4. Noty objaśniające dotyczące zadłużenia i kapitału własnego
4.1 Uzgodnienie zobowiązań z tytułu zadłużenia
Kredyty bankowe i pożyczki ujmuje się początkowo w wartości godziwej, pomniejszonej o poniesione koszty transakcyjne.
Po początkowym ujęciu kredyty i pożyczki są wykazywane według zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej.
Zobowiązanie z tytułu leasingu wycenia się w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie, które obejmują:
stałe opłaty leasingowe, w tym zasadniczo stałe opłaty;
zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia;
kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej;
cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji;
kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, chyba że można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca nie skorzysta z opcji wcześniejszego wypowiedzenia.
Bieżąca wartość przyszłych płatności z tytułu leasingu obliczana jest z zastosowaniem stopy procentowej leasingu. W przypadku, gdy stopy procentowej leasingu nie można łatwo ustalić, Spółka stosuje krańcową stopę procentową leasingobiorcy dla danej umowy leasingowej.
Po początkowym ujęciu Spółka wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez:
zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu;
zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych oraz
zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany leasingu.
Spółka korzysta ze zwolnienia i nie stosuje wymogów w zakresie wyceny zobowiązania z tytułu leasingu oraz składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania w odniesieniu do:
leasingów krótkoterminowych, tj. leasingów, których okres leasingu jest nie dłuższy niż 12 miesięcy i nie zawierają opcji kupna;
leasingów w odniesieniu, do których bazowy składnik aktywów ma niską wartość. Spółka uznaje za składniki o niskiej wartości te aktywa, które nowe nie przekraczają kwoty 25 tysięcy złotych.
W przypadku zastosowania zwolnień o których mowa powyżej, Spółka rozpoznaje płatności leasingowe jako koszt zgodnie z metodą liniową przez okres leasingu lub według innej metody, jeżeli lepiej odzwierciedla ona korzyści uzyskiwane przez Spółkę.
17 4.1 Uzgodnienie zobowiązań z tytułu zadłużenia (cd.)
I ST O TN E W AR TO ŚC I O P AR T E N A PR OF E S J ON AL N YM O SĄ D Z I E I SZ AC UN K AC H
Istotne szacunki w obrębie zobowiązań z tytułu leasingu dotyczą modelu ustalania:
a) stopy dyskonta
Spółka dyskontuje opłaty leasingowe z zastosowaniem stopy procentowej leasingu, jeżeli stopę tę można z łatwością ustalić, w przeciwnym razie stosuje krańcową stopę procentową.
Krańcowa stopa procentowa ustalana jest na bazie dwóch składowych:
stawki referencyjnej odpowiedniej dla danej waluty; oraz
premii za ryzyko kredytowe, która opiera się na marży kredytowej banków z uwzględnieniem okresów obowiązywania umów.
b) okresu leasingu
W przypadku okresu leasingu, w tym w szczególności dla umów zawartych na czas nieokreślony, Spółka uwzględnia wszystkie istotne fakty i okoliczności, które stanowią zachętę ekonomiczną do tego, aby skorzystać z opcji przedłużenia leasingu lub nie skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu, takie jak:
znaczenie tego składnika aktywów dla działalności Spółki uwzględniając czy składnik jest wyspecjalizowanym składnikiem aktywów, umiejscowienie składnika aktywów i dostępność odpowiednich rozwiązań alternatywnych,
istotne inwestycje w przedmiocie leasingu podejmowane (lub które zgodnie z przewidywaniami mają zostać podjęte) w okresie obowiązywania umowy,
postanowienia i warunki umowne dotyczące okresów opcjonalnych w porównaniu ze stawkami rynkowymi, uwarunkowania związane ze skorzystaniem z opcji przedłużenia umowy.
Dla umów zawartych na dany okres bez opcji przedłużenia Spółka ustala okres leasingu jako okres wynikający z umowy.
Zobowiązania z tytułu zadłużenia posiadane przez Spółkę składają się z dwóch głównych kategorii: kredytów bankowych i pożyczek oraz leasingu. Umowy kredytów zawierane były głównie na finansowanie bieżącej działalności, finansowanie i refinansowanie planu inwestycyjnego oraz akwizycji. Spłata zaciągniętych zobowiązań wynikających z zawartych umów kredytowych jest dokonywana w PLN i EUR.
Umowy leasingu zawarte są w PLN, EUR oraz CZK i dotyczą głównie nieruchomości oraz taboru kolejowego.
Na dzień 31 grudnia 2021 oraz 31 grudnia 2020 roku Spółka nie posiadała żadnych aktywów stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań.
Pozycje w walutach
31/12/2021
W walucie funkcjonalnej
PLN
W walucie obcej
Razem
EUR CZK
Kredyty bankowe i pożyczki 891,8 693,8 - 1 585,6
Leasing 651,4 29,0 0,1 680,5
Razem 1 543,2 722,8 0,1 2 266,1
31/12/2020
W walucie funkcjonalnej
PLN
W walucie obcej
Razem
EUR CZK
Kredyty bankowe i pożyczki 993,3 599,1 - 1 592,4
Leasing 606,5 52,2 0,2 658,9
Razem 1 599,8 651,3 0,2 2 251,3
18 4.1 Uzgodnienie zobowiązań z tytułu zadłużenia (cd.)
Uzgodnienie zobowiązań z tytułu zadłużenia
2021 Kredyty bankowe
i pożyczki Leasing Razem
1/01/2021 1 592,4 658,9 2 251,3
Zaciągnięcie nowych zobowiązań 275,2 4,0 279,2
Modyfikacje istniejących umów - 26,1 26,1
Leasing zwrotny - 84,8 84,8
Koszty transakcyjne 1,2 - 1,2
Naliczenie odsetek 13,9 22,3 36,2
Płatności z tytułu zadłużenia, w tym:
Spłaty kapitału (280,6) (66,0) (346,6)
Zapłacone odsetki (13,5) (19,8) (33,3)
Koszty transakcyjne (1,3) - (1,3)
Pozostałe - (29,2) (29,2)
Różnice kursowe (1,7) (0,6) (2,3)
31/12/2021 1 585,6 680,5 2 266,1
Długoterminowe 1 287,2 585,0 1 872,2
Krótkoterminowe 298,4 95,5 393,9
Razem 1 585,6 680,5 2 266,1
2020 Kredyty bankowe
i pożyczki Leasing Razem
1/01/2020 1 543,7 712,8 2 256,5
Zaciągnięcie nowych zobowiązań 285,6 9,7 295,3
Modyfikacje istniejących umów - 18,7 18,7
Koszty transakcyjne 2,0 - 2,0
Naliczenie odsetek 19,6 24,7 44,3
Płatności z tytułu zadłużenia, w tym:
Spłaty kapitału (280,2) (78,8) (359,0)
Zapłacone odsetki (20,1) (23,0) (43,1)
Koszty transakcyjne (1,6) - (1,6)
Pozostałe - (10,3) (10,3)
Różnice kursowe 43,4 5,1 48,5
31/12/2020 1 592,4 658,9 2 251,3
Długoterminowe 1 321,9 575,7 1 897,6
Krótkoterminowe 270,5 83,2 353,7
Razem 1 592,4 658,9 2 251,3
Pozostałe kwoty z tytułu umów leasingu ujęte w sprawozdaniu z wyniku i pozostałych całkowitych dochodów:
Prezentacja w sprawozdaniu z wyniku
i pozostałych całkowitych dochodów 2021 2020 Przychody z tytułu umów leasingu operacyjnego Przychody z tytułu umów z klientami 33,8 34,7
Przychody odsetkowe z tytułu leasingu Przychody finansowe 1,1 0,9
Koszty z tytułu:
Leasingu krótkoterminowego Pozostałe usługi (19,5) (7,1)
Leasingu aktywów niskiej wartości Pozostałe usługi (1,6) (2,2)
19 4.1 Uzgodnienie zobowiązań z tytułu zadłużenia (cd.)
Warunki umów kredytowych
Podpisane z bankami umowy nakładają na Spółkę zobowiązania natury prawno-finansowej stosowane standardowo w tego rodzaju transakcjach. Kluczowymi wskaźnikami wykonania ww. zobowiązań określonych w umowach kredytowych zawartych przez Spółkę są: wskaźnik zadłużenie netto/EBITDA oraz wskaźnik ogólnego zadłużenia. Wyżej wymienione wskaźniki kalkulowane są w oparciu o dane zawarte zarówno w Jednostkowym, jak i Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym PKP CARGO.
Zgodnie z postanowieniami umów zawartych przez Spółkę weryfikacja spełniania warunków umów kredytowych następuje w cyklach kwartalnych, półrocznych oraz na koniec każdego roku obrotowego.
Wskaźnik zadłużenie netto/EBITDA określa poziom zadłużenia finansowego pomniejszonego o środki pieniężne w relacji do generowanej EBITDA i kalkulowany jest z uwzględnieniem wyłączenia wpływu MSSF 16. Maksymalna dopuszczalna wartość wskaźnika zadłużenie netto/EBITDA w zależności od umowy jest ustanowiona w przedziale 3,0-4,0. W przypadku wybranych umów istnieje również obowiązek spełnienia wskaźnika zadłużenie netto/EBITDA oraz zadłużenia ogółem kalkulowanych w oparciu o parametry prognozowane.
Wskaźnik ogólnego zadłużenia w większości umów zdefiniowany jest jako stosunek zobowiązań ogółem (z uwzględnieniem wyłączenia wpływu MSSF 16) do sumy bilansowej (z uwzględnieniem wyłączenia wpływu MSSF 16) i jego wartość nie może przekroczyć 60%.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość wskaźników zadłużenie netto/EBITDA opartych o Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe PKP CARGO S.A. i Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe Grupy PKP CARGO przekroczyły określony w umowach kredytowych poziom 3,0 oraz 4,0.
Przed dniem bilansowym Spółka uzyskała od kredytodawców:
1. jednorazowe zwolnienie z obowiązku spełnienia wymogu dotyczącego utrzymania wskaźników zadłużenia netto/EBITDA na ustalonym poziomie lub
2. zawarła stosowne aneksy, w ramach których ustalono, że poziom wskaźnika dług netto/EBITDA na bazie skonsolidowanych danych Grupy PKP CARGO na dzień 31 grudnia 2021 roku nie może przekroczyć wartości 5,0 lub, że na dzień 31 grudnia 2021 roku nie będzie badany poziom wskaźnika dług netto/EBITDA.
W przypadku umów z wybranymi bankami finansującymi zwolnienie, o którym mowa powyżej było również uwarunkowane wymogiem, aby poziom wskaźników zadłużenie netto/EBITDA na bazie skonsolidowanych danych Grupy PKP CARGO nie przekroczył wartości 5,0. Jednocześnie na dzień 31 grudnia 2021 roku w przypadku umów z jednym z banków Spółka uzyskała również zgodę na czasową zmianę definicji zadłużenia ogółem polegającą na wyłączeniu z definicji wpływu MSSF 16.
Powyższe warunki zostały spełnione na dzień 31 grudnia 2021 roku i tym samym na podstawie MSR 1 nie istniała konieczność przeklasyfikowania zobowiązań z tytułu kredytów.
Istotny wpływ na wartość osiąganych w następnych okresach wskaźników wynikających z umów kredytowych może mieć sytuacja gospodarcza związana między innymi ze skutkami pandemii COVID-19 i agresji zbrojnej na Ukrainę.
Niewykorzystane linie kredytowe i leasingowe
Rodzaj kredytu Nazwa banku Okres
dostępności
Waluta
umowy 31/12/2021 31/12/2020 Kredyt w rachunku bieżącym Bank Polska Kasa Opieki S.A. 24/05/2022 PLN 100,0 100,0 Kredyt w rachunku bieżącym Bank Gospodarstwa Krajowego1) 18/06/2022 PLN 100,0 - Kredyt w rachunku bieżącym Powszechna Kasa Oszczędności
Bank Polski S.A.2) 19/03/2023 PLN 100,0 99,9
Linia leasingowa Millennium Leasing Sp. z o.o. 02/12/2021 PLN - 11,7
Linia leasingowa PKO Leasing S.A.3) 18/06/2022 PLN 15,2 -
RAZEM 315,2 211,6
1) W dniu 18 czerwca 2021 roku Spółka podpisała umowę kredytu w rachunku bieżącym z Bankiem Gospodarstwa Krajowego do łącznej maksymalnej wysokości 100 milionów złotych. Przedmiotem umowy kredytowej jest finansowanie bieżącej działalności Spółki. Okres dostępności, jak i termin spłaty upływa 18 czerwca 2022 roku.
2) W dniu 17 grudnia 2021 roku Spółka podpisała aneks do umowy kredytu w rachunku bieżącym z Powszechną Kasą Oszczędności Bank Polski S.A. do łącznej maksymalnej wysokości 100 milionów złotych. Przedmiotem umowy kredytowej jest finansowanie bieżącej działalności Spółki. Okres dostępności, jak i termin spłaty upływa 19 marca 2023 roku.
3) W dniu 18 czerwca 2021 roku Spółka zawarła z PKO Leasing S.A. ramową umowę leasingu do łącznej wartości przedmiotu leasingu nieprzekraczającej 100 milionów złotych. Limit dostępny jest w okresie 12 miesięcy, z możliwością przedłużenia o okres kolejnych 12 miesięcy.
20 4.2 Kapitał własny i polityka zarządzania kapitałem
Stosowane zasady rachunkowości
Kapitał zakładowy w jednostkowym sprawozdaniu finansowym wykazuje się w wysokości określonej w Statucie.
Kapitał zapasowy obejmuje nadwyżkę wartości emisji ponad wartość nominalną akcji (agio), zyski z lat ubiegłych przeniesione na kapitał zapasowy oraz kapitał rezerwowy z umorzenia akcji.
Pozostałe składniki kapitału własnego obejmują zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych, efekt wyceny instrumentów kapitałowych w wartości godziwej oraz efektywną część zysków lub strat związanych z instrumentami zabezpieczającymi w ramach stosowanej przez Spółkę rachunkowości zabezpieczeń.
Zyski zatrzymane / (Niepokryte straty) obejmują wynik finansowy roku bieżącego, niepodzielone zyski oraz niepokryte straty z lat ubiegłych, a także różnice z przejścia na MSSF UE.
Kapitał zakładowy
31/12/2021 31/12/2020
Kapitał zakładowy składa się z:
Akcje zwykłe - w pełni opłacone i zarejestrowane 2 239,3 2 239,3
Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku kapitał zakładowy składał się z akcji zwykłych o wartości nominalnej 50 złotych każda. W pełni pokryte akcje zwykłe, o wartości nominalnej 50 złotych, są równoważne pojedynczemu głosowi na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy i posiadają prawo do dywidendy.
Spółka PKP S.A. jest podmiotem dominującym wobec spółki PKP CARGO S.A. Zgodnie ze Statutem Spółki PKP S.A. posiada szczególne uprawnienia osobiste polegające na uprawnieniu do powoływania i odwoływania Członków Rady Nadzorczej w liczbie równej połowie składu Rady Nadzorczej powiększonej o jeden. PKP S.A. przysługuje osobiste uprawnienie do wyznaczenia przewodniczącego Rady Nadzorczej, jak i określenia liczby Członków Rady Nadzorczej. Dodatkowo w przypadku, w którym udział PKP S.A. w kapitale zakładowym Spółki wynosi 50% lub mniej, PKP S.A. przysługuje uprawnienie osobiste do wyłącznego wskazania kandydatów na Prezesa Zarządu Spółki. Uprawnienia osobiste PKP S.A. przysługują zawsze wtedy, gdy PKP S.A. posiada co najmniej 25% kapitału zakładowego Spółki.
W roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku nie wystąpiły zmiany w kapitale zakładowym Spółki.
Zmiany w kapitale zapasowym i zyskach zatrzymanych
W 2021 oraz 2020 roku nie wystąpiły zmiany w kapitale zapasowym Spółki.
W dniu 28 czerwca 2021 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki podjęło uchwałę w sprawie pokrycia straty netto poniesionej w 2020 roku w kwocie 173,9 milionów złotych z niepodzielonych zysków z lat ubiegłych.
W dniu 30 marca 2022 roku Zarząd Spółki podjął uchwałę dotyczącą rekomendacji w zakresie pokrycia straty za 2021 rok wykazanej w niniejszym Jednostkowym Sprawozdaniu Finansowym:
a) z niepodzielonych zysków z lat ubiegłych w kwocie 114,3 milionów złotych;
b) z kapitału rezerwowego w kwocie 109,0 milionów złotych.
Zarządzanie kapitałem własnym
Głównym celem zarządzania kapitałem własnym w Spółce jest zapewnienie zdolności do kontynuowania działalności, kreowanie wartości dla akcjonariuszy oraz korzyści dla innych zainteresowanych. Zgodnie z prowadzoną przez siebie polityką oraz założeniami wynikającymi z wybranych umów kredytowych Spółka dopuszcza maksymalny poziom zadłużenia do wysokości 60% sumy bilansowej.
Poziom zadłużenia jest przez Spółkę monitorowany na bieżąco. Zachowanie założonej struktury kapitału może być realizowane przez:
emisję nowych akcji, sprzedaż aktywów, zwrot kapitału akcjonariuszom lub korektę kwoty dywidendy.
Wskaźnik ogólnego zadłużenia
31/12/2021 31/12/2020
Zadłużenie ogółem 3 914,7 3 708,2
Suma bilansowa 6 727,4 6 667,0
Wskaźnik ogólnego zadłużenia 58%* 56%
*Jak szerzej opisano w Nocie 4.1 na dzień 31 grudnia 2021 roku dla celów weryfikacji warunków umów kredytowych wskaźnik ogólnego zadłużenia jest korygowany o wpływ MSSF 16 i wynosi 55%.
21 4.3 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Stosowane zasady rachunkowości
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują środki pieniężne na rachunkach bieżących, depozyty bankowe płatne na żądanie, inne krótkoterminowe inwestycje o wysokim stopniu płynności i o pierwotnym terminie wymagalności do trzech miesięcy.
Struktura środków pieniężnych i ich ekwiwalentów
31/12/2021 31/12/2020
Środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych 71,0 27,7
Lokaty bankowe do 3 miesięcy 70,0 152,4
Inne środki pieniężne - 0,4
Razem 141,0 180,5
w tym: środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania 42,8 33,0
Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania obejmowały głównie środki pieniężne otrzymane w ramach wadiów i gwarancji oraz zgromadzone na rachunkach bankowych prowadzonych dla mechanizmu podzielonej płatności.
4.4 Dodatkowe wyjaśnienia do sprawozdania z przepływów pieniężnych Zmiany w kapitale obrotowym
Zobowiązania inwestycyjne 123,5 (90,8) - 32,7
Pozostałe zobowiązania (67,6) 39,6 (2,4) (30,4)
Zobowiązania inwestycyjne (118,8) 92,5 - (26,3)
Pozostałe zobowiązania 45,8 (32,3) 12,4 25,9
Kapitał obrotowy razem (44,7) 71,6 20,0 46,9
Pozostałe korekty
2021 2020
Zyski / (straty) aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych
ujęte w pozostałych całkowitych dochodach 86,3 (45,4)
Wycena instrumentów zabezpieczających 2,7 (9,3)
Wycena instrumentów kapitałowych w wartości godziwej - (0,7)
Pozostałe korekty w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych 89,0 (55,4)
22 4.4 Dodatkowe wyjaśnienia do sprawozdania z przepływów pieniężnych (cd.)
Transakcje niepieniężne
W roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku główne transakcje niepieniężne dotyczące działalności inwestycyjnej i finansowej, które nie zostały odzwierciedlone w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych przedstawiały się następująco:
Kompensata wzajemnych rozrachunków
Spółka dokonała kompensaty należności handlowych ze zobowiązaniami z tytułu zakupu niefinansowych aktywów trwałych. Łączna kwota kompensat w 2021 roku wynosiła 1,1 miliona złotych, natomiast w 2020 roku wynosiła 5,1 milionów złotych.
Likwidacja taboru kolejowego
W momencie podjęcia decyzji o likwidacji księgowej składnika taboru kolejowego jego wartość rezydualna ujmowana jest w pozycji zapasów. W 2021 roku wartość rezydualna składników majątku trwałego przeklasyfikowanych do zapasów wynosiła 18,0 milionów złotych, natomiast w 2020 roku wynosiła 33,4 milionów złotych.
5. Noty objaśniające do sprawozdania z sytuacji finansowej
5.1 Tabor kolejowy i pozostałe rzeczowe aktywa trwałe Stosowane zasady rachunkowości
Tabor kolejowy oraz pozostałe rzeczowe aktywa trwałe (zwane dalej: rzeczowe aktywa trwałe) wyceniane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu trwałej utraty wartości. Wartość początkowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych obejmuje ich cenę nabycia lub koszty wytworzenia, wraz z cłami importowymi i niepodlegającymi odliczeniu podatkami zawartymi w cenie. Ponadto jest pomniejszana o upusty, rabaty i dotacje oraz powiększana o nakłady bezpośrednio związane z przygotowaniem składnika aktywów do użytkowania zgodnie z jego planowanym przeznaczeniem i jeśli dotyczy, koszty finansowania zewnętrznego. Dotacje rządowe są ujmowane jako pomniejszenie wartości aktywów w momencie, gdy istnieje uzasadniona pewność, że dotacja zostanie uzyskana oraz spełnione zostaną wszystkie związane z nią warunki.
W ramach rzeczowych aktywów trwałych Spółka prezentuje prawa wieczystego użytkowania gruntów, które są zwolnione z opłat.
Środki trwałe w okresie budowy prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej po koszcie wytworzenia pomniejszonym o ujęte odpisy z tytułu utraty wartości.
Składnik rzeczowych aktywów trwałych usuwa się ze sprawozdania z sytuacji finansowej na moment zbycia lub gdy oczekuje się, iż nie uzyska się korzyści ekonomicznych z jego użytkowania. W momencie podjęcia decyzji o likwidacji składnika rzeczowych aktywów trwałych jego wartość księgowa ujmowana jest w wyniku okresu, w którym decyzja ta została podjęta, za wyjątkiem składników taboru kolejowego, w przypadku, których w momencie podjęcia decyzji o ich likwidacji, ich wartość rezydualna ujmowana jest w pozycji zapasów.
W ramach składników taboru kolejowego Spółka identyfikuje i wyodrębnia wszystkie istotne elementy wchodzące w skład danego składnika aktywów, które charakteryzują się różnym okresem ekonomicznej użyteczności, czyli tzw. komponenty. Jako istotne komponenty wagonów towarowych i lokomotyw Spółka wyodrębnia część główną składnika taboru oraz część naprawy / przeglądu okresowego. Dodatkowo, dla składników taboru kolejowego wyodrębniana jest wartość rezydualna (złomowa).
Naprawy i przeglądy taboru kolejowego
Tabor kolejowy poddawany jest czynnościom utrzymaniowym na pięciu poziomach, których zakres ramowy określony jest w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 października 2005 roku w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych (Dz.U. z 2016 r. poz.226 z późn. zm.). Szczegółowe wymagania dla tych czynności zawarte są w Dokumentacjach Systemu Utrzymania (DSU) obowiązujących dla każdego z eksploatowanych pojazdów kolejowych. Tabor kolejowy poddawany jest planowym czynnościom utrzymaniowym zgodnie z określonymi w DSU cyklami naprawczymi uwarunkowanymi dopuszczalnym czasem i / lub przebiegiem eksploatacji pojazdu.
Po zakończeniu naprawy lub modernizacji na poziomie 4 i 5 wystawiane jest świadectwo sprawności technicznej. Świadectwo sprawności technicznej potwierdza możliwość eksploatacji danego składnika taboru do kolejnej naprawy na poziomie P4 lub P5.
Warunkiem tej eksploatacji w całym okresie ważności świadectwa jest również wykonanie w połowie cyklu przeglądu P3.
W przypadku niewykonania napraw/przeglądów na poziomach P3, P4 i P5, składnik taboru traci zdolność eksploatacyjną i nie może być używany w przewozach kolejowych. Spółka uznaje naprawy i przeglądy okresowe na poziomie P3, P4 i P5 za warunek ciągłego wykorzystywania pozycji składników taboru kolejowego i w momencie przeprowadzania takiej naprawy, jeśli kryteria ujmowania są spełnione, koszty naprawy zostają ujęte w wartości bilansowej składnika taboru i podlegają amortyzacji w okresie międzynaprawczym.
Inne koszty bieżącego utrzymania i konserwacji rzeczowych aktywów trwałych oraz koszty bieżących remontów (niebędące kosztem napraw i przeglądów okresowych P3, P4 lub P5) są na zasadach ogólnych traktowane jako koszt okresu, w którym nastąpiły.
23 5.1 Tabor kolejowy i pozostałe rzeczowe aktywa trwałe (cd.)
Stosowane zasady rachunkowości Wartość rezydualna taboru kolejowego
Wycena wartości rezydualnej taboru oparta jest na cenach złomu określonych klas z uwzględnieniem kosztów doprowadzenia do zbycia. Wartość rezydualna taboru nie podlega amortyzacji, natomiast podlega okresowej weryfikacji na koniec każdego roku obrotowego. Spółka dokonuje zmiany wartości rezydualnej w przypadku, gdy zmiana ta w istotny sposób wpływa na sprawozdanie finansowe Spółki.
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych
Spółka stosuje liniową metodę amortyzacji. Wartość rzeczowych aktywów trwałych podlegającą amortyzacji rozkłada się w sposób systematyczny na przestrzeni okresu użytkowania. Podlegającą amortyzacji wartość początkową danego składnika aktywów ustala się po odjęciu wartości rezydualnej danego składnika aktywów.
Grunty własne oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów nie podlegają amortyzacji.
Szacowane okresy użytkowania oraz wartości rezydualne są weryfikowane na koniec każdego okresu sprawozdawczego (z prospektywnym zastosowaniem wszelkich zmian w szacunkach).
Na potrzeby kalkulacji amortyzacji Spółka stosuje następujące okresy ekonomicznego użytkowania dla poszczególnych grup aktywów trwałych:
Nieruchomości, w tym:
Grunty i prawo wieczystego użytkowania gruntów nie podlegają amortyzacji Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej od 5 do 75 lat
Urządzenia techniczne i maszyny od 2 do 40 lat
Tabor kolejowy, w tym:
Wagony towarowe:
- część główna wagonu od 36 do 48 lat
- naprawy okresowe wagonów od 4 do 6 lat
- przeglądy okresowe wagonów od 2 do 3 lat
Lokomotywy elektryczne:
- część główna lokomotywy od 24 do 45 lat
- naprawy okresowe lokomotyw od 4 do 8 lat
- przeglądy okresowe lokomotyw od 2 do 4 lat
Pozostałe środki transportu od 2 do 25 lat
Pozostałe środki transportu od 2 do 25 lat