6. Wyniki badań
6.1. Kompozytowe warstwy powierzchniowe Stellite-6/SiC i Stellite-6/B 4 C
6.2.9. Właściwości eksploatacyjne
Na podstawie wyników badań odporności na zużycie przez tarcie przeprowadzonych na urządzaniu Amsler, zarekomendowano do badań polowych warstwy powierzchniowe wytworzone z mieszaniny proszkowej Stellite-6/60%WC wytworzone przy mocy wiązki lasera 550 W i prędkości skanowania 400 W. Dla zwiększenia wydajności procesu wytwarzania za najlepszy wariant podaży proszku uznano wartość 15,36 g/min, czyli trzykrotne zwiększenie podaży proszku w stosunku do wartości wyjściowej.
109 Na rysunku 98 przedstawiono wybraną serię redlic z napawanymi na dziobach warstwami kompozytowymi. Jako miarę trwałości redlic przyjęto ubytek masy narzędzi po ciągłej eksploatacji na obszarze 140 ha. Dla porównania na kultywatorze montowano przemiennie oryginalne redlice bez warstw i redlice z wytworzonymi warstwami powierzchniowymi.
Rys. 98. Wybrana seria próbek do badań w postaci redlic z wytworzoną kompozytową warstwą powierzchniową Stellite-6/WC w części dziobowej
Oba rodzaje redlic umieszczono w maszynie w jak najmniejszej odległości od siebie w celu zapewnienia możliwie zbliżonych warunków pracy i zużycia. Redlice były eksploatowane w sposób ciągły na bardzo dużym obszarze, na którym standardowe narzędzia ulegają znacznemu zużyciu bądź wyeksploatowaniu. W kilku przypadkach redlice uległy zniszczeniu poprzez wygięcie spowodowane uderzeniem o większe kamienie obecne na polu uprawnym. Zdarzenia takie są nieuniknione podczas prac polowych.
Na rysunku 99 przedstawiono w postaci wykresu słupkowego, porównanie ubytków masowych wybranych narzędzi z wytworzonymi warstwami Stellite-6/60%WC (numery 1, 2, 3, 4) oraz fabrycznie nowych bez modyfikowania powierzchni (odpowiednio numery 1’, 2’, 3’, 4’). Badano trwałość narzędzi, a nie wytworzonych na nich warstw kompozytowych. Trwałość warstw oceniono porównując narzędzia z wytworzonymi warstwami powierzchniowymi i narzędzia bez zmodyfikowanej powierzchni.
Stwierdzono, że redlice z wytworzonymi warstwami powierzchniowymi były trwalsze niż redlice bez warstw. W najlepszym przypadku trwałość ta była większa o około 20%.
110 Stwierdzono korzystny wpływ wytworzonej kompozytowej warstwy powierzchniowej Stellite-6/60%WC na trwałość eksploatacyjną narzędzi rolniczych.
Rys. 99. Wyniki pomiaru ubytky masy poszczególnych próbek, kolorem zielonym oznaczono narzędzia z wytworzoną warstwą Stellite-6/WC, kolorem czerwonym narzędzia bez zmodyfikowanej
powierzchni
Przy użyciu skanera optycznego wykonano modele 3D CAD redlic w stanie przed i po badaniach polowych. Celem była obserwacja zmian geometrycznych zaistniałych pod wpływem ekstremalnych warunków występujących podczas współdziałania redlicy z glebą. Przy pomocy programu komputerowego dołączonego do skanera optycznego, naniesiono barwne mapki zmian geometrycznych. W każdym przypadku odniesiono je do początkowych wymiarów próbki. Dla uproszczenia zawsze odnoszono się do próbki z wytworzoną warstwa powierzchniową. Model próbki uzyskany poprzez skanowanie przedstawiono na rysunku 100.
Rys. 100. Model próbki uzyskany przez skanowanie skanerem optycznym
111 Na rysunku 101-a i 101-b przedstawiono barwne mapy odchyłek odpowiednio dla przykładu redlicy bez naniesionej warstwy oraz dla takiej z kompozytową warstwą powierzchniową Stellite-6/60%WC. Każdą z próbek przedstawiono w postaci konturów naniesionych na kontur próbki przed badaniami polowymi. Dodatkowo w miejscach gdzie było to możliwe, zaznaczono kolorami zmiany geometryczne. Najmniejsze zużycie zaznaczano kolorem zielonym, i dalej poprzez żółty, aż do czerwonego, który oznaczał największe zużycie.
Rys. 101. Modele narzędzi rolniczych po pracach polowych wraz ze wskazaniem wielkości zużycia w odniesieniu do wyjściowego modelu narzedzia: a) narzędzie bez wytworzonej
kompozytowej warstwy powierzchniowej, b) narzędzie na którym wytworzono warstwę kompozytową Stellite-6/WC
Analizując wymiary próbek po badaniach polowych można stwierdzić, że narzędzia bez naniesionej warstwy powierzchniowej szybciej się zużywały. Wytworzenie na dziobie redlicy twardej warstwy kompozytowej spowolniło proces zużycia narzędzi. Materiał podłoża ścierał się dopiero po usunięciu warstwy kompozytowej z węglikami wolframu.
Na rysunku 101-a wyraźnie widać w jak dużym stopniu narzędzie uległo zniszczeniu poprzez działanie sił tarcia w glebie. Próbka na rysunku 101-b zużyła się znacznie mniej, co było efektem powolnego zużycia części dziobowej radlicy. Dodatkowo poza mapkami zużycia przedstawiono widoki modeli, które jednoznacznie uwidaczniają zalety wytworzonych warstw.
112 7. Podsumowanie i wnioski
Inspiracją do podjęcia badań poznawczych i utylitarnych w problematyce laserowego napawania proszkowego były osiągnięcia Instytutu Inżynierii Materiałowej, a w szczególności Zakładu Metaloznawstwa i Inżynierii Pwierzchnii PP w zakresie zwiekszania trwałości narzedzi i części maszyn na drodze technologii obróbek powierzchniowych. Wspołpraca tej jednostki z Przemysłowym Instytutem Maszyn Rolniczych w Poznaniu ukierunkowana została na zagadnienia zużycia narzędzi w gospodarstwach rolnych, wskazujące, że istnieje potrzeba wytwarzania nowych trudnościeralnych warstw powierzchniowych i tym samym polepszenie trwałości narzędzi rolniczych przeznaczonych do eksploatacji w glebie. Wyniki badań uzyskanych w niniejszej w pracy wydają się być ciekawą alternatywą dla szeregu technologii modyfikowania powierzchni w tym czasochłonnych metod dyfuzyjnych. Metoda umożliwia wytworzenie kompozytowych warstw powierzchniowych o zwiększonej odporności na zużycie przez tarcie w bardzo szybki sposób, co niewątpliwie ma wpływ na usprawnienie procesów produkcji narzędzi do uprawy gleby.
Na podstawie analizy literatury, stwierdzono istotne luki związane z dokładnym opisem zjawisk zachodzących podczas konstytuowania się kompozytowych warstw powierzchniowych metodą laser cladding. Dotyczyły one między innymi połączenia między cząstkami fazy wzmacniającej i osnową czy zużycia warstw kompozytowych w glebie. W literaturze w dość ograniczony sposób opisywana jest także odporność na korozję elektrochemiczną tych warstw.
Przeprowadzenie badań mających na celu uzupełnienie tych braków pozwoliło na sporządzenie opisu zjawisk zachodzących podczas tworzenia się warstwy kompozytowej w układzie Stellite-6 – faza międzywęzłowa WC, a w szczególności na sporządzenie modelu powstawania granicy między osnowa, a cząstkami fazy wzmacniającej (rys. 102).
Zgodnie z tym modelem mieszanina proszkowa złożona z kulistych cząstek proszku stopu Stellite-6 i nieregularnych cząstek proszku węglika wolframu WC podawana jest do wiązki laserowej gdzie oddziałuje na nią ciepło. Proszek osnowy z uwagi na niższą temperaturę topnienia topi się w całości, natomiast wysokotopliwe cząstki WC ulegają jedynie nadtopieniu. Wielkość nadtopionej objętości cząstek WC można regulować parametrami procesu, w szczególności ilością dostarczanego ciepła. Nadtopienie to powoduje przejście składników fazy międzywęzłowej, czyli węgla i wolframu do ciekłej osnowy, co skutkuje zmianą jej składu chemicznego w otoczeniu wprowadzanych cząstek WC. Jako, że proces
113 napawania laserowego jest krótkotrwały (krótki czas oddziaływania wiązki laserowej na materiał), to jeziorko stopionego materiału szybko krzepnie. W wyniku krzepnięcia na granicy węglika pierwotnego i osnowy wydzielają się z przesyconego roztworu węgliki wtórne o złożonym składzie chemicznym typu MC, M7C3, M23C6 oraz prawdopodobnie M6C i M12C. Węgliki te, które są fazami wysokotopliwymi krzepną jako pierwsze i są miejscem zarodkowania krystalizacji osnowy. W zależności od tego, czy wytwarzana jest warstwa o mniejszej (30%) czy o większej (60%) zawartości cząstek WC to na granicy węglik-osnowa wydzielają się odpowiednio fazy o kształcie kulistym lub płytkowym.
Rys. 102. Model przemian podczas tworzenia się kompozytowej powstawania węglików na granicy węglik-osnowa
Na podstawie wyników badań mikrostruktury warstw Stellite-6/60%WC udowodniono tezę pracy mówiącą, że istnieje możliwość wytworzenia kompozytowych warstw powierzchniowych metodą laser cladding, których mikrostruktura jest zbliżona do węglików spiekanych wytwarzanych tradycyjnymi metodami. Na rysunku 103 przedstawiono porównanie spieku WC/Co z warstwą Stellite-6/60%WC.
114 Duża część wyrobów z węglików spiekanych ma wymiary tolerowane. Często (szczególnie w produkcji narzędzi) wyroby te finalnie mogą być kształtowane metodą elektrodrążenia i szlifowania. Na rysunku 103-b przedstawiono możliwość kształtowania tą metodą również warstwy napawanej. Po procesie napawania laserowego wyroby mają powierzchnię o dużej chropowatości i falistości. Zaproponowane w niniejszej pracy warstwy powierzchniowe bez większych problemów można kształtować metodami ubytkowymi takimi jak obróbka elektroerozyjna czy szlifowanie. Mimo, że zastosowanie warstw Stellite-6/WC do produkcji narzędzi rolniczych nie wymaga ich dalszej obróbki, bo w glebie nie jest wymagana żadna klasa chropowatości, to wachlarz potencjalnych zastosowań tego typu warstw jest znacznie większy i obejmować może części maszyn i urządzeń, a także narzędzia i przyrządy do obróbki plastycznej metali oraz ich regenerację. Istotne byłyby wówczas rozważania na temat wielkości zastosowanych cząstek fazy wzmacniającej, która w przypadku produkcji precyzyjnych wyrobów musiałąby być znacznie mniejsza.
Rys. 103. Porównanie mikrostruktury: a) materiału spiekanego WC/Co;
b) kompozytowej warstwy powierzchniowej Stellite-6/WC z powierzchnią po szlifowaniu
Problem zużycia narzędzi i części maszyn w glebie jest dość rzadko opisywany między innymi ze względu na swoją złożoność i stochastyczny charakter mechanizmów tarcia występujący w układzie narzędzie – gleba. Teoretyczne rozważania na ten temat są bardzo złożone i często opierają się o metody wykorzystujące sztuczne sieci neuronowe.
Tego typu rozważania nie mają jednak pełnego odzwierciedlenia w praktyce przemysłowej związanej z rolnictwem. Mimo, że istnieją możliwości laboratoryjne badań trwałości eksploatacyjnej np. w misach ściernych, to w niniejszej pracy zdecydowano się na badania polowe. Naturalnym środowiskiem eksploatacyjnym narzędzi jest gleba i to właśnie w tym medium badano narzędzia w postaci redlic z wytworzonymi kompozytowymi warstwami powierzchniowymi.
115 Na podstawie wyników przeprowadzonych badań laboratoryjnych i eksploatacyjnych można sformułować następujące wnioski:
1. Zastosowanie do wytwarzania kompozytowych warstw powierzchniowych w układzie osnowa Stellite-6 – węglika boru B4C lub węglika krzemu SiC nie przyniosło pozytywnych rezultatów. Cząstki tych faz ze względu na małą gęstość w porównaniu do stopu Stellite-6, unoszą się na powierzchni jeziorka stopionego materiału podczas procesu napawania, co utrudnia ich ukonstytuowanie się w warstwie. Węgliki lokują się wyłącznie w strefie przypowierzchniowej wytworzonej warstwy powierzchniowej.
2. Zastosowanie do wytwarzania kompozytowych warstw powierzchniowych w układzie osnowa Stellite-6 faza międzywęzłowa w postaci węglika wolframu WC przyniosło oczekiwane rezultaty. Wytworzono warstwę o równomiernym i dość gestym rozłożeniu cząstek fazy wzmacniającej, czyli o mikrostrukturze podobnej do węglika spiekanego. Pozwala to uznać tezę pracy za udowodnioną
3. Stwierdzono, że wzrost wydajności procesu wytwarzania warstw powierzchniowych można uzyskać poprzez zwiększenie podaży mieszaniny proszkowej.
4. Wprowadzane do warstwy powierzchniowej cząstki węglika wolframu są bardzo dobrze, metalurgicznie, połączone z osnową ze stopu Stellite-6. Przy granicy fazy wzmacniającej i osnowy tworzy się strefa zawierająca wtórne węgliki złożone, które tworzą się w efekcie nadtopienia powierzchni wprowadzanych cząstek WC oraz wzbogaceniu osnowy w wolfram i węgiel.
5. Wytwarzane metoda laser cladding kompozytowe warstwy powierzchniowe są metalurgicznie połączone z podłożem stalowym.
6. W obrębie cząstek pierwotnych węglików wolframu w kompozytowej warstwie powierzchniowej stwierdzono obecność strefy o zmienionej mikrostrukturze, składzie chemicznym i mikrotwardości.
7. Na podstawie badań odporności na korozję elektrochemiczną stwierdzono, że wraz ze zwiększeniem zawartości węglików pierwotnych w warstwach powierzchniowych zmniejsza się odporność na korozję w 5%-wym roztworze NaCl.
8. W miarę wzrostu zawartości WC w warstwach powierzchniowych zwiększa się odporność na zużycie w warunkach tarcia suchego.
9. Na podstawie wyników badań eksploatacyjnych stwierdzono, że warstwy Stellite-6/WC zwiększają odporność narzędzi rolniczych na zużycie przez tarcie w glebie.
116 10. Dalsze badania związane z wytwarzaniem kompozytowych warstw powierzchniowych Stellite-6/WC należałoby przeprowadzić w kierunku zastosowania na wyroby precyzyjne wymagające zwiększonej odporności na zużycie przez tarcie oraz eksploatowane również w podwyższonych temperaturach.
11. Istotnym jest, aby kontynuując badania poznawcze i utylitarne szukać możliwie najtańszych materiałów wyjściowych do produkcji kompozytowych warstw powierzchniowych. Kierunkiem dalszych badań może być więc wprowadzanie do metalicznej osnowy faz węglikowych pochodzących z recyklingu.
117 Literatura
[1] Abbas G., West D.R.F. (1991). Laser surface cladding of stellite and stellite-SiC composite deposits for enhanced hardness and wear. Wear 143, 353-363.
[2] Abbas G., West D.R.F., Steen W.M. (1990). Wear studies of variable composition stellite-SiC laser clad deposits. Mechanical and corrosion properties. Series A, Key engineering materials 46-47, 447-453.
[3] Afzal M., Ajmal M., Nusair Khan A., Hussain A., Akhter R. (2014). Surface modification ofair plasma spraying WC–12%Co cermetcoating. Optics & Laser Technology 56, 202-206.
[4] Andolfi A., Mammoliti F., Pineschi F., Catastini R. (2012). Advanced laser cladding application for oil and gas components. Technology Insights. 164-173.
[5] Anscombe N., A New Spin: Thin-Disc Yb:YAG Lasers. Pozyskano z http://www.photonics.com/Article.aspx?AID=14119.
[6] Applications in Cladding and Coating: Diode Lasers stand for Quality. materiały promocyjne firmy Laserline GmbH.
[7] Ashby M. F., Jones D. R. (1995). Materiały inżynierskie. Cz.1, Właściwości i zastosowanie. WNT Warszawa.
[8] Baidridge T., Poling G., Foroozmehr E., Kadekar V., Gupta M.C. (2013). Laser cladding of Inconel 690 on Inconel 600 superalloy for corrosion protection in nuclear applications. Optics and Lasers in Engineering 51, 180-184.
[9] Bartkowska A., Pertek A. (2014). Laser production of B-Ni complex layers, Surface and Coatings Technology 248, 23-29.
[10] Bartkowska A., Pertek A., Jankowiak M., Jóźwiak K. (2012). Laser surface modification of borochromizing C45 steel. Arch. Metall. Mater. 1 (57), 211-214.
[11] Bartkowski D., Dudziak B., Piasecki A., Gościański M. (2014). Co-Based alloy surface layers with boron carbide particles produced on S235 steel by laser cladding metod. Jour. of Research and Applications in Agricultural Engineering 59 12-16.
[12] Bartkowski D., Młynarczak A., Gościański M. (2012). The effect of diffusion boriding on durability of the agricultural tools used in the soil. Archives of Mechanical Technology and Automation 32, 7–14.
[13] Bartkowski D., Młynarczak A., Piasecki A., Dudziak B., Gościański M., Bartkowska A. (2015). Microstructure, microhardness and corrosion resistance of
118 Stellite-6 coatings reinforced with WC particles using laser cladding. Laser and Optic Technology 68, 191-201.
[14] Bartkowski D., Młynarczak A., Piasecki A., Dudziak B. (2013). The effect of steel substrate type on properties of surface layer produced from Co-based alloy powder by laser cladding. Inżynieria Materiałowa 6, 620-623.
[15] Bartkowski D., Młynarczak A., Piasecki A. (2014). Wybrane właściwości mechaniczne oraz eksploatacyjne narzędzi rolniczych z wytworzonymi kompozytowymi warstwami powierzchniowymi Stellite-6/WC. W G. Schroeder, P.
Grzesiak (red.), Środowisko i przemysł. Tom V (39-48). Poznań: Cursiva.
[16] Burakowski T., Wierzchoń T. (1995). Inżynieria Powierzchni Metali. WNT Warszawa.
[17] Chao M.-J., Niu X., Yuan B., Liang E.-J., Wang D.-S. (2006). Preparation and characterization of in situ synthesized B4C particulate reinforced nickel composite coatings by laser cladding. Surface and Coatings Technology 201, 1102-1108.
[18] Chiang K.A., Chen Y.C. (2007). Microstructural characterization and microscopy analysis of laser cladding Stellite12 and tungsten carbide. Journal of Materials Processing Technology 182, 297-302.
[19] Clare A., Olusola O., Folkes J., Farayibi P. (2011). Laser cladding for railway repair and preventative maintenance. 30th International Congress on Applications of Lasers and Electro-Optics, ICALEO 240-249.
[20] Cui C., Guo Z., Liu Y., Hu J., Yao Y. (2007). Characteristics of cobalt-based alloy coating on tool steel prepared by powder feeding laser cladding. Optics and Laser Technology 39, 1544-1550.
[21] Daiß S., Bischoff E., Grünenwald B. (1996). Metallographic characterisation of stellite/WC composite layers produced by laser cladding. Practical Metallography 33, 99-111.
[22] Davis J. R. (2004). Handbook of Thermal Spray Technology. ASM International.
[23] Davis J. R. (2001). Surface engineering for corrosion and wear resistance, ASM International.
[24] De Mol Van Otterloo, J.L., De Hosson, J.Th.M. (1997). Microstructural features and mechanical properties of a cobalt-based laser coating. Acta Materialia 45, 1225-1236.
119 [25] Díaz E., Amado J.M., Montero J., Tobar M.J., Yáñez A. (2012). Comparative study of Co-based alloys in repairing low Cr-Mo steel components by laser cladding.
Physics Procedia 39, 368–375.
[26] Dizdar S., Maroli B. (2013). Abrasive wear resistance of thermal surfacing materials for soil tillage applications. Proceedings of the International Thermal Spray Conference, 543-54.
[27] Dobrzański L. A. (2004). Metalowe materiały inżynierskie. WNT Warszawa.
[28] Dobrzański L. A. (2002). Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. WNT Warszawa.
[29] Fan X.H., Geng L., Xu B,, Li J. (2009). Laser cladding NiCrBSi+2%B4C coating on Ti-6Al-4V. Advanced Materials Research 79-82, 473-476.
[30] Farnia A., Malek Ghaini F., Ocelík V., De Hosson J.T.M. (2013). Microstructural characterization of Co-based coating deposited by low power pulse laser cladding.
Journal of Materials Science 48, 2714-2723.
[31] Farnia A., Malek Ghaini F., Rao J.C., Ocelík V., De Hosson J.T.M. (2012). Effect of Ta on the microstructure and hardness of Stellite 6 coating deposited by low power pulse laser treatments. Surface and Coatings Technology 213, 278–284.
[32] Farnia A., Malek Ghaini F., Rao J.C., Ocelík V., De Hosson J.T.M. (2013).
Tantalum-modified Stellite 6 thick coatings: microstructure and mechanical performance. Journal of Materials Science 48, 140-149.
[33] Foley A.G., Chisholm C.J., McLees V.A. (1988). Wear of ceramic-protected agricultural subsoilers. Tribology International 21, 97-103.
[34] Foley A.G., Lawton P.J., Barker A.W., McLees V.A. (1984). The use of alumina ceramic to reduce wear of soil-engaging components. Journal of Agricultural Engineering Research 30, 37-46.
[35] Frenk A., Wagniere J.D. (1991). Laser Cladding with cobalt-based hardfacing alloys. J. Phys.France 1, 65-68.
[36] Gassmann R. C. (1996). Laser cladding with (WC+W2C)/Co–Cr–C and (WC+W2C)/Ni–B–Si composites for enhanced abrasive wear resistance. Materials Science and Technology 12, 691-696.
[37] Gharahbagh E.A., Qiu T., Rostami J. (2013). Evaluation of granular soil abrasivity for wear on cutting tools in excavation and tunneling equipment. Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering 139, 1718-1726.
120 [38] Gholipour A., Shamanian M., Ashrafizadeh F. (2011). Microstructure and wear behavior of stellite 6 cladding on 17-4 PH stainless steel. Journal of Alloys and Compounds 509, 4905-4909.
[39] Gierek A. (2005). Zużycie tribologiczne. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice.
[40] Guo C., Zhou J., Chen J., Zhao J., Yu Y., Zhou H. (2011). High temperature wear resistance of laser cladding NiCrBSi and NiCrBSi/WC-Ni composite coatings.
Wear 270, 492–498.
[41] Huang F., Jiang Z., Liu X., Lian J., Chen L. (2009). Microstructure and properties of thin wall by laser cladding forming. Journal of Materials Processing Technology 209, 4970-4976.
[42] Hutasoit N., Yan W., Cottam R., Brandt M., Blicblau A. (2013). Evaluation of Microstructure and mechanical properties at the interface region of laser-clad stellite 6 on steel using nanoindentation. Metallography, Microstructure, and Analysis 2, 328-336.
[43] Ion J. C. (2005). Laser processing of engineering materials: principles, procedure and industrial application. Butterworth-Heinemann.
[44] Janicki D. (2012). High Power Direct Diode Laser cladding of Stellite 6 + WC coatings. MTM Virtual Journal 7, 57-61.
[45] Jendrzejewski R., Navas C., Conde A., de Damborenea J.J., Śliwiński G. (2008).
Properties of laser-cladded stellite coatings prepared on preheated chromium steel.
Materials and Design 29, 187-192.
[46] Jóźwicki R. (2009). Technika laserowa i jej zastosowanie. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej Warszawa.
[47] Ju J.-S. (2007). Study on the characteristics of tiller blade shapes by spray-welding hardening. Journal of Marine Science and Technology 15, 219-231.
[48] Kapcińska-Popowska D., Pertek A., Bartkowska A., Bartkowski B., Przestacki D.
(2014). Influence of diffusion boriding and laser boriding on corrosion resistance Hardox 450 steel. Journal of Research and Applications in Agricurtural Engineering 59, 40-45.
[49] Kathuria Y.P. (1997). Laser-cladding process: a study using stationary and scanning CO2 laser beams, Surface and Coatings Technology 97, 442–447.
[50] Kinal G., Bartkowski D., Piasecki A. (2014). Laserowe napawanie kompozytowych warstw powierzchniowych Stellite-6/B4C. Inżynieria Materiałowa 5, 382-385.
121 [51] Kostecki P. (2008). Polowe badania intensywności zużycia wybranych gatunków
stali. Inżynieria Rolnicza 4, 405-413.
[52] Kostencki P., Łętkowska B., Nowowiejski R. (2013). Polowe badania odporności na zużycie ścierne lemieszy płużnych wykonanych ze stali z dodatkiem boru.
Tribologia 3, 49-79.
[53] Kostencki P. (2008). Wskaźnik liniowy alternatywą dla masowego wskaźnika przy ocenie zużycia lemieszy płużnych. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 53, 35-39.
[54] Kula P. (2000). Inżynieria warstwy wierzchniej. Monografie, Łódź.
[55] Kusiński J. (2000). Lasery w inżynierii materiałowej. Wydawnictwo Akapit Kraków.
[56] Kusmoko A., Dunne D., Li H., Nolan D. (2014). Laser cladding of stainless steel substrates with stellite 6. Materials Science Forum 773-774, 573-589.
[57] Kusmoko A., Dunne D., Li H.J. Wear behaviour of stellite 6 coatings produced on an austenitic stainless steel substrate by laser cladding using two different heat inputs. Applied Mechanics and Materials 619, 13-17.
[58] Laser cladding by using disc and direct diode lasers – prezentacja firmy Trumpf.
[59] Lei Y., Sun R., Tang Y., Niu W. (2012). Numerical simulation of temperature distribution and TiC growth kinetics for high power laser clad TiC/NiCrBSiC composite coatings. Optics and Laser Technology 44, 1141-1147.
[60] Lepski D., Brückner F. (2009). The theory of laser Materials Processing, Chapter:
Laser cladding, Springer Series in Materials Science 119, 235-279.
[61] Li M., Huang J., Zhu Y.Y., Li Z.G. (2012). Effect of heat input on the microstructure of in-situ synthesized TiN–TiB/Ti based composite coating by laser cladding. Surface and Coatings Technology 206, 4021–4026.
[62] Li Q., Song G.M., Zhang Y.Z., Lei T.C., Chen W.Z. (2003). Microstructure and dry sliding wear behavior of laser clad Ni-based alloy coating with the addition of SiC.
Wear 254, 222-229.
[63] Lin W.C., Chen C. (2006). Characteristics of thin surface layers of cobalt-based alloysdeposited by laser cladding. Surface and Coatings Technology 200, 4557-4563.
[64] Liu F., Liu C., Chen S., Tao X., Zhang Y. (2010). Laser cladding Ni–Co duplex coating on copper substrate. Optics and Lasers in Engineering 48, 792–799.
122 [65] Luo F., Cockburn A., Lupoi R., Sparkes M., O'Neill W. (2012). Performance comparison of Stellite 6 deposited on steel using supersonic laser deposition and laser cladding. Surface and Coatings Technology 212, 119–127.
[66] Łabęcki M., Gościański M., Kapcińska D., Pirowski Z. (2007). Badania tribologiczne, wytrzymałościowe i strukturalne wybranych materiałów stosowanych na elementy maszyn rolniczych pracujących w glebie. Journal of Research and Applications Engineering 52, 43-51.
[67] Młynarczak A., Bartkowski D., Piasecki A. (2013). Odporność na korozję węglikowych warstw dyfuzyjnych chromowanych, wanadowanych i chromowanadowanych wytworzonych na stali 102Cr6. Inżynieria Materiałowa 5, 190-193.
[68] Młynarczak A., Borecki P., Bartkowski D. (2013). Microstructure and corrosion resistance of chromed diffusion layers and chrome plated galvanic coatings, before and after CO2 laser modification. Inżynieria Materiałowa 2, 113-115.
[69] Młynarczak A., Jakubowski J. (1998). Obróbka powierzchniowa i powłoki ochronne. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej Poznań.
[70] Młynarczak A. (2005). Modyfikowanie budowy i właściwości jedno- i wieloskładnikowych dyfuzyjnych warstw węglików chromu, wanadu, tytanu wytwarzanych na stalach metoda proszkową. Rozprawy nr 296. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej Poznań.
[71] Müller M., Chotěborský R., Valášek P., Hloch S. (2013). Unusual possibility of wear resistance increase research in the sphere of soil cultivation. Tehnicki Vjesnik 20, 641-646.
[72] Napiórkowski J. (2010). Elementarne procesy zużywania tworzyw wielofazowych w piasku luźnym. Inżynieria Rolnicza 120, 71-77.
[73] Napiórkowski J., Kołakowski K., Pergoł A. (2011). Ocena zużycia nowoczesnych materiałów konstrukcyjnych stosowanych na narzędzia obrabiające glebę.
Inżynieria Rolnicza 130, 191-197.
[74] Napiórkowski J., Mikołajczak P. (2006). Modele neuronowe zużywania elementów roboczych w glebie. Inżynieria Rolnicza 12, 381-389.
[75] Niu X., Chao M.-J., Zhou X.-W., Wang D.-S., Yuan B. (2005). Research on in-situ synthesis of B4C particulate reinforced Ni-based composite coatings by laser cladding. Chinese Journal of Lasers 32, 1583-1588.
123 [76] Nurminen J., Näkki J., Vuoristo P. (2009). Microstructure and properties of hard and wear resistant MMC coatings deposited by laser cladding. Internation Conference on the Science of Hard Materials – 9, 2, 472-478.
[77] Ocelík V., de Oliveira U., de Boer M., de Hosson J.Th.M. (2007). Thick Co-based coating on cast iron by side laser cladding: Analysis of processing conditions and coating properties. Surface and Coatings Technology 201, 5875-5883.
[78] Pan J., Luo S., Wang K., Zhang S. (1995). Influences of laser scanning-speed on the microstructure and properties of cladding layer WC-B4C-SiC-Co. Laser Journal 16, 201-203.
[79] Paul C.P., Alemohammad H., Toyserkani E., Khajepour A., Corbin S. (2007).
Cladding of WC–12 Co on low carbon steel using a pulsed Nd:YAG laser.
Materials Science and Engineering: A 464, 170–176.
[80] Pei Y.T., Ouyang J.H., Lei T.C., Zhou Y. (1995). Microstructure of laser-clad SiC-(Ni alloy) composite coating. Materials Science and Engineering A 194, 219-224.
[81] Piasecki A., Bartkowski D., Młynarczak A., Dudziak B., Gościański M., Kasprowiak M. (2013). Laser cladding of Stellite 6 on low carbon steel for repairing components in automotive applications using disk laser. Archives of Mechanical Technology and Automation 33, 25–34.
[82] Piasecki A., Bartkowski D., Młynarczak A. (2014). Study of the surface layers of 18G2A steel after plasma surfacing with WC and Fe-Cr powders. Inżynieria
[82] Piasecki A., Bartkowski D., Młynarczak A. (2014). Study of the surface layers of 18G2A steel after plasma surfacing with WC and Fe-Cr powders. Inżynieria