Ocena dopuszczająca Uczeń:
- w niepełnym stopniu opanował wymagania określone w podstawie programowej;
- umieszcza najważniejsze wydarzenia w czasie i przestrzeni;
- rozpoznaje rodzaj źródła historycznego oraz odpowiada na proste pytania do tekstu źródłowego;
- przy pomocy nauczyciela przedstawia efekty swojej pracy.
- rozumie polecenia nauczyciela, choć w niepełnym stopniu,
· potrafi samodzielnie lub z pomocą nauczyciela wykonać proste zadania,
49
· korzystając z pomocy nauczyciela, nazywa oraz klasyfikuje poznane pojęcia, zjawiska, procesy, osoby.
Ocena dostateczna Uczeń:
- w podstawowym stopniu opanował wymagania określone w podstawie programowej;
- dokonuje selekcji wydarzeń; - wskazuje przyczynę i skutek omawianych wydarzeń;
- przedstawia główne cele i etapy rozwoju wydarzeń;
- charakteryzuje źródła historyczne, dokonuje analizy informacji w nich zawartych;
- samodzielnie przedstawia efekty swojej pracy
Ocena dobra Uczeń:
- opanował wymagania określone w podstawie programowej;
- stosuje wiedzę i umiejętności historyczne; - wyjaśnia i porównuje przyczyny i skutki omawianych wydarzeń;
- formułuje prostą ocenę wydarzeń i postaci;
- analizuje i porównuje informacje zawarte w źródłach historycznych.
Ocena bardzo dobra Uczeń:
- potrafi posłużyć się wiedzą i umiejętnościami przy rozwiązywaniu zagadnień historycznych;
50 - samodzielnie interpretuje i analizuje dane zawarte w różnych źródłach historycznych;
- dokonuje oceny postaci, wydarzeń i procesów historycznych;
- dostrzega różne interpretacje wydarzeń i procesów historycznych.
- uzasadnia swoje zdanie. Ocena celująca Uczeń:
- w pełni opanował podstawę programową;
- rozwija zainteresowania historią współczesną;
- korzysta z różnorodnych źródeł informacji: literatura popularnonaukowa, naukowa;
- bierze udział w konkursach przedmiotowych, olimpiadach i odnosi sukcesy
IV. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów 1. Ocenianie ma na celu:
a) Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie.
b) Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu własnego rozwoju.
c) Motywowanie ucznia do dalszej pracy.
d) Dostarczenie rodzicom/prawnym opiekunom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia.
e) Umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno – wychowawczej.
2. Jawność ocen:
a) Oceny są jawne zarówno dla ucznia jak i jego rodziców/prawnych opiekunów, sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne uczeń i jego
rodzice/prawni opiekunowie mogą otrzymać do wglądu do dwóch dni po zakończeniu zajęć dydaktycznych w danym roku szkolnym, po wcześniejszym uzgodnieniu z nauczycielem.
b) Na prośbę ucznia lub jego rodziców/prawnych opiekunów nauczyciel jest zobowiązany do uzasadnienia wystawionej oceny.
51
c) Na dwa tygodnie przed końcowym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej (ocena końcoworoczna) nauczyciel informuje uczniów o przewidywanej ocenie klasyfikacyjnej.
3. Główne obszary aktywności podlegające ocenianiu:
1) Wypowiedź ustna,( odpowiedzi ustne dyskusje, przemówienia).
2) Prace domowe
a) Dłuższe długoterminowe prace pisemne b) Krótsze notatka (ćwiczenia, notatki) 3) Aktywność ucznia
a) praca w grupach
b) wypowiedź ucznia w czasie lekcji c) referaty i prezentacje multimedialne d) projekty uczniowskie
e) udział w konkursach i uroczystościach
f) uczeń w czasie lekcji za aktywność nagradzany jest plusami (trzy plusy „+” równają się ocenie bardzo dobrej) 4) Kontrolne prace pisemne
a) całogodzinne prace klasowe (większa partia materiału, zapowiedziana z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i podawany jest zakres sprawdzanej wiedzy i umiejętności uczniów, potwierdzona wpisem do dziennika). W semestrze uczeń jest zobowiązany do napisania co najmniej jednej pracy klasowej.
b) sprawdziany(czas trwania dowolny, np. materiał z 3–5 lekcji, zapowiedziany tydzień wcześniej i potwierdzony wpisem do dziennika) c) kartkówki (15 minutowe, materiał tylko z ostatniej lekcji, lub z ostatnich trzech lekcji, niezapowiedziana)
d) Przy ustalaniu oceny z pisemnej odpowiedzi testowej bierze się pod uwagę następujące kryteria procentowe: ocena poniżej 35% niedostateczny od 36%
poniżej 50% dopuszczający od 51%, poniżej 70% dostateczny od 70%, poniżej 85% dobry od 85%, poniżej 100% za dodatkowe zadanie celujący
52
5) Uczeń ma prawo zgłosić nieprzygotowanie do zajęć w przypadku co najmniej tygodniowej usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach.
4. Szczegółowe kryteria oceniania:
1) oceny bieżące z historii, semestralne i klasyfikacyjne ustala się według następującej skali: - celujący 6 - bardzo dobry 5 - dobry 4 - dostateczny 3 - dopuszczający 2 - niedostateczny 1
2) dopuszcza się stosowania ocen: 1, 2, 3, 4, 5, 6 w ocenach bieżących, oraz innych znaków zgodnie z W.S.O. - „np.” (zgłoszenie braku przygotowania do lekcji- 1 raz w okresie), - „bz” (brak zadania domowego lub brak zeszytu), - „0” (nieobecność na planowanej, obowiązkowej pracy klasowej (testy), na sprawdzianie; brak oceny uwzględnia się przy ustalaniu oceny semestralnej i końcoworocznej).
5. Warunki poprawiania (zaliczania):
1) uczeń ma możliwość poprawy oceny niedostatecznej w ciągu dwóch tygodni od jej otrzymania ( z pracy kontrolnej, testu, sprawdzianu, odpowiedzi ustnej) pod warunkiem, że zgłosi ten fakt nauczycielowi. Nauczyciel określa termin i formę poprawy. Ocena, którą uczeń poprawia ulega zamianie na tą, jaką uzyskał w drugim terminie.
2) Uczeń ma możliwość zaliczenia pracy klasowej, sprawdzianu, jeżeli był na nich nieobecny z przyczyn usprawiedliwionych. Wówczas traktowane jest to jako pierwsze zaliczenie. Termin i formę poprawy określa nauczyciel. Uczeń poprawia ocenę tylko raz.
3) W przypadku, gdy nieobecność ucznia na pracy klasowej jest nieusprawiedliwiona, to uczeń może ją napisać, ale wynik tej pracy jest ostateczny – bez możliwości poprawy.
4) Uczeń, który podczas prac pisemnych korzysta ze źródeł niedozwolonych przez nauczyciela, otrzymuje ocenę niedostateczną i nie ma możliwości poprawy tej pracy.
5) Oceny z odpowiedzi ustnych uczeń może poprawiać na swoją prośbę w ciągu dwóch tygodni od uzyskania oceny. Jest zobowiązany do zgłoszenia przed lekcją gotowości odpowiedzi. Może być wówczas pytany z zakresu materiału z 5 jednostek lekcyjnych poprzedzających termin odpowiedzi.
6) Poprawie nie podlegają oceny niedostateczne za zadania domowe.
7) Uczeń ma możliwość poprawy oceny rocznej. Warunkiem poprawy jest uzyskanie przez ucznia pozytywnych ocen obowiązkowych w ciągu całego roku szkolnego. Termin poprawy ustala nauczyciel. Poprawa oceny odbywa się na wniosek ucznia, złożony nie później niż na 12 dni przed terminem wystawienia ocen rocznych w celu ustalenia terminu pracy sprawdzającej wiedzę i umiejętności. Praca sprawdzająca przeprowadzana jest w formie pisemnej i obejmuje zakres materiału zawarty w podstawie programowej w danym roku szkolnym.
53 6. Sposoby wystawiania oceny śródrocznej (rocznej):
1) Podstawą wystawienia oceny śródrocznej (rocznej) jest średnia ważona ocen otrzymanych w ciągu całego semestru (roku).
2) Zasady obliczania średniej ważonej ocen. Oceny za: a) aktywność na lekcjach, prace domowe, prace w grupach, frekwencję mają wagę a= 1 b) odpowiedzi ustne, kartkówki, sprawdziany mają wagę b=2 c) sprawdziany z dużej partii materiału (działu) mają wagę c= 3
3) Oceny okresowe podawane są zgodnie z poniższymi zasadami:
ocena Niedostateczna Dopuszczająca Dostateczna Dobra Bardzo dobra Celująca Śr. ocen do 1,5 1,6-2,5 2,6-3,5 3,6-4,4 4,5-5,0 5,1-6,0
4) O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia, z za pośrednictwem wychowawcy jego rodziców na bieżąco, a dodatkowo na miesiąc przed klasyfikacją.
5) Na dwa tygodnie przed konferencją nauczyciel informuje uczniów o przewidywanych ocenach rocznych (semestralnych).
6) Ocenę roczną (semestralną) wystawia nauczyciel najpóźniej trzy dni przed klasyfikacją.
7. Zasady nagradzania ucznia Nauczyciel może podnieść ocenę końcową nawet o jeden stopień uczniowi, który wyróżnia się aktywnością na zajęciach, wykazuje inicjatywę w dodatkowych pracach, ma wiedzę ponad program, bierze udział w różnych konkursach.
8. Zasady nie klasyfikowania ucznia: W razie opuszczenia przez ucznia ponad 50% obowiązkowych zajęć, nauczyciel (bez względu na łączną liczbę punktów uzyskanych przez ucznia) może go nieklasyfikować.
9. Zasady współpracy z uczniami, rodzicami/prawnymi opiekunami i pedagogiem szkolnym:
1) Uczeń ma możliwość otrzymywania dodatkowych wyjaśnień lub uzasadnień dotyczących wystawionej oceny.
2) Nauczyciel pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju ucznia oraz motywuje go do dalszej pracy.
3) Podczas zebrań z rodzicami/prawnymi opiekunami, rozmów interwencyjnych nauczyciel przekazuje rodzicom/prawnym opiekunom: a) informacje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce ucznia, b) informuje o trudnościach i uzdolnieniach ucznia, c) przekazuje wskazówki do dalszej pracy z uczniem.
4) Nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia przez odpowiednią adnotację w dzienniku lekcyjnym albo w czasie indywidualnych spotkań.
54
5) Nauczyciel informuje pedagoga szkolnego o sytuacjach wymagających jego interwencji.
6) Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów na lekcjach, a ich rodziców/prawnych opiekunów za pomocą strony internetowej o
wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez niego programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów.
10. Postanowienia końcowe Nauczyciel na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznych lub innych placówek specjalistycznych zobowiązany jest do obniżenia wymagań w stosunku do ucznia, który takie zaświadczenie posiada lub stosować się do zaleceń w/w poradni.
Wymagania na poszczególne oceny z tematów z historii dla klasy I b T
Temat lekcji Zagadnienia
Wymagania na poszczególne oceny Ocena dopuszczająca
Uczeń:
Ocena dostateczna Uczeń:
Ocena dobra Uczeń:
Ocena bardzo dobra Uczeń:
Ocena celująca Uczeń:
Po co nam historia?
• Program nauczania, zasady pracy, kryteria oceniania
• Podstawowe pojęcia (prehistoria, historia, epoki historyczne, rodzaje źródeł historycznych)
• Periodyzacja dziejów
• Cele i metody pracy ze źródłami i schematami, planami i materiałem ilustracyjnym
– prawidłowo stosuje pojęcie historia, prehistoria
– rozpoznaje rodzaje źródeł historycznych
– opisuje rodzaje źródeł historycznych
– wymienia w kolejności chronologicznej epoki historyczne
– wskazuje i wyjaśnia ramy chronologiczne poszczególnych epok historycznych
– wyjaśnia zasady pracy z materiałami
źródłowymi
Rozdział I. Pierwsze cywilizacje 1. Zanim
zaczęła się historia
• Podstawy antropogenezy
• Chronologia prehistorii:
epoki kamienia, brązu i żelaza
• Rewolucja neolityczna i jej znaczenie
– prawidłowo stosuje pojęcie prehistoria – wymienia w kolejności epoki prehistorii (epoka kamienia, epoka brązu, epoka żelaza)
– wskazuje na mapie rejon pojawienia się Homo sapiens
– prawidłowo wyjaśnia pojęcia: paleolit, neolit, antropogeneza, rewolucja neolityczna
– przedstawia na mapie przebieg migracji Homo sapiens
– wymienia w porządku chronologicznym etapy ewolucji człowieka – wyjaśnia znaczenie rewolucji neolitycznej
– przedstawia ideę ewolucji Karola Darwina – opisuje etapy ewolucji człowieka
– wyjaśnia cechy sztuki paleolitu i neolitu
– w szerokim aspekcie przedstawia i wyjaśnia dokonania naukowe Karola Darwina
55
2.
Starożytna Mezopotami a
• Znaczenie wielkich rzek dla rozwoju cywilizacji i powstania pierwszych państw
• Ustrój polityczny państw-miast sumeryjskich i ukształtowanie się pierwszych imperiów
• Pismo i znaczenie jego wynalezienia
• Najważniejsze cywilizacje
Mezopotamii: Sumer, Babilonia i Asyria
• Ustrój polityczny i struktury społeczne starożytnych cywilizacji Mezopotamii
• Osiągnięcia cywilizacji Mezopotamii
• Współczesne dziedzictwo kultur Bliskiego Wschodu
– wskazuje na mapie rejony wielkich rzek (Tygrys, Eufrat)
– wyjaśnia rolę wielkich rzek dla rozwoju gospodarki – rozpoznaje pismo klinowe
– wymienia najważniejsze wynalazki cywilizacji sumeryjskiej
– wyjaśnia cechy ustrojowe sumeryjskich miast-państw – wskazuje na mapie obszar Babilonu i Asyrii
– rozpoznaje dzieła sztuki mezopotamskiej
– wyjaśnia okoliczności powstania pisma i znaczenie jego wynalezienia
– wyjaśnia rolę wielkich przywódców:
Hammurabiego, Sargona Wielkiego – wyjaśnia znaczenie kodyfikacji prawa – za pomocą mapy opisuje zmiany granic starożytnych imperiów – opisuje ustrój polityczny i struktury społeczne starożytnych cywilizacji
– wymienia najważniejsze osiągnięcia cywilizacji Mezopotamii
– wyjaśnia cechy religii mezopotamskiej
– opisuje w porządku chronologicznym najważniejsze etapy dziejów Mezopotamii – wyjaśnia rolę wielkich przywódców:
Nabuchodonozora II, Assurbanipala
– w szerokim aspekcie wyjaśnia przyczyny postania pierwszych państw w rejonie Mezopotamii
– porównuje osiągnięcia cywilizacyjne ludów Mezopotamii
– wskazuje współczesne dziedzictwo kultur Bliskiego Wschodu
3.
Starożytny Egipt
• Dzieje starożytnego Egiptu
• Ustrój polityczny państwa faraonów
• Struktura społeczeństwa starożytnego Egiptu
• Politeistyczne wierzenia Egipcjan
• Osiągnięcia cywilizacji Egiptu
– wskazuje na mapie Egipt i Nil
– wyjaśnia rolę Nilu dla gospodarki egipskiej – rozpoznaje pismo hieroglificzne – rozpoznaje piramidy egipskie
– opisuje warunki naturalne Egiptu
– opisuje główne cechy ustroju politycznego starożytnego Egiptu – wymienia główne cechy religii egipskiej
– rozpoznaje dzieła sztuki egipskiej
– wyjaśnia okoliczności powstania piramid
– za pomocą mapy opisuje zmiany granic Egiptu
– opisuje główne cechy ustroju społecznego starożytnego Egiptu – wymienia i opisuje najważniejsze osiągnięcia cywilizacji egipskiej
– wymienia głównych bogów egipskich i
– w szerokim aspekcie przedstawia rolę czynników geograficznych dla dziejów starożytnego Egiptu
– wymienia w porządku chronologicznym główne etapy dziejów starożytnego Egiptu – wyjaśnia rolę wielkich przywódców: Ramzesa
– w szerokim aspekcie przedstawia
okoliczności powstania i funkcjonowania państwa egipskiego – porównuje osiągnięcia cywilizacyjne ludów Mezopotamii i Egiptu – wskazuje współczesne dziedzictwo kultury starożytnego Egiptu
56
• Współczesne
dziedzictwo cywilizacji Egiptu
• Najważniejsze zachowane zabytki cywilizacji Egiptu – piramidy
opisuje mitologię egipską
II, Echnatona – wyjaśnia okoliczności odczytania hieroglifów egipskich
4. Izrael i Fenicja
• Inne cywilizacje Bliskiego Wschodu: Izrael i Fenicja
• Monoteizm religii żydowskiej i jego znaczenie
• Dzieje państwa żydowskiego
• Kolonizacja fenicka i jej znaczenie
• Ewolucja pisma – wykształcenie alfabetu
– wskazuje na mapie rejon Izraela (z Jerozolimą) i Fenicji – wymienia główne założenia monoteizmu – rozpoznaje pismo fenickie
– wyjaśnia główne
założenia religii żydowskiej – wskazuje na mapie rejony kolonizacji fenickiej – wymienia główne osiągnięcie starożytnych Fenicjan
– za pomocą mapy przedstawia zmiany granic Izraela – wyjaśnia znaczenie kolonizacji fenickiej – wyjaśnia znaczenie powstania alfabetu
– opisuje główne etapy losów narodu
żydowskiego
– ukazuje rolę wielkich przywódców:
Abrahama, Mojżesza, Salomona
– w szerokim aspekcie ukazuje losy narodu żydowskiego w starożytności – wyjaśnia rolę religii żydowskiej dla dziejów ludzkości
5.
Cywilizacje Indii i Chin
• Cywilizacja Indusu i Żółtej Rzeki
• Źródła wielkich religii i systemów etycznych:
hinduizmu, buddyzmu, konfucjanizmu i taoizmu
• Osiągnięcia cywilizacji Dalekiego Wschodu i Indii
– wskazuje na mapie rejon Indusu i Żółtej Rzeki – rozpoznaje główne osiągnięcia cywilizacji starożytnych Indii i Chin
– wymienia główne osiągnięcia cywilizacji starożytnych Indii i Chin – rozróżnia główne dalekowschodnie religie i systemy etyczne
– wyjaśnia znaczenie osiągnięć cywilizacji Indii i Chin
– wyjaśnia główne zasady
dalekowschodnich religii i systemów etycznych: hinduizmu, buddyzmu,
konfucjanizmu i taoizmu
– opisuje główne etapy dziejów starożytnych Indii i Chin
– wskazuje współczesne dziedzictwo
starożytnych cywilizacji Indii i Chin
Rozdział II. Dzieje starożytnej Grecji 1. Hellada i
Hellenowie
• Wpływ ukształtowania terenu na cywilizację antycznej Grecji
• Charakterystyka polis greckiej
• Elementy wspólnoty greckiej
– wskazuje na mapie teren Grecji – wyjaśnia wpływ ukształtowania naturalnego Grecji dla dziejów Hellady
– opisuje warunki naturalne Grecji
– wskazuje na mapie najważniejsze regiony starożytnej Grecji
– prawidłowo stosuje pojęcia: cywilizacja minojska, cywilizacja mykeńska
– rozpoznaje główne osiągnięcia cywilizacji minojskiej i mykeńskiej
– opisuje główne etapy dziejów cywilizacji minojskiej i mykeńskiej – porównuje kolonizację fenicką z kolonizacją grecką
– wyjaśnią rolę religii i
– w szerokim aspekcie wyjaśnia znaczenie polis dla dziejów cywilizacji europejskiej
– wskazuje współczesne dziedzictwo cywilizacji starożytnej Grecji
57
• Rola religii greckiej
• Wielka kolonizacja i jej znaczenie
– prawidłowo stosuje pojęcie polis
– wymienia główne cechy systemu polis
– prawidłowo stosuje pojęcia: wielka kolonizacja grecka, kolonia, metropolia – wskazuje na mapie rejony kolonizacji greckiej
– wymienia główne cechy religii greckiej
– opisuje proces i wyjaśnia znaczenie kolonizacji greckiej – opisuje struktury społeczne polis – wymienia głównych bogów i opisuje cechy mitologii greckiej
sportu jako czynników integrujących Hellenów
2. Ateńska demokracja
• Początki Aten
• Pierwotny ustrój Aten
• Społeczeństwo ateńskie
• Reformatorzy ustroju ateńskiego
• Charakterystyka demokracji ateńskiej w czasach Peryklesa
• Osiągnięcia i dziedzictwo starożytnych Aten
– wskazuje na mapie Ateny
– prawidłowo umiejscawia w czasie życie Peryklesa – prawidłowo stosuje pojęcia: demokracja, oligarchia, obywatel – wymienia główne organy władzy w demokratycznych Atenach
– wyjaśnia główne cechy ustrojowe
demokratycznych Aten – prawidłowo stosuje pojęcia: ostracyzm, demagog, tyran – opisuje strukturę społeczną Aten – rozpoznaje plan antycznych Aten
– opisuje skład i zasady funkcjonowania głównych organów demokracji ateńskiej w czasach Peryklesa – prawidłowo stosuje pojęcia: Zgromadzenie ludowe, Rada 500, sąd ludowy, strateg
– opisuje w porządku chronologicznym główne etapy przemian ustrojowych w Atenach – wyjaśnia rolę wielkich przywódców: Drakona, Solona, Pizystrata, Klejstenesa, Peryklesa
– wskazuje współczesne dziedzictwo cywilizacji ateńskiej
– w szerokim aspekcie przedstawia i ocenia demokrację ateńską – w szerokim aspekcie opisuje i ocenia działalność Peryklesa
3.
Starożytna Sparta
• Początki Sparty
• Oligarchiczny ustrój Sparty
• Organizacja
społeczeństwa Sparty
• Wychowanie i życie Spartan
– wskazuje na mapie Spartę
– prawidłowo stosuje pojęcia: oligarchia, wychowanie spartańskie – wymienia główne organy władzy w Sparcie
– wyjaśnia główne cechy ustrojowe Sparty – opisuje strukturę społeczną Sparty – prawidłowo stosuje pojęcie: helota – wymienia etapy życia spartiaty
– opisuje skład i zasady funkcjonowania głównych organów władzy w Sparcie – prawidłowo stosuje pojęcia: efor, geruzja, zgromadzenie ludowe – opisuje i wyjaśnia znaczenie wychowania spartańskiego
– opisuje w porządku chronologicznym dzieje starożytnej Sparty – wyjaśnia rolę Likurga
– w szerokim aspekcie przedstawia i ocenia ustrój polityczny i społeczny Sparty – porównuje i ocenia ustroje Aten i Sparty
4. Wojny grecko-perskie
• Narodziny i ekspansja imperium perskiego na Bliskim Wschodzie
• Specyficzne rozwiązania militarne Greków
– wskazuje na mapie Persję
– umiejscawia w czasie wojny perskie
– rozpoznaje i opisuje hoplitę greckiego
– prawidłowo stosuje pojęcia: hoplita, falanga, triera
– wymienia i lokalizuje w czasie i przestrzeni główne bitwy wojen
persko-– za pomocą mapy przedstawia ekspansję perską
– wyjaśnia genezę wojen perskich
– opisuje w porządku chronologicznym przebieg wojen grecko-perskich
– wyjaśnia znaczenie wielkich wodzów:
– w szerokim aspekcie wyjaśnia znaczenie wojen grecko-perskich dla losów Europy
58
• Przebieg działań
zbrojnych podczas wojen perskich
• Odniesienia do zmagań grecko-perskich w kulturze współczesnej
• Ekspansja Aten po zwycięstwie nad Persją
greckich (Maraton, Termopile, Salamina)
– wyjaśnia przyczyny sukcesu Greków – wymienia skutki wojen grecko-perskich
Miltiadesa, Leonidasa, Temistoklesa
– wyjaśnia okoliczności i znaczenie powstania Związku Morskiego
5. Podboje Aleksandra Macedoński ego
• Skutki rywalizacji wewnątrz świata greckiego po zakończeniu wojen perskich
• Przebieg podbojów Aleksandra Macedońskiego
• Organizacja imperium macedońskiego
• Znaczenie podbojów macedońskich dla kultury greckiej
• Narodziny kultury hellenistycznej
• Świat hellenistyczny
– lokalizuje na mapie Macedonię i Persję – lokalizuje w czasie panowanie Aleksandra Macedońskiego – wymienia główne osiągnięcia Aleksandra Macedońskiego
– wymienia i lokalizuje w czasie i przestrzeni główne bitwy z czasów Aleksandra Wielkiego (Issos,
Gaugamela)
– prawidłowo stosuje pojęcie: epoka hellenistyczna
– wymienia przyczyny i skutki wojny
peloponeskiej – wyjaśnia rolę Filipa II dla dziejów Macedonii – za pomocą mapy przedstawia ekspansję Aleksandra
Macedońskiego – wyjaśnia przyczyny sukcesów armii macedońskiej – wymienia skutki podbojów Aleksandra Wielkiego
– opisuje w porządku chronologicznym przebieg podbojów Filipa II i Aleksandra Macedońskiego – wyjaśnia rolę Demostenesa – wyjaśnia cechy ustrojowe monarchii Aleksandra Wielkiego
– w szerokim aspekcie politycznym,
gospodarczo-społecznym i kulturowym przedstawia i ocenia działalność Aleksandra Macedońskiego – wyjaśnia ponadczasowe znaczenie podbojów Aleksandra
Macedońskiego
6. Kultura starożytnej Grecji
• Narodziny filozofii greckiej
• Starożytny grecki teatr
• Architektura grecka
• Literatura i teatr grecki
• Igrzyska olimpijskie i rola kultury fizycznej w antycznej Grecji
– rozpoznaje najważniejsze dzieła kultury starożytnej Grecji – prawidłowo stosuje pojęcia: filozofia, dramat, igrzyska olimpijskie
– prawidłowo stosuje pojęcia: kultura helleńska, kultura hellenistyczna, gimnazjon
– wyjaśnia rolę Homera – wymienia najważniejsze osiągnięcia kulturowe Greków
– wyjaśnia rolę:
Sokratesa, Platona, Arystotelesa
– opisuje główne cechy dramatu greckiego (tragedii, komedii) – opisuje główne porządki
architektoniczne w starożytnej Grecji
– opisuje główne cechy jońskiej filozofii przyrody, epikureizmu i stoicyzmu
– wyjaśnia rolę: Talesa z Miletu, Pitagorasa, Herodota, Tukidydesa
– wskazuje współczesne dziedzictwo kultury starożytnej Grecji
59
– opisuje i wyjaśnia rolę igrzysk olimpijskich w Grecji
Rozdział III. Dzieje starożytnego Rzymu 1. Republika
rzymska
• Społeczeństwo Rzymu i źródła napięć
społecznych
• Powstanie ustroju republikańskiego
• Zasady funkcjonowania republiki
• Najważniejsze urzędy republiki rzymskiej
– wskazuje na mapie Italię, Rzym
– lokalizuje w czasie powstanie Rzymu – prawidłowo stosuje pojęcia: monarchia, republika
– wyjaśnia pojęcia:
monarchia, republika – wyjaśnia główne cechy ustrojowe republikańskiego Rzymu
– prawidłowo stosuje pojęcia: konsul, dyktator, obywatel, patrycjusze, plebejusze
– opisuje strukturę społeczną Rzymu – rozpoznaje plan antycznego Rzymu
– opisuje legendę o powstaniu Rzymu – opisuje skład i zasady funkcjonowania głównych organów władzy w
republikańskim Rzymie – prawidłowo stosuje pojęcia: zgromadzenia ludowe, senat, trybun ludowy, pretor, cenzor
– opisuje w porządku chronologicznym przemiany ustrojowe w starożytnym Rzymie – wymienia
najważniejszych bogów i wyjaśnia założenia ich mitologii
– wyjaśnia w szerokim aspekcie przemiany ustrojowe w
starożytnym Rzymie – porównuje i ocenia ustrój republikańskiego Rzymu z innymi ustrojami antyku
2. Podboje Rzymu
• Organizacja armii rzymskiej
• Podboje Rzymu w Italii
• Wojny punickie
• Postacie wybitnych wodzów i ich wpływ na dzieje starożytne
• Podbój świata śródziemnomorskiego
• Konsekwencje podbojów dla Rzymu
– prawidłowo stosuje pojęcia: legion, imperium – rozpoznaje i opisuje rzymskiego legionistę
– prawidłowo stosuje pojęcia: sprzymierzeńcy, kolonie rzymskie, prowincja – opisuje strukturę legionu rzymskiego
– wymienia i lokalizuje w czasie i przestrzeni główne bitwy wojen punickiej (Kanny, Zama)
– za pomocą mapy przedstawia ekspansję rzymską
– wyjaśnia genezę wojen punickich – wyjaśnia przyczyny sukcesów Rzymian – wymienia skutki podbojów rzymskich
– opisuje w porządku chronologicznym przebieg podbojów rzymskich
– wyjaśnia rolę wielkich wodzów: Pyrrusa, Hannibala, Scypiona Afrykańskiego
– w szerokim aspekcie wyjaśnia skutki
podbojów rzymskich dla Rzymu i całego basenu śródziemnomorskiego
3. Początki cesarstwa rzymskiego
• Kryzys republiki rzymskiej
• Rywalizacja wodzów o władzę w Rzymie
• Podboje i wojny domowe w I w. p.n.e.
– prawidłowo stosuje pojęcia: republika, cesarstwo, niewolnictwo
– wymienia polityczne i społeczne przyczyny kryzysu republiki rzymskiej – lokalizuje w czasie i wymienia główne
– opisuje powstanie
– opisuje powstanie