SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Poniższy zestaw wymagań edukacyjnych na poszczególne oceny uwzględnia planowane osiągnięcia ucznia w zakresie wiedzy i umiejętności zawarte w rozkładzie materiału i planie wynikowym zintegrowanym z serią Podróże w czasie. Zestaw ten to jedynie propozycja. Nauczyciel może wykorzystać przedstawiony podział wymagań w swojej pracy dydaktycznej lub zmodyfikować go tak, by w pełni odpowiadał on specyfice klasy i indywidualnym możliwościom uczniów, z którymi pracuje.

TEMAT LEKCJI

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY

Poziom konieczny

ocena dopuszczająca Poziom podstawowy

ocena dostateczna Poziom rozszerzający

ocena dobra Poziom dopełniający

ocena bardzo dobra Poziom wykraczający ocena celująca 1.

Czas w historii

Uczeń zna:

• sposób mierzenia czasu, którym posługują się ludzie w Europie

• wydarzenie, które dało początek obowiązującemu w Europie systemowi datacji

• rzymski system zapisywania liczb Uczeń rozumie:

• pojęcia: nasza era (n.e.), przed naszą erą (p.n.e.), wiek (stulecie), historia, tysiąclecie

• zasady ustalania wieku i połowy wieku dla danego wydarzenia historycznego

Uczeń rozumie:

• pojęcia: prehistoria, epoka

Uczeń potrafi:

• wyjaśnić, czym historia różni się od prehistorii

• wymienić epoki należące do prehistorii i historii

• przedstawić ramy chronologiczne epok historycznych

Uczeń rozumie:

• pojęcie: chronologia Uczeń potrafi:

• wyjaśnić, co oznacza stwierdzenie, że podział na epoki jest umowny

2 2.

Od myśliwych do rolników

Uczeń rozumie:

• pojęcie: rewolucja neolityczna Uczeń potrafi:

• zlokalizować na mapie obszar Bliskiego Wschodu

• porównać koczowniczy tryb życia z osiadłym

Uczeń rozumie:

• pojęcia: paleolit (starsza epoka kamienna), neolit (młodsza epoka

kamienna), rzemiosło Uczeń potrafi:

• wyjaśnić skutki rewolucji neolitycznej

Uczeń zna:

• podstawowe zajęcia ludzi epoki paleolitu i neolitu Uczeń potrafi:

• wymienić najważniejsze informacje dotyczące warunków życia ludzi w epoce paleolitu i neolitu

• wyjaśnić, dlaczego zmiany w sposobie życia ludzi epoki neolitu nazwano rewolucją neolityczną

Uczeń zna:

• ramy chronologiczne epoki paleolitu i neolitu Uczeń potrafi:

• scharakteryzować epokę paleolitu i neolitu

Uczeń rozumie:

• znaczenie rewolucji neolitycznej

3. Cywilizacje Sumerów, doliny Indusu i Chin

Uczeń zna:

• nazwy rzek, nad którymi powstały pierwsze cywilizacje Uczeń rozumie:

• pojęcia: Mezopotamia, Żyzny Półksiężyc Uczeń potrafi:

• wskazać na mapie Żyzny Półksiężyc

• zlokalizować w czasie i przestrzeni

cywilizacje

Starożytnego Wschodu (Mezopotamii), cywilizacje nad wielkimi rzekami (Indie i Chiny)

Uczeń rozumie:

• pojęcie: pismo obrazkowe Uczeń potrafi:

• wymienić wspólne cechy pierwszych cywilizacji

Uczeń rozumie:

• pojęcia: społeczeństwo, miasto-państwo Uczeń potrafi:

• wymienić osiągnięcia Sumerów

Uczeń rozumie:

• pojęcia: cywilizacja, podział pracy Uczeń potrafi:

• przedstawić dokonania

mieszkańców doliny Indusu oraz Chin

Uczeń potrafi:

• wyjaśnić, w jaki sposób narodziła się cywilizacja Sumerów

3 4.

Starożytny Egipt

Uczeń rozumie:

• pojęcia: państwo, faraon, monarchia Uczeń potrafi:

• zlokalizować w czasie i przestrzeni

cywilizację

starożytnego Egiptu

• przedstawić warunki naturalne panujące w Egipcie

• rozpoznać starożytne pismo egipskie

Uczeń zna:

• system sprawowania władzy w Egipcie

• organizację społeczeństwa

w starożytnym Egipcie

• rodzaje pisma stosowane w starożytnym Egipcie Uczeń rozumie:

• pojęcia: pisarz, hieroglify, papirus Uczeń potrafi:

• umiejscowić w czasie istnienie monarchii w Egipcie

• wytłumaczyć, co oznacza stwierdzenie, że Egipt był darem Nilu i jakie znaczenie miała ta rzeka dla starożytnego Egiptu

Uczeń rozumie:

• pojęcie: danina

• na czym polegała

trudność w posługiwaniu się pismem

hiero-glificznym Uczeń potrafi:

• wymienić uprawnienia faraona

• wyjaśnić, jaką rolę w państwie egipskim odgrywali pisarze

Uczeń rozumie:

• pojęcia: ustrój, wezyr, prowincja

• z czego wynikała i na czym polegała nieograniczona władza faraona

Uczeń potrafi:

• dostrzec zależność między położeniem geograficznym a narodzinami cywilizacji egipskiej

• scharakteryzować strukturę

społeczeństwa w Egipcie

Uczeń rozumie:

• pojęcie: monarchia despotyczna Uczeń potrafi:

• scharakteryzować funkcjonowanie państwa egipskiego

5.

Wierzenia starożytnych Egipcjan

Uczeń zna:

• głównych bogów starożytnego Egiptu Uczeń rozumie:

• pojęcia: politeizm (wielobóstwo), mumia, piramida

Uczeń potrafi:

• scharakteryzować system wierzeń w Egipcie

Uczeń rozumie:

• pojęcia: balsamowanie, sarkofag

Uczeń potrafi:

• wyjaśnić, jaką rolę w wierzeniach Egipcjan odgrywał faraon

• opowiedzieć, w jaki sposób faraonowie próbowali zapewnić sobie życie wieczne

Uczeń potrafi:

• przedstawić jedną z teorii na temat sposobu, w jaki budowano piramidy

• przedstawić

wyobrażenia Egipcjan na temat życia pozagrobowego

Uczeń rozumie:

• pojęcia: sąd Ozyrysa, tzw. Księga Umarłych Uczeń potrafi:

• wymienić etapy procesu mumifikacji zwłok

• omówić poszczególne etapy sądu Ozyrysa nad duszą zmarłego Egipcjanina

4 6.

Starożytny Izrael

Uczeń zna:

• postacie: Abrahama, Dawida, Salomona Uczeń rozumie:

• pojęcia: Biblia, monoteizm

(jedynobóstwo), Stary Testament, Nowy Testament, judaizm, Dekalog

Uczeń potrafi:

• wyjaśnić różnicę między monoteizmem a politeizmem

• wskazać na mapie Palestynę, królestwo Judy, królestwo Izraela oraz Jerozolimę

Uczeń zna:

• symbole judaizmu Uczeń rozumie:

• pojęcia: Ziemia Obiecana, Izrael

• dwoistość znaczenia słowa Żydzi

Uczeń potrafi:

• zlokalizować na mapie pierwsze siedziby Żydów

• scharakteryzować system wierzeń w starożytnym Izraelu

Uczeń rozumie:

• pojęcia: Biblia hebrajska, Tora

Uczeń potrafi:

• wyjaśnić znaczenie Biblii

• podać różnicę między Biblią hebrajską a Biblią chrześcijańską

Uczeń zna:

• daty związane z dziejami Żydów Uczeń rozumie:

• pojęcie: tzw. niewola babilońska

• z czego wynika ostrożność, z jaką historycy podchodzą do Biblii jako źródła historycznego Uczeń potrafi:

• ocenić znaczenie Biblii w dziejach ludzkości

Uczeń potrafi:

• opowiedzieć o losach narodu żydowskiego

Początki cywilizacji (lekcja

powtórzeniowa)

Sprawdzian wiadomości

5 7.

Demokracja ateńska

Uczeń zna:

• postać: Peryklesa Uczeń rozumie:

• pojęcia: polis, demokracja

• na czym polegała demokracja ateńska Uczeń potrafi:

• zlokalizować na mapie Grecję i Ateny

Uczeń rozumie:

• pojęcia: zgromadzenie ludowe, rada pięciuset, sąd ludowy, ostracyzm

• na czym polega

wyjątkowość demokracji ateńskiej

Uczeń potrafi:

• umiejscowić w czasie powstanie i rozwój demokracji ateńskiej

Uczeń rozumie:

• pojęcia: Hellada,

Hellenowie, barbarzyńcy Uczeń potrafi:

• scharakteryzować organizację polityczną starożytnej Grecji

• przedstawić procedurę ostracyzmu

• porównać pozycję mężczyzny, kobiety i niewolnika w społeczeństwie ateńskim

Uczeń zna:

• organizację społeczeństwa w Atenach peryklejskich Uczeń rozumie:

• dlaczego Grecy nie utworzyli jednego państwa

Uczeń potrafi:

• scharakteryzować system sprawowania władzy w Atenach peryklejskich

• dostrzec różnice między demokracją ateńską a demokracją współczesną

Uczeń potrafi:

• scharakteryzować strukturę społeczeństwa Grecji

8.

Mitologia grecka

Uczeń zna:

• najważniejszych bogów greckich

Uczeń rozumie:

• pojęcie: bogowie olimpijscy Uczeń potrafi:

• zlokalizować na mapie Olimp

• wyjaśnić, jak mieszkańcy Grecji wyobrażali sobie bogów

Uczeń zna:

• bohaterów mitów greckich: Prometeusza, Heraklesa

Uczeń rozumie:

• pojęcia: mitologia, mit, heros, Hades Uczeń potrafi:

• zlokalizować na mapie Delfy

• wymienić główne cechy religii starożytnych Greków

Uczeń zna:

• dziedziny życia i zajęcia, którym patronowali bogowie greccy Uczeń potrafi:

• scharakteryzować system wierzeń w Grecji

Uczeń rozumie:

• pojęcia: Chaos, Tartar, wyrocznia, Pytia Uczeń potrafi:

• przedstawić

wyobrażenia Greków na temat życia po śmierci

Uczeń rozumie:

• rolę, jaką w greckiej religii odgrywała mitologia Uczeń potrafi:

• wytłumaczyć, w jakim celu Grecy korzystali z wyroczni

6 9.

Na olimpijskim stadionie

Uczeń zna:

• datę: 776 p.n.e.

Uczeń rozumie:

• pojęcia: igrzyska olimpijskie, olimpiada Uczeń potrafi:

• wskazać na mapie Olimpię

• przedstawić najważniejsze

podobieństwa i różnice między igrzyskami rozgrywanymi w starożytności i współcześnie

Uczeń zna:

• dyscypliny sportowe rozgrywane podczas starożytnych igrzysk olimpijskich

Uczeń rozumie:

• pojęcia: dyscypliny lekkoatletyczne, ciężka atletyka, wieniec oliwny Uczeń potrafi:

• wymienić cechy starożytnych igrzysk olimpijskich

• dostrzec na przykładzie igrzysk olimpijskich wpływ starożytności na współczesność

Uczeń zna:

• zasady obowiązujące zawodników uczestniczących

w starożytnych igrzyskach olimpijskich

Uczeń potrafi:

• przedstawić zasady organizacji igrzysk

Uczeń rozumie:

• pojęcia: pokój boży, atleci

• cele wychowania starożytnych Greków Uczeń potrafi:

• wskazać budowle odnoszące się do sportowego i religijnego charakteru igrzysk

Uczeń rozumie:

• pojęcia: gimnazjon, stadion

• rolę i charakter igrzysk organizowanych w starożytnej Grecji Uczeń potrafi:

• przedstawić przebieg igrzysk olimpijskich

10.

Co zawdzięczamy starożytnym Grekom?

Uczeń zna:

• postacie: Fidiasza, Homera

Uczeń rozumie:

• pojęcia: Akropol, Partenon, tragedia, komedia

Uczeń potrafi:

• opisać wygląd ateńskiego Akropolu

• wskazać różnice między grecką tragedią a komedią

Uczeń zna:

• postać: Sokratesa Uczeń rozumie:

• pojęcia: filozofia, filozofowie przyrody

• co oznacza stwierdzenie Sokratesa: Wiem, że nic nie wiem

Uczeń potrafi:

 przedstawić dokonania Greków w dziedzinie architektury i teatru

 wyjaśnić, czym zajmowali się pierwsi filozofowie

 dostrzec wpływ kultury starożytnej Grecji na współczesną kulturę

Uczeń rozumie:

• pojęcie: maska Uczeń potrafi:

 opisać wygląd starożytnego teatru greckiego

 wskazać wyrazy pochodzenia greckiego obecne we współczesnym języku polskim

Uczeń zna:

 postacie: Myrona, Sofoklesa, Archimedesa, Hipokratesa

Uczeń potrafi:

 opowiedzieć o okolicznościach narodzin teatru

 wymienić najważniejsze osiągnięcia naukowe starożytnych Greków

 ocenić dokonania starożytnych Greków

Uczeń potrafi:

 streścić Iliadę i Odyseję

 omówić działalność Sokratesa

7 Starożytna

Grecja (lekcja

powtórzeniowa)

Sprawdzian wiadomości

11.

Od republiki do cesarstwa

Uczeń zna:

 daty: 753 p.n.e., ok. 500 p.n.e.

 postacie: Juliusza Cezara, Oktawiana Augusta

Uczeń rozumie:

 pojęcia: Imperium Rzymskie, legion, imperium, republika, cesarstwo

Uczeń potrafi:

 zlokalizować na mapie Italię i Rzym

 zlokalizować w czasie okres istnienia monarchii w Rzymie

Uczeń zna:

 bohaterów mitów rzymskich: Romulusa i Remusa

Uczeń rozumie:

 pojęcia: zgromadzenia ludowe, konsulowie, senat, senatorowie, trybun ludowy, prawo weta Uczeń potrafi:

 określić zasięg

terytorialny Imperium Rzymskiego w II w. n.e.

 wymienić elementy uzbrojenia rzymskiego legionisty

Uczeń zna:

 daty: 49 p.n.e., 30 p.n.e.

 legendę o założeniu Rzymu

Uczeń rozumie:

 pojęcie: arystokracja Uczeń potrafi:

 opowiedzieć o organizacji armii rzymskiej

Uczeń potrafi:

 przedstawić organizację republiki rzymskiej

 przedstawić organizację cesarstwa rzymskiego

Uczeń rozumie:

 różnice w sposobie rządzenia państwem w okresie istnienia republiki i cesarstwa Uczeń potrafi:

 porównać republikę rzymską i demokrację ateńską

8 12.

Społeczeństwo antycznego Rzymu

Uczeń potrafi:

 przedstawić warunki życia mieszkańców starożytnego Rzymu

Uczeń potrafi:

 przedstawić stosunek Rzymian do

niewolników

Uczeń zna:

 różne grupy wchodzące w skład społeczeństwa rzymskiego

Uczeń rozumie:

 pojęcia: proletariusze, niewolnik, wyzwoleniec, arystokraci

Uczeń potrafi:

 określić pozycję arysto-kratów i proletariuszy oraz niewolników i wyzwoleńców w

rzymskim społeczeństwie

Uczeń zna:

 uprawnienia kobiety i mężczyzny

w rzymskiej rodzinie Uczeń potrafi:

 wymienić najważniejsze informacje na temat trybu życia

arystokratów, proletariuszy, niewolników i wyzwoleńców

 opowiedzieć o życiu rzymskiej rodziny

Uczeń potrafi:

 opowiedzieć o wyglądzie Rzymu w starożytności

13.

Osiągnięcia starożytnych Rzymian

Uczeń rozumie:

 pojęcia: Forum Romanum, akwedukt, amfiteatr, igrzyska, gladiator, amfiteatr Flawiuszów (Koloseum) Uczeń potrafi:

 wyjaśnić, do czego służyły amfiteatry i akwedukty

Uczeń zna:

 przykłady rozwiązań architektonicznych stosowanych przez Rzymian

Uczeń rozumie:

 pojęcia: łuk

architektoniczny, kopuła, Panteon, łuk triumfalny, termy, cyrk, łacina Uczeń potrafi:

 wyjaśnić, do czego służyły termy i cyrki

 dostrzec na przykładzie prawa rzymskiego i łaciny wpływ starożytności na współczesność

Uczeń rozumie:

 pojęcia: bazylika, Circus Maximus, języki

romańskie

 znaczenie dróg

w starożytnym Rzymie Uczeń potrafi:

 opisać wygląd Forum Romanum

 zinterpretować

sformułowanie: Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu

Uczeń potrafi:

 scharakteryzować osiągnięcia

starożytnego Rzymu

 przedstawić sposób budowy akweduktu

 wyjaśnić, w jaki sposób Rzymianie budowali drogi

Uczeń zna:

 postacie: Wergiliusza, Horacego, Owidiusza Uczeń potrafi:

 przedstawić dokonania wybitnych

przedstawicieli literatury rzymskiej

9 14.

Narodziny chrześcijaństwa

Uczeń zna:

 daty: 6 p.n.e., 30 n.e.

 postać: Jezusa Chrystusa Uczeń rozumie:

 pojęcia: tolerancja religijna, Ewangelia, chrześcijaństwo, Kościół, chrześcijanie Uczeń potrafi:

 wskazać na mapie Palestynę

 opowiedzieć o życiu i działalności Jezusa Chrystusa

Uczeń zna:

 daty: 64, 313, 380

 wybranych bogów rzymskich i ich greckich odpowiedników Uczeń rozumie:

 pojęcie: apostoł Uczeń potrafi:

 wymienić główne cechy systemu wierzeń starożytnych Rzymian

 przedstawić metody prześladowania pierwszych chrześcijan

 zlokalizować obszary rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa w III–V w.

Uczeń zna:

 postacie: Nerona, Konstantyna Wielkiego Uczeń potrafi:

 wyjaśnić, dlaczego Żydzi i Rzymianie prześladowali

pierwszych chrześcijan

Uczeń zna:

 postacie: św. Pawła, św. Piotra

Uczeń rozumie:

 przyczyny, które spowodowały, że chrześcijaństwo przetrwało mimo prześladowań

Uczeń potrafi:

 opowiedzieć o narodzinach chrześcijaństwa i jego rozpowszechnianiu się w czasach starożytnych

Antyczny Rzym (lekcja

powtórzeniowa)

Sprawdzian wiadomości

10 15.

Cesarstwo bizantyjskie

Uczeń zna:

 daty: 476, 1453

 postać: Justyniana I Wielkiego

 podstawowe różnice między Kościołem katolickim i Kościołem prawosławnym Uczeń rozumie:

 pojęcia: Bizancjum, wielka schizma wschodnia, Kościół katolicki, Kościół prawosławny

 przyczyny rozłamu chrześcijaństwa Uczeń potrafi:

 wskazać na mapie Konstantynopol

 wymienić wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku zachodniego cesarstwa rzymskiego

Uczeń zna:

 przyczyny podziału Imperium Rzymskiego na część zachodnią i wschodnią Uczeń rozumie:

 pojęcia: Hagia Sophia, spór o pierwszeństwo w Kościele

Uczeń potrafi:

 umiejscowić

w przestrzeni zasięg i zmiany terytorialne cesarstwa bizantyjskiego

 wymienić największe osiągnięcia Bizancjum w dziedzinie kultury

 opowiedzieć o dokonaniach

Bizancjum w dziedzinie architektury

Uczeń zna:

 datę: 1054 Uczeń rozumie:

 pojęcia: Germanie, tzw. Kodeks Justyniana Uczeń potrafi:

 opisać wygląd świątyni Hagia Sophia

 scharakteryzować relacje między wschodnimi i zachodnimi chrześcijanami

Uczeń zna:

 datę: 395 Uczeń rozumie:

 pojęcia: „Nowy Rzym”, ikona, patriarcha, klątwa

Uczeń potrafi:

 przedstawić

okoliczności upadku cesarstwa

bizantyjskiego

 przedstawić dokonania Justyniana Wielkiego

 przedstawić

okoliczności, w których doszło do wielkiej schizmy wschodniej

Uczeń potrafi:

 przedstawić okoliczności powstania i rozwój Konstantynopola

 ocenić postać Justyniana Wielkiego

11 16.

Początki islamu

Uczeń zna:

 datę: 622

 postać: Mahometa Uczeń rozumie:

 pojęcia: Arabowie, islam, muzułmanin, Koran

Uczeń potrafi:

 wskazać na mapie Półwysep Arabski, Mekkę i Medynę

 zlokalizować na mapie podboje dokonane przez Arabów od VII do IX w.

Uczeń zna:

 zasady islamu

 przykłady osiągnięć cywilizacji arabskiej Uczeń rozumie:

 pojęcia: ramadan, dżihad (święta wojna)

Uczeń potrafi:

 opisać warunki naturalne panujące na Półwyspie Arabskim

 opowiedzieć

o podbojach arabskich

 wskazać wyrazy

pochodzenia arabskiego obecne

we współczesnym języku polskim

Uczeń rozumie:

 pojęcia: Al-Kaba, hidżra

 rolę Arabów jako pośredników między cywilizacją Wschodu i Zachodu

Uczeń potrafi:

 scharakteryzować życie i wierzenia plemion arabskich przed VII w.

 wyjaśnić, co zadecydowało

o sukcesach podbojów arabskich

 zlokalizować na mapie główne ośrodki polityczne Arabów

 dostrzec wpływ kultury islamskiej na Europę

Uczeń rozumie:

 pojęcia: kalif, kalifat

 wpływ religii na politykę ekspansji prowadzoną przez Arabów

Uczeń potrafi:

 scharakteryzować system religijny stworzony przez Mahometa

 opowiedzieć o osiągnięciach cywilizacji arabskiej

Uczeń potrafi:

 wyjaśnić, jak doszło do powstania islamu

 dostrzec związki między islamem a judaizmem i chrześcijaństwem

17.

Państwo Karola Wielkiego

Uczeń zna:

 postać: Karola Wielkiego Uczeń rozumie:

 pojęcie: odrodzenie karolińskie

Uczeń potrafi:

 wskazać na mapie zasięg Imperium Karolińskiego

Uczeń rozumie:

 przyczyny, które skłoniły Chlodwiga do przyjęcia chrztu

Uczeń potrafi:

 wskazać na mapie pierwsze siedziby Franków

 określić rolę chrześcijaństwa w umacnianiu państwa Franków

 wyjaśnić, w czym przejawiało się

odrodzenie karolińskie

Uczeń zna:

 daty: 756, 800

 postacie: Chlodwiga, Pepina Krótkiego Uczeń potrafi:

 opowiedzieć o podbojach dokonanych przez Karola Wielkiego

 przedstawić okoliczności odnowienia zachodniego cesarstwa rzymskiego

Uczeń rozumie

 pojęcie: sztuki wyzwolone Uczeń potrafi:

 przedstawić okoliczności

utworzenia Państwa Kościelnego

 scharakteryzować organizację państwa Karola Wielkiego

Uczeń rozumie:

 znaczenie porozumienia między Pepinem Krótkim a papieżem dla losów obu tych przywódców Uczeń potrafi:

 porównać Imperium Karolińskie

ze starożytnym cesarstwem rzymskim

 ocenić rolę Karola Wielkiego w rozwoju cywilizacji europejskiej

12

 postanowienia traktatu w Verdun Uczeń rozumie:

 pojęcie: Słowianie Uczeń potrafi:

 zlokalizować na mapie państwa powstałe w wyniku postanowień traktatu w Verdun

 wymienić państwa słowiańskie utworzone w X w.

Uczeń rozumie:

 pojęcia: możnowładca, Święte Cesarstwo Rzymskie

Uczeń potrafi:

 zlokalizować na mapie obszary wchodzące w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego

 zlokalizować na mapie nowe państwa powstałe w Europie od IX w.

Uczeń zna:

 datę: 962

 postacie: Lotara, Karola Łysego, Ludwika Niemieckiego

 największe zagrożenia dla

wczesno-średniowiecznej Europy Uczeń rozumie:

 pojęcie: Normanowie Uczeń potrafi:

 przedstawić okoliczności rozpadu monarchii Karola Wielkiego

 opowiedzieć

o dokonaniach Ottona I

Uczeń zna:

 datę: 955 Uczeń potrafi:

 przedstawić sytuację polityczną w Europie od II połowy IX w.

 przedstawić

okoliczności powstania Świętego Cesarstwa Rzymskiego

 scharakteryzować relacje między

Słowianami a władcami niemieckimi

Uczeń potrafi:

 wyjaśnić, jak doszło do powstania Królestwa Niemiec i Królestwa Węgier

 postacie: Grzegorza VII, Henryka IV

 postanowienia ugody w Wormacji

Uczeń rozumie:

 pojęcie: inwestytura

 istotę sporu o inwestyturę Uczeń potrafi:

 przedstawić poglądy Grzegorza VII na temat pozycji papieża w Europie

 przedstawić poglądy Henryka IV na temat pozycji cesarza w Europie

Uczeń zna:

 datę: 1122 Uczeń rozumie:

 istotę sporu między Grzegorzem VII a Henrykiem IV Uczeń potrafi:

 wyjaśnić, jaki wpływ na pozycję papieża i cesarza w Europie miał spór o inwestyturę

Uczeń zna:

 daty: 1059, 1077 Uczeń rozumie:

 pojęcie: konklawe Uczeń potrafi:

 scharakteryzować sytuację panującą we wczesno-średniowiecznym Kościele

Uczeń rozumie:

 pojęcia: pastorał, reforma kluniacka, kardynał, antypapież Uczeń potrafi:

 wyjaśnić założenia reformy kluniackiej

Uczeń potrafi:

 przedstawić relacje między papieżem a cesarzem do X w.

 opisać przebieg sporu o inwestyturę

13 20.

Wyprawy krzyżowe

Uczeń zna:

 postać: Urbana II

 nazwy zakonów rycerskich

utworzonych przez krzyżowców Uczeń rozumie:

 pojęcia: krucjata (wyprawa krzyżowa), zakon rycerski

 cele istnienia zakonów rycerskich

Uczeń potrafi:

 wskazać na mapie państwa założone na Bliskim Wschodzie przez krzyżowców

Uczeń zna:

 daty: 1095, 1096, 1099 Uczeń rozumie:

 pojęcie: Turcy seldżuccy

 znaczenie Jerozolimy dla wyznawców trzech wielkich religii

monoteistycznych Uczeń potrafi:

 wyjaśnić przyczyny krucjat

 przedstawić skutki wypraw krzyżowych

Uczeń rozumie:

 pojęcie: krzyżowiec Uczeń potrafi:

 przedstawić przebieg pierwszej krucjaty

Uczeń zna:

 daty: 1204, 1291 Uczeń rozumie:

 pojęcie: rekonkwista Uczeń potrafi:

 wyjaśnić okoliczności, w jakich Jerozolima i Palestyna znalazły się w rękach Turków seldżuckich

 wyjaśnić, co wydarzyło się na synodzie

w Clermont

Uczeń potrafi:

 scharakteryzować organizację państw założonych przez krzyżowców

 przedstawić przebieg i skutki czwartej wyprawy krzyżowej

Czasy

średniowiecza (lekcja

powtórzeniowa)

Sprawdzian wiadomości

14 21.

Feudalna Europa

Uczeń zna:

 stany średniowiecznego społeczeństwa

Uczeń rozumie:

 pojęcia: stan, rycerstwo, lenno, senior, wasal, feudalizm

Uczeń potrafi:

 przedstawić prawa oraz obowiązki seniora i wasala

Uczeń zna:

 ramy chronologiczne feudalizmu

 podstawowe zasady obowiązujące w systemie feudalnym

Uczeń rozumie:

 pojęcia: suzeren, poddany, hołd lenny, inwestytura, rozdrobnienie feudalne

 zasady, na jakich opierała się organizacja

społeczeństwa

średniowiecznej Europy Uczeń potrafi:

 przedstawić zależności społeczne oparte na prawie lennym

Uczeń rozumie:

 pojęcie: ciężkozbrojny Uczeń potrafi:

 określić cechy charakterystyczne feudalizmu

 wyjaśnić, jak przebiegała uroczystość nadania lenna

Uczeń rozumie:

 wpływ feudalizmu na sytuację polityczną, gospodarczą i społeczną średniowiecznej Europy Uczeń potrafi:

 przedstawić proces kształtowania się rycerstwa

Uczeń potrafi:

 ocenić funkcjonowanie systemu feudalnego

22.

Na rycerskim zamku

Uczeń rozumie:

 pojęcia: rycerz, rycerz bez skazy

Uczeń potrafi:

 przedstawić cechy charakterystyczne wzoru osobowego średniowiecznego rycerza

Uczeń zna:

 najważniejsze elementy zabudowy średnio-wiecznego zamku Uczeń rozumie:

 pojęcia: turniej rycerski, rozejm boży, pasowanie na rycerza

Uczeń potrafi:

 wyjaśnić, jakie były cele organizowania turniejów rycerskich

Uczeń zna:

 elementy uzbrojenia średniowiecznego rycerza Uczeń rozumie:

 pojęcia: paź, giermek Uczeń potrafi:

 opowiedzieć o przebiegu turnieju rycerskiego

 wyjaśnić, jakie warunki należało spełnić, aby zostać rycerzem

Uczeń rozumie:

 rolę Kościoła w zmianie wizerunku

średniowiecznego rycerza

Uczeń potrafi:

 scharakteryzować zamek średniowieczny

 wyjaśnić, jakie warunki należało spełnić, aby zostać rycerzem

 przedstawić wycho-wanie dziewczynek w średniowieczu i pozycję kobiety w średniowiecznym społeczeństwie

Uczeń potrafi:

 opowiedzieć, jak wyglądała uroczystość pasowania na rycerza

15 23.

Średniowieczni mieszczanie i chłopi

Uczeń zna:

 najważniejsze budowle

średniowiecznego miasta

 główne zajęcia mieszkańców średniowiecznych miast

 rodzaje prac

wykonywanych przez średniowiecznych chłopów

Uczeń rozumie:

 pojęcia: mury miejskie, rynek, ratusz, mieszczanin, cech

Uczeń potrafi:

 wyjaśnić, czym różniło się średniowieczne miasto od

średniowiecznej wsi

Uczeń zna:

 grupy społeczne zamieszkujące

średniowieczne miasto Uczeń rozumie:

 pojęcia: baszta, patrycjat, pospólstwo, plebs, rada miejska, pańszczyzna, dziesięcina

Uczeń potrafi:

 wyjaśnić, kto i w jaki

 wyjaśnić, kto i w jaki

W dokumencie WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY (Stron 39-154)