Stosunkowo najczęściej uznaniem pracodawcy w związ-ku z ukończeniem studiów cieszą się osoby, które ob-rały jako specjalność Zarządzanie przedsiębiorstwem w zintegrowanej Europie. W okresie objętym badaniem była to specjalność nowa, rozwijająca się. Również sta-nowiska pracy w przedsiębiorstwach powiązanych z in-stytucjami europejskimi lub rynkiem europejskim były w polskich warunkach stanowiskami kształtującymi się, wymagającymi inicjatywy i wysokich kwalifikacji oraz kreatywności, stąd też w przypadku ukończenia tej spe-cjalności najczęściej można było zasłużyć na widoczne uznanie ze strony pracodawcy.
Inna specjalność, w której stosunkowo często (co ósmy absolwent) wskazywano uznanie pracodawcy w związku z ukończeniem studiów to Zarządzanie jednostkami sa-morządu terytorialnego. Świadczyć to może o niedostatku nasycenia terenowych agend samorządu terytorialnego, zwłaszcza szczebla gminnego, kadrą wysokokwalifikowa-nych specjalistów. Stosunkowo łatwo można było zasłużyć
na uznanie ze strony pracodawcy, np. wójta gminy.
Absolwenci innych specjalności znacznie rzadziej wska-zywali uznanie pracodawcy jako jeden z efektów ukoń-czenia studiów.
Pod innymi względami, jak np. samodowartościowanie, czy zwiększenie wymagań ze strony pracodawcy, rodzaj ukończonej specjalności nie odgrywał znaczącej roli w determinowaniu częstotliwości wskazywania odpo-wiednich zmian jako rezultatów ukończenia studiów.
w
pływObRanejspecjalnOścinazmia-nę
Ogólnejsytuacji
mateRialnej
Jednym z oczekiwanych efektów ukończenia studiów jest zmiana sytuacji materialnej rozumiana jako wzrost otrzymywanego wynagrodzenia. Awanse płacowe uza-leżnione są od szeregu okoliczności, w tym od ukoń-czonej specjalności. Współczynnik C Pearsona wynosi w tym przypadku 0,22. Mamy zatem do czynienia z zależnością, wprawdzie słabą, jednakże dostrzegalną.
Wśród dziewięciu specjalności są cztery, w których do-minuje odczucie poprawy sytuacji materialnej.
Specjalności ukończenie których sprzyja wyraźnie po-prawie sytuacji materialnej to: Marketing, Zarządzanie w bankowości i finansach, Zarządzanie przedsiębior-stwem, Informatyczne systemy zarządzania. Natomiast dwie specjalności, z którymi stosunkowo rzadko wiąże się poprawa sytuacji materialnej to Zarządzanie jednost-kami samorządu terytorialnego oraz Zarządzanie przed-siębiorstwem w zintegrowanej Europie.
Interpretując zjawisko rzadkiej poprawy sytuacji mate-rialnej dotyczące osób specjalizujących się w zarządza-niu agendami samorządu terytorialnego i osób, któ-rych specjalnością jest zarządzanie przedsiębiorstwem w zintegrowanej Europie, należy wyraźnie rozróżnić obie sytuacje. Specjaliści od zarządzania przedsiębiorstwem w zintegrowanej Europie prawdopodobnie rzadko od-czuwali poprawę sytuacji materialnej w związku z ukoń-czeniem studiów, bowiem ich sytuacja już wcześniej była stosunkowo pomyślna. Osoby zatrudnione w rozma-itych instytucjach bądź firmach, które swój byt opierają właśnie na współpracy międzynarodowej, często bywają hojnie wynagradzane, niejako „na wyrost” przez zarządy firm, po ukończeniu zaś studiów wykonują tę samą pracę i pozostają na takich samych stanowiskach, stąd też ich sytuacja materialna nie ulega natychmiastowej popra-wie, lecz już wcześniej była zadowalająca.
Konkludując można uznać, że z punktu widzenia stu-denta, później zaś absolwenta, najbardziej korzystne
pod względem możliwości uzyskania podwyżek wyna-grodzeń są specjalności: Marketing, Zarządzanie w ban-kowości i finansach, Informatyczne systemy zarządzania i Zarządzanie przedsiębiorstwem.
p
OdsumOwanieW badanym okresie na kierunku Zarządzanie i marke-ting funkcjonowało dziewięć specjalności, tzn. Marke-ting, Rachunkowość i controlling, Zarządzanie zasobami ludzkimi, Zarządzanie w bankowości i finansach, Za-rządzanie przedsiębiorstwem w zintegrowanej Europie (wcześniej Zarządzanie przedsiębiorstwem), Zarządza-nie działalnością ubezpieczeniową, Informatyczne sys-temy zarządzania, Zarządzanie samorządem terytorial-nym, Zarządzanie działalnością ubezpieczeniową.
Wyniki badań potwierdzają wpływ obranej specjalności na sytuację zawodową absolwentów. Zależność między ukończoną specjalnością a odczuwanymi zmianami po studiach okazała się istotna statystycznie.
Większość badanych absolwentów osiągnęła awans za-wodowy. Najczęściej był on udziałem osób, które ukoń-czyły specjalność Informatyczne systemy zarządzania, Zarządzanie w bankowości i finansach, Zarządzanie za-sobami ludzkilmi. Absolwenci uzyskali większy wybór ofert pracy. Wyróżniają się tu zwłaszcza absolwenci spe-cjalności Marketing.
W ślad za ukończeniem studiów i awansem następował wzrost wysokości wynagrodzeń. Szczególnie wysoki wzrost odnotowali absolwenci specjalności Marketing, Zarządzanie jednostkami samorządu terytorialnego, Zarządzanie w bankowości i finansach, Rachunkowość i controlling.
Ukończenie studiów zwiększyło też możliwości obejmo-wania wyższych stanowisk w nowych miejscach pracy.
Tu szczególnie wyróżniają się absolwenci specjalno-ści Informatyczne systemy zarządzania. Generalnie ukończenie studiów stworzyło szanse zmiany pracy na korzystniejszą, co dotyczyło szczególnie osób specjali-zujących się w Zarządzaniu jednostkami samorządu te-rytorialnego. Z ukończeniem studiów wiązał się również wzrost uznania ze strony pracodawców.
Można zauważyć, że specjalności których absolwenci najczęściej stwierdzali korzystne zmiany sytuacji zawo-dowej, nadal funkcjonują na Wydziale Menedżerskim (obecnie Wydziale Menedżerskim i Nauk Technicznych).
Są to specjalności: Marketing, Rachunkowość i con-trolling, Zarządzanie zasobami ludzkimi, Zarządzanie
w bankowości i finansach, Zarządzanie przedsiębior-stwem w zintegrowanej Europie. Należy jednak podkre-ślić, że oferta przedmiotowa w ramach tych specjalności ulega ciągłym zmianom i uaktualnieniom w odpowiedzi na potrzeby rynku. Powstały jednocześnie nowe spe-cjalności, w tym m.in. Zarządzanie działalnością inno-wacyjną, Menedżer biznesu, Zarządzanie projektami.
Utworzono także nowe kierunki studiów, w tym Infor-matykę, która prowadzi specjalność Zarządzanie IT, zaś
od nowego roku akademickiego zostanie uruchomiony nowy kierunek Finanse i Rachunkowość.
W celu dalszego doskonalenia kształcenia, oferowania pożądanych przez rynek kierunków i specjalności, na-leżałoby kontynuować badania absolwentów z uwzględ-nieniem specjalności. Cenne byłoby porównanie szcze-gółowych opinii dotyczących zmiany pozycji i sytuacji zawodowej absolwentów ostatnich lat z opiniami absol-wentów objętych prezentowanym badaniem.
l
iteRatuRa1. Dawidziuk R., Kamińska A., Jakość kształcenia na Wydziale Menedżerskim Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie w opi-nii absolwentów, Zarządzanie. Teria i Praktyka 2/2013, s. 55 - 60.
2. Dawidziuk R., Zmiany postawy i sytuacji zawodowej w wyniku ukończenia studiów – rozważania do przeprowadzonych badań [w:] Iwaszczuk N. (red.), Problemy zarządzania przedsiebiorstwem w wybranych sektorach gospodarki, Wydawnictwo AGH, Kraków 2013.
3. Jeruszka U. (red.), Metody badania losów i karier zawodowych absolwentów szkół zawodowych, IPiSS, Warszawa 2001 4. Jeruszka U., Efektywnoś ć kształcenia w szkołach wyższych, Polityka Społeczna, 2011, https://www.ipiss.com.pl/wp-content/
uploads/downloads/2013/03/ps_1_2011__u_jeruszka.pdf.
5. Kabaj M., Nowe metody badania jakości i przydatności kształcenia w szkołach wyższych, Polityka Społeczna 2006, https://
www.ipiss.com.pl/wp-content/uploads/downloads/2012/10/ps_5-6_2006_m_kabaj.pdf.
6. Kamińska A., Werner E., Ocena jakości kształcenia na Wydziale Menedżerskim Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie w oparciu o badanie karier zawodowych absolwentów oraz wybranych elementów działania szkoły [w:] D. Wosik (red.), Sys-temy zapewnienia jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym – aspekty praktyczne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2007.
7. Stalewski D. (red.), Jakość kształcenia na kierunku zarządzanie i marketing – problemy, badania, rozwiązania, Difin, Warszawa 2005.
8. Wosik, D. Jakość kształcenia w szkolnictwie wyższym – sposoby definiowania, metody zapewnienia i oceny, zarządzanie [w:]
D. Wosik (red.), Systemy zapewnienia jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym – aspekty praktyczne, Wydawnictwo Aka-demii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2007.
(Елена Яковлевна Галимова)
Krasnodar State University of Culture and Arts Russian Federation
ISSN 2081-1586 str. 75-81
Молодёжь как особая социально-возрастная группа: анализ результатов анкетирования студентов Польши и России / Youth as a special social and age group: an analysis of the survey results of students in Poland and Russia
a
bstRactAnalysis of the data of a sociological survey of Polish and Russian students. The survey was conducted in February 2013 in Krasnodar and Warsaw. Clarified the views of to-day’s youth on issues related to the quality of education,
the prospects of a future profession, the level of financial position, attitude to multimedia technologies, leisure and entertainment.
k
eywORds:
students, public opinion, training, young pe-ople’s attitudes to life, information societyВ
условиях глобализации изучение обществен-ного мнения молодежи разных государств и иных народных культур позволяет выявить общие проблемы и способы их решения. Анкети-рования – одно из наиболее эффективных средств конкретно-социологического исследования обще-ственного мнения. Оно позволяет выявить отно-шение студентов к миру, в котором переплетаются проблемы личного и общественного, возможности использования современных информационных тех-нологий и уровень удовлетворенности современной системой образования. Главная тема исследования:«Польские и русские студенты о себе и своей жизни».
Целью исследования было проведение анализа взглядов студентов двух стран на изучение вопро-сов, связанных с организацией обучения, исполь-зования современных средств связи, отношения студентов к здоровому образу жизни, исследования мнений учащихся к своему будущему. Группа
опро-шенных: включала студентов из Польши и России (Краснодарского государственного университета культуры и искусств и студенты и Варшавского вуза им. Марии Склодовской-Кюри), которые обучались на близких по содержанию факультетах: гуманитар-ных, общественных туристических, экономических.
Проведенное анкетирование позволило осознать вос-приятие внешнего мира, провести переоценку имею-щихся представлений, преодолеть устаревшие обра-зы и стереотипы. Вопросы, предложенные студентам, были абсолютно разной тематики. Образование, досуг, семья, интересы, отношение к компьютерным технологиям, заграничные поездки, финансовые во-просы. Взгляды студентов, проживающих на разных территориях, воспитанных в определённых традици-ях и имеющих устоявшиеся принципы и приоритеты, могут существенно отличаться. Однако, как показало проведённое исследование по некоторым вопросам, ответы студентами были выбраны схожие.