SYTUACJA PIENIĘŻNO RYNKOWA A. ! FINANSE

. . 1

1. Stan pieniądza w obiegu

W okreale styczeń-wrzesień br. /wg danych NDP Kraków/ .auma pieniądza gotówko­

wego w obiegu w województwie wzrosła o 1560 min zł, podczas gdy w analogicznym okresie ub.roku zmniejszyła się ol826 min zł. W. samym wrześniu br. zmniejszenie stanu pieniądza w obiegu wyniosło 460 min zł.

Łącznie w ciągu 9 miesięcy br. wzrosły wypłaty z kas banków m .in. z tytułu wynagrodzeń za pracę /łącznie z wypłatami z zysku i nadwyżki bilansowej/ o 11,6 mld zł = 19,8 %, za skup produktów rolniczych o 3,2 mld zł = 43,6 %, a świadczeń społecznych o 3,5 mld zł = 14,2 %.

Jednocześnie wzrosły wpłaty do banków m.in. z tytułu utargu towarowego o 13,5 mld zł = 14,4 %, za usługi o 3,0 mld zł =23,7 %, a z tytułu podatków, opłat i składek ubezpieczeniowych o 1,3 mld zł = 23,7 %. Równocześnie wypłaty z rachunków bieżących jednostek pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej wykazały wyższą dynamikę niż wpłaty /38,5 % wobec 38,0 %/.

Według wstępnych danych w październiku br. dynamika wpłat z tytułu utargu to­

warowego i usług była wyższa niż wypłat płacowych /122,1 % wobec 117,2 %/. Wzrosły również poważnie wpłaty podatkowe /o 28,3 %/ oraz wypłaty za skup produktów rol­

nych /o 49,6 %/.

2. Wkłady oszczędnościowe w PKO i bankach spółdzielczych /bez bonów rewaloryzacyjnych/

na koniec października br. osiągnęły poziom 38,3 mld zł z czego udział' banków spółdzielczych wynosił 11,0 %.

Przyrost w okresie I-X br. wyniósł 5,8 mld zł wobec 2,2 mld zł w ub.roku.

Ponadto nie zrealizowano bonów rewaloryzacyjnych wartości 1.978 min zł.

3. Finanse przedsiębiorstw uspołecznionych

Dane dotyczą kombinatów i samodzielnych przedsiębiorstw /bez jednostek budżeto­

wych/ według stanu organizacyjnego w końcu września br. Nie ujęto zakładów tj. jed­

nostek na wewnętrznym rozrachunku. Z tego powodu dane o sprzedaży odbiegają od wy­

kazanych w innych działach "Informacji".

W okresie trzech kwartałów 1985 r. wartość sprzedaży1 przedsiębiorstw uspołecz­

nionych województwa krakowskiego wyniosła 451,1 mld zł, a koszt własny sprzedaży 426,8 mld zł - stąd akumulacja ze sprzedaży ogółem osiągnęła 24,3 mld zł = 5,4 ogólnej wartości sprzedaży. Porównanie wartości sprzedaży i kosztu własnego sprze­

daży w bieżącym roku z analogicznym okresem ub.'roku możliwe jest tylko po wyelimi­

nowaniu z wielkości ogółem bieżącego roku danych dotyczących działu gospodarki na rodowej "handel" /z uwagi na zmiany metodologiczne dotyczące ujmowania sprzedaży w jednostkach handlowych/. Wówczas wielkość sprzedaży za okres I-IX br. wyniesie 433,6 mld zł, koszt własny sprzedaży 403,6 mld zł, a akumulacja ze spyzedaży 30,0 mld zł = 6,9 % ogólnej wartości sprzedaży. W analogicznym okresie ub.roku wielkości te kształtowały się odpowiednio: sprzedaż 362,2 mld zł, koszt własny sprzedaży 342,0 mld zł, a akumulacja ze sprzedaży 20,2 mld zł = 5,6 % ogólnej wartości sprzedaży.

Saldo akumulacji finansował z całokształtu działalności /t j . po uwzględnieniu wyniku na pozostałej sprzedaży oraz zysków i strat nadzwyczajnych/ wyniosło 22,8 mld zł i było rezultatem dodatniej akumulacji w kwocie 68,6 mld zł i ujemnej w

kwocie 45,8 mld zł. Przedsiębiorstwa zgrupowane w dziale przemysł uzyskały w trzech kwartałach br. 28,7 mld zł akumulacji finansowej, przedsiębiorstwa budow­

lane 24,5 mld zł /w analogicznym okrąsie 1984 r. wielkość ta kształtowała się odpowiedno : przemysł 24,7 mld zł, budownictwo 15,4 mld zł/. Najniższo, ujemna akumulacja finansowa z całokształtu działalności wystąpiła w transporcie i łącz­

ności - minus 21,6 mld zł z uwagi na system rozliczeń PołudniowejDyrekcji Okrę­

gowej Kolei Państwowych. W dziale tym pogłębił się spadek akumulacji w porównaniu z rokiem ubiegłym o 4,1 mld zł.

Obciążenia przedsiębiorstw uspołecznionych z tytułu podziału akumulacji w okresie 9 miesięcy br. Wyniosły 8,2 mld zł, przy czym 91,1 / obciążeń stanowi podatek obrotowy, który wyniósł 7,4 mld zł. W ogólnej kwocie przekazanego.do budżetu państwa podatku obrotowego najpoważniejszy udział miały przedsiębiorstwa przemysłowe 93,7 %. Przedsiębiorstwa obciążają również : dodatnie różnice wyrów­

nawcze cen /317,3 min zł/ oraz inne dodatnie wyrównania rentowności /405,5 min zł/

W okresie 9 miesięcy 1984 r. obciążenia przrdslębiorstw wyniosły 7,5 mld zł, z czego 7,1 mld zł tJ. 94,6 % stanowił podatek obrotowy.

Ogólna surfa dopłat z budżetu państwa dla przedsiębiorstw uspołecznionych w okresie trzech kwartałów br. wyniosła 25,0 mld zł, z czego 92,9 % /23,3 mld zł/

przypada na dotacje. W analogicznym okresie 1984 r. dopłaty ogółem wyniosły 20,6 mld zł, a same dotacje 19,4 mld zł = 94,4 % udziału. Największy udział w dotacjach mają działy gospodarki narodowej : handel /10,7 mld zł = 45,8 % udziału, w tym dla Przedsiębiorstwa Zbytu Nawozów Mineralnych i Chemikaliów "Agrochem•

9,8 mld zł/, przemysł /6,2 mld zł = 26,7 % udziału, w tym dla jednostek Minister­

stwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej 3,8 mld zł, dla spółdzielczości mleczar­

skiej 2,1 mld zł/, gospodarka komunalna /4,o mld zł = 17,0 % udziału,' z czego 3.7 mld zł = 92,4 % przypada dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego/, gospodarka mieszkaniowa i niematerialne usługi /2,0 mld zł = 8,8 % udziału/.

Oprócz dotacji do przedsiębiorstw wpłynęły z budżetu państwa następujące rodzaje dopłat : ujemne rozliczenia wyrównawcze w handlu zagranicznym /1313,4 min zł/, ujemne różnice wyrównawcze cen /5,2 min zł/ oraz inne ujemne wyrównania rentow­

ności /454,3 min zł/. 1

Wynik finansowy za okres 9 miesięcy br. w województwie krakowskim wyniósł 39.7 mld zł. Zysk bilansowy w tym okresie wyniósł 64,5 mld zł i został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 35,6 mld zł tj. w 55,1 %. IV przedsiębiorstwach przemysłowych zysk bilansowy wyniósł 29,5 mld zł i został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości ^7,0 mld zł, w budownictwie zysk bilansowy wyniósł 24,0 mld zł i został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 13,8 mld zł. W analo­

gicznym okresie ub.roku w przemyśle zysk bilansowy ukształtował się na poziomie 23,9 mld zł, a podatek dochodowy wyniósł 13,"0 mld zł, w budownictwie odpowiednio 15,3 mld zł i 7,7 mld zł.

Wskaźnik rentowności netto w okresie styczeń-wrzesień br. wyniósł 9,3 s:, a rentowności brutto 5,3 ;j. Ujemna wskaźniki rentowności wystąpiły w dziale gos­

podarki narodowej transport i łączność /5Q,2 y^/. Bez tego działu gospodarki na­

rodowej wskaźnik rentowności netto wynosi 15,7 ;j, a rentowności brutto 11,4 ;j.

W przemyśle wskaźniki kształtowały się odpowiednio : 11,7 % i 11,5 jj, a w budow­

nictwie 29,0 % i 29,6

Wskaźnik poziomu kosztów osiągnął wielkość 94,6 % /bez Jednostek transportu i łączności 89,5 ;j/. Najkorzystniej wskaźnik ten kształtował się w działach gos­

podarki narodowej : budownictwo /77,0 //, nauka i rozwój techniki /82,5 ,0/. rol­

nictwo /88,6 ;y i przemysł /89,2 ;J/.

Udział wyniku finansowego w wartości sprzedaży za okres 9 miesięcy br. wyniósł 8,0 ,j. Ujemną wartość wskaźnik ten osiągnął w dziele gospodarki narodowej trans­

port i łączność /- 139,1 //.

Udział zysków nadzwyczajnych w wyniku finansowym w badanym okresie kształto­

wał się na poziomie 3,1 %, a udział strat nadzwyczajnych w wyniku finansowym na poziomie 8,3 %.

Akumulacja finansowa na 1000 zł wartości sprzedaży wyniosła 50 zł. Najwyższym wskaźnikiem legitymowały się działy gospodarki narodowej: budownictwo 228 zł, nauka i rozwój techniki 176 zł, rolnictwo 117 zł oraz przemysł 102 zł.

4. Wartość zapasów w przedsiębiorstwach uspołecznionych według stanu na dzień oO IX br. wyniosła 150,3 mld zł i w stosunku do stanu w dniu 1 I br. wzrosła o 24,2 mld zł tj. o 19,2 /co w części wynika ze zmian cen/.

W układzie rodzaj owym najpoważniejszy pozycję stanowię zapasy materiałów

81,7 mld zł co etanowi 54,3 %, towarów 32,5 mld zł co odpowiada 21,7 / i produkcji niezakończonej 20,7 mld zł tj. 13,8 % udziału.

W poszczególnych grupach rodzajowych dynamika wartości zapasów kształtowała się następująco : zapasy materiałów wzrosły o 11,8 mld zł /o 16,9 produktów gotowych o 1,3 mld zł /o 31,1 %/, produkcji niezakończonej o 5,1 mld zł /o 32,8 %/, towarów o 4,4 mld zł /o 15,8 //. Nastąpił również wzrost wartości rozliczeń mię­

dzyokresowych o 1,1 mld zł /o 38,0 ;j/ i przedmiotów nietrwałych w użytkowaniu o 391 min zł /o 7,0 %/.

W ujęciu według działów gospodarki narodowej największy udział w wartości zapasów ogółem na koniec września br. przypada na przemysł 48,8 %, budownictwo 19,2 % i handel 22,2 %.

Przyrost zapasów w 48,8 % dotyczył przemysłu, w 17,2 % budownictwa, w 17,8 \'a handlu.

W porównaniu ze stanem w dniu 1 I br. wjartość zapasów w przedsiębiorstwach przemysłowych zwiększyła się o 11,8 mld zł /o 19,1 %/. Wzrost zapasów w tym okre­

sie wystąpił m.in. w Zakładach Chemicznych "Alwernia" /o 94,0 %/, w Kopalni Soli

"Wieliczka" /o 79,6 '/a/, w Krakowskiej Fabryce Kabli i Maszyn Kablowych /o 59,2 '■/J, w Zakładach Przemysłu Odzieżowego "Vistula" /o 34,6 %/, w Krakowskich Zakładach Przemysłu Nieorganicznego "Bomarka" /o 33,7 , w Krakowskich Zakładach Futrzar­

skich /o 33,6 %/.

W budownictwie wartość zapasów w dniu 30 IX br. wynosiła 28,9 mld zł, co oz­

nacza w porównaniu ze stanem z początku roku wzrost o 4,2 mld zł /o 16,8 %/, Wśród tej grupy przedsiębiorstw znaczny przyrost wartości zapasów wystąpił m.in.

w Przedsiębiorstwie Budownictwa i Produkcji Przemysłowej "Budostal-9" /o 80,4 )j/, w Krakowskim Przedsiębiorstwie Budowy Pieców Przemysłowych /o 67,1 ;j/, w Przedsię­

biorstwie Zmechanizowanych Robót Inżynieryjnych /o 49,8 jj/, w Przedsiębiorstwie Produkcji i" Montażu Urządzeń Elektrycznych Budownictwa "Elektromonteż nr 1"

/o 43,2 ;j/,. w Przedsiębiorstwie Produkcji i Montażu Urządzeń Elektrycznych Budow­

nictwa "Elektromontaż nr 2" /o 34,B L/a/•

W handlu wartość zapasów wyniosła 33,3 mld zł co oznacza wzrost o 4,3 mld zł /o 14,8 %/. Znaczne zwiększenie wystąpiło m.in. w Krakowskiej Centrali Materiałów Budowlanych /o 46,7 //. Natomiast zmniejszanie m.in. w Krakowskim Przedsiębiorstwie Obrotu Surowcami Włókienniczymi i Skórzanymi /o 23,7 ;J/.

Wskaźnik rotacji w okresie styczeń-wrzesień br. wynosił 74 dni. Najwyższy wskaźnik rotacji wystąpił w nauce i rozwoju techniki - 217 dni, a najniższy w kulturze i sztuce - 48 dni. W przemyśle wskaźnik ten wynosił 70 dni, w budownic­

twie 59 dni a w transporcie i łączności - 95 dni.