Wadliwość przepisów szczegółowych

Duża część przedstawionych w projekcie przepisów, które mają szczegółowo regu-lować wymagania stawiane osobom zatrudnianym na różnych stanowiskach bibliote-karskich jest niezrozumiała w kontekście sytuacji istniejącej obecnie na rynku pracy, albo jest nieprecyzyjna, albo prowadzi do kuriozalnych konsekwencji.

Nie jest jasny powód, dla którego w bibliotece na stanowiskach bibliotekarskich należałoby zatrudniać osoby ze średnim wykształceniem w sytuacji dużego bezrobocia wśród absolwentów studiów wyższych. Nie służy to niczemu pozytywnemu, a jedno-cześnie grozi wyraźnym obniżeniem jakości kadry bibliotecznej. Zgodnie z między-narodowymi zaleceniami UNESCO i IFLA, dążyć powinno się do zapewnienia, aby bibliotekarze mieli wyższe wykształcenie i kompetencje specjalistyczne.

Rozwiązania przewidziane dla specjalistów innych zawodów (załącznik, tabela nr 3) pozbawione są sensu w sytuacji, kiedy na stanowisku bibliotekarskim można zatrud-niać absolwenta każdego kierunku studiów (tabela 1), co, jak zauważono w punkcie 1 niniejszych uwag, jest niezgodne z ustawą o bibliotekach. Nie ma też raczej sensu różnicowanie stanowisk, jeśli wymagania dotyczące kwalifikacji są identyczne.

Konieczne jest uwzględnienie wymagań kwalifikacyjnych studiów podyplomowych i doktoratów w dziedzinie bibliologii i informatologii. Studia podyplomowe wspierają permanentne kształcenie, które ma wielkie znaczenie w wykonywaniu zawodu biblio-tekarza. Powinny one też pozostać warunkiem ubiegania się o wyższe stanowiska. Nie-zależnie od interesów jednostek prowadzących kształcenie, brak takiego wymagania (a zatem konieczności uczestniczenia w formalnym systemie permanentnej edukacji) nie dość, że jest sprzeczny z filozofią reformy kształcenia w ogóle, musi także działać demotywująco na pracowników bibliotek. Uwzględnianie wyłącznie stażu pracy jest nieporozumieniem, tak jak nieporozumieniem jest awansowanie kogoś wyłącznie za to, że przychodzi do pracy i wykonuje ją na przykład z minimalnym zaangażowaniem.

W świetle propozycji rozporządzenia doktor bibliologii i informatologii nie może być bibliotekarzem dyplomowanym (od adiunkta w górę), jeśli nie ukończył wcześniej studiów II stopnia w zakresie informacji naukowej i bibliotekoznawstwa. To prowadzi do sytuacji, w której na przykład absolwent trzyletnich studiów I stopnia w zakresie chemii i dwuletnich II stopnia w zakresie INiB może być kustoszem dyplomowanym, a absolwent trzyletnich studiów I stopnia w zakresie INiB i doktor w dyscyplinie bi-bliologia i informatologia już nie!

Stanowisko końcowe dyrektorów instytutów IniB

Projekt Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie wymagań kwalifikacyjnych do zajmowania określonych stanowisk w bibliotekach z dnia 18 maja 2012 r. uważamy za wadliwy zarówno pod względem formalnym jak i merytorycznym. Wprowadzenie go w życie byłoby społecznie szkodliwe i poważnie zagroziłoby jakości działalności bibliotek w Polsce. Wyrażamy zatem sprzeciw wobec planu wprowadzenia rozporządzenia w takim kształcie i postulujemy, aby przygoto-wanie nowego projektu nastąpiło w porozumieniu ze środowiskiem akademickim pro-wadzącym kierunkowe kształcenie do zawodu bibliotekarza i specjalisty zarządzania informacją.

dr hab. Dariusz Kuźmina - Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski

dr hab. Maria Próchnicka - Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Jagielloński

dr hab. Remigiusz Sapa - Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Jagielloński

dr hab. Marta Skalska-Zlat - Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Wrocławski

dr hab. Maria Juda - Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

prof. dr hab. Elżbieta Gondek - Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej, Uniwersytet Śląski

dr hab. Jolanta

Chwastyk-Kowalczyk - Instytut Bibliotekoznawstwa i Dziennikarstwa, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach prof. dr hab. Janusz Tondel - Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii,

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

dr hab. Halina Kosętka - Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie dr hab. Jadwiga Konieczna - Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej,

Uniwersytet Łódzki

dr hab. Jadwiga Sadowska - Zakład Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet w Białymstoku

Z upoważnienia wymienionych powyżej dyrektorów instytutów, katedry i zakładu INiB

dr hab., prof.. UW. Dariusz Kuźmina

Prof. dr hab. Hanna Tadeusiewicz Łódź - UŁ

Komisja przeprowadza postępowanie kwalifikacyjne od 1948 r. na mocy właściwe-go rozporządzenia (Dz.U.1961 nr 29 poz. 143) od 1961 r.; aktualnie pracuje zwłaściwe-godnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 2006 r. (Dz.U. 2006 nr 155 poz. 1112). W skład Komisji wchodzili i wchodzą dyrektorzy (z tytułem dokto-ra) największych bibliotek naukowych (UAM w Poznaniu, Uniwersytetu Gdańskiego, Warszawskiego, Opolskiego, Warmińsko-Mazurskiego, Politechniki Wrocławskiej, Akademii Ekonomicznej w Poznaniu oraz profesorowie Instytutów i Katedr Informa-cji Naukowej i Bibliotekoznawstwa we Wrocławiu, Krakowie, Warszawie, Lublinie, Katowicach i Łodzi.

Obecnie (po Warszawie) Komisja funkcjonuje przy Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego. Przewodniczącą jest prof. dr hab.

Hanna Tadeusiewicz, zastępcami – prof. dr hab. Elżbieta Barbara Zybert i dr Henryk Szarski, sekretarzem – dr Aleksandra Wejman-Sowińska.

W każdym roku odbywają się 2 sesje egzaminacyjne (wiosenna w maju-czerwcu MINISTERIaLNa KOMISja

egzAMInACyJnA Do PRzePRoWADzAnIA PoStęPoWAnIA KWALIFIKACyJnego DLA KAnDyDAtóW nA nA DyPLoMoWAnego

BIBLIoteKARzA oRAz DyPLoWAnego PRaCOWNIKa DOKUMENTaCjI NaUKOWEj

Abstract

Information about the activities of the Examination Committee to carry out the recruitment process for candidates for a certified librarian and a certified records management specialist and an information specialist (the Committee) on the status and role of certified librarians and certified records management specialists and information specialists in scientific libraries in Poland.

Streszczenie

Informacja o działalności Komisji Egzaminacyjnej do przeprowadzania postępowania kwalifikacyj-nego dla kandydatów na dyplomowakwalifikacyj-nego bibliotekarza oraz dyplomowakwalifikacyj-nego pracownika dokumentacji i informacji naukowej (dalej Komisji) o statusie i roli dyplomowanego bibliotekarza oraz dyplomowanego pracownika dokumentacji i informacji naukowej w bibliotekach naukowych w Polsce.

i jesienna w październiku-listopadzie). O terminach sesji, trybie postępowania kwalifi-kacyjnego i warunkach przystąpienia do egzaminu informuje strona WWW Minister-stwa. Także sekretariat Komisji i jej członkowie służą kandydatom wszelką pomocą.

Możliwość przystąpienia do egzaminu mają tylko pracownicy bibliotek naukowych, instytutów naukowych, PAN, PAU, bibliotek publicznych mających status bibliotek naukowych i jest to wyłącznie decyzja osoby zainteresowanej za poparciem jednak zwierzchnika (dyrektora biblioteki macierzystej).

Kandydaci otrzymują zestaw tematów oraz stale aktualizowaną listę lektur. Dorobek naukowy, dydaktyczny i organizacyjny kandydatów ocenia dwóch członków Komisji – spoza ośrodka, z którego wywodzi się kandydat i stawiają wniosek o dopuszczenie oso-by zainteresowanej do zdawania egzaminu z „całości”, o zwolnienie z części specjali-stycznej (specjalizację wybiera kandydat) lub w niektórych przypadkach – wnioskują o całkowite zwolnienie z egzaminu. Jest to więc wyłącznie wola zainteresowanego i kompetentna ocena jego osiągnięć – obowiązuje dyplom magisterski, egzamin z ję-zyka obcego, aktywność naukowa (publikacje, praca dydaktyczna i inna działalność organizacyjna, społeczna). Kandydaci wybierają specjalizację do egzaminu spośród kilku podanych możliwości. Najchętniej wybieraną jest Gromadzenie i opracowanie zbiorów w bibliotece naukowej.

Według sprawozdania z działalności Komisji za lata 1999-2010 (cztery kadencje) Komisja odbyła 45 spotkań, rozpatrzono 311 wniosków; w wyniku postępowania kwalifikacyjnego 203 osoby uzyskały uprawnienia bibliotekarza dyplomowanego i 11 osób uprawnienia dyplomowanego pracownika dokumentacji i informacji naukowej;

najliczniej reprezentowane były biblioteki uczelniane, głównie uniwersyteckie i poli-techniczne, byli też bibliotekarze z bibliotek PAU i PAN oraz z bibliotek publicznych o statusie bibliotek naukowych. „Poradnik” dla kandydatów na bibliotekarza dyplomo-wanego („Bibliotekarz” 2007 nr 11, s. 7-10) opracowała Anastazja Śniechowska-Kar-pińska, która taki egzamin złożyła – co warto odnotować.

Bibliotekarzy dyplomowanych – na ponad 50 tys. pracowników bibliotek w kraju – jest 354 wg danych GUS z 2010 r. (Szkoły wyższe i ich finansowanie w 2010 r. Warsza-wa: GUS, 2011, s. 309). To niewielka grupa osób, często z długim stażem, o najwyż-szych kwalifikacjach zawodowych, legitymujących się znajomością języka obcego, aktywnych dydaktycznie i naukowo, którzy mogą doszkalać młodszych pracowników, prowadzić badania naukowe dotyczące zasobów bibliotek, przygotowanych do służe-nia wiedzą w społeczeństwie informacyjnym XXI w. i do zajmowasłuże-nia w przyszłości stanowisk kierowniczych i dyrektorskich.

Rada Wykonawcza Konferencji Dyrektorów Akademickich Szkół Polskich w pi-śmie do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 6 lutego 2012 roku wystąpiła – podobnie jak Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich – w obronie tej grupy biblio-tekarzy dyplomowanych, jako nauczycieli akademickich, podkreślając klarowność

dotychczasowej ścieżki awansu zawodowego bibliotekarzy bibliotek naukowych. Per-spektywa złożenia egzaminu na bibliotekarza dyplomowanego i dyplomowanego pra-cownika dokumentacji i informacji naukowej jest czynnikiem motywującym młodych ludzi do podnoszenia wiedzy zawodowej, językowej, własnej pracy badawczej – tak bardzo potrzebnej w nowoczesnej bibliotece naukowej nastawionej przede wszystkim na udostępnianie informacji w sposób wysoce kompetentny. Biblioteka musi dyspono-wać kadrą (elitą), która potrafi odpowiedzieć na potrzeby studentów, pracowników na-ukowych i innych odbiorców zasobów bibliotecznych i informacyjnych nowoczesnych bibliotek w nowoczesnym społeczeństwie.

Zlikwidowanie stanowiska bibliotekarzy dyplomowanych zmniejszy motywację do rozwoju zawodowego, zmniejszy prestiż zawodu bibliotekarza, który nie jest zawo-dem „zamkniętym”, bowiem podejmują w nim pracę absolwenci studiów wyższych nie tylko bibliotekoznawczych, a tylko nieliczna grupa bibliotekarzy dyplomowanych – poza studiami ma zdany egzamin państwowy przed ministerialną Komisją. „Dere-gulacja” w tym zawodzie niczego nie zmieni. Trudno „otwierać” zawód, który nie jest

„zamknięty”!

Mgr Ewa Dobrzyńska - Lankosz Kraków - AGH

OPINIa RaDY WYKONaWCZEj KONFERENCjI DYREKTORóW BIBLIOTEK AKADeMICKICH SzKół PoLSKICH W SPRAWIe

PRoJeKtu uStAWy (z Dn. 6 MARCA 2012 R.) o zMIAnIe uStAW ReguLuJąCyCH WYKONaNIE NIEKTóRYCH ZaWODóW Konferencja Dyrektorów Bibliotek Szkół Wyższych wyraża sprzeciw wobec za-proponowanych w art. 20 Projektu z dnia 6 marca 2012 roku Ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów zmian Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym dotyczących zasad powoływania na stanowisko bibliotekarzy dyplomowa-nych.

Zawód bibliotekarza jest zawodem otwartym. Tabele stanowisk bibliotekarskich uwzględniają aż 11 poziomów zatrudnienia (zależnych od poziomu wykształcenia i sta-żu pracy), a jedynie cztery stanowiska bibliotekarzy dyplomowanych z grupy nauczy-cieli akademickich są regulowane obowiązkiem uzyskania dodatkowych kwalifikacji.

Te cztery stanowiska bibliotekarzy dyplomowanych są zaliczane do grupy nauczy-cieli akademickich. Zakres zadań realizowanych przez tę grupę pracowników bibliotek obejmuje zadania o charakterze naukowym, dydaktycznym i organizacyjnym. Są one zatem odmiennych niż te, realizowane przez większość pracowników bibliotek, zatrud-nionych na stanowiskach zaliczonych do grupy nie nauczycieli akademickich.

Obecny projekt zakłada likwidację jednolitych wymagań i zasad powoływania kan-dydatów na bibliotekarzy dyplomowanych i dyplomowanych pracowników informacji naukowej i dokumentacji (Art. 117 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym), przesu-wając możliwość (niestety nie obowiązek) określania wymagań i kwalifikacji zawo-dowych wobec kandydatów na stanowiska bibliotekarza dyplomowanego do statutów uczelni.

Jeśli statut uczelni nie określi (bo w świetle projektu nie będzie musiał) ww. wyma-gań oznaczać to będzie, że wszyscy, legitymujący się wykształceniem wyższym, będą się mogli stawać, niejako automatycznie, bibliotekarzami dyplomowanymi. W kon-sekwencji nie będzie motywacji do zdobywania wiedzy i podnoszenia kwalifikacji.

Stopniowo może zaniknąć kadra o najwyższych kwalifikacjach, co byłoby niezgodne z zakresem zadań realizowanych przez biblioteki naukowe. Takie ujednolicenie jest niekorzystne zarówno dla pracowników (realizujących przecież w praktyce odmienne zadania), jak i instytucji ich zatrudniających (ze względu na odmienne warunki

zatrud-nienia każdej z tych grup). Brak klarownych zasad zatrudzatrud-nienia będzie nieuchronnie prowadził do konfliktów i niezadowolenia zatrudnionych. Nie zmienią tej sytuacji od-rębne uregulowania przyjęte w statutach każdej uczelni, przeciwnie wpłyną one na ograniczenie mobilności zawodowej tej grupy pracowników.

Pragniemy także zwrócić uwagę, że w Uzasadnieniu do projektu ustawy podaje się cztery główne powody, dla których proponuje się wprowadzenie zmian. Żadna z nich, w naszej opinii, nie ma zastosowania w odniesieniu do bibliotekarzy dyplomowanych.

Pragniemy zwrócić uwagę na następujące, odwrotne od oczekiwanych, efekty wpro-wadzenia proponowanych zmian:

1. Łatwiejszy dostęp do pracy dla młodych — Nie ma obecnie żadnych ograni-czeń formalnych dla zatrudniania w bibliotekach osób o różnym poziomie wykształce-nia i stażu pracy. Jedyne ograniczewykształce-nia to budżety instytucji prowadzących biblioteki, w zdecydowanej większości finansowanych ze środków publicznych.

2. Spadek cen i wzrost jakości świadczonych usług — Zwiększenie liczby biblio-tekarzy dyplomowanych w bibliotekach szkół wyższych, o ile w ogóle nastąpi, nie doprowadzi do spadku cen, gdyż usługi świadczone przez biblioteki są bezpłatne.

Zmiany nie spowodują wzrostu jakości usług, przeciwnie, uważa się, że ich jakość obniży się, bowiem zniknie motywacja do podnoszenia kwalifikacji, a tę rolę spełnia dziś egzamin.

3. Ograniczenie biurokracji — Egzamin kwalifikacyjny dla bibliotekarzy dyplomo-wanych nie jest czynnością urzędniczą (zatem nie ma oznak biurokracji). Należy go raczej postrzegać jako element systemu ustawicznego kształcenia.

4. Spadek kosztów dla przedsiębiorców — W przypadku, gdy wszyscy pracownicy z wyższym wykształceniem będą zatrudnieni na stanowiskach bibliotekarzy dyplomo-wanych nastąpi wzrost kosztów funkcjonowania uczelni, bowiem koszty zatrudnienia bibliotekarzy dyplomowanych są wyższe (wyższe wynagrodzenie, dłuższy urlop wy-poczynkowy) niż pracowników zatrudnianych na pozostałych stanowiskach bibliote-karskich (nie nauczycieli akademickich). Przyjęcie odwrotnej zasady — ograniczenie liczby pracowników dyplomowanych spowoduje konieczność zatrudnienia do realiza-cji zadań naukowych i dydaktycznych innych pracowników z grupy nauczycieli akade-mickich, a to będzie miało również wpływ na wyższe koszty jednostki.

Nawet jeśli obecna formuła nadawania kwalifikacji bibliotekarza dyplomowanego nie spełniania oczekiwań wszystkich zainteresowanych, to jej brak spowoduje dużo więcej konfliktów i nieporozumień. Postulujemy pozostawienie obecnych uregulowań, przynajmniej do czasu wypracowania nowych zasad zatrudniania na stanowisku bi-bliotekarza dyplomowanego (np. osób ze stopniem naukowym, dorobkiem publikacyj-nym, doświadczeniem dydaktyczpublikacyj-nym, osiągnięciami organizacyjnymi).

Rada Wykonawcza KDBASP wnioskuje o wykreślenie Art. 20 z przedstawionego projektu ustawy.

25.03.2012

Dr Artur Jazdon Poznań - UAM

zDeReguLoWAć Czy...DoReguLoWAć BIBLIoteKARzA (DyPLoMoWAnego) głoS W DySKuSJI, A Może... DySKuSyJny?

Abstract

The proposals in the Government’s Green Papers that call for deregulation policies towards the library profession, purportedly inaccessible to the general public on account of strict rules of admission, as well as great steps towards their legal implementation are intended to stimulate debate and launch a discussion.

Clearly, they inspired the present afterthoughts by one who is fortunate enough to work in the field. My intention is to challenge this assumption and offer what I think is a far more effective approach to this engagement. I need also to vehemently state that this particular occupation has been open to all for many years, and that the institutional constraints (such as formal requirements, examinations), pointed out by the originators of the idea, apply only to a relatively narrow group of certified (academic) librarians, i.e. the group of specialists whose members are, according to the Library Act, employed in research and academic libraries only and who, in line with the Higher Education Act, belong to the group of research (academic) workers. This paper presents arguments that support and favour the preservation of the status quo due to and in the interest of the development of research and didactic tasks and goals to be fulfilled by a research library. In addition, my opinion is that the position of this particular professional group as against other research staff of the university should be followed by a clear definition of work expectations as regards fur-ther professional development, publication activity and systematic and periodic performance evaluation.

Streszczenie

Refleksje wywołał projekt deregulacji zawodu bibliotekarza, jakoby zamkniętego, do powszechnego uprawiania którego owa zmiana prawa ma się przyczynić. Podważam tą tezę podkreślając, że zawód ten jest od lat otwarty, dostępny dla wszystkich, a dostrzegane przez pomysłodawców ograniczania (wymogi formalne, zdane egzaminy) dotyczą tylko wąskiej grupy bibliotekarzy dyplomowanych. Tej grupy, która zgodnie z Ustawą o bibliotekach zatrudniona jest tylko w bibliotekach naukowych, i która w oparciu o Ustawę o szkolnictwie wyższym należy do grupy pracowników naukowych. Przedstawione zostały ar-gumenty za utrzymaniem tego stanu rzeczy z uwagi na rozwój zadań naukowych i dydaktycznych biblio-teki naukowej. Równocześnie wyrażam pogląd, iż ranga tej grupy zawodowej wśród innych pracowników naukowych uczelni winna zostać podkreślona wyraźnym określeniem oczekiwań co do ich dalszego roz-woju naukowego, publikacyjnego, sposobu ich okresowej oceny.

Środowisko żyje w ostatnich dniach¹ sprawą deregulacji zawodu bibliotekarza. Być może ich obecny czytelnik uzna, iż są one już nieaktualne, bo problem został pozy-tywnie czy negapozy-tywnie dla środowiska rozwiązany². Chciałbym jednak na tej kanwie przedstawić? parę słów na temat bibliotekarzy dyplomowanych, bo de facto problem dotyczy tej grupy bibliotekarzy.

W artykule³ Gowin otwieracz Andrzej Dryszel napisał, „iż jeśli kto chce dziś zostać bibliotekarzem musi mieć wyższe wykształcenie, dwa lata stażu w bibliotece naukowej, dwie publikacje z zakresu bibliotekoznawstwa w „wydawnictwach recenzowanych”

(czyli bardzo poważnych), certyfikat znajomości języka obcego, a co najważniejsze, musi zdać egzamin – ogólny i specjalistyczny – przed komisją powołaną przez Ministerstwo Nauki. W przyszłości - zostanie sama konieczność ukończenia studiów. Pozostałe wymogi zostaną zniesione. Dziś też nie są zresztą potrzebne do niczego poza ograniczaniem dostępu do tego fachu. Wszystkie umiejętności potrzebne do pracy w bibliotece można bowiem uzyskać, podpatrując wcześniej zatrudnionych kolegów”.

Aż trudno oprzeć się wrażeniu, że autor artykułu też uczył się swego fachu jedynie poprzez „podglądanie”, bo wyuczone podstawy zawodu kazałyby mu sprawdzić o czym pisze, a dopiero później fakt ten komentować. Co dziwne, nie można oprzeć się wrażeniu, że także osoby proponujące objęcie tym rozwiązaniem bibliotekarzy „nie wiedzą co czynią”. Przykre natomiast, że w tym błędnym mniemaniu utwierdzają ich w dyskusjach poprzez swoje wypowiedzi niektórzy dyrektorzy bibliotek….publicznych z reguły. A więc tej grupy, których problem nie dotyczy.

Pracowników bibliotek naukowych, publicznych, szkolnych i pedagogicznych jest w Polsce przeszło 50 tysięcy. Opisane przez autora wymagania obejmują natomiast nie-całe 0,8% z nich, gdyż dotyczą tylko tych spośród bibliotekarzy bibliotek naukowych, którzy starają się o uprawnienia bibliotekarzy dyplomowanych! A bibliotekarz dyplo-mowany, to nie tylko najwyższe stanowisko w bibliotekarstwie, ale przede wszystkim przynależność do grupy nauczycieli akademickich o czym stanowi art. 108 Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, mówiący iż nauczycielami akademickimi są:

1) pracownicy naukowo-dydaktyczni;

2) pracownicy dydaktyczni;

3) pracownicy naukowi;

4) dyplomowani bibliotekarze oraz dyplomowani pracownicy dokumentacji i informacji naukowej.

Ustawa ta w art. 113 wymienia cztery stanowiska, na których zatrudnia się bibliotekarzy i dokumentalistów dyplomowanych, a w art. 117 stanowi, iż Minister w drodze rozporządzenia określi warunki jakie powinien spełniać kandydat na te

1 Uwagi te pisałem w końcu kwietnia 2012 roku

2 Zapowiedzi prasowe mówią o tym, iż projekt ma trafić pod obrady Sejmu w czerwcu 2012 roku

3 Andrzej Dryszel: Gowin otwieracz. Przegląd 2012 nr 11 s. 8 (z 18 marca 2012 r.)

stanowiska, formę i tryb postępowania kwalifikacyjnego, warunki awansowania i wzór zaświadczenia, co stało się faktem⁴. A więc tylko ta osoba, która chce uzyskać status nauczyciela akademickiego, musi zdać wspomniany egzamin poprzedzony spełnieniem określonych w rozporządzaniu warunków.

W projekcie Ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów z dnia 6 marca 2012 roku zapisano:

Art. 20. W ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 114 dodaje się ust. 9 w brzmieniu:

„9. Na stanowiskach, o których mowa w art. 113, mogą być zatrudnione osoby, które uzyskały dyplom ukończenia studiów wyższych drugiego stopnia lub jednolitych.”;

2) art. 116 otrzymuje brzmienie:

„Art. 116. Statut uczelni może określać dodatkowe wymagania i kwalifikacje zawodowe osób zatrudnionych na stanowiskach, o których mowa w art. 110 i art.

113.”;

3) uchyla się art. 117.

Na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości znajdujemy natomiast wyjaśnienie, że po wprowadzeniu deregulacji, „zlikwidowany zostanie egzamin oraz staż pracy, pozostanie jedynie wymóg wykształcenia wyższego”. Nie jest w żaden sposób określone jakiej grupy zapis ten dotyczy i postępując zgodnie ze stwierdzeniem cytowanego A. Dryszela czy wielu podobnych wypowiedzi możemy odnieść ponownie wrażenie, że chodzi o wszystkich bibliotekarzy.

Zawód bibliotekarza od lat jest zawodem otwartym. Bibliotekarzem dziś, w bibliotekach publicznych, szkolnych i pedagogicznych oraz naukowych zostaje się co prawda według odmiennych zasad, ale już obecnie może nim być w każdej z tych grup osoba, która ukończyła studia wyższe. Co więcej może być nim także osoba, która skończyła studia licencjackie, a nawet posiada tylko wykształcenie średnie, z tym że osoby te mogą zajmować tylko określone, niższe stanowiska służbowe. Jeśli więc tak byśmy odczytywali zapisy, to okaże się iż projekt ustawy deregulacyjnej wprowadza obostrzenia, pozwalając na stanowiskach bibliotekarzy zatrudniać tylko osoby z tytułem magistra!

Jeśli „domyślimy się”, iż chodzi tylko o bibliotekarzy dyplomowanych, to dowiadujemy się, iż zostać bibliotekarzem dyplomowanym - nauczycielem akademickim ze wszystkimi konsekwencjami z tego wypływającymi można z marszu, bez żadnego stażu w bibliotece naukowej.

4 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 21 sierpnia 2006 r. w sprawie kan-dydatów na dyplomowanego bibliotekarza oraz dyplomowanego pracownika dokumentacji i informacji naukowej (Dz. U. Nr 155, poz. 1112).

Dotychczasowa sytuacja prawna stanowi, iż w bibliotece naukowej bibliotekarzem może zostać bez żadnych ograniczeń osoba z wykształceniem średnim, wyższym zawo-dowym lub wyższym pełnym, a spośród ostatnich, po dwóch latach pracy, można wyła-niać kandydatów do awansu na stanowisko bibliotekarza dyplomowanego - nauczyciela

Dotychczasowa sytuacja prawna stanowi, iż w bibliotece naukowej bibliotekarzem może zostać bez żadnych ograniczeń osoba z wykształceniem średnim, wyższym zawo-dowym lub wyższym pełnym, a spośród ostatnich, po dwóch latach pracy, można wyła-niać kandydatów do awansu na stanowisko bibliotekarza dyplomowanego - nauczyciela