Projekt Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Podkarpackiego poddany został ewaluacji przez zewnętrznych ekspertów. Dokument przeanalizowany został pod kątem wypełnienia kryteriów:
trafności, spójności, skuteczności i efektywności.
Ewaluatorzy bardzo wysoko ocenili projekt RSI WP jako dokument umożliwiający konsekwentne budowanie systemu innowacji. Strategia wypełnia kryteria ex ante funduszy europejskich, otwierając tym samym możliwość wydatkowania środków europejskich w regionie. Wskazano ponadto, że RSI WP nie tylko identyfikuje problemy i wyzwania województwa, ale również precyzyjnie wskazuje kierunki rozwoju mające służyć podniesieniu poziomu innowacyjności i konkurencyjności regionu.
Eksperci zwrócili również uwagę na pozytywną reakcję interesariuszy na projekt dokumentu poddawany konsultacjom, w tym w szczególności mapowanie systemu innowacji. Dzięki precyzyjnemu określeniu roli poszczególnych podmiotów, tworzących regionalny system innowacji, ich pozycja w systemie jest bardziej czytelna.
Autorzy raportu podkreślili także, że zrealizowane zostały zamierzenia dotyczące stworzenia programu rozwoju gospodarczego województwa. Regionalna Strategia Innowacji stanowi
rozbudowany plan wzmacniania konkurencyjności gospodarki opartej na bazie innowacyjności, ale z uwzględnieniem również sektorów tradycyjnych.
Przeprowadzenie ewaluacji ex-ante umożliwiło sformułowanie wniosków i rekomendacji, dotyczących m.in. wprowadzenia stosownych modyfikacji lub uzupełnień w dokumencie, których celem jest podniesienie jakości Strategii. Zebrane zostały one w tabeli poniżej. Przy każdej
rekomendacji zawarte zostało odniesienie, w jaki sposób została ona wprowadzona do ostatecznej wersji RSI WP.
230 Rozdział opracowany na podstawie raportu z badania pn. „Ewaluacja ex ante projektu Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Podkarpackiego na lata 2021-2030” opracowanego przez zespół pod kierownictwem dra hab.
W. Dziemianowicza, prof. UW, por. W. Dziemianowicz, M. Cybulska, D. Bafeltowski, Goliński J., Płaczek D., Tomczak N., Turosz S., Ewaluacja ex ante projektu Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Podkarpackiego na lata 2021-2030, Warszawa 2021
Tabela 20. Wnioski i rekomendacje z przeprowadzonej ewaluacji ex ante wraz z odniesieniem
Lp. Wniosek Rekomendacja ewaluatora Fragment
projektu RSI WP,
1. Regionalna Strategia Innowacji generalnie trafnie odpowiada na wyzwania i potrzeby obszaru województwa podkarpackiego związane stricte z
innowacyjnością, choć zauważalne są pewne braki, także w zakresie ogólnych zagadnień ekonomiczno-społecznych, mogących mieć przynajmniej pośredni wpływ na obszar innowacyjności.
uzupełnienie NGO zostały uwzględnione jako ważny element systemu innowacji wchodzący w skład sektora
społeczeństwa (tj. stowarzyszenia i fundacje). W celu uniknięcia nieporozumień w ostatecznej wersji dokumentu zostało doprecyzowane pojęcie stowarzyszeń i fundacji
rozumianych w tym dokumencie jako organizacje pozarządowe.
Dodatkowo zostaną one uwzględnione w działaniu dedykowanemu wzmacnianiu współpracy w ramach systemu innowacji.
Część kierunkowa strategii zostanie uzupełniona o obszar związany z rozwojem współpracy
międzyregionalnej.
2. Diagnoza regionalnego systemu innowacji trafnie definiuje potrzeby i wyzwania regionu związane z innowacyjnością.
- Nie wymaga odniesienia
Lp. Wniosek Rekomendacja ewaluatora Fragment
Zidentyfikowane braki w treści diagnozy nie wpisują się bezpośrednio w gospodarczy charakter Strategii.
systemu innowacji
3. Cele operacyjne spełniają część kryteriów SMART, ale brakuje im pełnej precyzji i podstaw do określenia możliwości pełnej
Wizja, misja i cele strategiczne RSI
modyfikacja Nazwy celów zostały
zmodyfikowane tak, by precyzyjniej wskazywały oczekiwany stan docelowy. Dodatkowo dodany został syntetyczny opis dotyczący zakresu poszczególnych celów
uzupełnienie System monitorowania został uzupełniony o oczekiwane trendy zmian dla poszczególnych
wskaźników.
4. Cel główny i cele strategiczne są realne do osiągnięcia, choć należy mieć na uwadze efektywność wdrażania
Wizja, misja i cele strategiczne RSI WP
modyfikacja Nazwy celów zostały
zmodyfikowane tak, by precyzyjniej wskazywały oczekiwany stan docelowy.
Rozważenie analizy i oceny dotychczas stosowanych międzynarodowych praktyk
identyfikacja, analiza i ocena
Ze względu na czas konieczny do przeprowadzenia takich analiz, ich ewentualne przeprowadzenie
Lp. Wniosek Rekomendacja ewaluatora Fragment
będzie możliwe na etapie wdrażania RSI WP.
5. Działania realizacyjne wskazane w projekcie RSI WP umożliwią rozwój systemu innowacji, choć wśród obecnych kierunków rozwoju można znaleźć pole do uzupełnień, które mogą helisę, tj. samorząd i organizacje pozarządowe.
część Rozdziału 7.
Wizja, misja i cele strategiczne RSI WP
uzupełnienie Działania realizacyjne w obszarze wzmacniania systemu innowacji zostały uzupełnione o brakujące elementy helisy.
6. System realizacji RSI WP w wymiarze instytucjonalnym jest bardzo rozbudowany i znacząco dookreślony (grupy podmiotów a nawet pojedyncze podmioty mają przypisane działania
wynikające z celów). Jednak mało uwypuklona jest idea podejścia do inteligentnych specjalizacji rozwinięcie rysunku 35 o wskazanie
inteligentnych specjalizacji;
➢ konsekwentnie dodanie IS w opisie podmiotów rozdz. 8.1., a także w specjalizacji regionu. W wyniku rekomendacji aspekt ten został uwypuklony zarówno na schemacie prezentującym budowę
podkarpackiego systemu innowacji, jak również w matrycy działań planowanych do realizacji w ramach RSI WP. realizacji PPO zostały przeniesione
Lp. Wniosek Rekomendacja ewaluatora Fragment wydaje się modelowy, jednak sukces opisanego procesu będzie w dużej mierze zależał od
efektywności „nowego otwarcia”
PRI i przełożenia działań tego ciała na realny kształt
instrumentów wdrażających RSI
➢ wprowadzenie w rozdz.
8.3. zapisów mówiących o zasadach realizacji PPO i jego przełożeniu na instrumenty wdrażania RSI WP.
Ponadto warto byłoby wskazać działania w ramach PPO, które będą kontynuowane w
do części diagnostycznej strategii.
Jednocześnie w rozdziale 8.3 zostały syntetycznie opisane działania w ramach PPO, planowane do realizacji w
horyzoncie czasowym 2021-2030.
Wskazane zostały ramowe zasady jego funkcjonowania, a także instrumenty służące realizacji PPO.
8. System realizacji RSI WP zawiera krótki rozdział 8.4. Instrumenty wdrożeniowe, który pasuje bardziej do rozdziału 9.2., w którym omówione są ramy finansowe (powinny być traktowane jako integralny element systemu realizacji).
Rozważenie przeniesienia treści rozdziału 8.4. do rozdziału 9.2.
Rozdział 8.4.
Instrumenty wdrożeniowe
przeniesienie treści Zapisy rozdziału dot. instrumentów wdrożeniowych zostały włączone w zapisy rozdziału pn. „Ramy
finansowe RSI WP”
9. Zapisany w RSI WP system monitorowania generalnie zapewnia ocenę postępów w
Rozważenie uzupełnienia systemu monitoringu o:
Rozdział 9.1.
System
uzupełnienie Dokonana została ponowna analiza wskaźników pod kątem ich
Lp. Wniosek Rekomendacja ewaluatora Fragment niektóre jego aspekty wymagają rozwinięcia na etapie aktualizacji obecnego i odrębnego
dokumentu, jakim jest System monitorowania RIS 3
województwa podkarpackiego.
➢ wskaźniki pochodzące z baz tworzonych na o technologie 3.0, 3.5,
➢ wartości bazowe, docelowe lub
oczekiwany trend zmian wskaźników – na etapie aktualizacji systemu monitorowania,
➢ szersze odniesienie do poziomu
rzetelności, powtarzalności i źródeł danych.
System monitorowania został uzupełniony o oczekiwane trendy zmian dla poszczególnych
Rozważenie analizy i oceny dotychczas stosowanych międzynarodowych praktyk w zakresie aktywnego
identyfikacja, analiza i ocena
Ze względu na czas konieczny do przeprowadzenia takich analiz, ich ewentualne przeprowadzenie
Lp. Wniosek Rekomendacja ewaluatora Fragment
będzie możliwe na etapie wdrażania RSI WP.
10. Zaprezentowany system finansowy jest przygotowany z możliwie dużą szczegółowością, środki NCBiR oraz PFR.
Rozdział 9.2.
Ramy finansowe RSI WP
uzupełnienie Ramy finansowe zostały uzupełnione o wskazane źródła finansowania z zastrzeżeniem niemożności wskazania nawet przybliżonych wartości takiego wsparcia.
11. RSI WP osiąga wysoki poziom zgodności z nadrzędnymi na poziomie celów w zakresie tematycznym (po
- Nie wymaga odniesienia
12. RSI WP osiąga wysoki poziom zgodności z wytycznymi dot.
nowego okresu programowania.
Pozostawienie
dotychczasowych zapisów na poziomie celów w zakresie tematycznym (po
- Nie wymaga odniesienia
13. RSI WP osiąga wysoki poziom zgodności z kluczowymi
politykami i strategiami unijnymi i krajowymi, jednak osiągnięcie wysokiego poziomu
wykorzystania potencjału
Pozostawienie
dotychczasowych zapisów na poziomie celów w zakresie tematycznym (po
- Nie wymaga odniesienia
Lp. Wniosek Rekomendacja ewaluatora Fragment efektywnej współpracy w ramach systemu innowacji województwa 14. Cele i działania służące ich
realizacji są w pełni zgodne z zapisami Strategii rozwoju województwa.
Pozostawienie
dotychczasowych zapisów na poziomie celów i działań (poza sugerowanymi
- Nie wymaga odniesienia
15. Dokument jest wewnętrznie spójny i logiczny, nie
zidentyfikowano również poważnych uchybień w zakresie jego poprawności językowej.
Rekomendowana jest ogólna redakcja tekstu w zakresie wskazanym w rozdziale 6.5.
cały dokument redakcja Tekst został przeredagowany zgodnie z sugestiami.
16. Cel główny, cele strategiczne i wizja są ze sobą spójne.
Pozostawienie
dotychczasowych zapisów na poziomie wizji i celów.
Rozdział 7. Wizja, misja i cele strategiczne RSI WP
- Nie wymaga odniesienia
17. Nie wszystkie czynniki zawarte w analizie SWOT wynikają
Zapisy analizy SWOT zostały uzupełnione o brakujące elementy poruszane w diagnozie (dot.
czynników demograficznych, wpływu pandemii COVID-19 na rozwój gospodarczy oraz wyników finansowych działalności
innowacyjnej). Dodatkowo ta część strategii została uzupełniona
Lp. Wniosek Rekomendacja ewaluatora Fragment
o informacje w zakresie sposobu przygotowania analizy SWOT.
18. Cele operacyjne określone w RSI WP są ze sobą spójne i się zagadnienia w zakresie regionalnego rynku pracy.
część rozdziału 7.
Wizja, misja i cele strategiczne RSI WP
modyfikacja Cele 3.1 i 3.2 dotyczą nieco innych obszarów, dlatego też
pozostawiono dotychczas przyjęty układ. Cel 3.1 koncentruje się na działaniach związanych z edukacją przyszłych kadr, cel 3.2 natomiast skupia się na obszarach
związanych z rozwojem potencjału kadr poprzez uczestnictwo
w różnorodnych formach dokształcania.
W celu uniknięcia nieporozumień dodany został syntetyczny opis wszystkich celów strategicznych i operacyjnych, zgodnie z
rekomendacją nr 19.
19. Analiza celów strategicznych, operacyjnych oraz działań realizacyjnych jest utrudniona w wyniku braku opisów
poszczególnych części. Hasłowe, a w związku z tym bardzo oszczędne podejście do zapisów celów jest z jednej strony czytelne (w sensie wizualnym), z drugiej zaś warunkuje pewne nieścisłości i wątpliwości:
uzupełnienie Zgodnie z rekomendacją dodany został syntetyczny opis dotyczący zakresu poszczególnych celów strategicznych i operacyjnych.
Lp. Wniosek Rekomendacja ewaluatora Fragment projektu RSI WP, którego dotyczy rekomendacja
Rekomendowany sposób wdrożenia
Odniesienie do rekomendacji
➢ w przypadku celów
podobnych tematycznie (zob.
pkt. 18) – doprecyzowanie różnic pomiędzy
poszczególnymi celami wyjaśniłoby konieczność rozdzielenia pewnych treści;
➢ w przypadku wszystkich celów – utrudnienie oceny w zakresie postępów realizacji Strategii (zob. pkt. 3. i pkt. 4.),
➢ w przypadku wszystkich celów i działań – opisanie celów zwiększyłoby czytelność i wyjaśniło ewentualne braki w zakresie poszczególnych tematów.
Źródło: opracowanie własne