właściwym wykorzystaniem zasobów oraz obiektów przyrody żywej i nie

ożywionej, których Istnienie leży w interesie publicznyr, m.im. ze względu ne Ich ezczególnę rolę ekologiczne, rzadkość występowanie albo znaczenie na­

ukowe, historyczne, wychowawcze, estetyczne lub inne wartości społeczne.Och­

rona przyrody 1 krajobrazu polega na tworzeniu parków narodowych i rezerwa­

tów przyrody, uznaniu za pomniki przyrody osobnych tworów przyrody i ich sku­

pień, wprowadzeniu ochrony gatunkowej roślin i zwlerzęt zagrożonych w swym bycie lub rzadko występujęcych, tworzeniu parków krajobrazowych 1 wyznacze­

niu obszarów chronionego krajobrazu.

. Park narodowy jeet obszarem chronionym o naturalnych wartościach przyrod­

niczych wyjętkowo cennych ze względów naukowych, dydaktycznych, społecznych, kulturowych 1 wychowawczych. Parki narodowe obejmuj zwykle większe obszary, majęce znaczenie die nauki 1 reprezentuję określone Jednostki fizjograficzne kraju, ne terenie których ochronie podlega całość przyrody, a realizacja ce­

lów tej ochrony i zasad jej prowadzenie następuje z pierwszeństwem przed wszel­

kimi innymi działaniami.

Park krajobrazowy jeet przestrzennie wydzielonym obszarem o ściśle określo­

nych granicach, poddanym ochronie ze względu na nieprzeciętne właściwości na­

turalne środowiska przyrodniczego oraz wysokie walory estetyczne i turysty­

czne krajobrazu. Na terenie parku obowięzuje zakaz lokalizacji inwestycji, które powoduję degradację walorów środowiska przez zanieczyszczenie wody,po­

wietrza, gleby /np. zakłady przemysłowe, fermy hodowlane, kopalnie podziem­

ne i odkrywkowe/. Znaczne ograniczenie wprowadzone sę w zakresie prowadzenia robót wodno-melioracyjnych, inwestycji turystycznych, budownictwa i rozbudo­

wy infrastruktury technicznej. Ograniczenie dotyczęce gospodarki rolnej i leśnej sprowadzaj* się do przestrzegania zasad racjonalnego prowadzenia tej działalności w sposób nie powodujący degradacji naturalnych walorów przyrod­

niczych. Ne uwagę zasługuje np. ograniczenie chemizacji środowiska.

Rezerwaty przyrody chronię fragmenty przyrody mało zmienionej przez czło­

wieka. Wyróżnia eię rezerwaty częściowe i ścisłe. W rezerwatach ścisłych chro­

niona Jeet cała przyrodę i zakazane eę wszelkie czynności gospodarcze. W re­

zerwatach częściowych chronione eę tylko niektóre składniki przyrody,e czyn­

ności gospodarcze eę w odpowiedni sposób ograniczone.

Oberer chronionego krajobrazu jest przestrzennie wydzielony Jednostkę o Sten i ochrona środowiska

^ oęhrpna środowiska

żelślo określonych granicach poddana ochronie ze wzglądu na eato znłafceztal- cone środowisko przyrodnicze, zachowujące zdolności równowagi biologicznej.ka obszarach chronionego krajobrazu nie powinny pyt zlokalizowane zakledy prze­

mysłowe .uciążliwe dla środowiska. Zabronione jest fizyczne i chemiczna zanie­

czyszczanie ś rodowleka.

Pomnik przyrody jaat wyróżniającym alg tworem przyrody lub akuplaklee two­

rów przyrody żywej 1 nieożywionej, o szczególnej wartości pod wzglądem przyrod­

niczym, naukowy® 1 historycznym, pamiątkowym lub krajobrazowym.

Lasy ochronne sę to obszary leśne, których głównym zadaniem Jest zachowa­

nie na danym terenie i w Jogo otoczeniu nie zmienionych atoeunków glebowych, klimatycznych, wodnych, e także estetyczno-krajebrezowych,

12. Dane o nakładach 1 efektach rzeczowych inwestycji ochrony środowisko /tabl, 20 ’i 21/ dotyczą: ochrony wód, ochrony powietrza atmosferycznego,unieszkodli­

wianie i zagospodarowanie odpadów przemysłowych oraz rekultywacji terenów ich składowania, a ponadto od 1987 r, pozostałych kierunków działalności inwesty­

cyjnej, np. ochrony przed hałasem, inwestycji związanych z ochroną przyrody, budowy urządzeń, laboratoriów i stacji kontrolno-pomiarowych.

Do inwestycji związanych z ochroną wód zalicza się urządzenia do oczyszcze­

nia ścieków przemysłowych, komunalnych, wód opadowych oraz zenieczyszczonych wód kopalnianych odprowadzanych bezpośrednio do wód powierzchniowych. Obejmu­

ją one: oczyszczalnie ścieków lub ich elementy, urządzenie do rolniczego/leś­

nego/ wykorzystania ścieków, do utylizacji, gromadzenia 1 transportu wód za­

solonych, do gromadzenia ścieków, jak również wyposażenie oczyszczalni ście­

ków w urządzenia 1 aparaturę kontrolno-pomiarową w przypadkach, gdy nie Jest ono ujęte w kosztach budowy oczyszczalni ścieków.

Ob inwestycji związanych z ochro:a powietrza atmosferycznego zalicza się in­

stalacje z zastosowaniem reakcji przemian chęaleznych do substancji mniej ucią­

żliwych dla środowiska wraz z kompletnym wyposażeniem 1 zespołem koniecznych urządzeń pomocniczych zapewniających prawidłową Ich eksploatację. Ponadto za­

licza się urządzenia 1 aparaturę zapewniające zmniejszenie Ilości bądź stężeń powstających oraz emitowanych zanieczyszczeń, zadanie związane z urządzeniem stref ochronnych oręż wyposażenie w aparaturę kontrolno-pomiarową zanieczysz­

czeń powietrza.

Nifl ujmuje się urządzeń redukujących zenleczyszozenie, a stanowiących integ­

ralną część procesu technologicznego zapewniającą odpowiednią jekmóc surowców 1 półproduktów dis kolejnych etapów produkcji. Dotyczy to również instalowa­

nia wszelkiego rodzaju urządzeń pomocniczych niezbędnych ze względów techno­

logicznych czy naukowych zakładu produkcyjnego.

Do Inwestycji związanych z unieszkodliwianiem i zagospodarowaniem odpadów zalicza się:

- gospodarcze wykorzystanie odpadów, tj. metody 1 sposoby, w wyniku których następuje wyraźna redukcja ilościowa odpadów wytwarzanych bądź nagromadzonych na ekładowlskach, np, wykorzystanie odpadów do budowy nasypów drogowych,ko­

lejowych, do podsadzania wyrobisk kopalnianych oraz wykorzystanie 1 prze­

róbkę odpadów przez zakłady przemysłowe,

- unieszkodliwienia odpadów, tj. metody 1 sposoby, w wyniku których następuje

106

/

redukcja jakościowe szkodliwości odpadów dla środowiska, czyli zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń wprowadzanych z odpadem! do powierzchniowych warstw ziemi,

- uporządkowanie składowisk odpadów n powierzchniowych werstwcdi ziemi , t J.budo­

wa stawów osadowych, zbiorników betonowych, urządzanie stref ochronnych wo­

kół składowisk,

- rekultywację składowisk, hołd, wysypisk i stawów osadowych obejmującą etap zakończonej rekultywacji biologicznej bądź przekazanie zrekultywowanej po­

wierzchni do zagospodarowania.

Do inwestycji związanych z gospodarkę wodną zaliczono: ujęcia służące do po­

boru wody.*powierzchniowej, podziemnej i kopalnianej, łęcznie z urzędzeniami uzdatniającymi 1 doprowadzającymi wodę do zakładu lub do budynków mieszkal­

nych, zbiorniki wodne retencyjne, regulecję rzek, zabudowę potoków górskich, obwałowanie przeciwpowodziowe, stacje pomp na zawałach i na obszarach depre­

syjnych,

13. Dane o poborze wody, ściekach, zanieczyszczeniach powietrza atmosferycznego oraz o odpadach przemysłowych uciężliwych dla środowiska maję charakter sze-cukrowy.

Opłaty ze korzystanie ze środowiska i wprowadzenie w nim zmian /tabl.22/po­

biera się za* szczególne korzystanie z wód, wprowadzanie zanieczyszczeń do po­

wietrza atmosferycznego, usuwanie drzew, wykorzystanie gruntów rolnych i leś­

nych na inne cele, składowanie odpadów.

Kary pieniężne za naruszenie wymagań ochrony środowiska sę formę odpowie­

dzialności za naruszanie przepisów i wymierzane eę za* odprowadzanie ścieków nie odpowiadających wymaganym warunkom, wprowadzanie do powietrza atmosfery­

cznego zanieczyszczeń o przekroczonych normach, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu, zniszczenie terenów zieleni, usuwanie drzew, gromadzenie od­

padów w miejscach nie przeznaczonych na ten cel.

Fundusze ekologiczne /tabl. 22 i 23/ "sę to fundusze tworzone z opłat za gos­

podarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzenie w nim zmian oraz z kar zb nieprzestrzeganie wymagań ochrony środowiska, o także innych kwot ustalonych przez terenowe organa administracji państwowej.

środki funduszów przeznaczone eę ne finansowanie w całości lub w części dzia­

łalności związanej z ochronę środowisko i gospodarkę wodnę.

Fundusz gospodarki wodnej jest tworzony z opłat za szczególne ko-ystanie z wód 1 urządzeń wodnych stanowiących własność państwa.

środki tego funduszu przeznacza eię na pokrycie kosztów lub dofinansowania in­

westycji związanych bezpośrednio z gospodarkę wodną i ochronę wód.

Fundusz ochrony gruntów Jest tworzony: z opłat za wyłączanie gruntów z pro­

dukcji, ze sprzedaży próchnlcznej warstwy gleby i innych rodzajów opłat i kar przewidzianych w ustawie o ochronie gruntów rolnych 1 leśnych,,

środki funduszu przeznacza eię na ochronę, rekultywację i poprawę Jakości grun­

tów rolnych oraz na wypłatę odszkodowań przewidzianych ustawę o ochronie grun­

tów.

— T_____ r ... ... Sten 1 ochrona środowiska____________________________________

/