Szkolnictwo i oświata
B. Szkolnictwo wydziałowe
W związku z reorganizacją szkół wydziałowych uchwaliły Korporacje miejskie stopniowe zniesienie tych klas szkół wydzia
łowych, w których obowiązuje program naukowy szkół powszech
nych.
Na podstawie tej uchwały zlikwidowano w szkołach wydzia
łowych z początkiem roku szkolnego 1932/33 klasy pierwsze.
Ponieważ nieutworzenie na początku roku szkolnego 1932/33 klas najniższych (pierwszych) pociągnie za sobą automatyczne znie
sienie w następnym roku szkolnym klas drugich, zatem oszczęd
ności miasta w tym dziale szkolnictwa urzeczywistnią się dopiero w przyszłym okresie sprawozdawczym.
Utrzymanie.
Wydatki na szkoły wydziałowe ponosiło jak dotąd miasto. Po długoletnich prośbach przyznała Śląska Rada Wojewódzka miastu w okresie sprawozdawczym subwencję na utrzymanie tych szkół w wysokości 35.000,— zł. Zamknięcie rachunkowe za rok obra
chunkowy 1932/33 wykazuje kwotę 606.028,32 zł tytułem wydat
ków na 4 istniejące szkoły wydziałowe.
Taksy pobierane w szkołach wydziałowych wynoszą jak dotąd 112,— zł rocznie. Sposób ściągania taks szkolnych nie doznał zmiany. Dzieci funkcjonarjuszy państwowych, komunalnych, wojskowych zawodowych i dzieci rodziców niezamożnych korzy
stały, jak w poprzednich latach, z 50%-owej zniżki taksy.
Pomieszczenie.
Kwest ja pomieszczenia szkół wydziałowych jest nadal otwar
tą, gdyż istniejące budynki nie wystarczają na pomieszczenie wszystkich 4 szkół o jednej porze.
Nauka odbywa się dlatego nadal na zmianę, t. zn. w jednym tygodniu mają szkoły polskie naukę przedpołudniową, a szkoły mniejszościowe niemieckie popołudniu, zaś w drugim tygodniu odwrotnie.
Z uwagi na obecny kryzys gospodarczy nie można liczyć na polepszenie się tego stanu.
Szkoły wydziałowe żeńskie pomieszczone są w dwóch budyn
kach przy ul. Szkolnej 5 i 7, zaś szkoły wydziałowa męskie w bu
dynku szkolnym przy ulicy Szkolnej 9. W ostatnio wymienionym budynku umieszczono oprócz szkół wydziałowych męskich rów
nież ewangelicką szkołę powszechną nr. 6.
Szkoły wydziałowe posiadają osobną salę gimnastyczną.
Sala gimnastyczna posiada kompletne urządzenie do gimna
styki i jest przystosowana do urządzania gier i zabaw podczas r-ory zimowej.
W czasie pozaszkolnym (wieczorami) korzystają z sali gim
nastycznej miejscowe towarzystwa gimnasayczne i Ośrodek Wy
chowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego.
Nadzór lekarski sprawuje w polskich szkołach wydziałowych p. dr. Knosała. W szkole wydziałowej męskiej dla mniejszości ję
zykowej niemieckiej jest lekarzem szkolnym p. dr. Bibrowicz, zaś w szkole wydziałowej żeńskiej dla mniejszości językowej niemiec
kiej p. dr. Kapelner.
Szkoły wydziałowe posiadają w gmachu szkoły wydziałowej żeńskiej wzorowo urządzoną pracownię fizyczno-chemiczną, gabi
nety: przyrodniczy i geograficzny, kuchnię gospodarczą, szwalnię dla szkół żeńskich oraz maszyny do pisania dla uczniów i uczenie klas IX.
W salach wykładowych szkół wydziałowych urządzają różne miejscowe towarzystwa kulturalno-oświatowe w godzinach poza
szkolnych kursa oświatowe itp., zaś w aulach tych szkół ćwiczą wieczorami miejscowe towarzystwa śpiewacze.
Frekwencja szkół wydziałowych przedstawia się jak następuje:
a) polska szkoła wydziałowa żeńska:
Dnia 28 czerwca 1932: Dnia 1 września 1932: Dnia 16 stycznia 1933:
klasa I 1 oddział klasa II 1 oddział klasa II 1 oddział
II 1 II 1 II 1
III 1 III 1 III 1
IV 2 .oddziały IV 2 oddziały IV 2 oddziały
V 3 V 3 „ V 3
VI 3 VI 3 VI 3
VII 2 VII 2 VII 2
VIII 2 VIII 2 VIII 2
IX 2 ,, IX 1 » IX 1 ..
Razem 17 odział. Razem 15 oddział. Razem 15 oddział.
z 708 ivczenicami, w tern z 679 uczenicami, w z 671 uczenicami, w tern 618 miejscowych i 90 tern 568 miejscowych 571 miejscowych i 100
zamiejscowych i 111 zamiejscowych. zamiejscowych.
W dniu 16 stycznia 1933 r. zatrudniano w szkole 22 siły nau
czycielskie. Szkołą kierował p. rektor Chrząstowski, który rów
nocześnie był zarządcą gmachów szkół wydziałowych żeńskich i kierownikiem administracyjnym szkoły wydziałowej żeńskiej dla mniejszości językowej niemieckiej. Kierowniczką pracowni fizy- czno-chemicznej jest p. Zającówna.
b) Polska szkoła wydziałowa męska:
Dnia 28 czerwca 1932: Dnia 1 września 1932: Dnia 16 stycznia 1933:
klasa i 1 oddział klasa Riaizeim: 17 odti-zi'aii. Razem: 16 oddział. Razem: 16 oddział, z 685 uczniami, w tern z 645 uczniami, w tern z 643 uczniami, w tern 597 miejscowych i 88 546 miejscowych i 99 548 miejscowych i 95
zamiejscowych. zamiejscowych. zamiejscowych.
W dniu 16 stycznia 1933 r. zatrudniano w szkole 19 sil nau
czycielskich pod kierownictwem p. rektora Śniehoty, który jest zarządcą gmachu szkół wydziałowych męskich i kierownikiem administracyjnym szkoły wydziałowej męskiej dla mniejszości językowej niemieckiej.
c) Szkoła wydziałowa żeńska dla mniejszości językowej niem.:
Dnia 28 czerwca 1932: Dnia 1 września 1932: Dnia 16 stycznia 1933:
klasa I 1 oddział
11 1 klasa II 1 oddział klasa 11 1 oddział
III 1 III 1 III 1
IV 2 oddziały IV 2 oddziały IV 2 oddziały
V 2 V 2 V 2
VI 2 VI 2 VI 2
VII 2 VII 2 VII 2
VIII 2 VIII 2 VIII 2
,, IX 2 »» IX 1 M IX 1 *»
'Razem 15 oddział. Razem 13 oddział. Razem: 13 oddział.
z 560 uczenicami, w tern z 491 uczenicami, w z 485 uczenicami, w tern 456 miejscowych i 104 tern 402 miejscowych 389 miejscowych i 96
zamiejscowych. i 89 zamiejscowych. zamiejscowych.
W dniu 16 stycznia 1933 r. zatrudniano w szkole 20 sił nau
czycielskich, w tern 2 siły przydzielone do nauczania języka pol
skiego, opłacane ze Skarbu Śląskiego.
Z dniem 1 kwietnia wzgl. 1 lipca 1932 r. zawieszono w czyn
nościach służbowych na mocy uchwały Komisji Dyscyplinarnej dla nauczycieli dotychczasowego kierownika szkoły p. rektora Smo- larczyka i 5 sił nauczycielskich.
Prawomocnem orzeczeniem Ministerjalnej Komisji Dyscypli
narnej wydalono z dniem 1 listopada 1932 r. z wyżej wspomnia
nych sił 4 siły z zawodu nauczycielskiego z pozbawieniem prawa zajmowania jakiegokolwiek stanowiska w szkolnictwie państwo
we m lub prywatnem. Pełnienie nadzoru pedagogicznego powie
rzono od dnia 1 lipca 1932 roku kierownikowi pedagogicznemu
szkoły wydziałowej męskiej dla mniejszości językowej niemieckiej p. Szulczykowi, zaś kierownictwo administracyjne p. Chrząstow- skiemu, rektorowi polskiej szkoły wydziałowej żeńskiej.
d) Szkoła wydziałowa męska dla mniejszości językowej niem.:
Dnia 28 czerwca 1932: Dnia 1 września 1932: Dnia 16 stycznia 1933:
klasa I 1 oddział klasa
11 1 klasa II 1 oddział klasa II 2 oddziały
III 1 III 1 III 1
IV 2 oddziały IV 2 oddziały ,. IV 2 oddziały
V 2 V 2 V 2
VI 3 VI 2 VI 2
VII 2 VII 2 VII 2
VIII 2 VIII 2 VIII 2
IX 1 Jł IX 1 »» IX 1 »i
'Razem 15 oddział. Razem: 13 oddział. Razem 13 oddział.
z 617 uczniami, w tern z 529 uczniami, w tern z 516 uczniami, w tern 528 miejscowych i 89 456 miejscowych i 73 445 miejscowych i 71
zamiejscowych. zamiejscowych. zamiejscowych.
W dniu 16 stycznia 1933 r. zatrudniano w szkole 18 sił nau
czycielskich. Kierownikiem pedagogicznym jest nadal p. Szul- czyk, zaś kierownictwo administracyjne, jak poprzednio zazna
czono, sprawuje rektor polskiej szkoły wydziałowej męskiej p.
Śniehota. Drogą dyscyplinarną zwolniono z dniem I. XI. 1932 r.
jedną siłę nauczycielską.
Budżet.
W okresie sprawozdawczym 1932/33 wynosiły szkolnictwo wydziałowe (patrz Dz. VI. Rozdz. D.)
Z rozdziału F, § 42 „Na ubezpieczenie nau
czycieli“ przypada dla personelu szkół wydzia
łowych ...
czyli razem:
z której to kwoty przypada:
na wydatki osobowe 531.364,91 zł.
„ „ rzeczowe 74.663,41 „ Tytułem taks szkolnych wpłynęło
z subwencji wojewódzkiej...
z innych dochodów ...
Razem:
Niedobór pokryty przez miasto wynosił więc 392,932,16 zł.
Do 1 ucznia szkoły wydziałowej dopłacało zatem miasto w roku obrachunkowym 1932/33
167,63 zł.
biorąc za podstawę frekwencję z dnia 1. IX. 1932 r.