Wnioski

Przedstawione rozważania dotyczące uprawnień rodzicielskich przysłu-gujących funkcjonariuszom służb mundurowych prowadzą do następujących wniosków.

Po pierwsze, w związku z tym, że pragmatyki służbowe zawierają przepisy odsyłające do stosowania przepisów k.p., funkcjonariuszom przysługuje taki sam katalog uprawnień rodzicielskich jakie posiadają pracownicy. Istotne jest także i to, że funkcjonariusze – kobiety i mężczyźni zostali zrównani w korzystaniu z uprawnień rodzicielskich, na takich samych zasadach jak pracownicy obu płci.

Po drugie, wobec tego, że przepisy odsyłające do stosowania k.p. są sfor-mułowane w sposób ogólny, pozwala to na szeroki zakres stosowania przepisów k.p. w zakresie uprawnień rodzicielskich. W razie braku unormowań niektó-rych kwestii w pragmatykach służbowych, przepisy k.p. będą miały bezpośred-nie zastosowabezpośred-nie do funkcjonariuszy służb mundurowych (np. zasady nabycia i wymiar urlopów związanych z opieką nad dzieckiem). Można wówczas mówić o stosowaniu przepisów k.p. w sposób dosłowny, z modyfi kacją jedynie co do podmiotów (funkcjonariusz, przełożony).

Po trzecie, przepisy odsyłające wyraźnie stanowią o wyłączeniu stosowa-nia niektórych uprawnień rodzicielskich wynikających z k.p., np. dotyczy to niemożności obniżenia wymiaru czasu służby w okresie korzystania z urlopu wychowawczego.

Po czwarte, przepisy k.p. w niektórych kwestiach nie znajdą zastosowania do funkcjonariuszy służb mundurowych ze względu na to, że przepisy ich prag-matyk regulują je inaczej. Niektóre z nich przewidują unormowania całościowe danej problematyki i bardzo zbliżone do prawa pracy, można więc przyjąć, że są one wzorowane na rozwiązaniach wynikających z k.p. (np. wysokość uposażenia w okresach urlopów związanych z opieką nad dzieckiem). Niekiedy pragmatyki wprowadzają odmienne rozwiązania danej kwestii, np. dotyczące zasad udziela-nia zwolnień ze służby na czas choroby dziecka, korzystaudziela-nia z uprawnień zwią-zanych z czasem służby pod warunkiem, że funkcjonariusz jest jedynym opie-kunem dziecka. W ten sposób można przyjąć, że korzystanie z tych uprawnień rodzicielskich jest ograniczone. Inną kwestią jest to, że w sytuacjach, kiedy usta-wodawca częściowo uregulował daną instytucję w pragmatykach służbowych, po-jawia się wątpliwość, czy w pozostałym zakresie można stosować przepisy k.p.

Jak wynika z powyższej analizy, zagadnienie uprawnień rodzicielskich przysługujących funkcjonariuszom służb mundurowych jest przykładem stoso-wania przepisów prawa pracy do zatrudnienia w ramach stosunku służbowego. Oprócz niego przepisy pragmatyk służbowych odsyłają także m.in. do stosowania

przepisów ustawy o związkach zawodowych, przepisów prawa pracy w zakre-sie potrąceń z wynagrodzenia za pracę. W tych przypadkach można mówić o bezpośrednim stosowaniu przepisów prawa pracy, gdyż pragmatyki służbowe zawierają przepisy do nich odsyłające. Kolejnym przykładem związków między statusem zatrudnienia funkcjonariuszy służb mundurowych a prawem pracy jest wprowadzenie do pragmatyk służbowych uregulowań podobnych (lub niemal identycznych) do prawa pracy. Jak już wskazano, wysokość świadczeń w okresie korzystania z urlopów związanych z opieką nad dzieckiem została unormowana tak samo jak w przypadku pracowników korzystających z takich urlopów; za-gwarantowanie funkcjonariuszom prawa do wypoczynku dobowego w wymiarze 11 godzin analogicznie jak w art. 132 k.p. Innym przykładem podobnych ure-gulowań do pracowników jest obniżenie kwoty uposażenia do wysokości 80% uposażenia w okresie zwolnienia chorobowego. Wymienione zabiegi legislacyjne ujawniają tendencję zbliżania statusu zatrudnienia funkcjonariuszy służb mun-durowych do statusu pracowników. Nie obroni się zatem taki pogląd, że odesła-nia pragmatyk służbowych do stosowaodesła-nia przepisów prawa pracy, mają na celu ograniczenie mnożenia regulacji prawnych i zamiast tworzenia ich w pragmaty-kach, lepszym rozwiązaniem jest odesłanie do prawa pracy. Takiemu założeniu sprzeciwiałoby się bowiem uregulowanie w pragmatykach służbowych wybra-nych instytucji statusu funkcjonariuszy na wzór regulacji uprawnień pracow-niczych. Zbliżenie statusu funkcjonariuszy do pracowników powoduje jednak różnorakie konsekwencje dla tych pierwszych. Niektóre z nich są dla funkcjo-nariuszy korzystniejsze, czego przykładem są właśnie uprawnienia rodzicielskie, w ten bowiem sposób funkcjonariusze mogą z nich korzystać niezależnie od płci niemal na takich samych zasadach jak pracownicy, funkcjonariusze mają możli-wość korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskie-go. Inne zmiany w obszarze zbliżenia statusu funkcjonariuszy do pracowników powodują jednak utratę przywilejów przez funkcjonariuszy, co miało miejsce w związku ze zmniejszeniem uposażenia w okresie zwolnienia chorobowego.

Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności, zasadne jest twierdzenie, że prawo pracy wpływa na unormowanie statusu zatrudnienia funkcjonariuszy służb mundurowych, co przyczynia się do zmniejszenia jego odrębności w sto-sunku do pracowników.

UPRAWNIENIA RODZICIELSKIE FUNKCJONARIUSZY SŁUŻB MUNDUROWYCH...

RIGHTS OF UNIFORM SERVICE OFFICERS RELATED

TO PARENTHOOD

Service regulations which defi ne employment of uniform service offi cers in regards to parental rights, predicts provisions which refer to applying the pro-visions of the Labour Code. It means that, the services regulations are not com-plete, and therefore application of provisions from other law systems is allowed. Another example of relations between a uniform service employment and the labour law, is introducing rules to service regulations which are similar (or identical) to a labour law. As previously mentioned, the amount of benefi t payment during the leave related to childcare, has been regulated in the same way to they employees who take this kind of leave.

Making offi cer’s status similar to employe’s status cause diverse conse-quences for offi cers. Some of them are more favorable to offi cers, for example parental rights. In this way, offi cers can benefi t from these rights regardless of gender. Almost in the same way as employees, offi cers also have a right to ad-ditional maternity leave and childcare leave. Other changes, in relation to mak-ing offi cer’s status similar to employe’s status, cause however loss of service offi c-ers’ privileges, for example decreased pay during sick leave.

I N S T Y T U T N A U K P R A W N Y C H PL ISSN 0039-3312

S t u d i a

PRAWNICZE

LEGALNOŚĆ AMERYKAŃSKICH

ATAKÓW LOTNICZYCH NA ISIS

W IRAKU I SYRII JAKO REAKCJA

NA ZAGROŻENIE DLA BEZPIECZEŃSTWA

MIĘDZYNARODOWEGO

Wprowadzenie

Od 8 sierpnia 2014 r. Amerykanie prowadzą ataki lotnicze na członków ISIS (Islamic State of Iraq and Syria, znane również jako ISIL Islamic State of

Iraq and Levant; inaczej nazywane Państwem Islamskim) w Iraku. ISIS to

orga-nizacja terrorystyczna, która wcześniej nazywała się Al-Kaida, a która dąży do utworzenia kalifatu w Iraku1. Jest to organizacja motywowana religijnie o sil-nym nastawieniu antyzachodnim, szczególnie antyamerykańskim. Pierwotsil-nym celem ataków powietrznych USA było głównie niesienie pomocy humanitarnej oraz zapewnianie ochrony mieszkającym w Iraku obywatelom amerykańskim, jednak stopniowo USA rozszerzyły bombardowania także na obiekty wojskowe ISIS. Bezpośrednim impulsem do tego był fakt przeprowadzenia przez członków tej organizacji terrorystycznej egzekucji dwóch amerykańskich dziennikarzy. Uderzyło to w poczucie bezpieczeństwa społeczeństwa amerykańskiego, które

1 Na temat ISIS zob. Z. Beachamp, 17 things about ISIS and Iraq you need to know,

dostępne na stronie internetowej: http://www.vox.com/cards/things-about-isis-you-need-to-know/what-is-isis (data dostępu: 19.09.2014). Zob. też: T. Otłowski, Pochód islamistów, „Polska Zbrojna” nr 10 (2014), s. 82–87; Gorączka dżihadu, „Polska Zbrojna” nr 10 (2014), s. 88–91.

zaczęło domagać się bardziej stanowczych i skutecznych działań2. Celem dzia-łań wojskowych jest wyeliminowanie zagrożenia, jakie stwarza ISIS, nie tylko dla Amerykanów (chodzi też o ewentualne ataki terrorystyczne w przyszłości), ale również dla państw znajdujących się w regionie, jako że ISIS swoimi działa-niami uderza nie tylko w chrześcijan, lecz przede wszystkim w muzułmanów3. Tymi działaniami Amerykanie wspierają działania na lądzie podejmowane przez Kurdów, iracką armię, a także syryjską opozycję, jako że wszyscy oni walczą z ISIS4. Kilka miesięcy później, pod koniec września USA rozpoczęły także podob-ne ataki na ISIS na terytorium Syrii. W przemówieniu z dnia 17 września 2014 r. w siedzibie US Central Command na Florydzie prezydent B. Obama podkreślał, że świat jest powiązany i USA, mając potencjał i środki, ponoszą odpowiedzial-ność za przewodzenie w walce z ISIS. Wskazywał, że ponad 40 państw (w tym Australia, Niemcy, Wielka Brytania i Arabia Saudyjska) popiera amerykańskie działania i wejdzie w skład budowanej przez USA koalicji do walki z ISIS5.

Podstawowe pytanie, na które postaram się odpowiedzieć w tym artykule, dotyczy uzasadnienia dla amerykańskich nalotów, w tym uzasadnienia prawne-go. Zanim jednak odpowiem na to pytanie, muszę pokrótce scharakteryzować normy prawnomiędzynarodowe dotyczące zastosowania siły w stosunkach mię-dzynarodowych.

2 70 proc. Amerykanów popiera ataki lotnicze w Iraku i Syrii. Obama przedstawi plan walki z islamistami, dostępne na stronie internetowej: http://wiadomosci.gazeta.pl/

wiadomosci/1,114871,16609653,70_proc_Amerykanow_popiera_ataki_lotnicze_w_Ira-ku.html (data dostępu: 07.09.2014).

3 Obama: Dla Państwa Islamskiego nie ma miejsca w XXI wieku, „Newsweek”,

dostępne na stronie internetowej: http://swiat.newsweek.pl/egzekucja-jamesa-foleya-irak-isis-barack-obama-newsweek-pl,artykuly ,346086,1.html (data dostępu: 17.09.2014).

4 USA walczą z dżihadystami w Iraku i Syrii. Biały Dom do Syryjczyków: Nie wchodźcie nam w drogę, dostępne na stronie internetowej: http://wiadomosci.gazeta.pl/

wiadomosci/1,114875,16650557,USA_walcza_z_dzihadystami_w_Iraku_i_Syrii_Bialy_ Dom.html (data dostępu: 17.09.2014).

5 BBC, Obama: No US combat mission against IS in Iraq, dostępne na stronie

internetowej: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-29235083 (data dostępu: 18.09.2014).

LEGALNOŚĆ AMERYKAŃSKICH ATAKÓW LOTNICZYCH NA ISIS W IRAKU I SYRII...