U w agi o g ó ln e do d z ia łu
1. Klasy bonitacyjne użytków rolnych określają jakość użytków rolnych pod wzglądem przydat
ności do produkcji rolniczej. Klasa I określa najwyższą wartość rolniczą, a klasa IV najniższą.
Grunty orne oraz pastwiska zaliczane do klasy VI z odpowiednim symbolem RZ ( grunty orne ) są to grunty, które ze względu na niską jakość zostały uznane w toku gleboznawczej klasyfikacji gruntów za nie przydatne do upraw i przeznaczone do zalesienia.
2. Dane o gruntach zdewastowanych i zdegradowanych dotyczą gruntów, które utraciły całkowicie wartości użytkowe, lub których wartość użytkowa zmalała w wyniku pogorszenia się warunków przyrod
niczych-lub na skutek zanieczyszczenia środowiska.
Rekulty*racja polega na przywróceniu gruntom wartości użytkowej przez wykonanie właściwych zabiegów technicznych, agrotechnicznych i biologicznych.
Zagospodarowanie zrekultywowanych gruntów polega na wykonaniu zabiegów umożliwiających wykorzysta
nie tych gruntów dla celów gospodarki rolnej, leśnej, wodnej, komunalnej lub innej.
3. Dane o ściekach dotyczą ścieków odprowadzonych do wód powierzchniowych. Jako ścieki wyma
gające oczyszczenia przyjęto ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzone do wód powierzchniowych lecz bez wód chłodniczych. Wody chłodnicze są to ścieki o podwyższonej temperaturze powstałe w wy
niku użycia v*5d do chłodzenia w procesach technologicznych nie wymagające oczyszczenia.
4. Wielkość emisji z poszczególnych źródeł i dla poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń jest określona w oparciu o pomiary lub wyliczana z bilansu surowcowo - paliwowego z zastosowaniem wska
źników emisji zanieczyszczeń dla poszczególnych procesów technologicznnych.
Dane o emisji obejmują zanieczyszczenia wprowadzone do powietrza atmosferycznego w sposób zorgani
z o w a n y ( tzn. za pośrednictwem emitorów - kominów, wyrzutni wentylacyjnych ) lub w sposób nie zor
ganizowany ( z hałd, składowisk, z hal produkcyjnych, itp ).
tene o emisji gazów dotyczą: dwutlenku siarki, tlenku węgla, tlenków azotu, węglowodorów oraz in
nych rodzajów zanieczyszczeń gazowych ( bez dwutlenku węgla ).
Eniaja równoważna jest wyliczona w oparciu o współczynniki toksyczności dotyczące obszarów chronio- j iych i wyrażone jako stosunek dopuszczalnej średniorocznej wartości stężenia dwutlenku siarki i do
rsze żalnej wartości stężenia danego zanieczyszczenia.
>ane o ilości zanieczyszczeń pyłowych i gazowych zatrzymanych obejmują ilość zanieczyszczeń zredu
kowanych w urządzeniach do ochrony powietrza atmosferycznego.
fekaźnik redukcji zanieczyszczeń pyłowych ( gazowych ) wyraża procentowy stosunek ilości zanieczys:- :zeń pyłowych ( gazowych ) zatrzymanych w urządzeniach oczyszczających do ilości wytworzonych za
nieczyszczeń pyłowych ( gazowych ) w charakteryzowanym przedziale czasowym.
Warunki naturalne i ochrona środowiska
Im wartość tego wskaźnika jest bliższa 100 %, tym większy i o wyższej skuteczności działania poten
cjał ochronny (w stosunku do potrzeb), pozostający w dyspozycji źródła zanieczyszczeń (zakładu) i mniejsza jego uciążliwość dla czystości powietrza atmosferycznego. Wyjaśniamy, że stopień reduk
cji gazów uwzględnia emisję CO^ po raz pierwszy, który wymaga oceny ekspertów z Min.OS.ZNiL przed ewentualną prezentacją.
Z uwagi na niepełną porównywalność danych o emisji zanieczyszczeń między kolejnymi latami, wynikające m.in ze zmiany zbiorowości badanych zakładów, zastępowania metod szacunkowych pomiarami, obejmowania przez zakłady kontrolą nowych rodzajów zanieczyszczeń, zmiany w stanach emisji schara
kteryzowano odrębnym wskaźnikiem "zwiększenia (+)"/'zmniejszenie (-)" określonym w warunkach porów
nywalnych z rokiem poprzednim, tj. dla tych samych zakładów i rodzajów zanieczyszczeń obliczonych według tych samych metod.
5. Informacje o odpadach przemysłowych uciążliwych dla środowiska dotyczą w 1985 r. zakładów przemysłowych, które wytworzyły rocznie 5 tys. i więcej ton odpadów, a w latach 1989 i 1990 zakła
dów wytwarzających rocznie co najmniej 1 tys. ton lub posiadających nagromadzone na swoim terenie 1 min ton i więcej odpadów, bez względu na ilość odpadów wytworzonych w ciągu roku.
W związku z wprowadzeniem nowej klasyfikacji odpadów uciążliwych dla środowiska w trybie roz
porządzenia Rady Ministrów z dnia 1986 r. w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian (Dz.U. Nr 7, poz.40) dane z tego zakresu za lata 1989 i 1990 nie są w pełni porównywalne z danymi za 1985 r.
Za odpady przemysłowe uciążliwe dla środowiska uważa się - powstające w procesach produkcyj
nych - stałe i ciekłe substancje oraz przedmioty poużytkowe uciążliwe dla środowiska i nieużytecz
ne bez dodatkowych zabiegów technologicznych. Według takiej kwalifikacji nie są odpadami kopaliny towarzyszące, nakład w gównictwie odkrywkowym, produkty uboczne, substancje znajdujące się w obiegu w procesach produkcyjnych, ścieki oraz pyły emitowane d o atmosfery.
Dane o odpadach przemysłowych nagromadzonych dotyczą ilości odpadów zalegających na terenach zakładów według stanu w końcu roku w wyniku składowania w roku sprawozdawczym i w latach poprzed
nich.
Dane o odpadach wykorzystanych gospodarczo dotyczą ilości odpadów zużytkowanych w zakładach dla własnych celów, sprzedanych, przekazanych nieodpłatnie jako surowce wtórne, a także ilości odpadów wykorzystanych na cele nieprzemysłowe (do niwelacji terenu, posadźania wyrobisk pokopalnia
nych podziemnych, wypełnienia wyrobisk odkrywkowych, niecek, osiadań itp. celów rekultywacyjnych), co wiązało się z ich umiejscowieniem w środowisku.
Przez odpady składowane należy rozumieć ilość odpadów odprowadzonych na naziemne lub podziem
ne wysypiska, hałdy lub stawy osadowe własne lub innych jednostek (np. na wysypiska komunalne), z ogólnej ilości odpadów wytworzonych w roku sprawozdawczym.
Przez zrekultywowane tereny składowania odpadów należy rozumieć tereny, których eksploatacja została zakończona i na których zostały przeprowadzone prace polegające na nadaniu lub przywróceniu
Warunki naturalne i ochrona środowiska
3
im wartości użytkowych poprzez m.in. właściwe ukształtowanie rzeźby terenu, poprawienie właściwości fizycznych i chemicznych, uregulowaniu stosunków wodnych.
6. Dane z zakresu ochrany przyrody i krajobrazu informują o podstawowych formach i przedsię
wzięciach związanych z zachowaniem, restytuowaniem i właściwym wykorzystaniu zasobów oraz obiektów przyrody żywej i nieożywionej, których istnienie leży w interesie publicznym, m.in. ze względu na ich szczególną rolę ekologiczną, rzadkość występowania albo znaczenie naukowe, historyczne, wycho
wawcze, estetyczne lub inne wartości społeczne. Ochrona przyrody i krajobrazu polega na tworzeniu parków narodowych i rezerwatów przyrody, uznanie za pomniki przyrody osobnych tworów przyrody i ich skupień, wprowadzaniu ochrony gatunkowej lasu i zwierząt zagrożonych w swym bycie lub rzadko wystę
pujących, tworzeniu parków krajobrazowych i wyznaczaniu obszarów chronionego krajobrazu.
Park narodowy jest obszarem chronionym o naturalnych wartościach przyrodniczych wyjątkowo cenionych ze względów naukowych, dydaktycznych, społecznych, kulturowych i wychowawczych. Parki narodowe obejmują zwykle większe obszary, mające znaczenie dla nauki i reprezentują określone jed
nostki fizjograficzne kraju, na terenie których ochronie podlega całość przyrody, a realizacja ce
lów tej ochrony i zasad jej prowadzenia następuje z pierwszeństwem przed wszelkimi innymi działa- iniami.
Park krajobrazowy jest przestrzennie wydzielonym obszarem o ściśle określonych granicach, poddanym ochronie ze względu na nieprzeciętne właściwości naturalne środowiska przyrodniczego oraz wysokie walory estetyczne i turystyczne krajobrazu.
Na terenie parku obowiązuje zakaz lokalizacji inwestycji, które powodują degradację walorów środo
wiska przez zanieczyszczenie wody, powietrza i gleby (np. zakłady przemysłowe, fermy hodowlane, ko
palnie podziemne i odkrywkowe). Znaczne ograniczenia wprowadzone są w zakresie prowadzenia robót wodno-melioracyjnych, inwestycji turystycznych, budownictwa i rozbudowy infrastruktury technicznej.
Ograniczenia dotyczące gospodarki rolnej i leśnej sprowadzają się do przestrzegania zasad racjonal
nego prowadzenia tej działalności w sposób nie powodujący degradacji naturalnych walorów przyrod
niczych. Na uwagę zasługuje np. ograniczenie chemizacji środowiska.
Rezerwaty przyrody chronią fragmenty przyrody mało zmienionej przez człowieka.
Nyróżnia się rezerwaty częściowe i ścisłe. W rezerwatach ścisłych chroniona jest przyroda i zakaza- e są wszelkie czynności gospodarcze. W rezerwatach częściowych chronione są tylko niektóre skład- iki przyrody, a czynności gospodarcze są w odpowiedni sposób ograniczone.
Pomnik przyrody jest wyróżniającym się tworem przyrody lub skupiskiem tworów przyrody żywej nieożywionej, o szczególnej wartości pod względem przyrodniczym, naukowym, historycznym, pamiąt- owym lub krajobrazowym.
Lasy ochronne są to obszary leśne, których głównym zadaniem jest zachowanie na danym terenie w jego otoczeniu nie zmienionych stosunków glebowych, wodnych, a także estetyczno-krajobrazowych.
7. Dane o nakładach i efektach rzeczowych inwestycji ochrony środowiska dotyczą : ochrony ód, ochrony powietrza atmosferycznego, unieszkodliwiania i zagospodarowania odpadów przemysłowych
Warunki naturalne i ochrona środowiska________________________________
oraz rekultywacji terenów ich składowania, a ponadto od 1987 r. pozostałych kierunków działalności inwestycyjnej, np. ochrony przed hałasem, inwestycji związanych z ochroną przyrody, budowy urządzeń, laboratoriów i stacji kontrolno - pomiarowych.
Do inwestycji związanych z ochroną wód zalicza się urządzenia do oczyszczania ścieków przemy
słowych, komunalnych, wód opadowych oraz zanieczyszczeń wód kopalnianych odprowadzanych bezpośred
nio d o wód powierzchniowych. Obejmują one : oczyszczalnie ścieków lub ich elementy, urządzenia do rolniczego (leśnego) wykorzystania ścieków, do utylizacji, gromadzenia i transportu wód zasolonych, do gromadzenia ścieków, jak również wyposażenie oczyszczalni ścieków w urządzenia i aparaturę kon
trolno-pomiarową w przypadkach, gdy nie jest ono ujęte w kosztach budowy oczyszczalni ścieków.
Do inwestycji związanych z ochroną powietrza atmosferycznego zalicza się instalacje z zasto
sowaniem reakcji przemian chemicznych do substancji mniej uciążliwych dla środowiska wraz z komple
tnym wyposażeniem i zespołem koniecznych urządzeń pomocniczych zapewniających prawidłową ich eks
ploatację.
Do inwestycji związanych z unieszkodliwieni en i zagospodarowaniem odpadów zalicza się : gos
podarcze wykorzystanie odpadów, tj. metody i sposoby, w wyniku których następuje waraźna redukcja ilościowa odpadów wytwarzanych bądź nagromadzonych na składowiskach, n p . ’wykorzystanie odpadów do budowy nasypów drogowych, kolejowych, do posadzania wyrobisk kopalnianych oraz wykorzystanie i przeróbkę odpadów przez zakłady przemysłowe.
Do inwestycji związanych z gospodarką wodną zaliczono : ujęcia służące do poboru wody po
wierzchniowej, podziemnej i kopalnianej, łącznie z urządzeniami uzdatniającymi i odprowadzającymi wodę do zakładu lub budynków mieszkalnych, zbiorniki wodne retencyjne, regulacje rzek, zabudowę potoków górskich, obwał cwania przeciwpowodziowe, stacje pomp na zawałach i na obszarach depresyj
nych.
Kary pieniężne za naruszenie wymagań ochrony środowiska są formą odpowiedzialności za naru
szanie przepisów i wymierzane są za :
- odprowadzanie ścieków nie odpowiadających wymaganym warunkom,
- wprowadzanie do powietrza atmosferycznego zanieczyszczeń o przekroczonych normach, - przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu,
- zniszczenie terenów zieleni, - usuwanie drzew,
- gromadzenie odpadów w miejscach nie przeznaczonych na ten cel.
Fundusze ekologiczne są to fundusze tworzone z opłat za gospodarcze korzystanie ze środowis
ka i wprowadzanie w nim zmian oraz kar za nieprzestrzeganie wymagań ochrony środowiska, a także innych ustalonych przez terenowe organa administracji państwowej.
Środki funduszów przeznaczone są na finansowanie w całości lub w części działalności związanej z ochroną środowiska i gospodarką wodną.
Warunki naturalne i ochrona środowiska
5
TABL. 1 ( 1 ) . POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE WOJEWÓDZTWA
WYSZCZEGÓLNIENIE Miasto, gmina W stopniach
i minutach W km
Najdalsze wysunięcia granicy województwa:
na północ ( szerokość geograficzna
m.Chełmek 50*08' X
na południe ( szerokość geograficzna
gm.Rajcza 49*24' X
na zachód ( szerokość geograficzna
wschodnia od Greenwich ) ... gm. Haźlach 18*35' X
na wschód ( szerokość geograficzna
wschodnia od Greenwich ) ... gm.Lanckorona 19*50' X
Rozciągłość :
z południa na północ ... X 0*44' 84
X 1*15' 89
Ź r ó d ł o : dane Wojewódzkiego Biura Geodezji i Kartografii
TABL. 2 ( 2 ) . POWIERZCWJIA I GRANICE WOJEWÓDZTWA
WYSZCZEGÓLNIENIE Jednostka miary W liczbach
bezwzględnych W odsetkach
Powierzchnia ... ^ 2 km 3704 X
km 424 100,0
z województwami s
katowickim ... km 160 37,7
krakowskim ... km 84 19,8
nowosądeckim ... km 30 7,0
km 150 35,5
Na 1000 km2 przypada g r a n i c ... km 114 X
Ź r ó d ł o : dane Wojewódzkiego Biura Geodezji i Kartografii
Warunki naturalne i ochrona środowiska TABL. 3 ( 3 ) . WIĘKSZE RZEKI
Powierzchnia dorze
cza w km2 Długość rzeki w km
NAZWA RZEKI Recypient3^
ogółem
w tym na terenie wo
jewództwa bielskiego
ogółem
w tym na terenie wo
jewództwa bielskiego
Wisła ... ... H. Bałtyckie 194424 X 1047 110
Wisła 139 118 29 26
Brennica ... Wisła 89 89 17 17
Knajka ... Wisła 76 76 20 20
Wapienica ... Wisła 201 201 26 26
Wapienica 201 201 26 26
Soła ... Wisła 1391 1391 89 89
Koszarawa ... Soła 258 258 30 30
Łękawica ... . Soła 101 101 17 17
Soła 102 102 22 22
Skawa ... Wisła 1160 1160 96 96
Skawica ... Skawa 147 147 24 24
Stryszawka ... Skawa 140 140 16 16
Wieprzówka ... Skawa 155 155 28 28
a/ Rzeka lub zbiornik wodny, do którego uchodzi dopływ.
TABL. 4 ( 4 ). WięKSZE ZBIORNIKI WODNE
NAZWA ZBIORNIKA Miasta, gminy Powierzchnia w ha
Maksymalna głębokość
w m
Wzniesienie nad poziom morza w m
Tresna ... m .Żywiec Łodygowice Czernichów
1000 37,0 345
Czernichów 380 38,2 322
Porąbka
m.Wisła
35 6,5
Wisła - Czarne ... 36 36,5 533
m . Bielsko-Biała 24 22,0 478
Warunki naturalne i ochrona środowiska
7
TABL. 5 ( 5 ) . TEMPERATURY POWIE71RZA, OPADY, ŚREDNIA PRĘDKOŚĆ WIATRU I ZACHMURZENIE ZANOTOWANE W STACJI METEOROLOGICZNEJ W ALEKSANDROWICACH W 1993 R.
MIESIĄCE
Temperatury powietrza w stop
niach Celsjusza
Sumy opadów w mm
Średnia prędkość wiatru w m/s
Średnie zachmu
rzenie w stop
niach3/
średnie
skrajne amplitu
dy tem
peratur skrajnych
max±-mum mini
mum
0,9 13,9 -22,1 36,0 40,9 6,8 4,7
I I ... -1,7 10,5 -13,9 24,4 42,6 3,5 4,6
III ... 1,4 17,5 -13,7 31,2 75,3 4,3 5,5
I V ... 7,8 24,1 -6,2 30,3 36,5 3,9 3,8
15,1 25,0 4,8 20,2 57,2 3.3 4,0
V I ... 15,0 27,8 5,8 22,0 124,7 3,8 5,1
VII ... 16,4 29,3 4,3 25,0 106,3 4,1 5,1
VIII ... 16,9 31,0 3,7 27,3 75,5 3,0 4,3
I X ... 13,1 26,2 1,2 25,0 66,5 4,0 4,2
9,6 23,2 -4,0 27,2 43,6 3,7 5,2
X I ... -0,2 14,6 -13,9 28,6 29,6 2,0 5,9
XII ... 2,7 9,9 9,8 19,7 39,7 6,4 6,4
a/ Stopnie : 0 - niebo bez chmur, 8 - niebo całkowicie pokryte chmurami.
Ź r ó d ł o : dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
TABL. 6 ( 6 ) . NIEKTÓRE ZJAWISKA ATMOSFERYCZNE ZANOTOWANE W STACJI METEOROLOGICZNEJ W ALEKSAN- DROWICACH W 1993 R.
MIESIĄCE
Dni ze zjawiskami meteorologicznymi
deszcz śnieg grad mgła burza pokrywa
śnieżna
12 8 3 1 14
I I ... 5 15 - 6 - 21
III ... 8 13 - 6 - 21
I V ... ... 9 2 - - 1 5
15 - - 2 6
-V I ... 20 - 1 4 9
-V I I ... 16 - - 1 8
-V I I I ... 13 - - 2 2
-I X ... 13 - - 2 2
-14 - - 12 -
-X I ... 10 8 - 6 - 14
X I I ... ] 15 14 - 6 - 11
Ź r ó d ł o : dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
TAEL. 7 ( 7 ) . STAN EWIDENCYJNY I ZMIANY W KIERUNKU WYKORZYSTANIA POWIERZCIWI WOJEWÓDZTWA
1985 1990 1992
POWIERZCHNIA
Ź r ó d ł o : dane Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa.
TABl.. 8 ( 8 ) . GRUNTY ROLNE I LEŚNE WYLECZONE NA CELE NIEROLNICZE I NIELEŚNE
WYSZCZEGÓLNIENIE
1985 1990 1992 1993
w hektarach Ubytki (-) lub przyrost (+) użytków rolnych w stosunku do
roku poprzedniego według ewidencji geodezyjnej ... -427 -291 -294 -104 Grunty rolne i leśne wyłączone w trybie obowiązujących
przepisów prawnych o ochronie gruntów ... 117 68 63 118 Grunty rolne ... 105 67 59 117
105 67 59 117
według klas bonitacyjnych ... 105 67 59 117 I III ... 26 20 21 22 IV - V ... 72 35 27 67 VI - VI RZ i PsZ ... 7 12 11 28
grunty leśne wyłączone na cele nieleśne3^ ... 12 1 4 1
Kierunki wyłączenia gruntów rolnych i leśnych :
3 2 6
-5 15 2 14
45 32 34 81
11 3 2 11
pod zbiorniki i urządzenia wodne ... 33 - -
-pod zalesienia i zadrzewienia.... ... 9 3 4 1
11 13 15 11
a/ Publiczne i prywatne.
Warunki naturalne i ochrona środowiska
9
TABL. 9 ( 9 ) . KOMUNALNE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW ORAZ ŚCIEKI ODPROWADZONE KANALIZACJĄ MIEJSKĄ
WYSZCZEGÓLNIENIE 1985 1990 1992 1993
Liczba oczyszczalni ... 11 12 13 13
mechanicznych ... 2 2 3 2
mechaniczno - biologicznych .... 9 10 10 11
18 18 18 18
obsługiwane przez oczyszczalnie
ścieków ... 9 20 io 11
m e ch a ni c zne... ... 3 3 3 1
mechaniczno - biologiczne ... 6 7 7 10
nie obsługiwane przez oczyszczal
nie ś c i e k ó w ... 9 8 8 7
Ścieki odprowadzone siecią kanali
zacji miejskiej w hm^ ... 52,4 46,4 39,5 36,0
oczyszczane a/ ... 38,4 36,0 25,8 21,5
mechanicznie ... 20,0 18,6 13,5 6,5
mechaniczno - biologicznie .. 18,4 17,4 12,3 15,0
14,0 10,4 13,7 14,5
a/ W oczyszczalniach zakładów przemysłowych i jednostek gospodarki komunalnej.
TABL. 10 ( 10 ). OCENA SANITARNA WODY POBIERANEJ PRZEZ LUDNOŚĆ
WYSZCZEÓfjNIENIE
Miasta Wieś
ocena wody w % obiektów skontrolowanych
ocena wody w % obiektów skontrolowanych
niepewna zła niepewna zła
Wodociągi : publiczne ... 1985
_ _
16,7 -L1990 - - -
-1992 - _ -
-1993 - - -
-z a k ł a d o w e ... 1985 14,3 _ 18,8 _
1990 - - - _
1992 - - -
-1993 - - -
-6,3 2,4 21,2 4,9
1990 - 10,0 - 4,8
1992 - 9,5 - 5,6
1993 - 13,3 - 4,4
_ 24,0 3,8 34,6
1990 - 20,0 0,1 4,3
1992 - 11,1 - 5,6
1993 - 22,2 -
-_ 100,0 20,0 40,0
1990 - 100,0 0,1 33,3
1992 - 100,0 - 33,3
1993 - 100,0 - 35,0
przydo m o w e ... 1985 11,4 49,7 3,7 55,6
1990 - 50,2 - 55,1
1992 - 34,9 _ 44,9
1993 - 40,8 - 40,8
¿ r ó d ł o : dane Min.Zdrowia i Opieki Społecznej.
Warunki naturalne i ochrona środowiska
TABL. 11 ( 11 ). GRUimr ZDEWASTOWANE I ZDEGRADOWANE ORAZ ICH REKULTYWACJA I ZAGOSPODAROWANIE
WYSZCZEGÓLNIENIE
1985 1990 1992 1993
w hektarach
Grunty zdewastowane i zdegradowane3^
wymagające rekultywacji i
zagospo-858 688 657 525
Grunty zrekultywowane*5^ ... 32 26 21 155
w tym przeznaczone na cele
rolnicze ... 4 26 18 34
Grunty zagospodarowane*3^ ... 31 5 6 83
w tym przeznaczone na cele
4 5 3 1
a/ Zarejestrowane w oparciu o kryteria określone w Ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 26 III 1982 r. ( Dz.U. Nr 11, poz. 79 ). b/ W ciągu roku.
Ź r ó d ł o : dane Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.
TABL. 12 ( 12 ). PODĆK WODY NA POTRZEBY GOSPODARKI NARODOWEJ
WYSZCZEGÓLNIENIE
1985 1990 1992 1993
w hektometrach sześciennych w odsetkach
O G Ó Ł E M ... 277,0 280,9 243,5 242,3 100,0
na cele :
Produkcyjne ( poza rolnictwem i leśnictwem ) z ujęć
włas-103,1 8 2,2 62,6 47,3 19,5
w tym wody :
powierzchniowe ... 99,6 79,6 60,3 44,6 18,4
3,5 2,6 2,3 2,6 1,1
Rolnictwa i leśnictwa3^ ... 85,6 100,0 91,8 109,5 45,2
88,3 98,7 89,1 85,5 35,3
wody : powierzchniowe ... 74,0 92,4 80,9 77,3 31,9
14,3 6,3 8.2 8,2 3.4
a/ Wody powierzchniowe (bez ścieków) użyte do nawadniania gruntów i eksploatacji stawów rybnych- bez poboru wody na zaopatrzenie ludności wsi i potrzeby hodowli zwierząt gospodarskich. b/ Pobór wody na ujęciach, przed wtłoczeniem do sieci.
Warunki naturalne i ochrona środowiska
11
TAEL. 13 ( 13 ). ŚCIEKI PRZEMYSŁOWE I KOHUNiLNE ODPROWADZONE 1» PCWLHiZClKIOWYCH
WYSZCZEGÓLNIENIE
1985 1990 1992 1993
w hektometrach sześciennych w odsetkach
O G Ó Ł E M ... 145,0 113,9 93,2 75,3 100,0
odprowadzone :
bezpośrednio z zakładów
przemysłowych ... 92,6 67,5 53,7 39,3 52,2
w tym wody chłodnicze
(umownie czyste) . 48,2 36,9 31,4 18,0 23,9
siecią kanalizacji miej
skiej ... 52,4 46,4 39,5 36,0 47,8
Ścieki wymagające oczyszczania 96,8 77,0 61,9 57,3 76,1
o c z y s z c z a n e ...a/ 77,6 64,2 45,4 40,3 53,5
mechanicznie ... 45,1 36,5 26,1 16,6 22,0
chemicznie ... 10,1 6,5 3,8 5,3 7,0
22,4 21,2 15,5 18,4 24,5
n i e o c z y s z c z a n e ... 19,2 12,8 16,5 17,0 22,6
odprowadzone : bezpośrednio z za
kładów przemy
słowych ... 5,2 2,4 2,8 2,6 3,5
siecią kanalizacji
miejskiej ... | 14,0 10,4 13,7 14,4 19,1
a/ W oczyszczalniach zakładów przemysłowych i jednostek gospodarki komunalnej.
TABL. 14 ( 14 ). WYPOSAŻENIE ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH I GOSPODARKI CIEPLNEJ W PODSTAWOWE URZĄDZENIA DO REDUKCJI ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO
Stćin w dniu 31 XII
URZĄDZENIA
Ogółem
Skuteczność
niska średnia wysoka
1985 1993 1985 1993 1985 1993 1985 1993
Cyklony ... 141 152 29 53 78 56 34 43
Multicyklony .... 22 39 7 13 4 7 11 19
Filtry tkaninowe. 114 86 28 37 41 24 45 25
Elektrofiltry ... 17 13 11 - 5 6 8
Urządzenia mokre. 182 177 69 72 77 30 36 75
92 114 X X X X X X
Warunki naturalne i ochrona środowiska
TAEL. 15 ( 15 ).EMISJA I REDUKCJA PRZEMYSŁOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA ATMDSFERYCZNBGO
WYSZCZEGÓLNIENIE 1985 1990 1992
Zakłady a/ szczególnie uciążliwe dla czystości powietrza atmosferycznego (stan w dniu 31 XII)...
w tym wyposażone w urządzenia do redukcji zanieczyszczeń:
pyłowych.
gazowych.
w tym posiadające zagospodarowaną sferę ochronną...
w tym nie posiadające:
określonej emisji dopuszczalnej, wyników pomiarów emisji
pyłów., gazów.,
wyników pomiarów imis ji .
Ełnisja zanieczyszczeń powietrza atmosfe
rycznego w tys. t ...
równowaga pyłów i gazów (wyrażona SO2) rzeczywista:
pyłów...
gazów
w tym: dwutlenek siarki.
tlenek węgla....
tlenek azotu...
węglowodory...
Zanieczyszczenia zatrzymane w urządze
niach d o redukcji w tys. ton:
pyłowe.
Stopień redukcji wytworzonych zanie
czyszczeń w %
pyłowych...
gazowych...
Zwiększenie (+ ) lub zmniejszenie ( - ) zanieczyszczeń17/ w tys. ton
pyłcwych.
gazowych.
w tym dwutlenek sirki.
15
a/ Zakłady «nitujące pyły, gazy lub równocześnie pyły i gazy. b/ W warunkach porównywalnych z rokiem poprzednim, tj. dla tych samych zakładów i rodzajów zanieczyszczeń obliczonych według tych samych metod.
Warunki naturalne i ochrona środowiska
13
TABL. 16 ( 16 ). ODPADY PRZEMYSŁOWE UCIĄŻLIWE DLA ŚRODOWISKA
WYSZCZEGÓLNIENIE 1985 1990 1992 1993
Odpady nagromadzone na terenach za
kładów ( stan w końcu roku ) w
tys. ton ... 9739,8 9542,6 9865,3 9926,4
w tym :
popioły lotne i żużle z elektrow
ni i elektrociepłowni zawodo
wej, przemysłowej i cieplnej
oraz pyły mineralne ... 2093,0 2629,0 2229,0 2250,4
wapno pokarbidowe ... 3375,7 3794,7 4490,5 4518,3
odpady górnicze ( w tym skalne ) z kopalni oraz zakładów
prze-4054,5 2999,5 3039,2 3051,1
Odpady wytworzone w ciągu roku w tys.
t o n ... ... 934,5 718,4 534,5 499,5
wykorzystane gospodarczo... 570,1 447,1 359,4 326,4
unieszkodliwiona ... 0,5 0,4 7,5 3,5
363,9 270,9 167,6 169,6
w tym na wysypiskach :
63,4 121,9 122,4
komunalnych ... 17,7 10,8 19,4
Odpady wykorzystane gospodarczo z na
gromadzonych do 1 stycznia roku
279,1 98,3 58,4
Powierzchnia terenów składowania od
padów*3/ w ha :
nie zrekultywowanych ( stan w koń
cu roku ) ... ... 81,0 43,8 91,1 100,2
zrekultywowanych w ciągu roku .... 7,3 6,1 3,3 1.5
a/ Na terenach własnych zakładów i terenach obcych. b/ Składowisk, hałd, wysypisk i stawów osadowych.
Warunki naturalne TAIŁ. 17 ( 17 ). MIASTA O DUŻEJ SKALI ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA W 1993 R.
Ścieki przemysłowe i komunalne wymagające oczyszczenia odpro
wadzone do wód powierzchniowych9' ogółem
na 1 km w dam^
oczyszczane w tym biologicznie w hektometrach sześciennych
OGÓ 1. | O G Ó Ł E M ... | 57300| 15,5 | 40,3 | 18,4| 17,0
w tym MIASTA O DUŻEJ
2. J R A Z E M ... 54900 93,8 38,2 17,2 16,7
3. Bielsko - Biała ... 19800 158,4 12,4 6,8 7,4
4. 2500 250,0 2,5 2,3
-5. 1200 150,0 1,2
6. Cieszyn ... 3000 103,4 0,3 0,1 2,7
7. Kalwaria Zebrzydowska ... 100 16,7 0,0 0,0 0,1
8. Kęty ... 2300 100,0 2,3 1,1 0,0
9. Maków Podhalański ... 300 15,0 0,2 0,2 0,1
10. Oświęcim ... 14400 480,0 10,9 0,5 3,5
11. Skoczów ... 1400 140,0 1,4 1,3 0,0
12. Strumień ... 100 16,7 0,1 0,1
-13. Sucha Beskidzka ... 200 7,4 0,1 0,1 0,1
14. 100 2,6 0,1 0,1 0,0
15. Ustroń ... 1000 16,9 1,0 1,0
-16. Wadowice ... 1500 136,4 1,4 - 0,1
17. 300 2,7 0,3 0,3
-18. 100 8,3 - - 0,1
19. 6600 132,0 5,2 3,3 1,4
a/ Bez wód chłodniczych.
15 i ochrona środowiska
Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego przez
zakłady przemysłowe i gospodarki cieplnej Odpady przemysłowe uciążliwe dla środowis
emisja zanieczyszczeń zanieczysz
czenia pyło ka nagromadzone na te
renach zakładów l ofan u trwinl rnlni )
gazów we zatrzyma Lp.
pyłów
ogółem w tym dwutle -nek siarki i gazów
na 1 km^
ne w urzą
dzeniach do redukcji w tysiącach ton/rok w t/r w %
w tys.ton na 1 km^
w tys.ton
LEM
8,0 26,0 15,0 9,2 96,2 9926,4 2,7 1.
SKALI ZAGROŻĘ 7.1
NIA ŚRODOWISK 23,6
A
14,4 52,5 96,6 7899,5 13,5 2.
1,7 10,0 6,1 93,6 98,4 - - 3.
0,6 1,1 0,6 170,0 75,3 1,5 0.2 4.
0,1 0,6 0,2 87,5 44,4 - - 5.
0,1 1,3 1,0 48,3 93,5 - - 6.
- - - 7.
0,3 0,8 0,2 47,8 72,8 12,6 0,5 8.
- - - - - - - 9.
2,6 7,0 5,0 320,0 97,0 6823,1 227,4 10.
0,2 0,6 0,3 80,0 95,4 - - 11.
- - - 12.
- - - 13.
- - - 14.
0 0 - - 90,5 - - 15.
0,1 0,2 0,1 27,3 79,9 - - 16.
- - - 1062,3 9,7 17.
- - - 18.
1,4 2,0 0,9 68,0 52,8 _ - 19.
Warunki naturalne i ochrona środowiska TABL. 18 ( 18 ) - ODPADY KDMWJALNE W 1993 R.
WYSZCZEGÓLNIENIE Jednostka
miary Odpady w ciągu roku
dam3 732
dam3 419
dam3 136
dam3 57
t 4573
Unieszkodliwione w kompostowniach ...
TABL. 19 ( 19 ). WYSYPISKA KOMUNALNE W 1993 R.
t 37
WYSZCZEGÓLNIENIE Jednostka
miary Wysypiska
zorgani zowane
szt 17
ha 51
Zrekultywowane w ciągu r o k u ... ha 14 TABL. 20 ( 20 )- OCENA SANITARNA STAŁYCH WYSYPISK, WYLEWISK KOMUNALNYCH ZORGANIZOWANYCH WEDŁUG
SŁUŻB PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI SANITARNEJ W 1993 R.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Obiekty w ewidencji ( stan w dniu 31 XII ) w tym skontrolowane ogółem
o złym stanie sanitarnym
TABL. 21 ( 21 ). IMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIEIKZA W MIASTACH LICZĄCYCH 100 TYS. I WięCEJ LUDNOŚCI W 1993 R.
Liczba Opad pyłu (t/km rok) lub stężenie(ug/m )2 3 MIASTO
(RODZAJE ZANIECZYSZCZEŃ ) stano
wisk pomia
rowych pomia
rów jednos
tkowych
średnioroczne jednos
tkowe maksy
malne minimalne średnie raaksymaJre Bielsko - Biała
1 62 0,013 0,013 0,013 0,060
Chrom (pomiar miesięczny) ... 2 24 0,016 0,016 0,017 0,067
Dwutlenek azotu (pomiar dobowy) .. 3 448 29 35 42 159
Dwutlenek siarki (pomiar dobowy) . 3 498 8 23 38 214
Kadm (pomiar dobowy) ... 1 62 0,004 0,004 0,004 0,021
1 56 2,229 2,229 2,229 10,120
Miedź (pomiar miesięczny) ... 34 0,145 0,176 0,209 0,950
1 12 0,040 0,040 0,040 0,097
Ołów (pomiar dobowy) ... 1 62 0,180 0,180 0,180 0,767
Ołów (pomiar miesięczny) ... 34 0,150 0,187 0,233 0,611
Pył zawieszony (pomiar dobowy) .... 4 558 30 72 166 452
Substancje smołowe (pomiar dobowy) 1 62 11,5 11,5 11,5 57,0
Żelazo (pomiar miesięczny) ... 2 22 0,917 0,958 1,000 2,000
Opad pyłu (pomiar miesięczny) .... 9 108 63 92 148 44
Ź r ó d ł o : dane Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
17
_______________ ________________Warunki naturalne i ochrona środowiska______________________
TABL. 22 ( 22 ) .POWIERZCHNIA O SZCZEGÓLNYCH WALORACH PRZYRODNICZYCH PRAWNIE C31RONIONYCI
KATEGORIE OCHRONNOSCI
1985 1990 1992 1993
w tysiącach hektarów w od
setkach w % powierz
chni ge
ograficz
nej woje
wództwa na 1 miesz
kańca
O G Ó Ł E M ... 2,2 38,1 38,1 38,1 100,0 10,3 418
Parki narodowe... 1,3 1,3 1,3 1,3 3,4 0,4 14
Rezerwaty... 0,9 0,9 0,9 0,9 2,4 0,2 10
Parki k rajobrazowe^... . 35,9 35,9 35,9 94,2 9,7 394
a/ Część rezerwatów przyrody zlokalizowanych na terenie parków krajobrazowych i obszarów chro
nionego krajobrazu została policzona dwukrotnie, b/ Bez strefy ochronnej.
TAHL. 23 ( 23 ). BABIOGÓRSKI PARK NARODOWY Stan w dniu 31 XII
Ż r 6 d ł o : Dane Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.
TABL. 24 ( 24). PftRKI KFWDBBflZOKEi“7' W 1993 R.
Stan w dniu 31 XII
Powierzchnia w hektarach
PARKI KRAJOBRAZOWE
w tym
ogółem lasy
użytki rolne razem w tym
ochronne
wody
O G Ó Ł E M ... 35870 29415 21790 5375 185
Żywiecki Park Krajobrazowy 35870 29415 21790 5375 185
a/ Bez strefy ochronnej.
Warunki naturalne i ochrona środowiska TABL. 25 ( 25 ).REZERWATY PRZYRODY
Stan w dniu 31 XII
Obiekty Powierzchnia w ha
1993 1993
REZERWATY 1985 1990 1992
ogółemw tym ścisłe
1985 1990 1992
ogółemw tym ścisłe
O G Ó Ł E M ... 18 18 18 18 3 945 947 947 947 36
K rajobrazowe... 4 - - - - 471 - - -
-11 15 15 15 1 448 919 919 919 26
2 2 2 2 2 10 10 10 10 10
1 l 1 i - 18 18 18 18
-Ź r ó d ł o : dane Ministerstwa Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych.
TABL.26 ( 26 ). POMNIKI PRZYRODY Stan w dniu 31 XII
WASZCZEGÓLNIENIE 1985 1990 1992 1993
O G Ó Ł E M ... 294 308 327 399
Pojedyncze drzewa ... 176 183 199 244
Grupy d r z e w ... 91 98 100 110
6 6 7 9
4 4 4 4
Skałki, groty, jaskinie ... 17 17 17 32
Ź r ó d ł o : dane Ministerstwa Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych.
TABL. 27 ( 27 ). POWIERZCHNIA I KATEGORIE LASÓW OCHRONNYCH3^
KATEGORIE LASÓW
1985 1990 1992 1993
w hektarach
O G Ó Ł E M ... 78790 84101 83912 84021
1571 3489 3489 3464
54776 65726 65238 68617
Strefy górnej granicy występowania
58 _ _ _
Uzdrowiskowo - klimatyczne ... 529 1662 1662
-Masowego wypoczynku ludności ... 6128 6358 6256 5562
Strefy zieleni wysokiej ... 2676 - -
-288 191 191 191
Lasy znajdujące się wyłącznie w stre
fach szkodliwego oddziaływania
12764 6675 6590 5647
Najwyższej jakości hodowlanej ostoje
zwierzyny... - - 486 326
- - - 214
a/ Pod zarządem Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej - według siedziby nadleś
nictwa .
Warunki naturalne i ochrona środowiska
19
TABL. 28 ( 28 ).NAKŁADY INWESTYCYJNE NA OCHRONĘ ŚRODOWISKA I GOSPODARKĘ WODNĄ (ceny bieżące)
WYSZCZEGÓLNIENIE 1985 1990 1992 1993
w milionach złotych OCHRONA ŚRODCWISKA
O G Ó Ł E M ... 1367 104645 326000 451842 w % nakładów inwestycyjnych na
gospo-_ _
9,8Ochrona wód ... 1033 54249 200100 402935
w tym komunalne oczyszczalnie ścieków.. 791 25592 161500 312846
Ochrona powietrza atmosferycznego... 297 17786 95300 42530
37 30600 6377
GOSPODARKA WODNA
O G Ó L E M ... 2441 102903 324500 457631 w % nakładów inwestycyjnych na
gospo-8 9,9
Ujęcia i odprowadzenia wody... 936 8967 115900 167237
Zbiorniki i stopnie wodne... 568 67712 190300 289664
Regulacja i zabudowa rzek i potoków... - 26224 14800 730
Obwałowania przeciwpowodziowe i stacje
937
_
3500_
TABL.29 ( 29 ). EFEKTY RZfc£ZOWE UZYSKANE W WYNIKU PRZEKAZANIA D O UŻYTKU INWESTYCJI OCHRONY ŚRODO