Wpływ fenotypu otyłości na zależność między biochemicznymi

po standaryzowanym wysiłku fizycznym

Zależność między biochemicznymi czynnikami ryzyka chorób układu krą że-nia a wskaźnikami stresu oksydacyjnego po standaryzowanym wysiłku fizycz-nym w zależności od fenotypu otyłości ilustrują tabele 21 – 37.

Oceniając współzależność między stężeniem cholesterolu całkowitego (tC) w su rowicy krwi i wskaźnikami stresu oksydacyjnego w warunkach pod sta wo-wych oraz po standaryzowanym wysiłku fizycznym, wykazałam je dynie istotną sta tystycznie ujemną korelację na poziomie p < 0,038 między tAs i stężeniem tC dla fenotypu OZZM (tab. 21).

W tabeli 22 zilustrowałam wyniki analizy statystycznej w zakresie korelacji między wskaźnikami stresu oksydacyjnego a stężeniem frakcji HDL-choleste-rolu w surowicy krwi w poszczególnych fenotypach otyłości i grupie K. Jedynie dla fenotypu OBZM wykazałam korelację dodatnią na poziomie p < 0,022 z tAs oraz korelację ujemną na poziomie p < 0,018 dla ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku.

TAbELA 21. Współczynniki korelacji pearsona między wskaźnikami stresu oksydacyjnego a stężeniem tC w zależności od fenotypu otyłości

Wskaźnik stresu oksydacyjnego _{n = 67}^{k OMpMc} _{n = 31} ^ObzM _{n = 14 n = 194}^OzzM tAs przed wysiłkiem

(kwas moczowy mmol/dm3) ^0,1240,319 ^–0,0990,597 ^0,0460,875 < 0,038*^–0,149 tBARs przed wysiłkiem

(MDA µmol/dm3) ^0,1440,244 ^0,0780,678 ^–0,1080,712 ^–0,0820,257 tBARs bezpośrednio po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,0840,499 ^0,0300,872 ^–0,1230,674 < 0,703^–0,027 tBARs 6 godzin po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,1610,194 ^0,0120,949 ^0,0140,962 ^–0,072 0,318 ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku (%) ^–0,082_0,507 ^–0,049_0,792 ^–0,058_0,843 ^0,086_0,232 ∆tBARs 6 godzin po wysiłku (%) ^0,048_0,701 ^–0,147_0,431 ^0,153_0,601 ^0,037_0,606

TAbELA 22. Współczynniki korelacji pearsona między wskaźnikami stresu oksydacyjnego a stężeniem HDL-cholesterolu w zależności od fenotypu otyłości

Wskaźnik stresu oksydacyjnego _{n = 67}^{k OMpMc} _{n = 31} ^ObzM _{n = 14 n = 194}^OzzM tAs przed wysiłkiem

(kwas moczowy mmol/dm3) ^–0,104 0,401 ^–0,1160,534 < 0,022*^{0,606 –0,038} 0,595 tBARs przed wysiłkiem

(MDA µmol/dm3) ^0,0540,662 ^–0,0230,903 ^0,0060,984 ^–0,0270,705 tBARs bezpośrednio po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,0860,487 ^–0,0130,945 ^–0,510 0,062 ^0,0930,195 tBARs 6 godzin po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,1310,291 ^–0,0130,945 ^–0,187 0,522 ^–0,0450,535 ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku (%) ^0,070_0,572 ^–0,019_{0,920 < 0,018*}^{–0,622 –0,137} _0,056 ∆tBARs 6 godzin po wysiłku (%) ^0,171_0,165 ^0,041_0,825 ^–0,319 _0,266 ^–0,016_0,824

TAbELA 23. Współczynniki korelacji pearsona między wskaźnikami stresu oksydacyjnego a stężeniem LDL-cholesterolu w zależności od fenotypu otyłości

Wskaźnik stresu oksydacyjnego _{n = 67}^{k OMpMc} _{n = 31} ^ObzM _{n = 14 n = 194}^OzzM tAs przed wysiłkiem

(kwas moczowy mmol/dm3) ^0,1480,234 ^–0,0490,793 ^–0,1960,501 ^–0,1140,113 tBARs przed wysiłkiem

(MDA µmol/dm3) ^0,1290,299 ^0,1080,562 ^–0,1610,582 ^–0,1170,109 tBARs bezpośrednio po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,0620,620 ^0,0680,715 ^0,0480,872 ^0,0580,429 tBARs 6 godzin po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,1270,305 ^0,0550,769 ^0,0500,865 ^–0,1030,153 ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku (%) ^–0,097 _0,434 ^–0,001 _0,995 ^0,226_0,437 ^0,093_0,198 ∆tBARs 6 godzin po wysiłku (%) ^0,010_0,936 ^0,098_0,598 ^–0,313_0,276 ^0,039_0,590

TAbELA 24. Współczynniki korelacji pearsona między wskaźnikami stresu oksydacyj nego a stężeniem tG w zależności od fenotypu otyłości

Wskaźnik stresu oksydacyjnego _{n = 67}^{k OMpMc} _{n = 31} ^ObzM _{n = 14 n = 194}^OzzM tAs przed wysiłkiem

(kwas moczowy mmol/dm3) < 0,039*^{–0,253 0,053}0,777 ^–0,1560,594 ^–0,024 0,740 tBARs przed wysiłkiem

(MDA µmol/dm3) ^0,0700,574 ^–0,0210,910 ^0,1810,537 ^0,0410,574 tBARs bezpośrednio po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^–0,0060,958 ^–0,1000,591 ^0,2550,378 < 0,017*^0,171 tBARs 6 godzin po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^–0,0090,941 ^–0,1780,339 ^0,1760,546 ^–0,0900,212 ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku (%) ^–0,137 _0,267 ^–0,165 _0,376 ^0,046_{0,877 < 0,001*} ^0,242 ∆tBARs 6 godzin po wysiłku (%) ^–0,189_0,126 ^–0,337_0,064 ^–0,041_0,890 ^0,079_0,272

W tabeli 23 przedstawiłam ocenę zależności między wskaźnikami stresu oksy dacyjnego a stężeniem LDL-cholesterolu w badanych grupach kobiet po-menopauzalnych. Nie stwierdziłam istotnej statystycznie korelacji dla żadnego feno typu otyłości oraz grupy K.

W tabeli 24 przedstawiłam zależności między wskaźnikami stresu oksyda-cyjnego a stężeniem triacylogliceroli (tG) w surowicy krwi. stwierdziłam

do-datnią korelację statystycznie istotną (p < 0,017) dla tBARs bezpośrednio po wysiłku i ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku (p < 0,001) jedynie dla fenotypu OZZM. W pozostałych fenotypach otyłości nie wykazałam istotnych statys-tycznie korelacji. W grupie K zaobserwowałam ujemną współzależność sta-tystycznie istotną przy p < 0,039 między stężeniem tG w su rowicy krwi i tAs w wa runkach podstawowych.

tabela 25 ilustruje analizę korelacji między wskaźnikiem tG/HDL (Kare lis i wsp. 2007) a wskaźnikami stresu oksydacyjnego. Istotną ko re lację wykazałam dla ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku oraz wskaźnika tG/HDL jedynie dla fenotypu OZZM. Nie stwierdziłam zależności statys tycznie istotnej w pozosta-łych fenotypach otyłości oraz grupie K, a także w przy padku pozostapozosta-łych wskaź-ników stresu oksydacyjnego dla fenotypu OZZM.

TAbELA 25. Współczynniki korelacji pearsona między wskaźnikami stresu oksydacyj nego a wskaźnikiem tG/HDL w zależności od fenotypu otyłości

Wskaźnik stresu oksydacyjnego _{n = 67}^{k OMpMc} _{n = 31} ^ObzM _{n = 14 n = 194}^OzzM tAs przed wysiłkiem

(kwas moczowy mmol/dm3) ^0,0720,562 ^0,0700,708 ^–0,3210,264 ^0,0030,961 tBARs przed wysiłkiem

(MDA µmol/dm3) ^0,1520,221 ^–0,0770,680 ^0,1180,689 ^0,0670,353 tBARs bezpośrednio po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,1250,314 ^–0,0880,637 ^0,3340,243 ^0,1380,055 tBARs 6 godzin po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,1060,392 ^–0,1970,289 ^0,1580,590 ^0,1020,155 ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku (%) ^–0,010_0,938 ^–0,055_0,770 ^0,218_{0,455 < 0,035*}^0,151 ∆tBARs 6 godzin po wysiłku (%) ^0,055_0,660 ^–0,236_0,202 ^0,039_0,849 ^0,062_0,383

W tabeli 26 zilustrowałam współzależność stężenia glukozy na czczo i wskaź-ników stresu oksydacyjnego. Wykazałam korelację dodatnią statys tycznie istotną na poziomie p < 0,002 między stężeniem glukozy na czczo a wartością tBARs bezpośrednio po wysiłku oraz przy p < 0,046 po 6 godzinach po wysiłku, a także przy p < 0,014 między ∆tBARs bezpośrednio po 30-minu towym standary zo-wanym wysiłku dla fenotypu OZZM. W przypadku fenotypu OMpMC wystąpiła korelacja ujemna (p < 0,027) między stężeniem glukozy na czczo a tBARs 6 godzin po wysiłku. Natomiast w grupie K obser wowałam korelację ujemną zarówno między tBARs w warunkach podsta wo wych, tBARs powy siłkowym

oraz ∆tBARs powysiłkowym a stężeniem glu kozy na czczo. Ujemną korelację między stężeniem glukozy na czczo a tAs przed wysiłkiem wyka załam jedynie dla fenotypu OZZM przy p < 0,007.

TAbELA 26. Współczynniki korelacji pearsona między wskaźnikami stresu oksydacyj nego a stężeniem glukozy na czczo w zależności od fenotypu otyłości

Wskaźnik stresu oksydacyjnego _{n = 67}^{k OMpMc} _{n = 31} ^ObzM _{n = 14 n = 194}^OzzM tAs przed wysiłkiem

(kwas moczowy mmol/dm3) ^0,1700,169 ^0,2580,160 ^0,2290,430 < 0,007*^–0,192 tBARs przed wysiłkiem

(MDA µmol/dm3) < 0,046*^{–0,244 –0,205}0,268 ^0,4020,154 ^0,1370,056 tBARs bezpośrednio po wysiłku

(MDA µmol/dm3) < 0,006*^{–0,330 –0,285} 0,120 ^0,1780,543 < 0,002*^0,220 tBARs 6 godzin po wysiłku

(MDA µmol/dm3) < 0,011*^–0,310 < 0,027*^{–0,397 0,271}0,349 < 0,046*^0,143 ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku (%) _{< 0,031*}^{–0,264 –0,231} _0,211 ^–0,326 _{0,255 < 0,014*} ^0,176 ∆tBARs 6 godzin po wysiłku (%) _{< 0,033*}^{–0,260 –0,344} _0,058 ^–0,215 _0,461 ^0,004_0,958

W tabeli 27 przedstawiłam współzależność między wskaźnikami stresu oksydacyjnego a stężeniem insuliny na czczo. stwierdziłam występowanie do da t -niej korelacji statystycznie istotnej przy p < 0,044 między stężeniem tBARs w warunkach podstawowych, przy p < 0,002 bezpośrednio po standaryzowa nym 30-minutowym wysiłku oraz przy p < 0,046 między ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku dla fenotypu OZZM. Wykazałam także współzależność istotną (p < 0,002) między stężeniem insuliny a ∆tBARs 6 godzin po zakończeniu standaryzowanego wysiłku dla fenotypu OBZM. poziom tAs korelował ujem-nie ze stężeujem-niem insuliny dla fenotypu OZZM przy p < 0,001. Nie obserwowałam zależności istotnych sta tystycznie między tymi wielkościami w pozostałych grupach.

W tabeli 28 przedstawiłam współzależność między wskaźnikami stresu oksydacyjnego a wskaźnikiem HOMA w wydzielonych fenotypach. stwierdzi-łam dodatnią korelację statystycznie istotną między tymi wielkościami na po zio-mie istotności p < 0,023 z tBARs w warunkach podstawowych, na to miast dla p < 0,001 z tBARs bezpośrednio po wysiłku, a także przy p < 0,037 z tBARs 6 godzin od zakończenia standaryzowanego wysiłku oraz przy p < 0,03 dla ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku dla fenotypu OZZM. W przypadku tego fenotypu otyłości wykazałam także korelację ujemną między HOMA i tAs na

poziomie istotności p < 0,001. Natomiast dla fenotypu OBZM wykazałam istotną dodatnią korelację liniową przy p < 0,004 jedynie między HOMA i ∆tBARs 6 godzin po wysiłku. Istotna statystycznie ujemna korelacja wystąpiła także dla fenotypu OMpMC między powysiłkowym tBARs odpowiednio na poziomie p < 0,047 oraz p < 0,026. Nie stwierdziłam żadnych zależności między tymi wielkościami w grupie K.

TAbELA 27. Współczynniki korelacji pearsona między wskaźnikami stresu oksydacyj nego a stężeniem insuliny na czczo w zależności od fenotypu otyłości

Wskaźnik stresu oksydacyjnego _{n = 67}^{k OMpMc} _{n = 31} ^ObzM _{n = 14 n = 194}^OzzM tAs przed wysiłkiem

(kwas moczowy mmol/dm3) ^–0,054 0,665 ^0,2720,138 ^–0,360 0,228 < 0,001*^–0,242 tBARs przed wysiłkiem

(MDA µmol/dm3) ^0,0150,904 ^–0,3140,085 ^–0,4040,171 ^0,1450,044* tBARs bezpośrednio po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,0210,868 ^–0,3440,058 ^–0,0710,818 < 0,002*^0,216 tBARs 6 godzin po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,0240,849 ^–0,3550,050 ^0,0370,904 ^0,1360,070 ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku (%) ^–0,005_0,967 ^–0,166_0,373 ^0,473_{0,103 < 0,046*}^0,143 ∆tBARs 6 godzin po wysiłku (%) ^0,022_0,859 ^–0,022_{0,906 < 0,002*}^{0,770 –0,031}_0,670

TAbELA 28. Współczynniki korelacji pearsona między wskaźnikami stresu oksydacyj nego a wskaźnikiem HOMA w zależności od fenotypu otyłości

Wskaźnik stresu oksydacyjnego _{n = 67}^{k OMpMc} _{n = 31} ^ObzM _{n = 14 n = 194}^OzzM tAs przed wysiłkiem

(kwas moczowy mmol/dm3) ^–0,0190,878 ^0,2950,107 ^–0,3250,278 < 0,001*^–0,267 tBARs przed wysiłkiem

(MDA µmol/dm3) ^–0,0360,770 ^–0,3310,069 ^–0,3530,237 < 0,023* ^0,163 tBARs bezpośrednio po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^–0,0560,650 < 0,047*^{–0,359 –0,060}0,846 < 0,001*^0,240 tBARs 6 godzin po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^–0,0410,744 < 0,026*^{–0,398 0,068}0,826 < 0,037*^0,150 ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku (%) ^–0,074_0,550 ^–0,178_0,339 ^0,416_{0,157 < 0,030*}^0,156 ∆tBARs 6 godzin po wysiłku (%) ^0,029_0,813 ^–0,082 _{0,661 < 0,004*}^{0,740 –0,030} _0,681

W tabelach 29 i 30 przedstawiłam analizę korelacji między wskaźnikami stresu oksydacyjnego a ciśnieniem tętniczym w aspekcie fenotypów otyłości oraz w grupie K. Nie stwierdziłam żadnych współzależności dla wy dzielonych fenotypów i grupy K.

TAbELA 29. Współczynniki korelacji pearsona między wskaźnikami stresu oksydacyj nego a ciśnieniem skurczowym w zależności od fenotypu otyłości

Wskaźnik stresu oksydacyjnego _{n = 67}^{k OMpMc} _{n = 31} ^ObzM _{n = 14 n = 194}^OzzM tAs przed wysiłkiem

(kwas moczowy mmol/dm3) ^0,0370,770 ^–0,2970,105 ^–0,3100,326 ^–0,0620,395 tBARs przed wysiłkiem

(MDA µmol/dm3) ^–0,1050,402 ^0,1660,372 ^–0,1410,662 ^0,0470,516 tBARs bezpośrednio po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^–0,0200,874 ^0,2690,144 ^0,0940,772 0,156^0,102 tBARs 6 godzin po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^–0,0520,679 ^0,2690,144 ^0,0370,909 ^0,0520,468 ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku (%) ^0,125_0,315 ^0,293_0,110 ^0,273_0,390 ^0,100_0,168 ∆tBARs 6 godzin po wysiłku (%) ^0,054_0,666 ^0,214_0,247 ^0,312_0,324 ^–0,017 _0,819

TAbELA 30. Współczynniki korelacji pearsona między wskaźnikami stresu oksydacyj nego a ciśnieniem rozkurczowym w zależności od fenotypu otyłości

Wskaźnik stresu oksydacyjnego _{n = 67}^{k OMpMc} _{n = 31} ^ObzM _{n = 14 n = 194}^OzzM tAs przed wysiłkiem

(kwas moczowy mmol/dm3) ^0,0980,434 ^–0,2230,228 ^–0,1700,597 ^–0,0030,971 tBARs przed wysiłkiem

(MDA µmol/dm3) ^0,0120,924 ^–0,0040,983 ^–0,2620,411 ^–0,0170,819 tBARs bezpośrednio po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,0450,720 ^0,0440,815 ^–0,1540,632 0,391^0,062 tBARs 6 godzin po wysiłku

(MDA µmol/dm3) ^0,0280,823 ^0,0680,716 ^–0,1270,694 ^0,0100,892 ∆tBARs bezpośrednio po wysiłku (%) ^0,056_0,654 ^0,083_0,659 ^0,177_0,581 ^0,131_0,070 ∆tBARs 6 godzin po wysiłku (%) ^–0,016_0,897 ^0,158_0,396 ^0,212_0,509 ^0,027_0,713

TAbELA 31. Współczynniki korelacji pearsona między ∆tBARs bezpośrednio po stan daryzo-wanym 30-minutowym wysiłku a antropometrycznymi czynnikami ryzyka chorób układu krążenia w zależności od fenotypu otyłości

parametr _{n = 67}^{k OMpMc} _{n = 31} ^ObzM _{n = 14 n = 194}^OzzM Obwód talii (cm) ^0,172_0,163 ^0,097_{0,604 < 0,043*}^–0,547 _{< 0,002*} ^0,220 WhR ^0,167_0,178 ^–0,207_0,263 ^–0,446_0,110 ^0,099_0,170 BMI (kg/m2) ^–0,077_0,534 ^–0,048_0,797 ^0,300_{0,298 < 0,001*}^0,301 tF (%) ^–0,088_0,480 ^0,097_{0,602 < 0,039*}^0,557 _{< 0,021*}^0,165 Dep A (%) ^0,033_0,793 ^0,023_{0,901 < 0,001*}^0,830 _{< 0,021*} ^0,166 Dep G (%) ^–0,092_0,457 ^0,162_0,383 ^0,029_0,921 ^0,116_0,106 A/G (%/%) ^0,076_0,541 ^–0,156_{0,401 < 0,001*} ^{0,830 0,067}_0,356 Rs (mmHg) ^0,125_0,315 ^0,293_0,110 ^0,273_0,390 ^0,100_0,168 Rr (mmHg) ^0,056_0,654 ^0,083_0,659 ^0,177_0,581 ^0,131_0,070

4.2.3. Wpływ antropometrycznych i biochemicznych