Wybrane metodologie zarządzania projektami

W literaturze poświęconej zagadnieniom zarządzania projektami można zidentyfikować co najmniej kilkanaście zdefiniowanych metodyk zarządzania opracowanych przez dominujące firmy lub organizacje informatyczne. Poniż-sza tabela zawiera przegląd najczęściej stosowanych metodologii zarządzania projektami informatycznymi. Z uwagi na różny charakter projektów informa-tycznych (produkcyjne lub wdrożeniowe) i różne potrzeby zarządcze, niżej wymienione metodyki zostały sklasyfikowane w czterech kategoriach: zarząd-cze, wytwórzarząd-cze, adaptacyjne i organizacyjne [10]. Metodyki te charakteryzują się także różnym spojrzeniem na projekt, inną perspektywą, stopniem szczegó-łowości wymagań dokumentacyjnych i definicji procesów, a także zróżnico-wanym wskazaniem na istotność poszczególnych etapów i zadań menedżer-skich. Poniższa tabela 8.1 przedstawia wybrane metodologie zarządczych, wytwórczych i adaptacyjnych metodologii zarządzania projektami informa-tycznymi.

Tabela 8.1. Charakterystyka wybranych metodologii zarządzania projektami informatycznymi

Nazwa skrócona

Pełna nazwa i charakterystyka metodyki

Kategoria metodologii PRINCE2 PRojects IN a Controlled Environment 2 (tłum.

ty w sterowanym środowisku). Metodyka mająca sowanie w zarządzaniu różnego rodzaju projektami (nie tylko informatycznymi). Przeznaczona jest dla wsparcia wybranych aspektów zarządzania projektem.

Charakteryzuje się ściśle zdefiniowanym modelem procesów podzielonym na trzy obszary: zarządzania strategicznego, zarządzania operacyjnego oraz czania produktów [15]. Zastosowanie tej metodyki daje możliwość standaryzacji na wysokim poziomie, gółową dokumentację i kontrolę jakości przebiegu poszczególnych etapów projektu. Przeciwnicy tej todologii jako jej słabość wskazują zbyt duży nacisk na formalizację i dokumentację działań (nadmierna

Zarządcze

Analiza wymagań w metodologiach zarządzania projektami informatycznymi 111

Nazwa skrócona

Pełna nazwa i charakterystyka metodyki

Kategoria metodologii kratyzację), co wiąże się z brakiem „zwinności”

meto-dyki.

PMBoK Project Management Body of Knowledge nazywana jest też metodyką PMI (Project Management Institute).

PMBoK stanowi alternatywę dla PRINCE2, jednak obejmuje pewne obszary, których brakuje w PRINCE2 (np. zarządzanie zasobami ludzkimi i zaopatrzeniem [10, s. 31]. PMBoK to kompendium wiedzy zbudowane w celu dostarczania kierownikowi projektu reguł i metod działania w całym cyklu życia projektu.

Wyodrębniono w nim 42 procesy podzielone na pięć grup: inicjowania, planowania, monitorowania i kontroli, wykonawcze oraz zamknięcia. Metodyka zawiera dziewięć obszarów wiedzy związanej z zarządzaniem projektami (zarządzanie integralnością projektu, zakresem, czasem, kosztami, jakością, zasobami ludzkimi, komunikacją, ryzykiem i zaopatrzeniem), a do każdego obszaru przypisane są RUP/Eclipse Rational Unified Process jest procesem iteracyjnego, przyrostowego sposobu wytwarzania oprogramowania (wywodzi się z modelu spiralnego). Twórcą tej dyki jest firma Rational Software Corporation (przejęta w 2003 roku przez IBM). Metodyka ta charakteryzuje się dużą elastycznością i możliwością łączenia z mi metodykami zarządczymi (np. PRINCE2). RUP jest bezpośrednio powiązany z językiem UML³, a główną ideą RUP jest inicjacja prac na trzech poziomach:

wysokim poziomie abstrakcji, niskim poziomie trakcji i prac wytwórczych. Eclipse jest natomiast bardzo rozbudowanym środowiskiem umożliwiającym zarówno planowanie, dokumentację jak i wytwarzanie

Wytwórcze

3 UML – ang. Unified Modelling Language

Nazwa skrócona

Pełna nazwa i charakterystyka metodyki

Kategoria metodologii różnego rodzaju aplikacji i systemów. W przypadku

RUP i narzędzi Eclipse na szczególną uwagę ją: Ecplise Process Framework Composer oraz stan-dard OpenUP (Open Unified Process).

MSF Metodologia Microsoft Framework Solution powstała w 1994 i jest wynikiem wieloletnich doświadczeń pracowników pionu Microsoft Consulting Services.

Sam Microsoft (na stronach MSDN⁴) definiuje dologię MSF jako adaptacyjne podejście ce pomyślne dostarczanie rozwiązań technologicznych.

MSF koncentruje się napięciu głównych aspektach zarządzania projektami, tj.: dopasowaniu celów sowych i technologicznych, zdefiniowaniu jasnych celów projektu, ról i zakresu obowiązków, implemen-tacji iteracyjnego procesu sterowanego kamieniami milowymi/punktami kontrolnymi oraz proaktywnym zarządzaniu ryzykiem i skutecznym reagowaniu na zmiany. Obecna wersja MSF 4.0 została opracowana w 2005 roku i podobnie jak wyżej opisane metodyki jest oparta na modelu procesów.

XP eXtreme Programming, powstał na początku lat 90-tych XX wieku. Kent Beck, uznawany za twórcę tej metodyki, zdefiniował cztery główne wartości:

komunikację, prostotę, pętlę zwrotną oraz śmiałość.

Dodatkowo metodykę tą wzbogacono o tzw. Stand-up-meetings, czyli szybkie spotkania na stojaka, mające na celu omówienie bieżących efektów projektu. Brak dokładnej specyfikacji dla tej metodyki oraz odejście od zarządzania procesowego daje powody uznawać XP bardziej za zbiór dobrych praktyk, niż pełną metodykę zarządzania projektami.

Analiza wymagań w metodologiach zarządzania projektami informatycznymi 113

Nazwa skrócona

Pełna nazwa i charakterystyka metodyki

Kategoria metodologii Scrum Twórcami Scrum są Ken Schwaber i Jeff Sutherland.

Scrum jest „metodą, przy użyciu której ludzie mogą z powodzeniem rozwiązywać złożone problemy adaptacyjne, by w sposób produktywny i kreatywny wytwarzać produkty o najwyższej możliwej wartości”

[17]. Scrum nie jest procesem, a opisuje ogólne sposoby postępowania, w obrębie których możliwe jest stosowanie różnego rodzaju procesów i technik. Scrum zakłada utworzenie zespołów scrumowych, powiązanych z nim ról, zdarzeń artefaktów i reguł postępowania. Wszystkie elementy są niezbędne do osiągnięcia sukcesu.

DSDM Dynamic Systems Development Method została ponowana przez brytyjskie konsorcjum DSDM.

dologia ta jest związana z RAD (Rapid Application Development) co oznacza szybkie wytwarzania cji. Sednem DSDM jest korzystanie z dużej ilości towych komponentów i wykorzystaniu technik typowania. W DSDM zdefiniowano 15 ról dla ków zespołu projektowego, wyznaczając każdej roli odpowiednia zadania i zakres odpowiedzialności. Jed-ną z podstawowych technik DSMD jest Timeboxing⁵ (zasada 80%/20%) oraz MoSCow⁶.

FDD Feature Driven Development należy również do tzw.

zwinnych metodyk inżynierii oprogramowania. FDD jest przykładem procesu skoncentrowanego na

5 Timeboxing – jest techniką zarządzania, polegająca na ustaleniu konkretnej daty zakończenia projektu i podzielenia planu na okresy czasowe (Timeboxes), z reguły trwające od 2-6 tygodni. Każdy z okresów ma wyznaczone własne cele, budżety i terminy (deadline) [12].

6 MoSCoW – jest metodą priorytetyzacji opartą na czterech kategoriach (Must have – funkcjonalność obowiązkowa; Should have – powinno mieć; Could have – funkcjo-nalność potrzebna, ale warunkowo; Won’t have – możliwe do implementacji w przy-szłości, nie teraz) [1].

Nazwa skrócona

Pełna nazwa i charakterystyka metodyki

Kategoria metodologii cjonalności. Priorytetem w tej metodyce jest

wytwa-rzanie funkcjonalnego oprogramowania w powtarzalny sposób. Jedną z częściej wykorzystywanych technik w FDD jest programowanie eksptremalne.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie studiów literaturowych.

Wybór i wdrożenie odpowiedniej metodologii zarzadzania projektami informatycznymi nie jest łatwy i w zasadzie także jest projektem. Każda z metodologii w inny sposób podchodzi o kluczowych zagadnień i koncentruje się na innych priorytetach, w różny sposób definiuje struktury, procesy, role i zadania. Do czynników, które mogą pomóc w wyborze i wdrożeniu metodolo-gii mogą pomóc m. in.: zrozumienie celów projektu, korzyści i wpływu efek-tów na firmę/organizację, silne wsparcie ze strony decydenefek-tów, dobra znajo-mość najważniejszych metodologii i podjęcie próby wdrożenia ich z odpo-wiednim dostosowaniem do warunków otoczenia, odpowiednie szkolenie dla pracowników mających pracować zgodnie z wdrażaną metodologią. Nie bez znaczenia jest także zbudowanie odpowiedniego i kompetentne zespołu, w tym także ustanowienie lidera-„właściciela” metodologii, który będzie odpo-wiedzialny za jej stosowanie.