Śląski O ddział Polskiego Towarzystw a Inform atycznego zorganizo
wał w Szczyrku, w dniach 3-5 m aja 1989 r. konferencję pn. „W spółczes
ne obszary zastosow ań inform atyki” . Intencją organizatorów konferen
cji było przedstaw ienie uczestnikom obszarów zastosow ań inform atyki, których istnienie być ino;* naw et sobie uśw iadam iają, ale których na ogół nie p róbują penetrow ać. Te braki w świadom ości inform atycznej profesjonalistów w ynikają czasem z niedostępności środków , częściej jed n ak ze swego rodzaju gnuśności intelektualnej.
W ykłady wygłoszone w trakcie konferencji zorganizow ano w laki sposób, żc kilku wykładowców, na ogół z różnych środowisk, om aw iało problem z różnych punktów widzenia.
Pierwszy cykl w ykładów poświęcono „ Problemom sprzętowych uwa
runkowań w konstrukcji system u operacyjnego". W ykładem o takim właśnie tytule rozpoczął konferencję d r K rzysztof Nałęcki. P o om ów ie
niu przez prelegenta teoretycznych aspektów wpływu własności sprzętu na stru k tu rę i param etry systemu operacyjnego, głos zabrał A dam Bukowy, k tóry przedstaw ił „ W ykorzystanie własności sprzętu w syste
mie operacyjnym U N IX ". Te dwa wykłady uzupełnione zostały prelek
cją na tem at systemu O N X - konkretnej im plem entacji U N IX -a, wygłoszoną przez przedstawiciela firmy zajm ującej się dystrybucją tego system u w Polsce. K u pew nem u zaskoczeniu organizatorów , po tych wystąpieniach wywiązała się dyskusja na tyle gorąca, że zaplanow ana na pierwszy dzień część tow arzyska spotkania uległa półgodzinnem u opóźnieniu.
D rugi dzień pośw ięcony był szeroko rozum ianej problem atyce tech
nologii produkcji oprogram ow ania. W ykład dr. Janusza Zalewskiego zapoznał uczestników z obowiązującym i, głównie w USA, norm am i dotyczącym i zasad realizacji kilkunastu etapów okresu życia o p ro g ra
m ow ania. Jakkolw iek m ożna mieć wątpliwość (podzielaną przez część uczestników ) co do celowości w prow adzania odpow iedników takich norm w Polsce, wobec mniejszej, niż w najbardziej rozwiniętych krajach, złożoności podejm owanych przedsięwzięć program istycznych, to je d nak w dyskusji stwierdzono, że sform alizow anie procesu produkcji program ów jest niezbędne, niezależnie od skali podejm ow anych zadań.
W niosek taki wynika z faktu, że naw et w Polsce zaczyna pow staw ać przemysł oprogram ow ania, w którym m etody, narzędzia i proces produkcji muszą odpow iadać zwyczajom i regułom w yznaczonym przez tę właśnie, przem ysłow ą organizację produkcji. Z kolei m gr A ndrzej Paprocki om ów ił w arsztat pracy współczesnego program isty, składają
cy się z coraz większej liczby narzędzi, o których stosow aniu, a naw et istnieniu, rodzim i profesjonaliści • m ają wciąż dość mgliste pojęcie.
U d an ą próbę stworzenia polskiego narzędzia tego rodzaju zaprezento
wał d r Zdzisław Szyjewski na przykładzie prog ram u wykorzystującego propozycję standaryzacji procesu projektow ania system ów inform aty
cznych. M oże przesadą byłoby stwierdzenie, że te trzy wykłady i w ynikła po nich burzliw a dyskusja, otw arły nowe horyzonty przed zgrom adzo
nymi inform atykam i i spow odowały przyjęcie now ych m etod pracy, ale niewątpliwie dały one w szystkim im puls do zastanow ienia się nad tym, ja k w najbliższych latach pow inien wyglądać zakład produkujący oprogram ow anie. Niewątpliwie zaniedbania w zakresie korzystania z nowoczesnych technologii tw orzenia p roduktów inform atycznych są ogrom ne, ale z drugiej strony „ brak arm at ” bard zo ogranicza m ożliwo
ści w prow adzenia tych technologii.
Trzeci cykl wykładów, pozornie nie powiązanych tematycznie, łączyło hasło: „co nowego >i' święcie i ja k to wygląda u nas". Inż. P iotr Fiszer ze sw adą przedstawił obejm ujący całą kulę ziem ską system transmisji danych i funkcji aplikacyjnych SITA o raz zaprezentow ał zebranym stan zastosow ań inform atyki w PLL LOT. W ydało się to uczestnikom konferencji na tyle interesujące, że kilku z nich zaczęło się naw et zastanaw iać nad zm ianą pracy. N ie obeszło się oczywiście bez pytań na tem at Boeinga. Z kolei doc. Wojciech C holew a om aw iający systemy eksportow e (doradcze) postawił tezę, że te zasady działania są bardzo
proste, i co więcej, tezę skutecznie obronił, przedstaw iając oprócz pojęć podstaw ow e udane krajow e realizacje takich systemów. O statni wykład tej serii, wygłoszony przez dr. Jerzego Solaka oraz mgr. inż. Janusza R ybnika dotyczył charakterystyki stacji roboczych (por. IN F O R M A TYKA, nr 3, 4, 1989).
Poza w ykładam i planow ym i odbyła się, na w zór szkół m rągowskich, sesja „ O ferta-problem ", w trakcie której reprezentanci pięciu firm przedstawili swoje propozycje. Problem ów nikt nie zgłaszał.
Od strony organizacyjnej konferencja przebiegła w m iarę sprawnie - dom wczasowy „K lim czok” , w którym była zorganizow ana, zapewnił więcej niż godziwe w arunki pobytu; liczba nagłych zm ian w program ie kształtow ała się na poziom ie średniej krajowej. Pow ażnym niedopatrze
niem ze strony organizatorów była deszczowa i chłodna, ja k na tę porę roku, pogoda.
---dokończenie na III stronie okładki ZAKŁAD KOMPUTEROWYCH u l.Z b . x B o g d a ń c a 4 SYSTEMÓW POMIAROWYCH B0^ , g G d a f i s t
419519
d i g i m e r tei
** oferujemy profesjonalne, sprawdzone przez wielu użytkowników program atory pamięci E P R O M
z oprogram ow aniem dla kom puterów PC X T/A T:
• p ro g ram ato r P C P E -512 um ożliwia program ow anie pamięci od 2716 do 27512(A) (CM O S), 2516/32/64, E E PR O M 2816,2864,2916 o raz testowanie panjięci 8-bitow ych SR A M od 2kB do 32kB
• M odułow e w yposażenie dodatkow e pozw ala na:
- program ow anie układów 8741/42/44/48/49/51/52
- symulację (E)PR O M typ 2716/32/64/128/256/512 o raz 2 x 2716/
32/64/128/256 8bit i lćb it
Udzielamy gw arancji na sprzęt i program y o raz zapew niam y serwis pogw arancyjny
D ostaw a natychm iastow a. Niskie'-'ceny oraz bonifikata przy zakupie 5 program atorów .
N asze p rodukty spełnią Tw oje oczekiwania
• Polecam y karty do kom puterów PC X T /AT:
- tester scalonych układów cyfrowych T T L , C M O S i pamięci RA M (autom atyczne rozpoznaw anie typu układ u scalonego, edytor w zor
ca testów)
- k arta p rototypow a X T (dekoder adresów i bufor)
- przetw orniki A /C z separacją galw aniczną 500 V I2bit 8kan 10 V/20 mA 100 ns
• Przyjmujemy zam ów ienia na:
- system uruchom ieniow y (in-circuit em ulator) E M U 51-8031/
32/51/52
- bezobsługow ą centralkę telefoniczną MCT5211 - m ikrofon bezprzew odowy 4101 (hom ologacja)
Prosim y o k o n tak t telefoniczny lub listowy:
- udzielamy pełnej informacji - uzgodnimy warunki dostawy - wyślemy m ateriały informacyjne
Jesteśm y zainteresow ani w spółpracą w opracow aniu konstrukcji unikatowej aparatury pomiarowej i sterowników mikroprocesorowych.
EO/719/89
Informatyka nr 1, 1990
27
Infosystem '89
W kwietniu 1989 r. na terenach Targów Poznańskich odbyły się trzecie M iędzynarodo
we T argi Elektroniki, Telekom unikacji i Tech
niki K om puterow ej Infosystem. Tym razem towarzyszyły im: M iędzynarodow a Ekspozy
cja M aszyn Poligraficznych Poligrafia oraz XI K onferencja N aukow o-T echniczna Polikon.
Pomysł połączenia wystawy kom puterów i u- rządzeń poligraficznych jest na pew no rozsąd
ny ze względu na przenikanie się o b u dziedzin.
Zdarzały się zresztą sytuacje, że nie było w iadom o, na której wystawie szukać danego wystawcy. N a przykład firm a R ank Xerox, której oferta obejm uje głównie profesjonalny sprzęt malej poligrafii, m iała stoisko w paw ilo
nie poligraficznym , choć oferow ała także k o n cesjonowane oprogram ow anie sieciowe N et
w are (firm y Novell).
L IC E N C JO N O W A N E O P R O G R A M O W A N IE
W tym ro k u bodaj po raz pierwszy dużo m ów iło się o handlu licencjonow anym op ro g ram ow aniem renom ow anych firm zachodnich o raz o ochronie oprogram ow ania przed pirac
kim kopiow aniem . Ł ódzki Aplikom przedsta
wił swoją ofertę dotyczącą kom pletnych, naj
nowszych wersji system u projektow ania inży
nierskiego A utoC A D . C ena system u nie jest m ala - 12 m in zł, ale w zam ian otrzym uje się pewność, że kupiony p ro d u k t jest tożsam y z oprogram ow aniem rozprow adzanym w resz
cie św iata, a p o n ad to pełne wsparcie serwisowe (dwuletni serwis gwarancyjny), szkolenia, kon
sultacje itp. P roducent przewidział sprzętow e zabezpieczenie swojego/ oprogram ow ania, tj.
specjalną kostkę niezbędną do uruchom ienia program u. W ten sposób użytkow nik może wprawdzie mieć dow olnie wiele kopii, ale w tym sam ym czasie pracuje się zawsze, tylko z jedną.
O becnie oferuje się polską wersję językow ą A utoC A D -a. Podobno sprzedaż przebiega p o myślnie, a liczbę sprzedanych egzem plarzy m ożna ju ż liczyć w dziesiątkach sztuk, przy czym często jed n a firm a kupuje po kilka zestawów dla kilku kom puterów . Przedstaw i
ciel dostaw cy wyraził opinię, że dopiero posia
danie legalnej, licencjonowanej kopii pozw ala na praktyczne zastosow ania A u to C A D -a do celów innych niż eksperym entalne.
W rocławskie Z E T O podjęło się dystrybucji oprogram ow ania firmy M icrosoft. System o- peracyjny M S-DO S będzie rozprow adzany na podstaw ie licencji, w raz z kom puteram i Elwro 801 AT. O znacza to praw o d o rozpow szech
niania zarów no program u, ja k i dokum entacji.
Podobno do podpisania k o n tra k tu potrzebne
dzie jedynie pośrednikiem . Przedstawiciel fir
my M icrosoft obecny na konferencji prasowej stwierdził, że w zasadzie system M S-D O S nie
będzie rozprow adzany indyw idualnie, lecz po
winni go dostarczać producenci sprzętu, wy
kupując odpow iednią licencję. K ażdy inny p ro d u k t program ow y też może być do starczo ny (istnieją w yjątki zaw arte na liście em bargo- wej C O C O M : L A N M anager dla OS II i S Q L Server). O dbiorca oprogram ow ania będzie podpisywał licencję, zobow iązując się do nie- rozpow szechniania go innym osobom . W ydaje się to być jedynym sposobem zapobieżenia nielegalnem u kopiow aniu w w arunkach b rak u praw nej ochrony oprogram ow ania. Jeśli zapo
trzebow anie na jakiś p ro d u k t okaże się w ystar
czająco duże, to może zostać przygotow ana i w prow adzona do sprzedaży polska wersja językow a. W arto w spomnieć, że niektóre fir
my ju ż poprzednio legalnie spolszczyły p ro g ra
my, na które miały licencję, np. R ank X erox od szczać do konkurencji między swoimi przed
stawicielstwami. raczej przeznaczone dla indyw idualnych am a
torów - cena podstaw ow ego zestaw u wynosi co najm niej 15 min zl, a późniejsza prenum era
ta jednej bazy danych na dysku o pojem ności 600 M,B (z ciągłymi popraw kam i) - o k . 50 m in.
F irm a liczy na ośrodki dokum entacji n a u k o wo-technicznej i inne tego rodzaju instytucje.
F irm a Data Start prezentow ała (chyba po raz bardzo do b ry i czytelny ekran ciekłokrystalicz
ny (720 x 400 punktów ), ale m ożna także do łą
czyć zewnętrzny m o n ito r klasy EG A . K o m p u ter m a w budow any dysk stały o pojem ności 40 MB i stację dyskietek 3,5-calowych (1,44 M B), m ożna też d odać zew nętrzną stację dyskietek 0 średnicy 5,25 cala. Łącze szeregowe pozw ala dołączyć m odem , a rów nolegle - d rukarkę.
M ożna także dołożyć inne karty kom putera PC. Cena - ok. 3100 dolarów . P o d o b n ą cenę 1 możliwości miał kom p u ter IM C 9000, także z procesorem 286, doskonałym ekranem plaz
m owym o rozdzielczości 6 4 0 x 4 0 0 punktów i k artą EG A , stacją dyskietek 3,5-calowych i dyskiem stałym o pojem ności 20 MB.
Spośród d rukarek szczególne wrażenie robi
ły kolorow e d ru k ark i strum ieniow e (ang. je t printer) firmy Seikosha, oferow ane przez firmę Soft-Tronik. Zachw yt naw et u najbardziej wy
brednych m ogła budzić jak o ść w ydruku, cźys- przez swoje przedstawicielstwo IM C . Prezen
tow ano całą linię dru k arek , od tradycyjnych dziewięcioiglowych do laserowych (wsad d ru kujący firmy Ricoh). O dbyła się także konfe
rencja prasow a przybyłych przedstawicieli Ep- sona w E uropie. N a pytanie o sposoby osiąg
nięcia tak wysokiej jakości produkow anego sprzętu odpow iedziano, że Epson wywodzi się z firmy Seiko produkującej zegarki. Przyznano jed n ak , że firm a nie stała się potentatem na rynku drukarek laserowych, lecz planuje zaję
cie dobrego miejsca w śród producentów d ru karek strum ieniow ych. Obecnie jest oferow a
na d ru k ark a TSQ-4800, z 48 dyszam i sterow a
nymi pom pam i piezoelektrycznymi, drukująca do 600 znaków /s w trybie zwykłym i 200 znaków /s w trybie korespondencyjnym . M oż
na oczywiście drukow ać także obrazy graficz
ne z m aksym alną rozdzielczością 360 pu n k tów /cal. D ru k ark a akceptuje różne rodzaje papieru, także składankę, co jest dużą zaletą w porów naniu z d rukarkam i laserowymi.
M IN IK O M P U T E R Y
C hoć większość ekspozycji stanow iły m ikro
kom putery osobiste, to jed n ak był też pow aż
niejszy sprzęt. N a stanow isku firmy ComTech w idniał naw et napis: To nie je s t IB M ! I rzeczy
wiście, prezentow ano kopię P D P -1 1, z radziec
kim procesorem i zachodnim i urządzeniam i.
F irm a A m epol natom iast wystawiła system kom puterow y M X -16, korzystający z m odułu procesora M ery 400.
O kazuje się, że polskie procesory wcale nie są bezużyteczne, oczywiście pod w arunkiem wy
posażenia ich w solidne urządzenia na pozio
mie św iatowym . System korzysta z oryginalne
go oprogram ow ania, opartego na systemie na procesorach M otoroli. Są to rozbudow ane, w ielostanow iskow e zestawy, mające dalsze możliwości rozbudow y (do 120 M B pamięci
zaczyna produkow ać odpow iedniki supermi- nikom puterów serii VAX. D o Jugosławii d o łą
czyły Czechosłow acja i N R D . Czechosłowacki VAX 11/780 nazyw a się SM 52/12 i jest w yposażony w stacje pamięci taśmowej o gęs
tości zapisu 800/1600 bitów na cal, dyski wymienne o pojem ności 200 MB, dyski W in
chester - 160 M B i stacje graficzne Tesla.
N iestety urządzenia nie robią dobrego w raże
nia, a dośw iadczenia z mniejszymi m inikom puteram i serii SM pozw alają spodziewać się najgorszego. T o sam o dotyczy niemieckiego R o b o tro n a 1840. Nie było żadnej reprezentacji ZSR R .
W arszawski O środek Postępu Techniczne
go oferow ał naw et dostaw ę używanych kom puterów IBM serii 43xx - pośredni szczebel między dużym i m inikom puteram i a kom pute
ram i głównego szeregu (ang. mainframe). Elw- ro natom iast pokazało działający dwumaszy- nowy zestaw R -34 o raz (nowość) m odem M- -2424 działający z szybkością 2400 bitów/s.
Nie zabrakło tradycyjnych wystawców. F ir
m a Z O T PA N przedstaw iała sprzęt H ewlett- -Packarda. O prócz kom puterów serii 3000 (z nowym - najm niejszym 3000 LX), także nową dw ustronną d ru k ark ę L aserJet IID i nowe pamięci dyskowe W inchester. Pojedyncza sta
cja (6 dysków o średnicy 5,25 cala) m a pojem ność 304 M B i czas dostępu 17 ms, a zestaw z zasilaczem m oże obejm ować trzy takie stacje.
N iepokoił natom iast brak (chyba po raz pier
wszy od wielu lat) stoiska ICL.
STA N OW ISKA IN N Y C H W Y STA W CÓ W
Nowością był cały ciąg stanow isk zorgani
zow anych przez Fundację Edukacji Kompute
rowej. K ażde stanow isko tworzyło niejako jedną klasę, w yposażoną przez jednego d o sta
wcę. W polskiej klasie stały ośm iobitow e ko m putery Bosman B, produkcji U nim oru. Były też klasy w yposażone przez Czechosłowację, Norwegię, Bułgarię, W ielką Brytanię i Austrię.
N a wystawie poligraficznej również prezen
tow ano wiele zastosow ań kom puterów . Już tradycyjnie pokazyw ano zestawy Poltype do kom puterow ego składu tekstów o różnym stopniu złożoności, zwłaszcza tekstów m ate
matycznych. Pojawiła się now a generacja tych urządzeń - modele 05 i 06 - z najnowszymi rozszerzeniami oprogram ow ania (m .in. dziele
nie wyrazów dla 12 języków , w prow adzanie obrazów za pom ocą skanera) oraz atrakcyjną możliwością dołączenia 20-calowego m onitora o zwiększonej rozdzielczości, umożliwiającego podgląd typograficzny pełnej strony form atu A3. Pokazyw ano także wielostanowiskow e ze
stawy do składu kom puterow ego. N iestety, większość z nich jest dostosow ana do pojedyn
czych fotonaśw ietlarek. Właściwie jedyną m e
todą przeniesienia na fotonaśw ictlarkę d o k u m entu przygotowanego przez program uniwer
salny, taki ja k np. Ventura, jest zapisanie go w postaci program u w języku Postscript, ale taki program nie jest z kolei akceptow any przez każdą fotonaśw ietlarkę. Tzw. Raster
Image Processor, interpretujący program y w Postscripcie i sterujący naśw ietlarkam i, k o sztuje przeszło 50 tys. m arek RFN!
Tradycyjnie ju ż przy targach funkcjonow ało stoisko D om u Książki, tym razem niemal całkowicie zdom inow ane przez W N T (obcho
dzące w tym roku swoje czterdziestolecie).
Praktycznie przez cały czas stoisko było oble
gane przez kupujących, książki „szły ja k w o
d a " i to nic tylko te najnowsze. Potw ierdza to jedynie znaną praw dę, że dystrybucja jest u nas fatalna, w skutek czego w różnych częściach kraju brakuje poszukiwanych książek, gdy tym czasem w m agazynach jest ich p od d o sta t
kiem.
Przy okazji kupow ania książek, spostrzega
wczy mogli zapew ne zauw ażyć ulotkę infor
m ującą o pow staniu Agencji O b ro tu O p ro g ra
m ow aniem , któ ra m a zam iar zajm ować się m.in. ochroną praw ną oprogram ow ania. N ie
wiele więcej m ożna było dowiedzieć się o tej inicjatywie (nie pojaw ił się bowiem nigdzie przedstawiciel Agencji), ale z pewnością należy uznać za cenną każdą próbę „uno rm aln ien ia”
sytuacji oprogram ow ania na polskim rynku.
Jedni zatrą ręce z radości, inni z pewnością zadrżą ze strachu - tak czy inaczej na efekty działania Agencji trzeba będzie jeszcze jak iś czas poczekać.
JA R O S Ł A W D E M IN E T H ANNA W ŁO D A RSK A
ZAKŁAD S Y S T E M Ó W C Y FR O W Y C H
81-832 Sopot, ul. M ickiew icza 20 tel. 51-28-27, tlx. 512290 dgtex pi
K O LO R O W Y T E R M IN A L G R A FIC ZN Y D X T -24 0
• emuluje protokół terminali graficznych DEC-a V T -2 4 0 , V T -1 2 5 i T E K T R O N IX 4014
• emuluje protokół terminali alfanumerycznych DEC-a VT-220, VT-100, VT-52
• przeznaczony do pracy w konfiguracjach wielodostępnych z komputerami serii VAX, SM, PDP11, PC XT/AT pod kontrolą systemów operacyjnych XENIX, UNIX, RSX, M U LTILIN K i innych
• wyświetla informacje nie tylko w postaci znaków alfanumerycznych, ale również w postaci wykresów, rysunków itp., zgodnie z protokołem graficznym ReGIS, który m.in. zapewnia kreślenie prostych, okręgów, elips, krzywych, zapełnianie, „d o stę p " do każdego punktu itp.
• rozdzielczość grafiki:
640 x 256 punktów - DXT-240A
640 x 400 " - DXT-240B
640 x 480 " - DXT-240C
800 x 480 " - DXT-240D
O atrybuty: 16 kolorów każdego punktu (lub 8 kolorów i migotanie)
• tryb alfanumeryczny:
max. 60 wierszy po 132 znaki
0 interface komunikacyjny RS 232 lub pętla prądowa O interface drukarki Centronix lub RS 232
• klawiatura typu PC-XT
• m onitor kolorow y 14 " (RGB standard, EGA, M ultisync-zależnie od rozdzielczości terminala) lub m onitor monochromatyczny.
☆ DEC, VT, ReGIS są zastrzeżonymi znakami firm owym i Digital Equipment Co.
☆ TEKTRONIX jest zastrzeżonym znakiem firmy Tektronix Inc.
d ig ife x
E O / 6 4 6 / 8 9
Informatyka nr l, 1990