Uwarunkowania zewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego

4.1. Strategiczne cele polityki państwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami

K

2019-2022

Dokument stanowi załącznik do uchwały nr 82 Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2019 r. (poz.

808). Głównym celem projektu Krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami na lata 2019-2022 jest stworzenie warunków dla zapewnienia efektywnej ochrony i opieki nad zabytkami, poprzez realizację trzech celów szczegółowych, podzielonych na następujące kierunki działań:

Cel szczegółowy 1: „Optymalizacja systemu ochrony dziedzictwa kulturowego”:

1. Wzmocnienie systemu ochrony na poziomie lokalnym;

Cel szczegółowy 2: „Wsparcie działań w zakresie opieki nad zabytkami”:

1. Merytoryczne wsparcie działań w zakresie opieki nad zabytkami;

2. Podnoszenie bezpieczeństwa zasobu zabytkowego;

Cel szczegółowy 3: „Budowanie świadomości społecznej wartości dziedzictwa”:

1. Upowszechnianie wiedzy na temat dziedzictwa i jego wartości;

2. Tworzenie warunków dla sprawowania społecznej opieki nad zabytkami.

Cele Gminy Miejskiej Kowary w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego są spójne z celami na szczeblu krajowym i wpisują się przede wszystkim w cel strategiczny 2 i 3 oraz wzmacniają realizację kierunków działań w nich zawartych.

S

R

K

S

(

,

,

) 2030

Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego (współdziałanie, kultura, kreatywność) 2030 przyjęta została uchwałą nr 155 Rady Ministrów z dnia 27 października 2020 r. (M.P. z 2020 r. poz.

1060). Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2030 jest jednym z instrumentów realizacji Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju oraz jedną z dziewięciu horyzontalnych zintegrowanych strategii rozwoju.

Głównym celem SRKS jest wzrost jakości życia społecznego i kulturalnego Polaków. Projekt Strategia zakłada trzy cele szczegółowe, które obejmują:

1. Zwiększenie zaangażowania obywateli w życie publiczne poprzez: usprawnienie mechanizmów wspierania i współpracy instytucji publicznych z obywatelami oraz rozwój i wzmacnianie zorganizowanych form aktywności obywatelskiej;

2. Wzmacnianie roli kultury w budowaniu tożsamości i postaw obywatelskich poprzez:

tworzenie warunków oraz budowanie kompetencji dla wzmacniania uczestnictwa w kulturze, ochronę dziedzictwa kulturowego oraz gromadzenie i zachowywanie dzieł kultury, digitalizacja, cyfrowa rekonstrukcja i udostępnianie dóbr kultury, umacnianie tożsamości i postaw obywatelskich przez kulturę oraz wzmocnienie promocji kultury polskiej za granicą;

3. Wzmocnienie rozwoju społeczno-gospodarczego kraju przez sektory kultury i kreatywne

poprzez: wzrost udziału sektorów kreatywnych w rozwoju gospodarczym kraju, rozwój

kompetencji zawodowych na potrzeby branż kreatywnych oraz wzmocnienie potencjału

kreatywnego społeczeństwa.

wpisują się w cele i założenia przyjęte w powyższym dokumencie, głównie poprzez realizację celu szczegółowego 2.

4.2. Relacje programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie województwa i powiatu

S

R

W

D

2030

Strategia przyjęta została uchwałą nr L/1790/18 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 20 września 2018 r. Stanowi ona odpowiedź samorządu województwa na zmieniającą się sytuację polityczną kraju i warunki społeczno-gospodarcze oraz przestrzenne regionu.

Wizja województwa brzmi:

Dolny Śląsk 2030:

⎯ regionem równomiernego rozwoju – regionem bez istotnych społecznych i gospodarczych dysproporcji, regionem wewnętrznie spójnym, regionem wyrównanych rozwojowych szans,

⎯ regionem przyjaznym dla mieszkańców, przedsiębiorców, inwestorów, turystów i kuracjuszy, atrakcyjnym miejscem do życia, pracy, nauki i rekreacji,

⎯ regionem nowoczesnym z kreatywną i innowacyjną regionalną społecznością oraz rozwiniętą sferą naukową i badawczo-rozwojową,

⎯ regionem konkurencyjnym w scenerii krajowej i europejskiej z Wrocławiem jako silną metropolią oraz ośrodkami regionalnymi o znaczących przewagach konkurencyjnych.

Celem głównym Strategii jest: harmonijny rozwój regionu i wysoka jakość życia dolnośląskiej społeczności.

Powyższy cel realizowany będzie za pomocą następujących celów strategicznych:

⎯ efektywne wykorzystanie gospodarczego potencjału regionu,

⎯ poprawa jakości i dostępności usług publicznych,

⎯ wzmocnienie regionalnego kapitału ludzkiego i społecznego,

⎯ odpowiedzialne wykorzystanie zasobów i ochrona walorów środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego,

⎯ wzmocnienie przestrzennej spójności regionu.

Program opieki nad zabytkami dla Gminy Miejskiej Kowary jest zgodny ze Strategią Rozwoju

Województwa Dolnośląskiego 2030, ponieważ wpisuje się w cel strategiczny: odpowiedzialne

wykorzystanie zasobów i ochrona walorów środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego,

w ramach którego wyznaczono m.in. kulturę i dziedzictwo jako główny kierunek polityki

rozwoju.

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego został przyjęty uchwałą nr XIX/482/20 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 16 czerwca 2020 r. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa stanowi podstawowe narzędzie dla kształtowania przez samorząd wojewódzki regionalnej polityki przestrzennej.

Celem rozwoju przestrzennego jest „Dolny Śląsk 2030 jako jeden region rozwijający się w sposób spójny, ale złożony z różnych obszarów o odmiennych potencjałach, podporządkowana jest realizacja czterech celów polityki zagospodarowania przestrzennego samorządu województwa”.

Cele zawarte w dokumencie:

1. Zapewnienie warunków zrównoważonego i równomiernego rozwoju społeczno-gospodarczego poprzez funkcjonalne kształtowanie hierarchicznej sieci osadniczej gwarantującej dostęp do usług i rynku pracy;

2. Racjonalny i zrównoważony sposób wykorzystania zasobów środowiska przyrodniczego, kulturowego i krajobrazu;

3. Zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom przez struktury przestrzenne odporne na zmiany klimatu, zagrożenia naturalne i pochodzące z działalności człowieka;

4. Dobra dostępność transportowa i sprawne systemy infrastruktury transportowej.

W dokumencie zostały wskazane elementy, które mają wpływ na bogate dziedzictwo kulturowe regionu. Teren województwa dolnośląskiego jest bogaty w obiekty i zespoły zabytkowe. Zachowały się tu liczne przykłady architektury sakralnej, obiekty rezydencjonalne, obronne, mieszkalne, użyteczności publicznej, zabytki techniki, etnograficzne oraz układy przestrzenne miast, wsi i uzdrowisk. Zgodnie z założeniami planu, dziedzictwo kulturowe stanowić ma trwały element krajobrazu województwa dolnośląskiego.

Założenia zawarte w Programie opieki nad zabytkami dla Gminy Miejskiej Kowary na lata

2022-2025 są spójne i wpisują się w zasady polityki przestrzennej zawarte w Planie

Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego, w tym przede wszystkim

w cel 2. Racjonalny i zrównoważony sposób wykorzystania zasobów środowiska

przyrodniczego, kulturowego i krajobrazu, w ramach której opisano kierunki działań

powiązane z ochroną i promocją dziedzictwa kulturowego. Wspólnie, dokumenty te przyczynią

się do zachowania dziedzictwa kulturowego województwa dolnośląskiego.

Dokument został przyjęty uchwałą nr XXXIV/686/21 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 24 czerwca 2021 r. Wizją zapisana w przyjętym Programie jest: Wielokulturowe dziedzictwo Dolnego Śląska stanowi fundament nowoczesnego i otwartego regionu europejskiego wpisuje się w europejską politykę kulturalną.

Celem strategicznym jest zachowanie i zrównoważone wykorzystanie zasobów dziedzictwa kulturowego dla wzmacniania tożsamości Dolnego Śląska, w celu budowania i utrwalania wspólnej tożsamości mieszkańców regionu.

W ramach programu ustalono także 2 cele operacyjne:

⎯ zintegrowane zarządzanie zasobami dziedzictwa kulturowego,

⎯ wzmacnianie tożsamości i marki regionu poprzez zasoby dziedzictwa kulturowego.

W ramach wyznaczonych celów określono 6 priorytetów, a następnie kierunki działań, które stanowią wytyczne horyzontalne ułatwiające prowadzenie skutecznej polityki ochrony regionalnego dziedzictwa oraz sprawowania właściwej opieki właścicielskiej nad posiadanymi dobrami kulturowymi.

Świadoma reinterpretacja dziedzictwa jest elementem budowy wspólnej tożsamości

i przyczynia się do tworzenia więzi międzyludzkich i zaufania, które ułatwia interakcje oraz

współdziałanie, jest kluczowym czynnikiem rozwoju kapitału społecznego. Jedynie zadbany,

dobrze eksponowany obiekt jest postrzegany przez społeczeństwo jako wartość. Zabytek

pojmowany w ten sposób oddziałuje na stan gospodarki i przyczynia się do rozwoju

społeczno-gospodarczego regionu, podnosi jego walory i wzmacnia jego pozycję. Działania zawarte

w Programie opieki nad zabytkami dla Gminy Miejskiej Kowary na lata 2022-2025 są spójne

z kierunkami działań wyznaczonymi w Wojewódzkim programie opieki nad zabytkami.