administracyjnymi i organami administracji
W okresie objętym Informacją Rzecznik Praw Obywatelskich wniosła następujące skargi do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych:
RPO-604767-XX-08 z dnia 6 lipca 2011 r. - skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na uchwałę Rady Miejskiej w P. z dnia 8 kwietnia 2002 r. w sprawie ustalenia zasad polityki czynszowej.
Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarża w całości powyższą uchwałę, zarzucając naruszenie art. 7 ust. 1, art. 8 pkt 1, art. 8a ust. 2 oraz art. 21 ust. 1 pkt 1 i art. 21 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 7 i art. 94 Konstytucji RP i wnosi o stwierdzenie nieważności zaskarżonego aktu prawa miejscowego.
Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 4 ustawy o ochronie praw lokatorów wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy powinien zawierać m.in. zasady polityki czynszowej oraz warunki obniżania czynszu. Przyjęcie jednego z elementów składowych wieloletniego programu (zasad polityki czynszowej) jako samodzielnej uchwały, stanowi istotne naruszenie prawa, które winno skutkować stwierdzeniem nieważności uchwały. W jej miejsce powinna zostać podjęta nowa uchwała, stanowiąca wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy. Stosownie do art. 21 ust. 2 w/w ustawy, rada gminy jest upoważniona do określania zasad polityki czynszowej, jednak nie może konkretyzować składników czynszu, co znalazło się w § 3 ust. 1 i 2 uchwały. Ponadto w § 7 i § 8 uchwały Zarząd Miejski upoważniony został do podwyższania stawek czynszu za najem lokali do maksymalnych granic określonych ustawowo oraz do stosowania bliżej nieokreślonych, dodatkowych czynników podwyższających. Omawianą regulację należy uznać za naruszającą zasady sprawiedliwości społecznej oraz zasadę legalizmu. Przepisy zaskarżonej uchwały bez podstawy prawnej upoważniły Burmistrza do dowolnego określania stawek czynszu, co wykracza poza ustawowe kompetencje organu wykonawczego gminy.
RPO-661366-V/10 z dnia 11 lipca 2011 r. – skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na niektóre postanowienia Regulaminu strefy płatnego parkowania w Ł., stanowiącego załącznik do uchwały Rady Miejskiej w Ł. w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania pojazdów samochodowych na drogach publicznych w Ł. oraz opłat za parkowanie w tej strefie i sposobu ich pobierania.
Rzecznik Praw Obywatelskich zarzuca tej uchwale w zaskarżonym zakresie rażące naruszenie art. 94 Konstytucji RP w związku z art. 13 ust. 1 pkt 1 i art. 13b ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych i wnosi o stwierdzenie nieważności uchwały w tej części.
67 W § 3 ust. 2 Regulaminu Rada Miejska nałożyła na kierowców obowiązek umieszczania za przednią szybą pojazdu dowodu wniesienia opłaty za parkowanie, zaś w § 3 ust. 4 postanowiła, że jako uiszczenie opłaty za parkowanie należy traktować łączne wykonanie wspomnianego obowiązku wraz z faktycznym wniesieniem opłaty za parkowanie. Ponadto, w § 4 pkt 1 i 2 Regulaminu organ stanowiący określił, że za parkowanie w strefie z uiszczoną opłatą uważa się parkowanie pojazdów z umieszczonym w widocznym miejscu za przednią szybą pojazdu ważnym biletem parkingowym albo ważnym abonamentem parkingowym. W ocenie Rzecznika, przedmiotowe regulacje zostały wydane z przekroczeniem upoważnienia wynikającego z art. 13b ust. 4 pkt 3 ustawy o drogach publicznych. Stosownie do tego przepisu, ustalając strefę płatnego parkowania, rada gminy (miasta) określa wysokość stawek opłat za parkowanie, może wprowadzić opłaty abonamentowe lub zryczałtowane oraz zerową stawkę opłaty dla niektórych użytkowników dróg, a także określa sposób pobierania opłaty za parkowanie.
Akty prawa miejscowego, jako akty podustawowe muszą być wydawane wyłącznie w oparciu o wyraźne, a nie jedynie o domniemane, upoważnienie ustawowe i tylko w granicach w tym upoważnieniu zakreślonych.
RPO-682059-V/11 z dnia 5 września 2011 r. - skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na uchwałę Rady Miasta S. w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych Miasta S. oraz sposobu ich parkowania.
Rzecznik Praw Obywatelskich zarzuca tej uchwale w zaskarżonym zakresie rażące naruszenie art. 94 Konstytucji RP w związku z art. 13b ust. 4 i 7 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych i wnosi o stwierdzenie nieważności uchwały w tej części.
W myśl art. 94 Konstytucji RP, organy samorządu terytorialnego, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Akty prawa miejscowego, jako akty podstawowe muszą zatem być wydawane wyłącznie w oparciu o wyraźne, a nie jedynie domniemane upoważnienie ustawowe i tylko w granicach zakreślonych w tym upoważnieniu. Opłaty za parkowanie na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku - zarządca drogi (art. 13b ust.
7 ustawy o drogach publicznych). Organem właściwym do pobierania opłat za parkowanie na drogach publicznych w mieście S. jest Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego, tymczasem z postanowień zaskarżonej uchwały wynika, że podmiotem pobierającym opłaty za parkowanie, za wyjątkiem opłat za bilety, jest biuro strefy płatnego parkowania.
Powierzenie kompetencji w zakresie pobierania opłat za parkowanie jednostce organizacyjnej, która nie jest zarządem drogi, było działaniem stojącym w sprzeczności z art. 13b ust. 7 ustawy o drogach publicznych. Niekonstytucyjne są także postanowienia uchwały, które wprowadzają obowiązek umieszczenia biletu, abonamentu oraz dowodu uiszczenia opłaty zryczałtowanej za przednią szybą pojazdu. Ustawodawca upoważnił rady gmin (miast) jedynie do ustalenia trybu postępowania kierowców, którego celem jest przekazanie na rzecz zarządu drogi należnej opłaty za parkowanie.
68 Wojewódzkie Sądy Administracyjne wydały następujące orzeczenia w sprawach skarg wniesionych przez Rzecznika Praw Obywatelskich:
RPO-654804-III/10 z dnia 28 października 2010 r. – skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. na uchwałę Nr XXXVIII/360/10 Rady Gminy Z. w sprawie odmowy udzielenia zgody na wypowiedzenie warunków pracy i płacy radnemu gminy.
Skarga odrzucona (postanowienie z dnia 30 sierpnia 2011 r., sygn. akt IV SA Gl 1010/10).
RPO-649722-III/09 z dnia 22 marca 2011 r. – skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na bezczynność Burmistrza Miasta w przedmiocie nierozpoznania wniosku z dnia 22 listopada 2010 r. o przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami na rzecz czworga dzieci.
Skarga uwzględniona (wyrok z dnia 19 maja 2011 r., sygn. akt II SAB/Lu 19/11).
Wojewódzki Sąd Administracyjny zobowiązał Burmistrza Miasta do rozpoznania wniosku o przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku – w terminie 1 miesiąca od daty zwrotu akt administracyjnych wraz z prawomocnym wyrokiem.
RPO-671498-V/2011 z dnia 28 kwietnia 2011 r. – skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na § 16 pkt 4 - 7 uchwały nr XXVII/269/08 Rady Miejskiej W. z dnia 25 września 2008 r. w sprawie ustalenia szczegółowych zasad utrzymania czystości i porządku na terenie miasta W.
Skarga uwzględniona (wyrok z dnia 8 sierpnia 2011 r., sygn. akt II SA/Gl 368/11).
RPO-671643-V/2011 z dnia 28 kwietnia 2011 r. – skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na § 35 ust. 1-3 oraz § 36 ust. 1-3 Uchwały nr XX/503/08 Rady Miasta G. z dnia 28 lutego 2008 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta G.
Skarga uwzględniona (wyrok z dnia 17 sierpnia 2011 r., sygn. akt II SA/Gd 476/11).
69