• Nie Znaleziono Wyników

WAŻNIEJSZE DANE O MIASTACH I GMINACH (dok.)

HI. WAŻNIEJSZE DANE O MIASTACH 1 GMINACH (cd.)

III. WAŻNIEJSZE DANE O MIASTACH I GMINACH (dok.)

IABL. 38. RADNI GMIN W 1992 R. /dok./

Stan w dniu 31 XII

MIASIA, GMINY Ogółem W tym kobiety

Według wieku w % ogółem 29 lat

i mniej 30 -39 40 -59 60 lat i więcej

GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE /dok./

Radków .... ... 26 2 3,8 34,6 61,6

-Stronie Śląskie ... 20 4 5,0 25,0 55,0 15,0

Strzegom . ... .. 28 6 - 25,0 60,7 14,3

Szczytna .. ... 20 2 5,0 65.0 25,0 5,0

Ząbkowice Śląskie .... 28 9 3,6 35,7 60,7

-Ziębice ... 28 6 3,6 28,6 64,3 3.5

Złoty Stok ... 18 5 5,6 44,4 50,0

-Żarów ... 21 9 14,3 42,9 33,3 9,5

GMINY WIEJSKIE

Ciepłowody . . ... 15 2 - 53,3 46,7

-Czarny Bór ... 18 4 5.5 16,7 77,8

-19 1 5,3 63,2 31,5

-20 4- 5,0 25,0 65,0 5,0

Kamieniec Ząbkowicki . . . 20 3 - 25,0 65,0 10,0

Kłodzko .. ... 25 1 - 68.0 28,0 4,0

Lewin Kłodzki ... 15 3 - 53,3 40,0 6,7

Marcinowice ... 18 2 - 50,0 44,4 5,6

Nowa Ruda ... 24 6 - 37,5 50,0 12,5

Przeworno ... 18 4 5,6 5,6 77,8 11,0

Stare Bogaczowice .... 18 3 - 44,4 50,0 5,6

Stoszowice . ... 18 2 - 66,7 33,3

-Świdnica... 24 1 - 37,5 58,3 4,2

Walim ... 18

4

- 33,3 61,1 5,6

126 Ważniejsze dane o województwie, miastach i gminach TABLo 39. RADY I RADNI GMIN W 1992 R.

Stan w dniu 31 XII»/

WYSZCZEGÖlHIENIE Ogółem

Rady grain miej­

skich

wiej­

ski ch

miejako--wiejskich

RABY GMIN

OGÓŁEM....,... 45 15 14 16

RADNI GMIN

OGÓŁEM... 987 366 270 351

178 70 40 68

WEDŁUG WIEKU

29 lat 1 mniej ... ... 29 14 4

30-39 ... 364 128 112

40 - 59 . ... 538 200 HO

60 lat 1 więcej ... ... 56 24 14

WEDŁUG GRUP ZAWODÓW Inżynierowie w zawodach technicznych,

141 75 24

Ekonomiści, prawnicy i pokrewni ... 59 35 8

Nauczyciele, pedagodzy i pokrewni . . • . • 113 46 24

Humaniści, dziennikarze, lekarze,

pielęgniarki, pozostali specjaliści ... 94 40 10

Technicy i pokrewni ... ... 183 74 35

Wykonawczy pracownicy ekonomiczni, finansowi, administracyjni, handlowcy,

hotelarze i pokrewni ... . . 65 18 21

73 20 25

44 20 12

Rolnicy indywidualni ... 131 13 77

84 25 34

11 124 198 18

42

16

43

44

74

26

28

12

41

25

a/ Wyniki wyborów do rad gmin z 27 maja 1990 r. zaktualizowano o wyniki wyborów uzu­

pełniających i ponownie przeprowadzonych.

IABL. 1/40/. P0Ł0ŻBMIB GBOGRAPICZMB WOJEWÓDZTWA

WYSZCZEGÓLNIENIE Gmina

Stopnie minuty

Kk

Najdalsze wysunięcie granicy województwa;

na północ /szerokość geograficzna północna/ ... Strzegom 51°02- X

na południe /szerokość geograficzna północna/ • . Międzylesie 50*06' X

na zachód /długość geograficzna wschodnia/• ... Czarny Bór 16*04' X

na wschód /długość geograficzna wschodnia/. ... Przeworno 17°16' X

Rozciągłośćt

z południa na północ ... z 0*56' 104,4

z zachodu na wschód ... X 1*12' 84,6

Źródło: dane Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Woje­

wódzkiego.

TABL. 2/41/. POWIERZCHNIA I GRANICE WOJEWÓDZTWA

WYSZCZEGÓLNIENIE

Jednos­

tka miary

W liczbach bezwzględ­

nych

W odset­

kach

Powierzchnia ... ... * km2 4168 X

Długość granicy ... km 496 100

z Czecho-Słowacją ... • ... km 212 43

z województwami;

jeleniogórskim ... ... km 52 10

legnickim ... ... km 38 8

opolskim ... km 62 12

wrocławskim ... ... km 132 27

Źródło; dane Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Woje­

wódzkiego.

TAEL. 3/42/. NAJWYŻEJ X NAJNIŻEJ POŁOŻONE PUNKTY I MIEJSCOWOŚCI

WYSZCZEGÓLNIENIE Nazwa

Jednostka administra­

cyjna

Wzniesienie nad poziom morza w m Najwyżej położony punkt • • • • • Śnieżnik

Kłodzki

gm. Stronie Śląskie

1425

Najwyżej stale zamieszkały punkt schronisko na Snieżniku

gm. Bystrzyca Kłodzka

1215

Najwyżej położona miejscowość . . Zieleniec m. Duszniki Zdrój ok.850 Najniżej

i 1

koło wsi Buków

go. Żarów 160

Najniżej położona miejscowość • • Buków gm. Żarów 168

Źródło; dane Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Woje­

wódzkiego.

128 Dział I.

TABL. 4/43/. WYŻSZE SZCZYTY GÓRSKIE

SZCZYTY Łańcuchy

górskie

Wzniesienie nad poziom morza w m

Snieżnik Kłodzki • •«..«•••••••• Masyw Snieinika 1425

Goworek ... . ... ..•••• Masyw Śnieżnika 1314

Postawna ♦ ••••••••••••••••• Góry Bialskie 1124

Smrek ... ... ... Góry Bialskie 1109

Orlica ... Góry Orlickie 1084

Zielony Garb •• ... ... Góry Orlickie 1026

Góry Sowie 1015

Kowadło ... ... •••• Góry Złote 987

Sasanka ... Góry Bystrzyckie 980

Góry Bystrzyckie 975

Góry Sowie 964

Góry Sowie 950

Góry Złote 944

Waligóra ... .. Góry Kamienne 934

Suchana ... ... Góry Kamienne 928

Szczeliniec ... Góry Stołowe 919

Skalniak ... ... Góry Stołowe 915

Góry Wałbrzyskie 869

Góry Wałbrzyskie 854

Góry Bardzkie 758

Źródło: dane Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Woje­

wódzkiego.

IAB1. 5/44/. TEMPERATURY POWIETRZA, ZACHMURZENIE I OPADY*/

WYSZCZEGÓLNIENIE 1985 1990 1991 1992

Temperatury powietrza w stopniach Celsjusza;

średnie ••••«•••••••• 6,1 8,4 6,8 8,3

maksymalne... .. . 29,1 32,1 31.7 35,1

minimalne ... -29,7 -13,7 -22,8 -15,3

Średnie miesięczne temperatury powietrza:

styczeń... .. ... -9,3 -0,5 -0*4 -0,5

lut; ... -6,6 4,1 -5,4 1.1

marzec ... 2,1 6.2 4.5 2,9

kwiecień ... ... 6,9 6*5 6,3 7.3

maj ... ... 13.5 12.5 8,5 12,8

czerwiec ... 12,7 14,6 13,9 16,6

lipiec ... 16,4 15.9 17,9 18,2

sierpień ... ... 16,2 17,1 16,7 20,8

wrzesień ... 12.4 11,0 13,7 13,1

październik ... 7,5 9.1 6,7 6,0

listopad ... -0,6 4,0 2,2 3,5

grudzień... ••••• 2,4 -0,9 -2,8 -1,8

Średnie zachmurzenie w stopniach*3'7 5,5 5,1 5.1 4.8

Roczna suma opadów wmm... 617 369 523.4 470,0

a/ Dane dla stacji meteorologicznej w Kłodzku, b/ Stopnie: 0 - niebo bez chmur#

8 - całkowicie pokryte chmurami.

Źródło: dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

130 Dział I.

TAKE. 6/45/. ZACHMURZENIE I INNE ZJAWISKA ATMOSFERYCZNE*/

Dni

MIESIĄCE po­

god­

ne

ze zjawiskami meteorologicznymi

mur-ne deszcz źnleg grad mgła burza pokry­

wa

śnież-Styczeń- 1991 38 84 139 62 1 76 18

|7

-grudzień 1992 59 74 156 56 1 32 10 54

1 9 9 1

Styczeń • *••••• 6 9 9 12 - 3 - 8

Łuty ... 3 9 1 15 - 5 - 24

Marzec *•••••• 1 14 9 4 8 - 2

Kwiecień ****** 2 5 14 5 - 2 2 2

Maj... - 9 19 - - 1 2

-Czerwiec ... 2 4 14 - - 2 5

-Lipiec ...

7

4 13 - -

7

4

-Sierpień ... 3 2 16 - - 13 4

-Wrzesień ******

7

2 10 - 1 11 1

-Październik * * * * * 4 3 11 2 - 11 -

-Listopad * * * * 1 11 16 6 - 9 - 7

Grudzień ****** 2 12 7 18 ~ 4 - 24

1 9 9 2

Styczeń ***** * 5 10 11 8 - 3 - 13

luty . . ... 3 9 12 13 - 3 - 15

5 6 12 12 - 2 - 5

Kwiecień ... - 4 18 1 - 1 2

-Maj... 9 3 9 - - - i

-Czerwiec ****** 5 5 12 - 1 3 7

-lipiec ... 8 4 14 - - 2 5

-Sierpień ... 8 1 9 - - 2 4

Wrzesień * * * * 9 3 10 - - 5 1 "

Październik * . * * 1 9 21 3 - 3 - 2

Listopad ****** 1 6 20 6 - 2 - 1

Grudzień ****** 5 14 8 13 6 18

ej Baue dla stacji meteorologicznej w Kłodzku.

Z r <5 d ł o: dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

• ' - V;•.. 'Vv •*>:.

Uwagi ogólne

1. Dane o stanie ewidencyjnym i zmianach w kierunkach wykorzystania powierzchni opracowano na podstawie rocznych wykazów gruntów sporządzanych przez Wydział Geode­

zji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego. Dane te ujęto według form władania i grup rejestrowych wprowadzonych do ewidencji gruntów zarządzeniem Ministra Rolnictwa i Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 20 II 1969 r. w sprawie ewidencji gruntów /M.P. Kr 11, poz. 98/.

2. Dane o gruntach rolnych i leśnych wyłączonych na cele nierolnicze i nieleśne dotyczą gruntów, za które pobrano należności i opłaty w trybie rozporządzenia Rady Ministrów /Dz. U. 1982 r. Kr 20, poz. 149/ do ustawy z dnia 26 III 1982 r. o ochro­

nie gruntów rolnych i leśnych /Dz. U. Nr 11, poz. 79/. Dane nie uwzględniają ubytku gruntów rolnych nie związanego ze zmianą właściciela, np. ubytku tych gruntów w ra­

mach rozwoju budownictwa indywidualnego na gruntach własnych gospodarstw rolnych.

Prezentowane dane nie obejmują gruntów, które zostały wyłączone na cele nierolnicze i nieleśne z pominięciem powołanych wyżej przepisów prawnych.

Klasy bonitacyjne użytków rolnych określają jakość użytków rolnych pod względem przydatności do produkcji rolniczej• Klasa I określa najwyższą wartość rolniczą, a klasa VI najniższą. Grunty orne oraz pastwiska zaliczone do klasy VI.Z są to grun­

ty, które w toku gleboznawczej klasyfikacji gruntów zostały uznane za nieprzydatne do uprawy rolnej i przeznaczone pod zalesienia.

3. Dane o gruntach zdewastowanych i zdegradowanych wymagających rekultywacji i za­

gospodarowania dotyczą: gruntów zdewastowanych, tj* takich, które utraciły całkowi­

cie wartości użytkowe oraz gruntów zdegradowanych, tj. takich, których wartość użyt­

kowa zmalała w wyniku pogarszania się warunków przyrodniczych lub na skutek zanie­

czyszczenia środowiska.

Rekultywacji i zagospodarowaniu podlegają grunty, które utraciły charakter grun­

tów rolnych lub leśnych na skutek działalności nierolniczej lub nieleśnej. Zaliczo­

no tutaj nieczynne hałdy, wysypiska i zapadliska, tereny zdewastowane na skutek różnych działań budowlano-inwestycyjnych, a nie przeznaczone pod zabudowę, tereny nieczynnych kopalń odkrywkowych oraz ich obrzeża.

Rekultywacja polega na przywróceniu gruntom wartości użytkowej przez wykonanie właściwych zabiegów technicznych, agrotechnicznych i biologicznych.

Zagospodarowanie zrekultywowanych gruntów polega na wykonaniu odpowiednich zabie­

gów umożliwiających wykorzystanie tych gruntów dla celów gospodarki rolnej, leśnej, wodnej, komunalnej lub innej.

4. Informacje o poborze wody dotyczą:

- w pozycji "na cele produkcyjne /poza rolnictwem i leśnictwem/11 zakładów przemys­

łowych oraz jednostek nieprzemysłowych /budowlano-montażowych, transportowych itp./jdla 1985 r. dane dotyczą jednostek sprawozdawczych zużywających rocznie co najmniej 40 danr* wody łącznie z wodą używaną przez elektrownie cieplne w zbiorni­

kowych układach chłodzenia skraplaczy turbin, a od 1990 r. - wszystkich jednostek organizacyjnych wnoszących opłaty za pobór z ujęć własnych rocznie 5 danr i wię­

cej wody podziemnej albo 20 dam'* i więcej wody powierzchniowej lub odprowadzają­

cych rocznie 20 dam** i więcej ścieków,

132 Dział XX, - w pozycji "rolnictwo i leśnictwo" - jednostek organizacyjnych rolnictwa i leśnic­

twa zużywających wodę na potrzeby nawadniania gruntów rolnych i leśnych o powierz­

chni od 20 ha oraz na potrzeby eksploatacji stawów rybnych o powierzchni od 10 ha#

- w pozycji "gospodarka komunalna" - przedsiębiorstw i zakładów wodociągów i kanali­

zacji# dla których organem założycielskim jest Wojewoda oraz pozostających w ges­

tii samorządów terytorialnych.

5* Dane o ściekach dotyczą ścieków odprowadzonych do wód powierzchniowych przez jednostki określone w ust. 4 /z wyłączeniem pozycji dotyczącej rolnictwa i leśnic­

twa/.

Jako ścieki wymagające oczyszczania przyjęto ścieki przemysłowe i komunalne odpro­

wadzone do wód powierzchniowych /łącznie z zasolonymi wodami kopalnianymi, lecz bez wód używanych do celów chłodniczych, które zgodnie z obowiązującymi przepisami praw­

nymi są uważane za umownie czyste/.

Wody chłodnicze są to ścieki o podwyższonej temperaturze powstałe w wyniku użycia wód do chłodzenia w procesach technologicznych, nie wymagające oczyszczania w przy­

padku ich odprowadzania do wód powierzchniowych wydzielonym systemem kanalizacji.

Dwustopniowe oczyszczanie mechaniczne i biologiczne lub mechaniczne i chemiczne odprowadzanych ścieków zakwalifikowano do wyższego stopnia oczyszczania /biologicz­

nego lub chemicznego/•

6. Informacja o miastach obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków dotyczy miast obsługiwanych przez: komunalne oczyszczalnie ścieków, oczyszczalnie wspólne /zbior­

cze/ będące w gestii spółek wodnych oraz oczyszczalnie, które oczyszczają ścieki komunalne. W przypadku oczyszczalni wspólnych /zbiorczych/ i przemysłowych dane 0 ilości ścieków oczyszczanych dotyczą tylko ścieków dopływających do oczyszczalni kanalizacją miejską. Dane te nie obejmują ścieków dopływających do oczyszczalni bezpośrednio kolektorem z zakładów przemysłowych.

7. Informacje o stanie czystości rzek podano na podstawie wyników kontroli rzek, prowadzonych w stałych przekrojach pomiarowo-kontrolnych według kryterium fizyko­

chemicznego i oddzielnie biologicznego. Klasyfikację poziomu czystości wód według kryterium fizykochemicznego przeprowadzono na podstawie wyników pomiarów czystości wód i ich porównania z dopuszczalnymi normami zanieczyszczeń, określonymi rozporzą­

dzeniem Rady Ministrów z dnia 14 XII 1987 r. w sprawie klasyfikacji wód, warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki oraz kar pieniężnych za naruszenie tych warunków /Dz. U. Mr 42, poz. 248/.

0 przynależności wód do danej klasy czystości decyduje wskaźnik o najdłuższym za­

sięgu przekroczenia wartości normatywnej, przy czym klasa I określa wody o najwyż­

szym stopniu czystości.

Klasyfikację poziomu czystości wód według kryterium biologicznego opracowano na podstawie wyników badań miana Coli typu fekalnego.

8. Dane dotyczące oceny sanitarnej wody pobieranej przez ludność opracowano na podstawie wyników badań terenowo-laboratoryjnych wykonanych przez stacje sanitar­

no-epidemiologiczne , w myśl ustaleń zawartych w rozporządzeniach Ministra Zdrowia 1 Opieki Społecznej w sprawie warunków, jakim powinna odpowiadać woda do picia i na potrzeby gospodarcze - dla 1985 r. z dnia 31 V 1977 r. /Dz. U. Mr 18, poz, 72/, a dla lat 1990, 1991 i 1992 z dnia 4 V 1990 r. /Dz. U. Mr 35, poz. 205/.

Kwalifikacji urządzeń lub obiektów poboru wody jako posiadających wodę dobrą, nie­

pewną lub złą, dokonano na podstawie analiz fizyczno-chemieznych, badań bakteriolo­

gicznych, jak również oceny stanu sanitarnego miejsca poboru wody, stanu technicz­

Dane dotyczące oceny jakości niektórych artykułów spożywczych opracowano na podsta­

wie wyników badań laboratoryjnych w oparciu o analizy nu in. mikrobiologiczne, chemicz­

ne i organoleptyczne tych artykułów, prowadzone przez Wojewódzką Stację Sanitarno- Epidemiologiczną na mocy ustawy z dnia 25 XI 1970 r. o warunkach zdrowotnych żywnoś­

ci i żywienia /Dz. U. Nr 40, poz. 261/.

9. Informacje o emisji i redukcji przemysłowych zanieczyszczeń powietrza atmosfe­

rycznego oraz o efektach eksploatacji urządzeń do redukcji tych zanieczyszczeń doty­

czą zakładów przemysłowych /w tym również tzw. energetyki zawodowej/ określonych przez właściwe organa ds. ochrony środowiska jako szczególnie uciążliwe dla czystoś­

ci powietrza atmosferycznego.

Wielkość emisji z poszczególnych źródeł i poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń jest określana w oparciu o pomiary lub wyliczana z bilansu surowcowo-paliwowego z zastosowaniem wskaźników emisji zanieczyszczeń dla poszczególnych procesów techno­

logicznych. Dane o emisji obejmują zanieczyszczenia wprowadzone do powietrza atmosfe­

rycznego w sposób zorganizowany /tzn. za pośrednictwem emitorów - kominów, wyrzutni wentylacyjnych/ lub w sposób nie zorganizowany /z hałd, składowisk, hal produkcyj­

nych itp./.

Dane o emisji pyłów dotyczą* popiołu lotnego, pyłów metalurgicznych, pyłów z pro­

dukcji cementu oraz innych rodzajów zanieczyszczeń pyłowych.

Dane o emisji gazów dotyczą: dwutlenku siarki, tlenku węgla, tlenków azotu, węglo­

wodorów oraz innych rodzajów zanieczyszczeń gazowych /bez dwutlenku węgla/ wymienio­

nych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 VI 1990 r. w sprawie opłat za gospo­

darcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian /Dz. U. Nr 42, poz. 245 z późniejszymi zmianami/.

Emisja równoważna jest wyliczona w oparciu o współczynniki toksyczności dotyczące obszarów chronionych i wyrażona jako stosunek dopuszczalnej średniorocznej wartości stężenia dwutlenku siarki i dopuszczalnej średniorocznej wartości stężenia danego zanieczyszczenia.

Dane o ilości zanieczyszczeń pyłowych i gazowych zatrzymanych obejmują ilość za­

nieczyszczeń zredukowanych w urządzeniach do ochrony powietrza atmosferycznego.

Wskaźnik redukcji zanieczyszczeń pyłowych /gazowych/ wyraża procentowy stosunek ilości zanieczyszczeń pyłowych /gazowych/ zatrzymanych w urządzeniach oczyszczają­

cych do ilości wytworzonych zanieczyszczeń pyłowych /gazowych/ w charakteryzowanym przedziale czasowym. Im wartość tego wskaźnika jest bliższa 100 %, tym większy i o wyższej skuteczności działania jest potencjał ochronny /w stosunku do potrzeb/

pozostający w dyspozycji źródła zanieczyszczeń /zakładu/ i mniejsza jego uciążli­

wość dla czystości powietrza atmosferycznego.

Z uwagi na niepełną porównywalność danych o emisji zanieczyszczeń między kolejny­

mi latami, wynikającą m.in. ze zmiany zbiorowości badanych zakładów, zastępowania metod szacunkowych pomiarami, obejmowania przez zakłady kontrolą nowych rodzajów zanieczyszczeń, zmiany w stanach emisji scharakteryzowano odrębnym wskaźnikiem

“zwiększenie /+/, zmniejszenie /-/" określonym w warunkach porównywalnych z rokiem poprzednim, tj. dla tych samych zakładów i rodzajów zanieczyszczeń obliczonych we­

dług tych samych metod.

10. Informacje o odpadach przemysłowych uciążliwych dla środowiska dotyczą w 1985 r. zakładów przemysłowych, które wytworzyły rocznie 5 tys.t i więcej odpadów, a od 1986 r. wytwarzających rocznie co najmniej 1 tys.t lub posiadających 1 min t

134 Dział II, i więcej odpadów nagromadzonych na swoim terenie, bez względu na ilość odpadów wytwo­

rzonych w ciągu roku.

W związku z wprowadzeniem nowej klasyfikacji odpadów uciążliwych dla środowiska w trybie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 I 1986 r. w sprawie opłat za gospo­

darcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian /Dz.U. Dr 7, poz. 40/

dane z tego zakresu z lat 1990» 1991 i 1992 nie są w pełni porównywalne z danymi z 1985 r.

Za odpady przemysłowe uciążliwe dla środowiska uważa się powstające w procesach produkcyjnych stałe i ciekłe substancje oraz przedmioty poużytkowe uciążliwe dla środowiska i nieużyteczne bez dodatkowych zabiegów technologicznych. Według takiej kwalifikacji nie są odpadami kopaliny towarzyszące, nadkład w górnictwie odkrywko­

wym, produkty uboczne, substancje znajdujące się w obiegu w procesach produkcyjnych, ścieki oraz pyły emitowane do atmosfery.

Dane o odpadach przemysłowych nagromadzonych dotyczą ilości odpadów zalegających na terenach zakładów w wyniku składowania w roku sprawozdawczym i w latach poprzed­

nich.

Dane o odpadach wykorzystanych gospodarczo dotyczą ilości odpadów zużytkowanych w zakładach dla własnych celów, sprzedawanych lub przekazanych nieodpłatnie jako su­

rowce wtórne, a także ilości odpadów wykorzystywanych na cele nieprzemysłowe /do ni­

welacji terenu, podsadzania wyrobisk pokopalnianych podziemnych, wypełniania wyro­

bisk odkrywkowych, niecek, osiadań itp. celów rekultywacyjnych/, co wiązało się z ich umiejscowieniem w środowisku.

Przez odpady unieszkodliwione należy rozumieć ilość odpadów poddanych zabiegom technologicznym, polegającym na neutralizacji chemicznej, spalaniu, kompostowaniu itp. z ogólnej ilości odpadów wytworzonych w okresie sprawozdawczym.

Przez odpady składowane należy rozumieć ilość odpadów odprowadzonych na naziemne lub podziemne wysypiska, hałdy i stawy osadowe własne lub innych jednostek /np.

na wysypiska komunalne/, z ogólnej ilości odpadów wytworzonych w roku sprawozdawczym.

Przez zrekultywowane tereny składowania odpadów należy rozumieć tereny, których eksploatacja została zakończona i na których zostały przeprowadzone prace polegają­

ce na nadaniu lub przywróceniu im wartości użytkowych poprzez m.in. właściwe ukształ­

towanie rzeźby terenu, poprawienie właściwości fizycznych i chemicznych, uregulowa­

nie stosunków wodnych. 11

11. Dane z zakresu ochrony przyrody i krajobrazu informują o podstawowych formach i przedsięwzięciach związanych z zachowaniem, restytuowaniem i właściwym wykorzys­

taniem zasobów oraz obiektów przyrody żywej i nieożywionej, których istnienie leży w interesie publicznym, m.in. ze względu na ich szczególną rolę ekologiczną, rzad­

kość występowania albo znaczenie naukowe, historyczne, wychowawcze, estetyczne lub inne wartości społeczne. Ochrona przyrody i krajobrazu polega na tworzeniu parków narodowych i rezerwatów przyrody, uznaniu za pomniki przyrody osobnych tworów przy­

rody i ich skupień, wprowadzeniu ochrony gatunkowej roślin i zwierząt zagrożonych w swym bycie lub rzadko występujących, tworzeniu parków krajobrazowych i wyznaczaniu obszarów chronionego krajobrazu.

Park krajobrazowy jest przestrzennie wydzielonym obszarem o ściśle określonych granicach, poddanym ochronie ze względu na nieprzeciętne właściwości naturalne śro­

dowiska przyrodniczego oraz wysokie walory estetyczne i turystyczne krajobrazu. Na terenie parku obowiązuje zakaz lokalizacji inwestycji, które powodują degradację walorów środowiska.

Rezerwaty przyrody chronią fragmenty przyrody mało zmienionej przez człowieka.

Wyróżnia się rezerwaty częściowe i ścisłe. W rezerwatach ścisłych chroniona jest

ca-chronione są tylko niektóre składniki przyrody, a czynności gospodarcze są w odpo­

wiedni sposób ograniczone.

Obszar chronionego krajobrazu jest przestrzennie wydzieloną jednostką o ściśle ok­

reślonych granicach poddaną ochronie ze względu na mało zniekształcone środowisko przyrodnicze, zachowujące zdolności równowagi biologicznej. Na obszarach chronionego krajobrazu nie powinny być zlokalizowane zakłady przemysłowe uciążliwe dla środowis­

ka. Zabronione jest fizyczne i chemiczne zanieczyszczenie środowiska.

Pomnik przyrody jest wyróżniającym się tworem przyrody lub skupiskiem tworów przy­

rody żywej i nieożywionej o szczególnej wartości pod względem przyrodniczym, nauko­

wym, historycznym, pamiątkowym lub krajobrazowym.

lasy ochronne są to obszary leśne, których głównym zadaniem jest zachowanie na da­

nym terenie i w jego otoczeniu nie zmienionych stosunków glebowych, klimatycznych, wodnych, a także estetyczno-krajobrazowych.

12. Dane o nakładach i efektach rzeczowych inwestycji ochrony środowiska dotyczą ochrony: wód, powietrza, powierzchni ziemi, przyrody 1 krajobrazu oraz ochrony przed hałasem.

Do inwestycji związanych z ochroną wód zalicza się urządzenia do oczyszczania ście­

ków przemysłowych, komunalnych, wód opadowych oraz zanieczyszczonych wód kopalnianych odprowadzanych bezpośrednio do wód powierzchniowych. Obejmują one: oczyszczalnie ścieków lub ich elementy, urządzenia do rolniczego /leśnego/ wykorzystania ścieków, do utylizacji, gromadzenia i transportu wód zasolonych, do gromadzenia ścieków, jak również wyposażenie oczyszczalni ścieków w urządzenia i aparaturę kontrolno-pomiaro­

wą w przypadkach, gdy nie jest ono ujęte w kosztach budowy oczyszczalni ścieków.

Do inwestycji związanych z ochroną powietrza atmosferycznego zalicza się instalacje z zastosowaniem reakcji przemian chemicznych do substancji mniej uciążliwych dla śro­

dowiska wraz z kompletnym wyposażeniem i zespołem koniecznych urządzeń pomocniczych zapewniających prawidłową ich eksploatację. Ponadto zalicza się urządzenia i apara­

turę zapewniające zmniejszenie ilości bądź stężeń powstających oraz emitowanych za­

nieczyszczeń, zadania związane z urządzaniem stref ochronnych oraz wyposażenie w aparaturę kontrolno-pomiarową zanieczyszczeń powietrza. Nie ujmuje się urządzeń re­

dukujących zanieczyszczenia, a stanowiących integralną część procesu technologiczne­

go zapewniającą odpowiednią jakość surowców i półproduktów dla kolejnych etapów pro­

dukcji. Dotyczy to również instalowania wszelkiego rodzaju urządzeń pomocniczych niezbędnych ze względów technologicznych czy naukowych zakładu produkcyjnego.

Inwestycje związane z ochroną ziemi obejmują; gospodarcze wykorzystanie i unieszko­

dliwianie odpadów, uporządkowanie 1 rekultywację składowisk oraz działania związane z ulepszaniem gleby.

Do inwestycji związanych z ochroną przyrody i krajobrazu zalicza się przedsięwzię­

cia dotyczące tworzenia i funkcjonowania obszarów i obiektów o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronionych oraz ochronę i restytucję rzadkich gatunków zwie­

rząt.

Inwestycje należące do ochrony przed hałasem to urządzenia i zakup wyposażenia dla zmniejszania poziomu hałasu oraz przyrządów pomiarowych.

Do inwestycji związanych z gospodarką wodną zaliczono: ujęcia służące do poboru wo­

dy powierzchniowej, podziemnej i kopalnianej, łącznie z urządzeniami uzdatniającymi i doprowadzającymi wodę do zakładu lub do budynków mieszkalnych, zbiorniki wodne re­

tencyjne, regulację rzek, zabudowę potoków górskich, obwałowania przeciwpowodziowe, stacje pomp na zawałach i na obszarach depresyjnych.

Opłaty za korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian pobiera się za:

szczególne korzystanie z wód, wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza

atmosferycz-136 Dział II, nego, usuwanie drzew, wykorzystanie gruntów rolnych i leśnych na inne cele, składo­

wanie odpadów.

Kary pieniężne za naruszenie wymagań ochrony środowiska są formą odpowiedzialności za naruszenie przepisów i wymierzane są za: odprowadzanie ścieków nie odpowiadają­

cych wymaganym warunkom, wprowadzanie do powietrza atmosferycznego zanieczyszczeń o przekroczonych normach, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu, zniszczenie terenów zieleni, usuwanie drzew, gromadzenie odpadów w miejscach nie przeznaczonych na ten cel*

Fundusze ekologiczne są to fundusze tworzone z opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian oraz z opłat za wyłączanie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, a także z kar za nieprzestrzeganie wymagań ochrony środowiska oraz innych wpływów. Środki funduszów przeznaczone są w całości lub w części na finansowanie działalności związanej z ochroną środowiska i gospodar­

ką wodną.

I/

TAEL, 1/46/. SIAN EWIDENCYJNY I ZMIANY W KIERUNKACH WYKORZYSTANIA POWIERZCHNI WOJEWÓDZTWA

1985 1992

WYSZCZEGÓLNIENIE

stan ewidencyjny /w końcu roku/

przyrost /+/ lub ubytek /-/

w hektarach w stosunku do roku

w ha

W

odset­

kach na 1 miesz­

kańca w ha

w ha kaoh

na 1 miesz­

kańca w ha

1985 1990 1991

POWIERZCHNIA

0GOLNĄ .... 416845 100,0 0.57 416845 100,0 0,56 - -

-Użytki rolne . . 250302 60,1 0,34 248548 59,6 0,34 -1754 -280 -315 Lasy i zadrze­

wienia .... 123546 29.7 0,17 123930 29,7 0,17 +384 -45 +22 Wody... 4114 1,0 0,01 4387 1,0 0,01 +273 +64 +10

Użytki kopalne 1719 0,4 0 1925 0,5 0 +206 +37 +47

Tereny: komuni­

kacyj­

ne 17644 4,2 0,03 17832 4,3 0,02 +188 +31 +34

osiedlo­

we 15130 3,6 0,02 16256 3,9 0,02 + 1126 +370 + 188

Nieużytki ... 1727 0,4 0 1602 0,4 0 -125 -94 -24

Tereny różne . . 1785 0,4 0 1561 0,4 0 -224 -170 -22

Powierzchnia

wyrównawcza +878 0,2 0 +804 0,2 0 -74 +87 +60

wyrównawcza +878 0,2 0 +804 0,2 0 -74 +87 +60

Powiązane dokumenty