Na klimat lokalny bardzo duży wpływ ma zróżnicowanie morfologiczne terenu.
Ma to odzwierciedlenie w podziale Polski na dzielnice rolniczo-klimatyczne.
Makroklimat
Gmina Chodzież wg podziału Niziny Wielkopolskiej na regiony klimatyczne A. Wosia leży w regionie Środkowowielkopolskim.
Cechą charakterystyczną tego regionu jest występowanie w roku:
- dni z pogodą bardzo ciepłą i jednocześnie pochmurną
bez opadu - około 38,7 dni - dni z przymrozkami, z dużym zachmurzeniem i opadem - 11,8 dni - dni umiarkowanie ciepłe i słoneczne bez opadu - 9,4 dni - dni umiarkowanie ciepłe z dużym zachmurzeniem bez opadu - 11,8 dni.
W podziale R. Gumińskiego na dzielnice rolniczo-klimatyczne północna część gminy Chodzież wchodzi w skład VI nadnoteckiej (bydgoskiej) dzielnicy rolniczo-klimatycznej, a południowa część w VIII środkowej dzielnicy.
Niektóre charakterystyczne cechy klimatu tych dzielnic przedstawiają się następująco:
dzielnica VI nadnotecka VIII środkowa średnia roczna temperatura powietrza wynosi - 7,6 o C. 7,9º C najcieplejszym miesiącem jest lipiec - ok.17,0 o C 18,0 o C najzimniejszym miesiąc - luty ok. -3,1o C styczeń -2,2ºC średnio roczna liczba dni z pokrywą śnieżną - 38 - 50 dni 30 - 60 dni z przymrozkami - 100 - 110 dni 100 - 110 dni dni mroźne - 30 - 35 dni 30 - 50 dni okres wegetacyjny wynosi - 210 - 215 dni 200 - 220 dni suma rocznych opadów atmosferycznych ok. 550 mm poniżej 550 mm najwięcej opadów odnotowuje się w miesiącach letnich
w czerwcu, lipcu, - 30 - 60 mm na miesiąc najmniej w miesiącach zimowo-wiosennych:
w lutym i marcu - 10 - 30 mm na miesiąc wg Stacji meteorologicznej w Pile i Chodzieży
Równoleżnikowy układ Doliny Noteci ma wpływ na kierunki wiatrów. W rozkładzie
rocznym dominują wiatry z kierunków zachodnich: południowo-zachodniego 21,5%
i zachodniego 16,0% i północno-zachodniego (Piła.: SW-21,5%, W-16%; Chodzież NW-17,4%, SW-16,6%, W –11,0%). W okresach bezwietrznej pogody północna,
dolinna część gminy Chodzież jest słabo przewietrzana. Podczas mroźnych i bezchmurnych nocy powstają inwersje termiczne polegające na przemieszczaniu
się mas chłodnego powietrza w kierunku dna doliny z wyższych partii terenu.
Tworzą się zastoiska chłodnego powietrza. Częściej występują mgły i zamglenia.
Powietrze w dolinie charakteryzuje się większą wilgotnością względną niż na wysoczyźnie.
Mikroklimat
Na miejscowy mikroklimat duży wpływ ma rzeźba terenu, roślinność, obecność podmokłej Pradoliny oraz poziom zalegania wód gruntowych.
Wyróżniamy następujące topoklimaty:
1) obszarów płaskich:
- gruntów rolnych w dolinie cieków i jezior o niekorzystnych warunkach
bioklimatycznych (płytko występującej wodzie gruntowej), charakteryzujący się częstym występowaniem mgieł oraz większą liczbą dni z przymrozkami.
2) na wysoczyźnie:
- na obszarze o urozmaiconej rzeźbie i o najkorzystniejszych warunkach klimatycznych, obejmujących zbocza o południowej, południowo-wschodniej i południowo-zachodniej ekspozycji, częściowo zalesione,
- na obszarze niezalesionym, wysoczyznowym, lokalnie silnie przewietrzanym, 3) obszarów zurbanizowanych:
- o zabudowie intensywnej, - o zabudowie ekstensywnej,
- o zabudowie niekorzystnie oddziaływującej na środowisko, - tereny zieleni urządzonej- korzystnie wpływającej na klimat.
Elementem modyfikującym miejscowy klimat jest sąsiedztwo lasu. Obecność lasu powoduje obniżanie dobowych i miesięcznych amplitud temperatury powietrza.
Zwarty kompleks ogranicza także siłę wiatrów, które w sąsiedztwie doliny Noteci
mogą być bardzo porywiste. Rodzaj powierzchni, którą tworzą korony drzew w niektórych warunkach może przyczyniać się do większej ilości opadów.
Wilgotniejsze powietrze występuje również w rejonie jezior i podmokłych terenów łąk.
Grunty rolne o wysokim poziomie zalegania wód podziemnych i dobrej przepuszczalności podłoża w okresie letnim są silnie przesuszane, co również odzwierciedla się we właściwościach powietrza.
1.6. Gleby
Gleby występujące na terenie gminy Chodzież są bardzo zróżnicowane.
Różnorodność występujących gleb świadczy o tym, że pokrywę glebową ukształtowały różne procesy glebotwórcze, rzeźba terenu i zróżnicowane warunki wilgotnościowe podłoża.
Na obszarze gminy widoczna jest wyraźna granica pomiędzy zasięgiem gleb organicznych i mineralnych.
W północnej części gminy, w obrębie doliny Noteci, występują głównie gleby hydrogeniczne. Na podłożu o dużej wilgotności przez cały rok , występują gleby torfowisk niskich i przejściowych. W sąsiedztwie starorzeczy występują gleby bagienne. Na wyższych powierzchniach, zalewanych okresowo przez wodę występują gleby murszowe i murszowate. Dolina Noteci zbudowana jest na powierzchni z torfów, gytii i namułów organicznych, na bazie których powstały gleby torfowe, murszowo-torfowe, murszowo-mineralne i murszowate. W sąsiedztwie rzek występują mady i wiele nieużytków wodnych. Gleby te są użytkowane jako użytki zielone średnie, słabe i bardzo słabe. Większe powierzchnie gleb torfowych
występują na zachód od wsi Stróżewo, w rejonie osad Cisze i Papiernia, w rejonie
wsi Rudki na zachód od wsi Podanin, oraz w sąsiedztwie jeziora Słomka.
W sąsiedztwie wyżej wymienionych terenów występują gleby murszowe, powstałe w wyniku przesuszenia torfów wskutek obniżenia poziomu wód gruntowych.
W obrębie wysoczyzny wykształciły się gleby brunatnoziemne i bielicoziemne, występują tu także gleby hydrogeniczne. Największe znaczenie dla rolnictwa mają gleby brunatne wykształcone na piaskach gliniastych i glinach lodowcowych.
Najbardziej żyzne są gleby brunatne właściwe, występujące na płaskich powierzchniach wysoczyznowych. Gleby te zaliczane są do kompleksu glebowo-rolniczego 2 pszennego – klas bonitacyjnych powyżej IV. Większe powierzchnie tych gleb występują na zachód od Nietuszkowa, w rejonie Strzelec i Mirowa oraz na mniejszych powierzchniach w rejonie Podanina, Stróżewa i Stróżewic.
Gleby brunatnoziemne – gleby płowe i gleby brunatne wyługowane występują na powierzchniach wysoczyznowych o większych spadkach terenu, gdzie warstwy
przypowierzchniowe ulegają spiaszczeniu. Największy ich zasięg występuje w południowo-wschodniej części gminy, gdzie warunki geologiczne sprzyjają
powstawaniu takich gleb, gdzie cienka warstwa piasków sandrowych zalega na glinach zwałowych. Gleby płowe występują również w obrębie wysoczyzny morenowej falistej i w sąsiedztwie wzniesień czołowomorenowych. Gleby te są wykorzystywane rolniczo, należą do kompleksu 4 i 5 żytnio-ziemniaczanego bardzo dobrego i dobrego, należą do III i IV klasy bonitacyjnej.
Największy zasięg na terenie gminy zajmują gleby rdzawe wykształcone na piaskach luźnych i słabogliniastych różnego pochodzenia. Swoim zasięgiem obejmują przede wszystkim całą powierzchnię sandrową w zachodniej część gminy.
Powierzchnia ta pokryta jest lasem. Gleby rdzawe najczęściej porośnięte są siedliskami boru suchego, świeżego i wilgotnego. Gleby te występują także w obrębie powierzchni teras nadzalewowych, szczególnie w rejonie Zacharzyna.
Terasa nadzalewowa rzeki Noteci zbudowana jest z drobnoziarnistych piasków rzecznych i namułów organicznych, na których powstały brunatne wyługowane słabo i średnio żyzne. Użytkowane są jako grunty orne lub łąki i pastwiska. Przydatność
rolnicza tych gleb jest mała. Zaliczane są do kompleksu 6 żytniego słabego i 7 żytniego najsłabszego- najczęściej do klasy V i VI. Gleby te występują w obrębie
moren czołowych i wałów wydmowych, w południowo-wschodniej części gminy.
Terasa sandrowa zbudowana jest z piasków różnoziarnistych i żwirów, na których powstały gleby bielicowe i pseudobielicowe. Gleby te najczęściej pokryte są lasami.
Tereny wysoczyzny morenowej zbudowane są na powierzchni z glin zwałowych i miejscami z piasków gliniastych, na których powstały gleby brunatne właściwe,
brunatne wyługowane oraz gleby bielicowe. Są to gleby średnie i dobre, najczęściej III i IV klasy bonitacyjnej, użytkowane jako grunty orne.
U podnóża stromych zboczy, gdzie zachodziły obsunięcia terenu, u podnóża strefy
krawędziowej wysoczyzny wykształciły się gleby deluwialne, na zachód od Studzieńca oraz w obniżeniach pomiędzy wzniesieniami w rejonie Gontyńca.
Na obszarze gminy dominują gleby klasy IV- stanowią 4347ha to jest 46,2% użytków rolnych. Następnie klas V – 2615 ha - 27,80%,
klas VI – 1272 ha - 13,52%, klas III – 1039 ha - 11,04%
klas II – 136 ha - 1,44% powierzchni użytków rolnych.
2. STAN ŚRODOWISKA, W TYM ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI