Uzależnienia i przemoc w rodzinie

Gmina Michałowice realizuje Gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych dla Gminy Michałowice przyjmowany na każdy rok kalendarzowy. Adresatami programu są mieszkańcy Gminy Michałowice, w szczególności osoby uzależnione i współuzależnione, rodziny tych osób, kadra pracująca w obszarze profilaktyki i uzależnień, a także dzieci i młodzież oraz dorośli. Jednostką odpowiedzialną za realizację programu jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Gminy Michałowice. Celem programu jest doskonalenie systemu przeciwdziałania uzależnieniom, ograniczenie zjawiska sięgania po alkohol, minimalizowanie skutków jego spożywania oraz zapewnienie pomocy osobom dotkniętym problemem i ich rodzinom.

Gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych dla Gminy Michałowice określa lokalną strategię w zakresie profilaktyki oraz minimalizacji szkód społecznych i indywidualnych wynikających z używania alkoholu. Program jest dokumentem stanowiącym podstawę podejmowanych działań w sferze profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych na terenie Gminy Michałowice i stanowi katalog przedsięwzięć będących

zadaniami własnymi gminy w obszarze zagadnień społecznych, wynikających z art. 4 ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Zgodnie z jej treścią zadania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi wykonuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej w szczególności:

• tworzenie warunków sprzyjających realizacji potrzeb, których zaspokajanie motywuje powstrzymywanie się od spożywania alkoholu, poprzez działalność wychowawczą i informacyjną;

• ograniczanie dostępności do alkoholu;

• leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych od alkoholu;

• zapobieganie negatywnym następstwom nadużywania alkoholu i ich usuwanie oraz przeciwdziałanie przemocy w rodzinie.

Cele Gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych dla Gminy Michałowice na rok 2021 to:

1. ograniczenie szkód zdrowotnych i społecznych wynikających ze spożywania alkoholu, 2. ograniczenie dostępności i zmiana struktury spożywanego alkoholu,

3. ograniczenie zaburzeń życia rodzinnego, w tym szkód zdrowotnych oraz rozwojowych dzieci i młodzieży z rodzin z problemem alkoholowym oraz skali zjawiska przemocy w rodzinie,

4. ograniczenie zjawiska picia alkoholu przez dzieci i młodzież poprzez realizację działań profilaktycznych,

5. doskonalenie działań w zakresie promocji zdrowego stylu życia, promowania postaw społecznych ważnych dla profilaktyki uzależnień i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie poprzez prowadzenie profilaktycznej działalności edukacyjno-informacyjnej,

6. zwiększenie skuteczności istniejącego systemu pomocy dla osób uzależnionych, nadużywających alkoholu, członków ich rodzin oraz ofiar i sprawców przemocy w rodzinie poprzez udzielanie kompleksowej pomocy specjalistycznej.

Na terenie Gminy działa również Gminna Komisja ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów. Jednym z jej głównych zadań jest coroczne przeprowadzanie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych na terenie Gminy Michałowice. W 2020 roku odbyły się łącznie 54 kontrole. Kontrolowano przestrzeganie zasad i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych pod kątem zgodności z obowiązującymi przepisami

zawartymi w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz w uchwałach Rady Gminy Michałowice.

W ramach Gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych dla Gminy Michałowice w 2020 roku GOPS sfinansował m.in.: usługę ponadpodstawowego programu terapii dla osób uzależnionych w formie Treningu Asertywnych Zachowań Abstynenckich, ponadpodstawowy program zajęć terapeutycznych dla osób współuzależnionych, konsultacje w Punkcie Informacyjno-Konsultacyjnym (PIK) oraz poradnictwo specjalistyczne realizowane w Punkcie Poradnictwa Specjalistycznego.

Dodatkowo Ośrodek finansował poradnictwo psychologiczne i pedagogiczne dla uczestników PWD oraz wypoczynek letni, który stanowił uzupełnienie oferty opiekuńczo-wychowawczej oferowanej przez GOPS. W ramach wypoczynku letniego dzieci i młodzież mogły uczestniczyć w turnusie integracyjnym i półkoloniach. Elementem składowym programu obu form wypoczynku był program profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu oraz innych substancji psychoaktywnych. Dodatkowo na terenie placówek oświatowych realizowano warsztaty i programy profilaktyczne. Rodzice, wychowawcy i nauczyciele mieli możliwość uczestniczenia z zajęciach podnoszących ich umiejętności wychowawcze.

W ramach realizacji programu specjalistyczna kadra pracująca z uzależnionymi, współuzależnionymi, doświadczającymi przemocy lub osobami z grup ryzyka uczestniczyła w szkoleniach podnoszących ich kompetencje, a tym samym zwiększających jakość udzielanej pomocy.

Gmina realizuje także gminne programy przeciwdziałania narkomanii podejmowane na każdy rok kalendarzowy. Głównym celem programu jest przeciwdziałanie zjawisku narkomanii na terenie Gminy.

W ramach realizacji Programu w gminnych placówkach oświatowych realizowano programy profilaktyczne i prowadzono działalność edukacyjną z zakresu profilaktyki uzależnień od narkotyków. Ważnym elementem realizacji programu było udzielanie konsultacji i poradnictwa z zakresu uzależnień od narkotyków i innych substancji psychoaktywnych.

Na podstawie Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 roku Rada Gminy Michałowice ustanowiła Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w rodzinie na lata 2017-2020. Podstawę programu stanowi art.18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r. poz.

1875) art. 6 ust. 1 i ust. 2 pkt.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2015 r. poz.1390).

W 2020 roku do przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego wpłynęło 12 wszczętych procedur „Niebieskie Karty”. W 2020 roku Zespół Interdyscyplinarny zorganizował

4 posiedzenia. Prowadzono działania w 27 rodzinach, w których uruchomiono procedurę

„Niebieskie Karty”. Zakończono prowadzenie procedury „Niebieskie Karty” w 15 przypadkach.

W tabeli poniżesz przedstawiono kształtowanie się tych liczb w latach 2017-2020, czyli w okresie obowiązywania Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w rodzinie na lata 2017-2020. Zauważyć można, że zwiększyła się w latach liczba założonych „Niebieskich Kart” i zakończonych procedur.

Tabela 12. Działania w ramach Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w rodzinie na lata 2017-2020

2017 2018 2019 2020

Liczba posiedzeń Zespołu Interdyscyplinarnego 6 6 5 4

Liczba posiedzeń Grup Roboczych 84 81 67 52

Liczba założonych Niebieskich Kart 10 10 7 12

Prowadzone działania w rodzinie 25 22 24 27

Zakończenie procedury Niebieskiej Karty 12 4 9 15

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w rodzinie na lata 2017-2020.

W ramach realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie starano się poszerzać wiedzę oraz świadomość mieszkańców na temat zjawiska przemocy, jej przyczyn oraz skutków. W 2020 roku przeprowadzono 45 działań edukacyjnych w formie rozmów indywidualnych, pogadanek oraz prelekcji. Ponadto współpracowano z Kołami Emerytów i Rencistów w zakresie edukacji seniorów w temacie zjawiska przemocy oraz praw jakie im obowiązują. Zorganizowano w tym kierunku 35 spotkań z mieszkańcami. Dodatkowo przeszkolono 64 nauczycieli oraz pedagogów szkolnych i przedszkolnych poprzez udział w szkoleniach promujących rozwiązywanie konfliktów bez przemocy.