Wady i zalety wartości ryzykowanej

Podstawową zaletą przemawiającą za zasadnością stosowania VaR jest możliwość wyko-rzystania tej miary do liczenia ryzyka w obszarze różnych produktów będących w obrocie.

Można przyjąć, że daje to podstawę do porównywania ryzyka w różnych obszarach działalno-ści. Sens metodologii VaR jest stosunkowo czytelny, a interpretacja otrzymanych wyników prosta. Uzyskujemy jedną wartość, która odzwierciedla ryzyko w aspekcie danego produktu, portfela produktów bądź wszystkich transakcji. Wspomniana czytelność wartości ryzykowa-nej, skutkuje tym, że niezależnie od poziomu wiedzy z zakresu statystyki czy modelowania ekonometrycznego, można w sposób prosty przedstawić interpretację uzyskanych wyników.

Odpowiedź na pytanie ile możemy stracić np. w ciągu najbliższych n dni w ramach założone-go przedziału ufności nie sprawia kłopotu po wyliczeniu wartości ryzykowanej. Podstawowa lista zalet oraz wad w zakresie stosowania VaR jest następująca [Pera2008][Kuziak2003]:

66 Zalety:

 UnUniiwweerrssaallnnoośśćć,, jajakkoo ppooddssttaawwaa mmeettooddyy; nie jest istotny obszar ryzyka, który badamy, czy jest to pojedyncze aktywum czy ich zestaw, jak również rodzaj ryzyka z którym mamy do czynienia nie jest elementem ograniczającym. Oczywiście metody wyko-rzystywane do kalkulacji wartości ryzykowanej różną się, ale wynikiem ich zastoso-wania jest zawsze jedna miara. Ta własność może być wykorzystana do wzajemnego porównywania wyników uzyskanych z zastosowania różnych podejść.

 ŁaŁattwwaa iinntteerrpprreettaaccjjaa; VaR odzwierciedla poziom straty maksymalnej, która jest wyra-żona w jednostkach pieniężnych. Informacja ta jest podstawą do określenia poziomu rezerwy zabezpieczającej przed poniesieniem ewentualnych strat. Wyniki uzyskane dzięki VaR umożliwiają adekwatne oszacowanie zabezpieczenia do prognozowanego poziomu ryzyka.

 PrProossttoottaa foforrmmyy; zaletą wykorzystania VaR jest uzyskanie na wyjściu jednej liczby określającej poziom straty.

 OkOkrreeśślleenniiee pprraawwddooppooddoobbiieeńńssttwwaa ssttrraattyy; wyznaczenie poziomu zagrożenia jest ważne, ale równie ważne jest określenie, z jakim prawdopodobieństwem potencjalna strata może wystąpić. Dzięki przyjętemu na wstępie poziomowi ufności, otrzymujemy w wyniku obliczeń stratę, przy danym prawdopodobieństwie. Inne klasyczne miary ry-zyka takie jak zmienność czy wrażliwość nie dają w wyniku ich zastosowania okre-ślenia, z jakim prawdopodobieństwem dane ryzyko może zaistnieć.

 MoMożżlliiwwoośśćć ppoorróówwnnaanniiaa rryyzzyykkaa mmiięęddzzyy rróóżżnnyymmii pprroodudukkttaammii,, oobbsszzaarraammii ddzziiaałłaallnnoośśccii.

 PoPoppuullaarryyzzaaccjjaa; dzięki swojej konstrukcji i uniwersalności metodologia stała się sze-roko stosowanym podejściem. Odzwierciedleniem jej popularności jest szeroka rze-sza instytucji stosujących VaR w analizie ryzyka. Nie bez znaczenia jest upowszech-nienie założeń metodologii zarządzania ryzykiem rynkowym z wykorzystaniem sys-temu Risk Metrics (1994), oraz późniejszych systemów CreditMetrics (1997) czy Corporate Metrics (1999) przez J.P Morgan. Dodatkowo popularyzację rozwiązania wspiera rekomendacja Grupy Trzydziestu (ang. GrGroouupp ofof ThThiirrttyy) Komitetu Bazylej-skiego do Spraw Nadzoru Bankowego, oraz w Polsce Generalnego Inspektoratu Nad-zoru Bankowego [Kuziak2003].

Wady:

67

 BrBraakk ookkrreeśślleenniiaa o oililee wawarrttoośśćć ststrraattyy mmoożżee zozossttaaćć prprzzeekkrroocczzoonnaa; metodologia nie daje podstaw do odpowiedzi na pytanie jak duże mogą być rozmiary straty, gdy wartość wynikająca z VaR zostanie przekroczona.

 PrPrzzyyjjęęcciiee zzaałłoożżeenniiaa oo nonorrmmaallnnoośśccii rorozzkkłłaadduu babaddaanneeggoo zjzjaawwiisskkaa; większość modeli przyjmuje założenie o normalność rozkładu, a więc VaR mierzy ryzyko wtedy, gdy rynek zachowuje się normalnie. Posługiwanie się założeniem o normalności rozkładu pozwala uprościć obliczenia. Przyjmując dany poziom ufności, kwantyfikacji ryzyka dokonujemy poprzez popommnnoożżeenniiee jjeeddnneeggoo ododcchhyylleenniiaa ststaannddaarrddooweweggoo wawarrttoośśccii wswsppóółłcczzyynnnniikkaa zzmmiieennnnoośśccii pprrzzeezz wwyymmaaggaannyy cczzyynnnniikk [Best2000].

 ZaZalleeżżnnoośśćć oottrrzzyymmaannyycchh wwyynniikkóóww oodd wywybboorruu memettooddyy eessttyymmaaccjjii;; wartości otrzymane w wyniku kalkulacji z zastosowaniem metodologii VaR są zależne od wybranej metody.

Istnieje zależność skutkująca dokładnością pomiaru w zależności od sposobu doko-nywanych obliczeń. Ważne jest przy tym, aby do określenia wartości ryzykowanej użyć metody adekwatnej do sytuacji, w której dokonujemy pomiaru ryzyka.

 OgOgrraanniicczzoonnaa pprreeccyyzzjjaa w wdodokkoonnyywwaannyymm oosszzaaccoowwaanniiuu; wyniki uzyskane przy zastoso-waniu jednej z metod liczenia VaR będą miały charakter szacunkowy, stanowiąc przybliżenie oczekiwanej rzeczywistości.

Wyznaczenie wartości ryzykowanej, jako jednej miary ukazującej potencjalne ryzyko sprzyja wykorzystaniu tego narzędzia w procesie raportowania tj. ciągłego informowania za-rządu, kierownictwa o całkowitej ekspozycji instytucji na ryzyko. Przyjmuje się, że wykorzy-stanie VaR jest skierowane głównie tam gdzie mamy do czynienia z różnymi rodzajami ryzy-ka i tam gdzie wymagane jest scentralizowane zarządzanie ryzykiem.

Zastosowanie wartości ryzykowanej ma na celu próbę przewidzenia przyszłości, nie ma jednak gwarancji, że tworzone prognozy sprawdzą się. VaR stanowi dostępne narzędzie, na-tomiast wybór metod jej wyznaczania zależny jest od doświadczenia oraz wiedzy osób odpo-wiedzialnych za proces zarządzania ryzykiem w danej instytucji (projekcie).

68