Po pierwsze masowość na uczelniach wyższych. Od kilku lat zauważa się wzmożone zainteresowanie nie tylko studiami wyższymi samymi w sobie, ale także konkretnymi kierunkami. W Poznaniu istnieje szereg uczelni wyższych, zarówno publicznych, jak i prywatnych. Analiza każdej moż-liwej opcji jest żmudnym procesem i wymaga pokładów ciężkiej pracy oraz dużej ilości czasu. Autorka postanowiła skupić się na kilku najpopularniejszych i najczęściej wybie-ranych kierunkach z oferty Alma Mater i dokładną ilością zainteresowanych nią maturzystów (wykres 6).
Wykres 6. Popularne kierunki w latach 2011-2014 – Uniwer-sytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opracowanie własne na podstawie Ranking kierunków, (2011-2014) amuland.pl/Portal/Progi-punktowe [16.07.2016].
Wykres 6 ukazuje najbardziej popularne kierunki z oferty Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Za popularne Autorka uznała takie, które uzyskały wyróż-niającą się liczbę osób zainteresowanych na tle innych kie-runków. Jak można dostrzec, popularność przestawionych kierunków ulega zmianom, lecz w ocenie Autorki wynika ona tylko z kwestii czysto demograficznych, gdyż te same kierunki od kilku lat cieszą się niemalejącą popularnością.
Sam fakt zainteresowania się kierunkiem nie jest jednak obligatoryjnym dla tego czy dana jednostka podejmie się studiów na nim. Szkoły wyższe ustalają progi, na podstawie których orzeka się o przyjęciu bądź nie przyjęciu studenta.
Nie wchodząc w szczegóły, a opierając się na obserwacji, można dostrzec pewne tendencje:
• próg punktowy ustala się na postawie ilości kandy-datów i miejsc do rozdysponowania;
• próg punkowy jest inny dla każdego kierunku;
• jeszcze przed rekrutacją ustala się liczbę miejsc do rozdysponowania:
nego punktu widzenia jest zrozumiałym, lecz znowu blo-kuje miejsce pracy dla osoby, która nauki już nie pobiera.
Niemożliwym jest zaspokojenie potrzeb każdej jednostki w jednym czasie. Zatrudnianie studenta lub ucznia jest dlań szansą na zdobycie pewnego doświadczenia, a tym sa-mym zwiększenie jego szans na późniejsze odnalezienie się na rynku pracy, rzadko jest to jednak połączone z kierun-kiem nauki, gdyż najwięcej ofert pracy dla uczniów oferują w głównej mierze w sieciach gastronomicznych lub barach.
Innym wątkiem jest masowość studentów pochodzących z małych miejscowości i wsi, co sugeruje, że w ich odczuciu edukacja jest ważnym elementem.
Bibliografia
1. Arendt Ł., (2012) Bezrobocie – między diagnozą a działaniem, War-szawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
2. Bezrobocie rejestrowane w Polsce raport miesięczny – styczeń 2016, (2016) Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecz-nej Departament Rynku Pracy, http://psz.praca.gov.pl/docu-ments/10828/2376424/BEZROBOCIE%20REJESTROWANE%20W%20 POLSCE%20-stycze%C5%84%202016.pdf/ [13.07.2016].
3. Bezrobocie rejestrowane w Polsce raport miesięczny – luty 2016, (2016) Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecz-nej Departament Rynku Pracy, http://psz.praca.gov.pl/docu-ments/10828/2548060/BEZROBOCIE REJESTROWANE W POLSCE--luty-2016.pdf/ [13.07.2016].
4. Bezrobocie rejestrowane w Polsce raport miesięczny – marzec 2016, (2016) Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecz-nej Departament Rynku Pracy, http://psz.praca.gov.pl/docu-ments/10828/2716239/BEZROBOCIE REJESTROWANE W POLSCE--marzec-2016.pdf/ [13.07.2016].
5. Bezrobocie rejestrowane w Polsce raport miesięczny – kwiecień 2016, (2016) Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecz-nej Departament Rynku Pracy, http://psz.praca.gov.pl/docu-ments/10828/2894419/BEZROBOCIE REJESTROWANE W POLSCE--kwiecień-2016.pdf/ [13.07.2016].
6. Bezrobocie rejestrowane w Polsce raport miesięczny – maj 2016, (2016) Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecz-nej Departament Rynku Pracy, http://psz.praca.gov.pl/docu-ments/10828/3076424/BEZROBOCIE REJESTROWANE W POLSCE--maj-2016.pdf/ [13.07.2016].
7. Białecki I., (1998) Wykształcenie i rynek, Warszawa: Tepis.
8. Datko A., Podemski K., (2015) Społeczna wartość wyższego wy-kształcenia, Poznań: WNS UAM.
9. Dreijmanis J., (1998) Wyższe wykształcenie a zatrudnienie – proble-matyczny związek, Poznań: WPiA UAM.
10. http://www.absolwenci.poznan.pl/ [15.07.2016].
11. Kabaj M., (2012) Wpływ systemów kształcenia zawodowego na zatrudnienie i bezrobocie młodzieży: projekt programu wdrożenia dualnego systemu kształcenia zawodowego w Polsce, Warszawa:
Instytut pracy i spraw socjalnych.
12. Kaczor S., (2008) Szkoły wyższe – ważny etap uczenia się przez całe życie: teoria i praktyka, Opole: Instytut Śląski.
13. Kotarski K., (2002) System edukacji narodowej w Polsce po rozpoczę-ciu reformy: wybór podstawowych dokumentów prawnych, Toruń:
Wydawnictwo Adam Marszałek.
14. Kwiatkowski E., (2009) Bezrobocie: podstawy teoretyczne, Warsza-wa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
15. Kwiek M., (2010) Transformacje uniwersytetu. Zmiany instytucjonal-ne i ewolucje polityki edukacyjinstytucjonal-nej w Europie, Poznań: UAM.
• wykonywanie pracy podczas trwania nauki;
• podjęcie się pracy w każdej możliwej instytucji, a je-żeli istnieje taka możliwość – takiej, która jest zgod-na z kierunkiem studiów lub zawodem bez względu na to, jakie warunki finansowe oferuje.
Połączenie przyjemnego z pożytecznym, co w tym przy-padku oznacza wykonywanie pracy zgodnej z wyuczonymi umiejętnościami, jest marzeniem dla absolwenta, nie jest jednak takim prostym procesem choćby ze względu na wcześniej wspomnianą masowość. Przyjmując punkt widze-nia pracodawcy oczywistym jest, że mając przed sobą dwo-je kandydatów o identycznym wykształceniu a innej historii doświadczenia zawodowego, zdecyduje się on na przyję-cie tego, który doświadczenie posiada, bowiem nie musi marnować czasu lub pokładów pieniężnych na dodatkową edukację. Człowiek jest kowalem swojego losu, winien sam dążyć do samodoskonalenia i zwiększania swoich szans na rynku pracy. Nie można jednak w ten sposób usprawie-dliwiać tego, co dzieje się na rynku pracy. O ile studenci szkół wyższych mają możliwość jednoczesnej nauki i pracy, o tyle uczniowie szkół średnich, choćby ze względu na plan zajęć, mają taką możliwość ograniczoną. Jakaś praca musi być tą pierwszą, a od osoby dorosłej wymaga się często usamodzielnienia, będąc zmuszonym do bezpłatnych sta-ży wydłuża okres swojego uzależnienia od rodziny. Częstą praktyką jest ofiarowanie niskich stawek za pracę, wśród młodych pracowników jest to wręcz nagminne. Możliwym do zrozumienia jest, że nowy pracownik na samym począt-ku nie może uzyskać zarobpocząt-ku na takim samym poziomie, co pracownik z kilkuletnią wysługą, nie oznacza to jednak przyzwolenia na celowe oferowanie niższej stawki osobie gotowej do podjęcia się każdej pracy.
Wnioski
Podsumowując, Autorka chciałaby zwrócić uwagę na istotne wątki. Poziom bezrobocia jest zależny od wielu różnych kwestii. Ciekawym, choć nieporuszonym w tym artykule zagadnieniem jest globalizacja starości, wydłu-żenie wieku uprawniającego do przejścia na emeryturę, a tym samym blokowanie tych miejsc dla młodych, w tym świeżo upieczonych absolwentów szkół. Kolejnym są po-datki, które są obligatoryjne w każdym miejscu pracy, bez względu na terytorium. Miasta, a zwłaszcza te akademickie, dają też szanse choćby poprzez słynny „status studenta”
lub „ucznia” oznaczający, iż podatki za zatrudnienie takiej osoby są mniejsze, tym samym osoba taka staje się atrak-cyjniejsza dla pracodawcy. Takie podejście z
ekonomicz-40. Stopa powiaty 05.16 [w:] Statystyki strukturalne – maj 2016, psz.
praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-rejestro-wane [14.07.2016].
41. Stopa powiaty 06.14 [w:] Statystyki strukturalne – czerwiec 2014, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
42. Stopa powiaty 06.15 [w:] Statystyki strukturalne – czerwiec 2015, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
43. Stopa powiaty 07.14 [w:] Statystyki strukturalne – lipiec 2014, psz.
praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-rejestro-wane [14.07.2016].
44. Stopa powiaty 07.15 [w:] Statystyki strukturalne – lipiec 2015, psz.
praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-rejestro-wane [14.07.2016].
45. Stopa powiaty 08.14 [w:] Statystyki strukturalne – sierpień 2014, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
46. Stopa powiaty 08.15 [w:] Statystyki strukturalne – sierpień 2015m psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
47. Stopa powiaty 09.14 [w:] Statystyki strukturalne – wrzesień 2014, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
48. Stopa powiaty 09.15 [w:] Statystyki strukturalne – wrzesień 2015, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
49. Stopa powiaty 10.14 [w:] Statystyki strukturalne – październik 2014, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
50. Stopa powiaty 10.15 [w:] Statystyki strukturalne – październik 2015, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
51. Stopa powiaty 11.14 [w:] Statystyki strukturalne – listopad 2014, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
52. Stopa powiaty 11.15 [w:] Statystyki strukturalne – listopad 2015, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
53. Stopa powiaty 12.14 [w:] Statystyki strukturalne – grudzień 2014, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
54. Stopa powiaty 12.15 [w:] Statystyki strukturalne – grudzień 2015, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
55. System edukacji w Polsce w skrócie, (2015) Polskie biuro Eurydice, http://eurydice.org.pl/wp-content/uploads/2016/01/BRIEF_PL_FI-NAL2015.pdf [17.07.2016].
56. Szymański M.J., (2008) W poszukiwaniu drogi: szanse i problemy edukacji w Polsce, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pe-dagogicznej.
57. Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty, Dz.U. z 1991 r. nr 95, poz. 425, http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=W-DU19910950425 [15.07.2016].
16. Kwiek M., (2015) Międzypokoleniowa ruchliwość społeczna. Szkol-nictwo wyższe a drabina edukacyjna i zawodowa w Polsce, Poznań:
UAM.
17. Mosiek P., (2004) Edukacja, bezrobocie, wsparcie społeczne: (stu-dium socjopedagogiczne), Rawicz, Leszno: Urząd Miejski Gminy Rawicz.
18. Oleśniewicz P., (2014) Systemowe aspekty organizacji szkolnictwa w Polsce, Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
19. Potasińska A., (2014) Bezrobocie z perspektywy socjologicznej:
skrypt dla studentów, Warszawa: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
20. Ranking kierunków, (2011) amuland.pl/Portal/Progi-punktowe [16.07.2016].
21. Ranking kierunków, (2012) amuland.pl/Portal/Progi-punktowe [16.07.2016].
22. Ranking kierunków, (2013) amuland.pl/Portal/Progi-punktowe [16.07.2016].
23. Ranking kierunków, (2014) amuland.pl/Portal/Progi-punktowe [16.07.2016].
24. Retowski S., (2012) Bezrobocie i odpowiedzialność, Warszawa:
Scholar.
25. Samelak O., (2012) „Młodzi bez przyszłości?”– poszukiwanie sku-tecznego lekarstwa na bezrobocie wśród młodzieży, Wielkopolska Rada Młodzieży, „Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny”, nr 4, s. 34-47.
26. Stopa powiaty 01.14 [w:] Statystyki strukturalne – styczeń 2014, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
27. Stopa powiaty 01.15 [w:] Statystyki strukturalne – styczeń 2015, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
28. Stopa powiaty 01.16 [w:] Statystyki strukturalne – styczeń 2016, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
29. Stopa powiaty 02.14 [w:] Statystyki strukturalne – luty 2014, psz.
praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-rejestro-wane [14.07.2016].
30. Stopa powiaty 02.15 [w:] strukturalne – luty 2015, psz.praca.
gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-rejestrowane [14.07.2016].
31. Stopa powiaty 02.16 [w:] Statystyki strukturalne – luty 2016, psz.
praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-rejestro-wane [14.07.2016].
32. Stopa powiaty 03.14 [w:] Statystyki strukturalne – marzec 2014, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
33. Stopa powiaty 03.15 [w:] Statystyki strukturalne – marzec 2015, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
34. Stopa powiaty 03.16 [w:] Statystyki strukturalne – marzec 2016, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
35. Stopa powiaty 04.14 [w:] Statystyki strukturalne – kwiecień 2014, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
36. Stopa powiaty 04.15 [w:] Statystyki strukturalne – kwiecień 2015, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
37. Stopa powiaty 04.16 [w:] Statystyki strukturalne – kwiecień 2016, psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-reje-strowane [14.07.2016].
38. Stopa powiaty 05.14 [w:] Statystyki strukturalne – maj 2014, psz.
praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-rejestro-wane [14.07.2016].
39. Stopa powiaty 05.15 [w:] Statystyki strukturalne – maj 2015, psz.
praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/bezrobocie-rejestro-wane [14.07.2016].
przeprowadzana jest transakcja pomiędzy osobami po-szukującymi pracy za wynagrodzeniem a pracodawcami.
Czynnikami istotnymi, mającymi wpływ na popyt na pracę, są koszty, jak też efektywność pracy oraz popyt na dobra i usługi. Rozbieżność popytu i podaży na pracę jest przy-czyną powstania w pewnym stopniu zamkniętych sektorów rynku pracy. Niewielka możliwość wejścia do niektórych segmentów jest przypuszczalnie wynikiem zbyt wygóro-wanych wymagań pracodawców, jak też spowodowana jest czynnikami kulturowymi oraz przynależnością do da-nej organizacji. Rynek pracy można podzielić pod wpływem różnego rodzaju czynników, lecz tematem przewodnim ar-tykułu jest czynnik demograficzny dotyczący starzenia się ludności, spadku liczby urodzeń, intensywnego spadku po-tencjalnych zasobów pracy w Europie.
Zasadniczym źródłem wiadomości o sytuacji na ryn-ku pracy jest Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (Szydlik-Leszczyna 2012). Wyniki badania dostarczają in-formacji w zakresie liczby osób aktywnych zawodowo, jak również osób bezrobotnych. Badania prowadzone są w Pol-sce, w cyklu kwartalnym, przez Główny Urząd Statystycz-ny (Noga, Stawicka 2011). Urzędy Statystyczne przekazują również informacje dotyczące przedsiębiorców. Istotną rolę spełnia Bank Danych Regionalnych, który jest zasobem Głównego Urzędu Statystycznego, posiadając największy
Wstęp
Postępujące procesy globalizacyjne oraz zmniejszające się bariery komunikacyjne i informacyjne są przyczynami społeczno-gospodarczych przemian. Zmiany demograficz-ne i kryzys ekonomiczny spowodowały niejako załamanie dotychczasowej, względnej stabilności. Nasilające się bez-robocie, wczesna bezczynność i marginalizacja osób star-szych skutkowała narastającymi problemami. Ze względu na niską aktywność zawodową osób po 50 roku życia (dalej 50+) sytuacja na rynku pracy stawała się coraz trudniejsza.
W obawie przed negatywnymi skutkami postępującego sta-rzenia się społeczeństwa polskiego podjęto działania mają-ce na mają-celu aktywizację zawodową osób w fazie dojrzałości i starszych.