HI. WAŻNIEJSZE DANE O MIASTACH 1 GMINACH (cd.)
III. WAŻNIEJSZE DANE O MIASTACH I GMINACH (dok.)
IABL. 38. RADNI GMIN W 1992 R. /dok./
Stan w dniu 31 XII
MIASIA, GMINY Ogółem W tym kobiety
Według wieku w % ogółem 29 lat
i mniej 30 -39 40 -59 60 lat i więcej
GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE /dok./
Radków .... ... 26 2 3,8 34,6 61,6
-Stronie Śląskie ... 20 4 5,0 25,0 55,0 15,0
Strzegom . ... .. 28 6 - 25,0 60,7 14,3
Szczytna .. ... 20 2 5,0 65.0 25,0 5,0
Ząbkowice Śląskie .... 28 9 3,6 35,7 60,7
-Ziębice ... 28 6 3,6 28,6 64,3 3.5
Złoty Stok ... 18 5 5,6 44,4 50,0
-Żarów ... 21 9 14,3 42,9 33,3 9,5
GMINY WIEJSKIE
Ciepłowody . . ... 15 2 - 53,3 46,7
-Czarny Bór ... 18 4 5.5 16,7 77,8
-19 1 5,3 63,2 31,5
-20 4- 5,0 25,0 65,0 5,0
Kamieniec Ząbkowicki . . . 20 3 - 25,0 65,0 10,0
Kłodzko .. ... 25 1 - 68.0 28,0 4,0
Lewin Kłodzki ... 15 3 - 53,3 40,0 6,7
Marcinowice ... 18 2 - 50,0 44,4 5,6
Nowa Ruda ... 24 6 - 37,5 50,0 12,5
Przeworno ... 18 4 5,6 5,6 77,8 11,0
Stare Bogaczowice .... 18 3 - 44,4 50,0 5,6
Stoszowice . ... 18 2 - 66,7 33,3
-Świdnica... 24 1 - 37,5 58,3 4,2
Walim ... 18
4
- 33,3 61,1 5,6126 Ważniejsze dane o województwie, miastach i gminach TABLo 39. RADY I RADNI GMIN W 1992 R.
Stan w dniu 31 XII»/
WYSZCZEGÖlHIENIE Ogółem
Rady grain miej
skich
wiej
ski ch
miejako--wiejskich
RABY GMIN
OGÓŁEM....,... 45 15 14 16
RADNI GMIN
OGÓŁEM... 987 366 270 351
178 70 40 68
WEDŁUG WIEKU
29 lat 1 mniej ... ... 29 14 4
30-39 ... 364 128 112
40 - 59 . ... 538 200 HO
60 lat 1 więcej ... ... 56 24 14
WEDŁUG GRUP ZAWODÓW Inżynierowie w zawodach technicznych,
141 75 24
Ekonomiści, prawnicy i pokrewni ... 59 35 8
Nauczyciele, pedagodzy i pokrewni . . • . • 113 46 24
Humaniści, dziennikarze, lekarze,
pielęgniarki, pozostali specjaliści ... 94 40 10
Technicy i pokrewni ... ... 183 74 35
Wykonawczy pracownicy ekonomiczni, finansowi, administracyjni, handlowcy,
hotelarze i pokrewni ... . . 65 18 21
73 20 25
44 20 12
Rolnicy indywidualni ... 131 13 77
84 25 34
11 124 198 18
42
16
43
44
74
26
28
12
41
25
a/ Wyniki wyborów do rad gmin z 27 maja 1990 r. zaktualizowano o wyniki wyborów uzu
pełniających i ponownie przeprowadzonych.
IABL. 1/40/. P0Ł0ŻBMIB GBOGRAPICZMB WOJEWÓDZTWA
WYSZCZEGÓLNIENIE Gmina
Stopnie minuty
Kk
Najdalsze wysunięcie granicy województwa;
na północ /szerokość geograficzna północna/ ... Strzegom 51°02- X
na południe /szerokość geograficzna północna/ • . Międzylesie 50*06' X
na zachód /długość geograficzna wschodnia/• ... Czarny Bór 16*04' X
na wschód /długość geograficzna wschodnia/. ... Przeworno 17°16' X
Rozciągłośćt
z południa na północ ... z 0*56' 104,4
z zachodu na wschód ... X 1*12' 84,6
Źródło: dane Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Woje
wódzkiego.
TABL. 2/41/. POWIERZCHNIA I GRANICE WOJEWÓDZTWA
WYSZCZEGÓLNIENIE
Jednos
tka miary
W liczbach bezwzględ
nych
W odset
kach
Powierzchnia ... ... * km2 4168 X
Długość granicy ... km 496 100
z Czecho-Słowacją ... • ... km 212 43
z województwami;
jeleniogórskim ... ... km 52 10
legnickim ... ... km 38 8
opolskim ... km 62 12
wrocławskim ... ... km 132 27
Źródło; dane Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Woje
wódzkiego.
TAEL. 3/42/. NAJWYŻEJ X NAJNIŻEJ POŁOŻONE PUNKTY I MIEJSCOWOŚCI
WYSZCZEGÓLNIENIE Nazwa
Jednostka administra
cyjna
Wzniesienie nad poziom morza w m Najwyżej położony punkt • • • • • Śnieżnik
Kłodzki
gm. Stronie Śląskie
1425
Najwyżej stale zamieszkały punkt schronisko na Snieżniku
gm. Bystrzyca Kłodzka
1215
Najwyżej położona miejscowość . . Zieleniec m. Duszniki Zdrój ok.850 Najniżej
i 1
koło wsi Buków
go. Żarów 160
Najniżej położona miejscowość • • Buków gm. Żarów 168
Źródło; dane Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Woje
wódzkiego.
128 Dział I.
TABL. 4/43/. WYŻSZE SZCZYTY GÓRSKIE
SZCZYTY Łańcuchy
górskie
Wzniesienie nad poziom morza w m
Snieżnik Kłodzki • •«..«•••••••• Masyw Snieinika 1425
Goworek ... . ... ..•••• Masyw Śnieżnika 1314
Postawna ♦ ••••••••••••••••• Góry Bialskie 1124
Smrek ... ... ... Góry Bialskie 1109
Orlica ... Góry Orlickie 1084
Zielony Garb •• ... ... Góry Orlickie 1026
Góry Sowie 1015
Kowadło ... ... •••• Góry Złote 987
Sasanka ... Góry Bystrzyckie 980
Góry Bystrzyckie 975
Góry Sowie 964
Góry Sowie 950
Góry Złote 944
Waligóra ... .. Góry Kamienne 934
Suchana ... ... Góry Kamienne 928
Szczeliniec ... Góry Stołowe 919
Skalniak ... ... Góry Stołowe 915
Góry Wałbrzyskie 869
Góry Wałbrzyskie 854
Góry Bardzkie 758
Źródło: dane Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Woje
wódzkiego.
IAB1. 5/44/. TEMPERATURY POWIETRZA, ZACHMURZENIE I OPADY*/
WYSZCZEGÓLNIENIE 1985 1990 1991 1992
Temperatury powietrza w stopniach Celsjusza;
średnie ••••«•••••••• 6,1 8,4 6,8 8,3
maksymalne... .. . 29,1 32,1 31.7 35,1
minimalne ... -29,7 -13,7 -22,8 -15,3
Średnie miesięczne temperatury powietrza:
styczeń... .. ... -9,3 -0,5 -0*4 -0,5
lut; ... -6,6 4,1 -5,4 1.1
marzec ... 2,1 6.2 4.5 2,9
kwiecień ... ... 6,9 6*5 6,3 7.3
maj ... ... 13.5 12.5 8,5 12,8
czerwiec ... 12,7 14,6 13,9 16,6
lipiec ... 16,4 15.9 17,9 18,2
sierpień ... ... 16,2 17,1 16,7 20,8
wrzesień ... 12.4 11,0 13,7 13,1
październik ... 7,5 9.1 6,7 6,0
listopad ... -0,6 4,0 2,2 3,5
grudzień... ••••• 2,4 -0,9 -2,8 -1,8
Średnie zachmurzenie w stopniach*3'7 5,5 5,1 5.1 4.8
Roczna suma opadów wmm... 617 369 523.4 470,0
a/ Dane dla stacji meteorologicznej w Kłodzku, b/ Stopnie: 0 - niebo bez chmur#
8 - całkowicie pokryte chmurami.
Źródło: dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
130 Dział I.
TAKE. 6/45/. ZACHMURZENIE I INNE ZJAWISKA ATMOSFERYCZNE*/
Dni
MIESIĄCE po
god
ne
ze zjawiskami meteorologicznymi
mur-ne deszcz źnleg grad mgła burza pokry
wa
śnież-Styczeń- 1991 38 84 139 62 1 76 18
|7
-grudzień 1992 59 74 156 56 1 32 10 54
1 9 9 1
Styczeń • *••••• 6 9 9 12 - 3 - 8
Łuty ... 3 9 1 15 - 5 - 24
Marzec *•••••• 1 14 9 4 8 - 2
Kwiecień ****** 2 5 14 5 - 2 2 2
Maj... - 9 19 - - 1 2
-Czerwiec ... 2 4 14 - - 2 5
-Lipiec ...
7
4 13 - -7
4-Sierpień ... 3 2 16 - - 13 4
-Wrzesień ******
7
2 10 - 1 11 1-Październik * * * * * 4 3 11 2 - 11 -
-Listopad * * * * 1 11 16 6 - 9 - 7
Grudzień ****** 2 12 7 18 ~ 4 - 24
1 9 9 2
Styczeń ***** * 5 10 11 8 - 3 - 13
luty . . ... 3 9 12 13 - 3 - 15
5 6 12 12 - 2 - 5
Kwiecień ... - 4 18 1 - 1 2
-Maj... 9 3 9 - - - i
-Czerwiec ****** 5 5 12 - 1 3 7
-lipiec ... 8 4 14 - - 2 5
-Sierpień ... 8 1 9 - - 2 4
Wrzesień * * * * 9 3 10 - - 5 1 "
Październik * . * * 1 9 21 3 - 3 - 2
Listopad ****** 1 6 20 6 - 2 - 1
Grudzień ****** 5 14 8 13 6 18
ej Baue dla stacji meteorologicznej w Kłodzku.
Z r <5 d ł o: dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
• ' - V;•.. 'Vv •*>:.
Uwagi ogólne
1. Dane o stanie ewidencyjnym i zmianach w kierunkach wykorzystania powierzchni opracowano na podstawie rocznych wykazów gruntów sporządzanych przez Wydział Geode
zji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego. Dane te ujęto według form władania i grup rejestrowych wprowadzonych do ewidencji gruntów zarządzeniem Ministra Rolnictwa i Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 20 II 1969 r. w sprawie ewidencji gruntów /M.P. Kr 11, poz. 98/.
2. Dane o gruntach rolnych i leśnych wyłączonych na cele nierolnicze i nieleśne dotyczą gruntów, za które pobrano należności i opłaty w trybie rozporządzenia Rady Ministrów /Dz. U. 1982 r. Kr 20, poz. 149/ do ustawy z dnia 26 III 1982 r. o ochro
nie gruntów rolnych i leśnych /Dz. U. Nr 11, poz. 79/. Dane nie uwzględniają ubytku gruntów rolnych nie związanego ze zmianą właściciela, np. ubytku tych gruntów w ra
mach rozwoju budownictwa indywidualnego na gruntach własnych gospodarstw rolnych.
Prezentowane dane nie obejmują gruntów, które zostały wyłączone na cele nierolnicze i nieleśne z pominięciem powołanych wyżej przepisów prawnych.
Klasy bonitacyjne użytków rolnych określają jakość użytków rolnych pod względem przydatności do produkcji rolniczej• Klasa I określa najwyższą wartość rolniczą, a klasa VI najniższą. Grunty orne oraz pastwiska zaliczone do klasy VI.Z są to grun
ty, które w toku gleboznawczej klasyfikacji gruntów zostały uznane za nieprzydatne do uprawy rolnej i przeznaczone pod zalesienia.
3. Dane o gruntach zdewastowanych i zdegradowanych wymagających rekultywacji i za
gospodarowania dotyczą: gruntów zdewastowanych, tj* takich, które utraciły całkowi
cie wartości użytkowe oraz gruntów zdegradowanych, tj. takich, których wartość użyt
kowa zmalała w wyniku pogarszania się warunków przyrodniczych lub na skutek zanie
czyszczenia środowiska.
Rekultywacji i zagospodarowaniu podlegają grunty, które utraciły charakter grun
tów rolnych lub leśnych na skutek działalności nierolniczej lub nieleśnej. Zaliczo
no tutaj nieczynne hałdy, wysypiska i zapadliska, tereny zdewastowane na skutek różnych działań budowlano-inwestycyjnych, a nie przeznaczone pod zabudowę, tereny nieczynnych kopalń odkrywkowych oraz ich obrzeża.
Rekultywacja polega na przywróceniu gruntom wartości użytkowej przez wykonanie właściwych zabiegów technicznych, agrotechnicznych i biologicznych.
Zagospodarowanie zrekultywowanych gruntów polega na wykonaniu odpowiednich zabie
gów umożliwiających wykorzystanie tych gruntów dla celów gospodarki rolnej, leśnej, wodnej, komunalnej lub innej.
4. Informacje o poborze wody dotyczą:
- w pozycji "na cele produkcyjne /poza rolnictwem i leśnictwem/11 zakładów przemys
łowych oraz jednostek nieprzemysłowych /budowlano-montażowych, transportowych itp./jdla 1985 r. dane dotyczą jednostek sprawozdawczych zużywających rocznie co najmniej 40 danr* wody łącznie z wodą używaną przez elektrownie cieplne w zbiorni
kowych układach chłodzenia skraplaczy turbin, a od 1990 r. - wszystkich jednostek organizacyjnych wnoszących opłaty za pobór z ujęć własnych rocznie 5 danr i wię
cej wody podziemnej albo 20 dam'* i więcej wody powierzchniowej lub odprowadzają
cych rocznie 20 dam** i więcej ścieków,
132 Dział XX, - w pozycji "rolnictwo i leśnictwo" - jednostek organizacyjnych rolnictwa i leśnic
twa zużywających wodę na potrzeby nawadniania gruntów rolnych i leśnych o powierz
chni od 20 ha oraz na potrzeby eksploatacji stawów rybnych o powierzchni od 10 ha#
- w pozycji "gospodarka komunalna" - przedsiębiorstw i zakładów wodociągów i kanali
zacji# dla których organem założycielskim jest Wojewoda oraz pozostających w ges
tii samorządów terytorialnych.
5* Dane o ściekach dotyczą ścieków odprowadzonych do wód powierzchniowych przez jednostki określone w ust. 4 /z wyłączeniem pozycji dotyczącej rolnictwa i leśnic
twa/.
Jako ścieki wymagające oczyszczania przyjęto ścieki przemysłowe i komunalne odpro
wadzone do wód powierzchniowych /łącznie z zasolonymi wodami kopalnianymi, lecz bez wód używanych do celów chłodniczych, które zgodnie z obowiązującymi przepisami praw
nymi są uważane za umownie czyste/.
Wody chłodnicze są to ścieki o podwyższonej temperaturze powstałe w wyniku użycia wód do chłodzenia w procesach technologicznych, nie wymagające oczyszczania w przy
padku ich odprowadzania do wód powierzchniowych wydzielonym systemem kanalizacji.
Dwustopniowe oczyszczanie mechaniczne i biologiczne lub mechaniczne i chemiczne odprowadzanych ścieków zakwalifikowano do wyższego stopnia oczyszczania /biologicz
nego lub chemicznego/•
6. Informacja o miastach obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków dotyczy miast obsługiwanych przez: komunalne oczyszczalnie ścieków, oczyszczalnie wspólne /zbior
cze/ będące w gestii spółek wodnych oraz oczyszczalnie, które oczyszczają ścieki komunalne. W przypadku oczyszczalni wspólnych /zbiorczych/ i przemysłowych dane 0 ilości ścieków oczyszczanych dotyczą tylko ścieków dopływających do oczyszczalni kanalizacją miejską. Dane te nie obejmują ścieków dopływających do oczyszczalni bezpośrednio kolektorem z zakładów przemysłowych.
7. Informacje o stanie czystości rzek podano na podstawie wyników kontroli rzek, prowadzonych w stałych przekrojach pomiarowo-kontrolnych według kryterium fizyko
chemicznego i oddzielnie biologicznego. Klasyfikację poziomu czystości wód według kryterium fizykochemicznego przeprowadzono na podstawie wyników pomiarów czystości wód i ich porównania z dopuszczalnymi normami zanieczyszczeń, określonymi rozporzą
dzeniem Rady Ministrów z dnia 14 XII 1987 r. w sprawie klasyfikacji wód, warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki oraz kar pieniężnych za naruszenie tych warunków /Dz. U. Mr 42, poz. 248/.
0 przynależności wód do danej klasy czystości decyduje wskaźnik o najdłuższym za
sięgu przekroczenia wartości normatywnej, przy czym klasa I określa wody o najwyż
szym stopniu czystości.
Klasyfikację poziomu czystości wód według kryterium biologicznego opracowano na podstawie wyników badań miana Coli typu fekalnego.
8. Dane dotyczące oceny sanitarnej wody pobieranej przez ludność opracowano na podstawie wyników badań terenowo-laboratoryjnych wykonanych przez stacje sanitar
no-epidemiologiczne , w myśl ustaleń zawartych w rozporządzeniach Ministra Zdrowia 1 Opieki Społecznej w sprawie warunków, jakim powinna odpowiadać woda do picia i na potrzeby gospodarcze - dla 1985 r. z dnia 31 V 1977 r. /Dz. U. Mr 18, poz, 72/, a dla lat 1990, 1991 i 1992 z dnia 4 V 1990 r. /Dz. U. Mr 35, poz. 205/.
Kwalifikacji urządzeń lub obiektów poboru wody jako posiadających wodę dobrą, nie
pewną lub złą, dokonano na podstawie analiz fizyczno-chemieznych, badań bakteriolo
gicznych, jak również oceny stanu sanitarnego miejsca poboru wody, stanu technicz
Dane dotyczące oceny jakości niektórych artykułów spożywczych opracowano na podsta
wie wyników badań laboratoryjnych w oparciu o analizy nu in. mikrobiologiczne, chemicz
ne i organoleptyczne tych artykułów, prowadzone przez Wojewódzką Stację Sanitarno- Epidemiologiczną na mocy ustawy z dnia 25 XI 1970 r. o warunkach zdrowotnych żywnoś
ci i żywienia /Dz. U. Nr 40, poz. 261/.
9. Informacje o emisji i redukcji przemysłowych zanieczyszczeń powietrza atmosfe
rycznego oraz o efektach eksploatacji urządzeń do redukcji tych zanieczyszczeń doty
czą zakładów przemysłowych /w tym również tzw. energetyki zawodowej/ określonych przez właściwe organa ds. ochrony środowiska jako szczególnie uciążliwe dla czystoś
ci powietrza atmosferycznego.
Wielkość emisji z poszczególnych źródeł i poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń jest określana w oparciu o pomiary lub wyliczana z bilansu surowcowo-paliwowego z zastosowaniem wskaźników emisji zanieczyszczeń dla poszczególnych procesów techno
logicznych. Dane o emisji obejmują zanieczyszczenia wprowadzone do powietrza atmosfe
rycznego w sposób zorganizowany /tzn. za pośrednictwem emitorów - kominów, wyrzutni wentylacyjnych/ lub w sposób nie zorganizowany /z hałd, składowisk, hal produkcyj
nych itp./.
Dane o emisji pyłów dotyczą* popiołu lotnego, pyłów metalurgicznych, pyłów z pro
dukcji cementu oraz innych rodzajów zanieczyszczeń pyłowych.
Dane o emisji gazów dotyczą: dwutlenku siarki, tlenku węgla, tlenków azotu, węglo
wodorów oraz innych rodzajów zanieczyszczeń gazowych /bez dwutlenku węgla/ wymienio
nych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 VI 1990 r. w sprawie opłat za gospo
darcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian /Dz. U. Nr 42, poz. 245 z późniejszymi zmianami/.
Emisja równoważna jest wyliczona w oparciu o współczynniki toksyczności dotyczące obszarów chronionych i wyrażona jako stosunek dopuszczalnej średniorocznej wartości stężenia dwutlenku siarki i dopuszczalnej średniorocznej wartości stężenia danego zanieczyszczenia.
Dane o ilości zanieczyszczeń pyłowych i gazowych zatrzymanych obejmują ilość za
nieczyszczeń zredukowanych w urządzeniach do ochrony powietrza atmosferycznego.
Wskaźnik redukcji zanieczyszczeń pyłowych /gazowych/ wyraża procentowy stosunek ilości zanieczyszczeń pyłowych /gazowych/ zatrzymanych w urządzeniach oczyszczają
cych do ilości wytworzonych zanieczyszczeń pyłowych /gazowych/ w charakteryzowanym przedziale czasowym. Im wartość tego wskaźnika jest bliższa 100 %, tym większy i o wyższej skuteczności działania jest potencjał ochronny /w stosunku do potrzeb/
pozostający w dyspozycji źródła zanieczyszczeń /zakładu/ i mniejsza jego uciążli
wość dla czystości powietrza atmosferycznego.
Z uwagi na niepełną porównywalność danych o emisji zanieczyszczeń między kolejny
mi latami, wynikającą m.in. ze zmiany zbiorowości badanych zakładów, zastępowania metod szacunkowych pomiarami, obejmowania przez zakłady kontrolą nowych rodzajów zanieczyszczeń, zmiany w stanach emisji scharakteryzowano odrębnym wskaźnikiem
“zwiększenie /+/, zmniejszenie /-/" określonym w warunkach porównywalnych z rokiem poprzednim, tj. dla tych samych zakładów i rodzajów zanieczyszczeń obliczonych we
dług tych samych metod.
10. Informacje o odpadach przemysłowych uciążliwych dla środowiska dotyczą w 1985 r. zakładów przemysłowych, które wytworzyły rocznie 5 tys.t i więcej odpadów, a od 1986 r. wytwarzających rocznie co najmniej 1 tys.t lub posiadających 1 min t
134 Dział II, i więcej odpadów nagromadzonych na swoim terenie, bez względu na ilość odpadów wytwo
rzonych w ciągu roku.
W związku z wprowadzeniem nowej klasyfikacji odpadów uciążliwych dla środowiska w trybie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 I 1986 r. w sprawie opłat za gospo
darcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian /Dz.U. Dr 7, poz. 40/
dane z tego zakresu z lat 1990» 1991 i 1992 nie są w pełni porównywalne z danymi z 1985 r.
Za odpady przemysłowe uciążliwe dla środowiska uważa się powstające w procesach produkcyjnych stałe i ciekłe substancje oraz przedmioty poużytkowe uciążliwe dla środowiska i nieużyteczne bez dodatkowych zabiegów technologicznych. Według takiej kwalifikacji nie są odpadami kopaliny towarzyszące, nadkład w górnictwie odkrywko
wym, produkty uboczne, substancje znajdujące się w obiegu w procesach produkcyjnych, ścieki oraz pyły emitowane do atmosfery.
Dane o odpadach przemysłowych nagromadzonych dotyczą ilości odpadów zalegających na terenach zakładów w wyniku składowania w roku sprawozdawczym i w latach poprzed
nich.
Dane o odpadach wykorzystanych gospodarczo dotyczą ilości odpadów zużytkowanych w zakładach dla własnych celów, sprzedawanych lub przekazanych nieodpłatnie jako su
rowce wtórne, a także ilości odpadów wykorzystywanych na cele nieprzemysłowe /do ni
welacji terenu, podsadzania wyrobisk pokopalnianych podziemnych, wypełniania wyro
bisk odkrywkowych, niecek, osiadań itp. celów rekultywacyjnych/, co wiązało się z ich umiejscowieniem w środowisku.
Przez odpady unieszkodliwione należy rozumieć ilość odpadów poddanych zabiegom technologicznym, polegającym na neutralizacji chemicznej, spalaniu, kompostowaniu itp. z ogólnej ilości odpadów wytworzonych w okresie sprawozdawczym.
Przez odpady składowane należy rozumieć ilość odpadów odprowadzonych na naziemne lub podziemne wysypiska, hałdy i stawy osadowe własne lub innych jednostek /np.
na wysypiska komunalne/, z ogólnej ilości odpadów wytworzonych w roku sprawozdawczym.
Przez zrekultywowane tereny składowania odpadów należy rozumieć tereny, których eksploatacja została zakończona i na których zostały przeprowadzone prace polegają
ce na nadaniu lub przywróceniu im wartości użytkowych poprzez m.in. właściwe ukształ
towanie rzeźby terenu, poprawienie właściwości fizycznych i chemicznych, uregulowa
nie stosunków wodnych. 11
11. Dane z zakresu ochrony przyrody i krajobrazu informują o podstawowych formach i przedsięwzięciach związanych z zachowaniem, restytuowaniem i właściwym wykorzys
taniem zasobów oraz obiektów przyrody żywej i nieożywionej, których istnienie leży w interesie publicznym, m.in. ze względu na ich szczególną rolę ekologiczną, rzad
kość występowania albo znaczenie naukowe, historyczne, wychowawcze, estetyczne lub inne wartości społeczne. Ochrona przyrody i krajobrazu polega na tworzeniu parków narodowych i rezerwatów przyrody, uznaniu za pomniki przyrody osobnych tworów przy
rody i ich skupień, wprowadzeniu ochrony gatunkowej roślin i zwierząt zagrożonych w swym bycie lub rzadko występujących, tworzeniu parków krajobrazowych i wyznaczaniu obszarów chronionego krajobrazu.
Park krajobrazowy jest przestrzennie wydzielonym obszarem o ściśle określonych granicach, poddanym ochronie ze względu na nieprzeciętne właściwości naturalne śro
dowiska przyrodniczego oraz wysokie walory estetyczne i turystyczne krajobrazu. Na terenie parku obowiązuje zakaz lokalizacji inwestycji, które powodują degradację walorów środowiska.
Rezerwaty przyrody chronią fragmenty przyrody mało zmienionej przez człowieka.
Wyróżnia się rezerwaty częściowe i ścisłe. W rezerwatach ścisłych chroniona jest
ca-chronione są tylko niektóre składniki przyrody, a czynności gospodarcze są w odpo
wiedni sposób ograniczone.
Obszar chronionego krajobrazu jest przestrzennie wydzieloną jednostką o ściśle ok
reślonych granicach poddaną ochronie ze względu na mało zniekształcone środowisko przyrodnicze, zachowujące zdolności równowagi biologicznej. Na obszarach chronionego krajobrazu nie powinny być zlokalizowane zakłady przemysłowe uciążliwe dla środowis
ka. Zabronione jest fizyczne i chemiczne zanieczyszczenie środowiska.
Pomnik przyrody jest wyróżniającym się tworem przyrody lub skupiskiem tworów przy
rody żywej i nieożywionej o szczególnej wartości pod względem przyrodniczym, nauko
wym, historycznym, pamiątkowym lub krajobrazowym.
lasy ochronne są to obszary leśne, których głównym zadaniem jest zachowanie na da
nym terenie i w jego otoczeniu nie zmienionych stosunków glebowych, klimatycznych, wodnych, a także estetyczno-krajobrazowych.
12. Dane o nakładach i efektach rzeczowych inwestycji ochrony środowiska dotyczą ochrony: wód, powietrza, powierzchni ziemi, przyrody 1 krajobrazu oraz ochrony przed hałasem.
Do inwestycji związanych z ochroną wód zalicza się urządzenia do oczyszczania ście
ków przemysłowych, komunalnych, wód opadowych oraz zanieczyszczonych wód kopalnianych odprowadzanych bezpośrednio do wód powierzchniowych. Obejmują one: oczyszczalnie ścieków lub ich elementy, urządzenia do rolniczego /leśnego/ wykorzystania ścieków, do utylizacji, gromadzenia i transportu wód zasolonych, do gromadzenia ścieków, jak również wyposażenie oczyszczalni ścieków w urządzenia i aparaturę kontrolno-pomiaro
wą w przypadkach, gdy nie jest ono ujęte w kosztach budowy oczyszczalni ścieków.
Do inwestycji związanych z ochroną powietrza atmosferycznego zalicza się instalacje z zastosowaniem reakcji przemian chemicznych do substancji mniej uciążliwych dla śro
dowiska wraz z kompletnym wyposażeniem i zespołem koniecznych urządzeń pomocniczych zapewniających prawidłową ich eksploatację. Ponadto zalicza się urządzenia i apara
turę zapewniające zmniejszenie ilości bądź stężeń powstających oraz emitowanych za
nieczyszczeń, zadania związane z urządzaniem stref ochronnych oraz wyposażenie w aparaturę kontrolno-pomiarową zanieczyszczeń powietrza. Nie ujmuje się urządzeń re
dukujących zanieczyszczenia, a stanowiących integralną część procesu technologiczne
go zapewniającą odpowiednią jakość surowców i półproduktów dla kolejnych etapów pro
dukcji. Dotyczy to również instalowania wszelkiego rodzaju urządzeń pomocniczych niezbędnych ze względów technologicznych czy naukowych zakładu produkcyjnego.
Inwestycje związane z ochroną ziemi obejmują; gospodarcze wykorzystanie i unieszko
dliwianie odpadów, uporządkowanie 1 rekultywację składowisk oraz działania związane z ulepszaniem gleby.
Do inwestycji związanych z ochroną przyrody i krajobrazu zalicza się przedsięwzię
cia dotyczące tworzenia i funkcjonowania obszarów i obiektów o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronionych oraz ochronę i restytucję rzadkich gatunków zwie
rząt.
Inwestycje należące do ochrony przed hałasem to urządzenia i zakup wyposażenia dla zmniejszania poziomu hałasu oraz przyrządów pomiarowych.
Do inwestycji związanych z gospodarką wodną zaliczono: ujęcia służące do poboru wo
dy powierzchniowej, podziemnej i kopalnianej, łącznie z urządzeniami uzdatniającymi i doprowadzającymi wodę do zakładu lub do budynków mieszkalnych, zbiorniki wodne re
tencyjne, regulację rzek, zabudowę potoków górskich, obwałowania przeciwpowodziowe, stacje pomp na zawałach i na obszarach depresyjnych.
Opłaty za korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian pobiera się za:
szczególne korzystanie z wód, wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza
atmosferycz-136 Dział II, nego, usuwanie drzew, wykorzystanie gruntów rolnych i leśnych na inne cele, składo
wanie odpadów.
Kary pieniężne za naruszenie wymagań ochrony środowiska są formą odpowiedzialności za naruszenie przepisów i wymierzane są za: odprowadzanie ścieków nie odpowiadają
cych wymaganym warunkom, wprowadzanie do powietrza atmosferycznego zanieczyszczeń o przekroczonych normach, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu, zniszczenie terenów zieleni, usuwanie drzew, gromadzenie odpadów w miejscach nie przeznaczonych na ten cel*
Fundusze ekologiczne są to fundusze tworzone z opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian oraz z opłat za wyłączanie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, a także z kar za nieprzestrzeganie wymagań ochrony środowiska oraz innych wpływów. Środki funduszów przeznaczone są w całości lub w części na finansowanie działalności związanej z ochroną środowiska i gospodar
ką wodną.
I/
TAEL, 1/46/. SIAN EWIDENCYJNY I ZMIANY W KIERUNKACH WYKORZYSTANIA POWIERZCHNI WOJEWÓDZTWA
1985 1992
WYSZCZEGÓLNIENIE
stan ewidencyjny /w końcu roku/
przyrost /+/ lub ubytek /-/
w hektarach w stosunku do roku
w ha
W
odset
kach na 1 miesz
kańca w ha
w ha kaoh
na 1 miesz
kańca w ha
1985 1990 1991
POWIERZCHNIA
0GOLNĄ .... 416845 100,0 0.57 416845 100,0 0,56 - -
-Użytki rolne . . 250302 60,1 0,34 248548 59,6 0,34 -1754 -280 -315 Lasy i zadrze
wienia .... 123546 29.7 0,17 123930 29,7 0,17 +384 -45 +22 Wody... 4114 1,0 0,01 4387 1,0 0,01 +273 +64 +10
Użytki kopalne 1719 0,4 0 1925 0,5 0 +206 +37 +47
Tereny: komuni
kacyj
ne 17644 4,2 0,03 17832 4,3 0,02 +188 +31 +34
osiedlo
we 15130 3,6 0,02 16256 3,9 0,02 + 1126 +370 + 188
Nieużytki ... 1727 0,4 0 1602 0,4 0 -125 -94 -24
Tereny różne . . 1785 0,4 0 1561 0,4 0 -224 -170 -22
Powierzchnia
wyrównawcza +878 0,2 0 +804 0,2 0 -74 +87 +60
wyrównawcza +878 0,2 0 +804 0,2 0 -74 +87 +60