Wskazanie obszarów predysponowanych do pełnienia funkcji przyrodniczych

Wskazanie obszarów predysponowanych do pełnienia funkcji przyrodniczej na obszarze opracowania jest istotnym i ważnym działaniem mającym na celu zabezpieczenie trwałości funkcjonowania systemu przyrodniczego, ochronę walorów przyrodniczych i przyrodniczo- krajobrazowych, ale również stworzenie warunków do jak najlepszego rozwoju różnorodności gatunkowej.

Obszarami predysponowanymi do pełnienia funkcji przyrodniczej są przede wszystkim obszary o najwyższych oraz wysokich walorach przyrodniczych, powiązane ze sobą wzajemnie poprzez obszary cenne i niezabudowanymi obszarami o walorach przeciętnych. Składają się one na system powiązań przyrodniczych w ujęciu lokalnym, jak i ponadlokalnym.

85

Doliny cieków wodnych, ze względu na pełnione przez nie funkcje powinny być chronione przed zainwestowaniem kubaturowym. Wskazane jest również utrzymanie ich naturalnego charakteru oraz obudowy biologicznej, aby umożliwić kontynuację ciągłości systemu przyrodniczego i krajobrazowego, który jest jednym z najbardziej istotnych warunków prawidłowego funkcjonowania środowiska, powiazań przestrzennych i komfortu życia mieszkańców.

Ważnym elementem sieci hydrograficznej obszaru są także występujące tu rowy, w tym strategiczny Rów Bielański oraz sztuczne zbiorniki wodne, które powinny mieć zachowany przyrodniczy charakter.

Ważną rolę w systemie przyrodniczym obszaru pełnią również ekosystemy leśne (większe obszary zadrzewione o charakterze leśnym). Są one dużą ostoją bioróżnorodności, stanowią siedliska wielu gatunków roślin i zwierząt. Obszarami, które także powinny pełnić funkcje przyrodnicze są pozostałe użytki rolne, wzbogacające strukturę przyrodniczą. Łąki, ze względu na ich wartość biocenotyczną powinny pozostawać w dotychczasowym użytkowaniu.

Pola i trwałe użytki zielone oraz odłogi są mniej cenne pod względem przyrodniczym, ale również powinny być zachowane lub zalesione.

Obszarami predysponowanymi do pełnienia funkcji przyrodniczej są przede wszystkim obszary zlokalizowane w zachodniej części omawianego obszaru wskazane jako:

Strefa A – obszary wskazane do pełnienia funkcji przyrodniczych

Obejmuje obszary o najwyższych walorach przyrodniczych predysponowane do pełnienia funkcji przyrodniczej bez możliwości dopuszczenia funkcji rekreacyjnej. Strefa obejmuje cenne wtórne murawy kserotermiczne (w tym jedną wskazaną do objęcia ochroną jako użytek ekologiczny), łęg jesionowo- olszowy w centralnej części obszaru oraz fragmenty lasu grądowego we wschodniej części obszaru, na północ od ul. Ks. Józefa. Zagospodarowanie powinno mieć na uwadze ochronę wartości przyrodnicze i w jak najmniejszym stopniu ingerować w środowisko przyrodnicze. Bezwzględnie chronione poprzez wyłączenie spod zainwestowania powinny być cenne wtórne murawy kserotermiczne znajdujące się na Maćkowej Górce (sąsiedztwo ul. Maćkowa Górka) oraz przy ul. Na Górkach. W strefie tej należy wykluczyć trwałe przekształcenie terenu poprzez zabudowę kubaturową.

Strefa B – obszary wskazane do pełnienia funkcji przyrodniczo- krajobrazowych Obejmuje obszary o wysokich walorach przyrodniczych, cenne przyrodniczo oraz cenne krajobrazowo, ogólnie dostępne m.in. łąki zlokalizowane w dolinie Sanki, zbiorowiska szuwarów, zarośla oraz tereny odłogowane. Tereny te oprócz istotnych walorów i cech środowiska przyrodniczego, posiadają równie cenne walory krajobrazowe. Pełnią również istotną rolę w przewietrzaniu miasta. Włączono do niej także częściowo tereny wskazane w projekcie planu ochrony dla Bielańsko- Tynieckiego Parku Krajobrazowego jako tereny wskazane do ograniczenia zabudowy. W strefie zaleca się rezygnację z wyznaczania terenów przeznaczonych pod zabudowę. Gdy taka możliwość wynika z aktów planistycznych (np.

Studium) powinno się przeanalizować możliwości pozostawienia terenów jako niebudowlanych lub zapewnić jak największą ilość powierzchni biologicznie czynnej. Przy przeznaczeniu ich jako tereny do zainwestowania wskazane jest maksymalne zachowanie istniejących, cenniejszych form zieleni. Tereny mogą być wykorzystywane rekreacyjnie, przy wykorzystaniu istniejącej sieci dróg i ścieżek.

86

Szczególnej uwagi wymaga ul. Mirowska, ul. Zakręt, ul. Ks. Józefa oraz ul. Orla, gdzie zaleca się wprowadzenie zieleni wysokiej wzdłuż ulic, która pozwoli na zachowanie zielonego ciągu łączącego omawiane tereny z Sikornikiem, Klasztorem Ojców Kamedułów na Bielanach i Lasem Wolskim – na rys. wskazane jako ciągi komunikacyjne wskazane do utrzymania, wprowadzania lub uzupełniania zieleni wysokiej. Stworzenie zielonych korytarzy nie tylko wesprze dostęp do infrastruktury rekreacyjnej przeznaczonej dla mieszkańców, ale również poprzez utrzymanie zieleni pozwoli na zachowanie korytarzy ekologicznych umożliwiających migrację zwierząt, dla których tereny zieleni stanowią naturalne środowisko życia [57].

W zależności od możliwości przestrzennych i istniejących uwarunkowań, wzdłuż dróg publicznych Zarząd Zieleni Miejskiej rekomenduje [57] zastosowania w zapisach planu dopuszczeń uwzględniających zasadę wydzielania w posadzce chodnika trawników lub pasów zieleni niskiej o szerokości nie mniejszej niż 2 m, albo powierzchni nie mniejszych niż kwadrat 1,5 m x 1,5 m wokół każdego drzewa oraz dopuszczenie stosowania innych alternatywnych rozwiązań technologicznych zapewniających dostateczne warunki dla wegetacji i nawadniania systemu korzeniowego drzew takich jak: podłoża antykompresyjne, mechaniczne metody przeciw korzeniowe (ekrany przeciwkorzeniowe, moduły przeciwkorzeniowe), kanały korzeniowe, cele antykompresyjne, chodniki nadwieszane.

Zieleń urządzoną w przestrzeniach publicznych należy kształtować przy zastosowaniu harmonijnej kompozycji i właściwego dobory gatunkowego, z wyłączeniem elementów obcych krajobrazowo – egzotycznych gatunków zimozielonych drzew iglastych z rodzajów takich jak Thuja, Chamaecyparis, Juniperus.

W związku z występowaniem na omawianym obszarze drzew cennych przyrodniczo wskazuje się je do zachowania (rys. ekofizjografii). Wyznaczone egzemplarze drzew nie kwalifikują się do drzew o walorach szczególnych, które byłyby predestynowane do objęcia ochroną przyrody jako pomniki przyrody.

W stosunku do pomnika przyrody już istniejącego na rysunku ekofizjografii wyznaczono strefę ochronną zwaną strefą zieleni. Do projektu mpzp zaleca się wprowadzić zapis zakazujący lokalizacji nowych obiektów budowalnych w strefie zieleni z wyłączeniem liniowych obiektów infrastruktury technicznej prowadzonych metodą bezrozkopową.

Zastrzega się, że strefa obejmuje również drogę, na co powinno się zwrócić uwagę przy formułowaniu ustaleń planu.

Na rysunku wskazano również strefę do zainwestowania – strefę C. Są to obszary przekształcone głównie zabudową mieszkaniową i usługową, w tym obszary należące do Zakładu Uzdatniania Wody „Bielany” oraz obszary obecnie niezainwestowane wskazane do jej rozwoju.

Zasady zagospodarowania:

- w związku z położeniem całego obszaru w strefie kształtowania systemu przyrodniczego, określonej w Studium [1] w terenach przeznaczonych do zabudowy, standardy zabudowy muszą zapewniać wysoki udział powierzchni biologicznie czynnej oraz wysoką jakość rozwiązań w zakresie gospodarki wodno- ściekowej, a także niedopuszczanie do powstawania obiektów uciążliwych,

87

- obszary należące do Zakładu Uzdatniania Wody „Bielany” położone przy ul. Mirowskiej w związku z ich walorami przyrodniczymi powinny ulegać jak najmniejszym przekształceniom, - ograniczenie uciążliwości istniejących obiektów usługowych, drobnej wytwórczości dla środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem zanieczyszczenia powietrza i wody,

- w otoczeniu ciągów komunikacyjnych ochrona przed hałasem, - zachowanie stref od infrastruktury technicznej,

- dostosowanie zabudowy do występujących warunków gruntowych,

- ochrona zasobów wód powierzchniowych i podziemnych – uporządkowanie gospodarki wodno- ściekowej,

- stosowanie rozwiązań ograniczających niską emisję, - ochrona walorów krajobrazowych,

- ochrona dziedzictwa kulturowego, gminnej ewidencji zabytków, stanowisk archeologicznych – wszelkie działania powinny być podporządkowane wytycznym konserwatorskim, obiekty powinny być chronione przed degradacją i dewastacją.