bez tego działu gospodarki na­

rodowej wskaźnik rentowności netto wynosi 15,0%, a rentowności brutto 10,7%.

W przemyśle wskaźniki kształtowały się odpowiednio 11,7% i 11,6%, a w bud

„vni-ctwie 26.6% i 27.2%.

Wskaźnik poziomu kosztów osiągnął wielkość 95,1% /bez jednostek transportu i łączności 90,1%/, Najkorzystniej wskaźnik ter: kształtował elę wydziałach gos­

podarki narodowej::budownictwo /78,5%/, nauka i rozwój techniki /83,3%/, prze­

mysł /89,2%/ i rolnictwo /89,9%/.

' Udział wyniku finansowego w wartości sprzedaży za okres sześciu miesięcy br.

wyniósł 8,4%. Ujemną wartość wskaźnik ten osiągnął w dziale gospodarki narodowej transport i łączność /-141,0%/.

Udział zysków nadzwyczajnych w wyniku finansowym w badanym okresie kształto­

wał się na poziomie 2,9%, a udział strat nadzwyczajnych w wyniku finansowym na poziomie 7,4%.

Akumulacja finansowa na 1000 zł wartści sprzedaży wyniosła 47 zł. Najwyż­

szym wskaźnikiem legitymowały się działy gospodarki narodowej: budownictwo 213 zł oraz nauka i rozwój techniki 168 zł.

. Wartość zapasów w przedsiębiorstwach uspołecznionych według stanu na 30 czerwca br wyniosła 142,0 mld zł tj. o 18,6% więcej niż w czerwcu 1984 r. W stosunku do sta­

nu w dniu 1 stycznia br. wartość ta wzrosła o 15,1 mld zł tj, o li,9% /w analo­

gicznym okresie roku ubiegłego odpowiednio: 7,7 mld zł' tj. o 6,9%/.

W układzie rodzajowym najpoważniejszą pozycję stanowię zapasy materiałów 78,0 ijild zł co etanowi 54,9%, towarów 30,3 mld zł tj . 21,4% 1 produkcji nieza- kończonej 18,1 mld zł co stanowi 12,7%.

W poszczególnych grupach rodzajowych dynamika wartości zapasów kształtowała się następująco! zapasy materiałów wzrosły o 7,5 mld zł /o 10,7%/, produktów gotowych o 1,4 mld zł /o 34,4%/, produkcji niezakończonęj o 2,4 mld zł /o 15,6%/. , Nastąpił również wzrost zapasów towarów o 2,2 mld zł /o 7,9%/, rozliczań między­

okresowych o 1,2 mld zł /o 39,8%/ i wartości przedmiotów nietrwałych w użytko- v wsniu o 269 min zł /o 4,8%/.

W ujęciu według działów gospodarki narodowej największy udział w wartości • zapasów ogółem na koniec czerwca br, przypada na przemysł 48,2%, handel 22,1%

i budownictwo 19,9%. Przyrost zapasów nastąpił we wszystkich działach gospodarki narodowej, najwyższy w przemyśle - 40,0%, budownictwie - 22,8% i handlu - 15,9%.

W porównaniu ze stanem w dniu 1 stycznia br. wartsć zapasów w przedsiębiorstwach przemysłowych zwiększyła się o 6,0 mld zł /o 9,6%/. Wzrost zapasów w tym okresie wystąpił m, in, w Zakładach Chemicznych “Alwernia" /o 71,8%/, w Kopalni Soli

"Wieliczka" /o 68,0%/, w Zakładach Przemysłu Odzieżowego "Vistula" /o 37,1%/.

Wśród przedsiębiorstw w których zanotowano zmniejszenie wartości zapasów w stosunku do stanu z początku roku nal.ety wymienić m.in. Okręgowe Przedsiębior­

stwo Przemysłu Zbożowo-Młynarskiego "PZZ" /o 25,5%/ i Krakowskie Zakłady Zielar­

skie "Herbapol" /o 21,3%/. 1

W budownictwie wartość zapasów w dniu 30 czerwca br. wynosiła 28,2 mld zł, co oznacza w porównaniu ze etanem z początku roku wzrost o 3,4 mld zł /o 13,8%/.

Wśród tej grupy przedsiębiorstw przyrost wartości zapasów wystąpił m.in. w Przed­

siębiorstwie Budownictwa i Produkcji Przemysłowej "Budostal-9" /o 66,3%/, w Przed?

siębioratwie Zmechanizowanych Robót Inżynieryjnych /o 41,1%/ i w Przedsiębiorstwie' Produkcji i Montażu Urządzeń Elektrycznych Budownictwa "Elektromontaż-l" /o 39,5%/.

W handlu wartość zapasów wyniosła 31,4 mld zł co oznacza wzrost o 2,4 mld zł Vo 8,2%/. Znaczne zwiększenie wystąpiło m.in. w Krakowskiej Centrali Materiałów

Budowlanych /o 29,0%/ i w Przedaiębiorstwie Handlu Chemikaliami "Chemia"

/o 27,2%/., natomiast zmniejszenie m.in. W Krakowskim Przedsiębiorstwie Obrotu Surowcami Włókienniczymi i Skórzanymi /o 25,7%/.

Zapasochłonność liczona na 1000 zł sprzedaży wyniosła za I półrocze br.

381 zł tj. o 1,0% mniej niż przed rokiem. Najwyższa zcipasochłonność wystąpiła w nauce i rozwoju techniki 991 zł - natomiast w przemyśle 348 zł, w budownictwie 340 zł, w transporcie i łączności 564 zł.

Wskaźnik rotacji w okresie styczoiY-czerwlec 1985 r. wynosił 69 dni i był o 1,4% niższy aniżeli w analogicznym okrasie'ub.roku. Najwyższy wskaźnik rotacji występił w nauce i rozwoju techniki 178 dni, a najniższy w kulturze i sztuce 44 dni.

W przemyśle wskaźnik ten wynosił 63 dni, w budownictwie 61 dni a w transpor­

cie i łączności 102 dni.