Aktualnie warunki wydania certyfikatu obejmującego stacje graniczne w sąsiednim państwie odbywają się na zasadach ad hoc (patrz pkt 6.3.1.). Informacje podane poniżej są aktualne na dzień wydania niniejszego poradnika. Wymagania poszczególnych NSA mogą się zmieniać.
Podmioty ubiegające się o uwzględnienie stacji granicznych zobowiązane są zapoznać się aktualnymi wymaganiami opisanymi w poradnikach poszczególnych NSA.
Uwaga! W przypadku trudności z pozyskaniem stosownych informacji na stronach odpowiednich organów, wnioskodawca po złożeniu wniosku w OSS otrzyma informacje na temat aktualnie obowiązujących zasad za pomocą kwestii wysłanej w OSS.
a) Czechy
Przewoźnicy mogą ubiegać się o wpis w jednolitym certyfikacie bezpieczeństwa uprawniający do wjazdu do poniższych stacji granicznych:
Lp. Państwo członkowskie Nazwa stacji w Polsce Nazwa stacji w sąsiednim kraju
1. Czechy Chałupki Bohumín os. n.
2. Chałupki Bohumín Vrbice
3. Cieszyn Český Těšín
4. Głuchołazy Jindřichov ve Slezsku
5. Głuchołazy Mikulovice
6. Kamienna Góra Královec
7. Międzylesie Lichkov
8. Mieroszów Meziměstí
9. Szklarska Poręba Górna Harrachov
10. Zawidów Višňová
11. Zebrzydowice Český Těšín
12. Zebrzydowice Petrovice u Karviné
Warunkiem wydania jednolitego certyfikatu bezpieczeństwa obejmującego te stacje jest złożenie pisemnej deklaracji w języku czeskim. Bieżących informacji na temat treści
deklaracji i związanych z nią wymagań należy szukać na stronach internetowych Drážní úřad, czeskiego krajowego organu ds. bezpieczeństwa pod adresem www.ducr.cz.
Deklaracja powinna być podpisana przez osoby uprawnione do reprezentowania podmiotu.
Wystarczające jest złożenie jednej deklaracji niezależnie od liczby stacji granicznych, o jakie ubiega się podmiot. Deklarację należy wgrać do OSS.
b) Litwa
Przewoźnicy mogą ubiegać się o wpis w jednolitym certyfikacie bezpieczeństwa uprawniający do wjazdu do poniższej stacji granicznej:
Lp. Państwo członkowskie Nazwa stacji w Polsce Nazwa stacji w sąsiednim kraju
1. Litwa Trakiszki Mockava
Warunkiem wydania jednolitego certyfikatu bezpieczeństwa obejmującego te stacje jest złożenie pisemnej deklaracji w języku litewskim. Bieżących informacji na temat treści deklaracji i związanych z nią wymagań należy szukać na stronach internetowych Litewskiej Administracji Bezpieczeństwa Transportu (LTSA) pod adresem www.ltsa.lrv.lt.
Deklaracja powinna być podpisana przez osoby uprawnione do reprezentowania podmiotu.
Deklarację należy wgrać do OSS.
c) Niemcy
Na chwilę obecną uzgodnione zostały zasady wydawania jednolitych certyfikatów bezpieczeństwa uprawniające do wjazdu do poniższych stacji granicznych:
Lp. Państwo członkowskie Nazwa stacji w Polsce Nazwa stacji w sąsiednim kraju
1. Niemcy Gubin Guben
2. Kunowice Frankfurt (Oder)
3. Tuplice Forst
4. Węgliniec Horka
5. Zgorzelec Görlitz
W celu uzyskania certyfikatu uprawniającego do wjazdu do tych stacji wnioskodawca składa pisemną deklarację w języku niemieckim. Bieżących informacji na temat treści deklaracji i związanych z nią wymagań należy szukać na stronach internetowych Eisenbahn-Bundesamt (EBA) pod adresem www.eba.bund.de.
Deklaracja powinna być podpisana przez osoby uprawnione do reprezentowania podmiotu.
Wystarczające jest złożenie jednej deklaracji niezależnie od liczby stacji granicznych, o jakie ubiega się podmiot. Deklarację należy wgrać do OSS.
W odniesieniu do stacji granicznych niewymienionych w powyższej tabeli konieczne są dodatkowe uzgodnienia ze stroną niemiecką. Przewoźnicy chcący wjeżdżać do tych stacji powinni z wyprzedzeniem skontaktować się z Prezesem UTK.
d) Słowacja
Przewoźnicy mogą ubiegać się o wpis w jednolitym certyfikacie bezpieczeństwa uprawniający do wjazdu do poniższych stacji granicznych:
Lp. Państwo członkowskie Nazwa stacji w Polsce Nazwa stacji w sąsiednim kraju
1. Słowacja Łupków Medzilaborce
2. Muszyna Plaveč
3. Zwardoń Skalite
W celu uzyskania certyfikatu uprawniającego do wjazdu do tych stacji wnioskodawca składa pisemną deklarację w języku słowackim. Bieżących informacji na temat treści deklaracji i związanych z nią wymagań należy szukać na stronach internetowych Dopravný úrad, słowackiego krajowego organu ds. bezpieczeństwa pod adresem www.nsat.sk.
Deklaracja powinna być podpisana przez osoby uprawione do reprezentowania podmiotu.
Wystarczające jest złożenie jednej deklaracji niezależnie od liczby stacji granicznych, o jakie ubiega się podmiot. Deklarację należy wgrać do OSS.
Proces oceny
Rozporządzenie 2018/763 wprowadza zharmonizowaną procedurę wydawania jednolitych certyfikatów bezpieczeństwa. Procedura składa się z następujących etapów:
• etap poprzedzający wszczęcie procedury rozpatrywania wniosku tzw. wstępne zaangażowanie – etap opcjonalny, opisany w rozdziale 3.1.;
• wpływ wniosku;
• ocena wstępna (określana też jako przegląd wniosku);
• ocena szczegółowa;
• podjęcie decyzji;
• zakończenie oceny.
Po złożeniu w OSS wniosku o jednolity certyfikat bezpieczeństwa (wydanie, aktualizację lub przedłużenie), system automatycznie potwierdza wpłynięcie wniosku. Powiadomienie przesyłane wnioskodawcy zawiera również informacje o dacie rozpoczęcia oceny – data ta stanowi punkt odniesienia dla harmonogramu późniejszych etapów oceny.
Po wpłynięciu wniosku rozpoczyna się ocena wstępna, w trakcie której Prezes UTK sprawdza kompletność wniosku. Na tym etapie sprawdzane jest dostarczenie wszystkich wymaganych informacji, prawidłowość formalna wniosku, jak również weryfikowane są podstawowe informacje dotyczące zakresu oceny i spójności dostarczonych informacji (np. w zakresie ewentualnych błędów). Sprawdzane jest również, czy wnioskodawca wypełnił wszystkie stosowne listy kontrolne.
W przypadku zidentyfikowania ewentualnych braków lub aspektów wymagających wyjaśnienia z wnioskodawcą, tworzone są odpowiednie kwestie i wysyłane do wnioskodawcy.
Etap ten nie powinien trwać dłużej niż miesiąc. W zależności od liczby i wagi stwierdzonych problemów, termin zakończenia oceny wstępnej może zostać jednak wydłużony, by wnioskodawca mógł uzupełnić braki. Wnioskodawca może również sam wystąpić o wydłużenie czasu niezbędnego na dostarczenie informacji odpowiadając na kwestie przekazane w OSS. Zakończeniem etapu oceny wstępnej jest powiadomienie o stwierdzeniu kompletności wniosku wysyłane do wnioskodawcy za pośrednictwem OSS.
Uwaga! Nawet jeżeli dokumentacja wniosku podczas jego przeglądu została oceniona jako kompletna, organ certyfikujący może zwracać się z prośbą o dodatkowe informacje na etapie oceny szczegółowej.
Ocena szczegółowa polega na sprawdzeniu zgodności wniosku i dostarczonych dokumentów z wymaganiami dotyczącymi systemu zarządzania bezpieczeństwem, wymaganiami TSI Ruch kolejowy oraz przepisami krajowymi. Na tym etapie analizowane są również rezultaty dotychczasowych działań nadzorczych w stosunku do podmiotu. W szczególnych przypadkach w trakcie oceny szczegółowej możliwe jest również przeprowadzenie kontroli u wnioskodawcy.
Proces oceny szczegółowej trwa do czterech miesięcy i kończy się wydaniem (lub odmową wydania) jednolitego certyfikatu bezpieczeństwa. Wydając jednolity certyfikat
bezpieczeństwa organ certyfikujący może również określić dodatkowe ograniczenia, jeżeli wymagać tego będzie charakter stwierdzonych braków.
Szczegółowy opis procedury oceny wniosku o jednolity certyfikat bezpieczeństwa zawiera
„Przewodnik dla wnioskujących o jednolity certyfikat bezpieczeństwa” wydany przez Agencję.
Odwołania
Ponowne rozpatrzenie (przegląd decyzji)
Zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia 2018/763 wnioskodawcy, pod pewnymi warunkami, przysługuje możliwość złożenia wniosku o przegląd decyzji (ponowne jej rozpatrzenie).
Rozporządzenie w sposób jasny precyzuje przypadki, w których wnioskodawcy przysługuje to uprawnienie. Należą do nich:
• odmowa wydania jednolitego certyfikatu bezpieczeństwa;
• wprowadzenie w certyfikacie ograniczeń lub warunków użytkowania innych niż te, które określono we wniosku;
• wyłączenie części sieci kolejowej z obszaru działalności uwzględnionego w certyfikacie na skutek negatywnej oceny jednego z krajowych organów ds. bezpieczeństwa (dotyczy tylko wniosków kierowanych do Agencji).
Wniosek o przegląd decyzji należy złożyć za pośrednictwem OSS w terminie miesiąca od otrzymania decyzji. We wniosku należy zawrzeć wykaz wszelkich kwestii, które zdaniem wnioskodawcy nie zostały prawidłowo uwzględnione w trakcie procesu oceny bezpieczeństwa.
Prezes UTK ma dwa miesiące na rozpatrzenie wniosku. Proces przeglądu jest ukierunkowany na kwestie uzasadniające wydanie przez organ ds. certyfikacji w zakresie bezpieczeństwa decyzji sprzecznej z wnioskiem wnioskodawcy.
Uwaga! W ramach przeglądu wniosku nie jest możliwe składanie żadnych dodatkowych dowodów. Rozstrzygnięcie jest wydawane na podstawie ponownej analizy materiałów już zgromadzonych podczas pierwotnej oceny.
W wyniku przeglądu wniosku Prezes UTK podtrzymuje swoją pierwotną decyzję lub dokonuje jej zmiany.
Odwołanie do sądu
Od decyzji Prezesa UTK wydanej w trybie przeglądu przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skargę składa się na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę należy złożyć w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji w systemie OSS. Skargę wnosi się za pośrednictwem Prezesa UTK.
Spis skrótów i pojęć
1. Agencja Agencja Kolejowa Unii Europejskiej
2. CEIDG Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej
3. Decyzja 2011/765
Decyzja Komisji z dnia 22 listopada 2011 r. w sprawie kryteriów uznawania ośrodków szkoleniowych prowadzących szkolenia zawodowe dla maszynistów, kryteriów uznawania egzaminatorów maszynistów, jak również kryteriów organizowania egzaminów zgodnie z dyrektywą 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
(Dz. Urz. UE L 314 z 29 listopada 2011 r., str. 36)
4. Dyrektywa 2012/34
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego
Dokument potwierdzający ustanowienie przez przewoźnika kolejowego systemu zarządzania bezpieczeństwem i możliwość bezpiecznego prowadzenia działalności w planowanym obszarze działalności
7. Kodeks postępowania administracyjnego
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735, z późn. zm.)
8. Krajowy organ ds.
bezpieczeństwa
Pojęcie to obejmuje trzy przypadki:
a) krajowy podmiot, któremu powierzono zadania w zakresie bezpieczeństwa kolei zgodnie z niniejszą dyrektywą;
b) każdy podmiot, któremu zadania, o których mowa w lit. a, zostały powierzone przez grupę państw członkowskich w celu zapewnienia ujednolicenia systemu bezpieczeństwa;
c) każdy podmiot, któremu zadania, o których mowa w lit. a, zostały powierzone przez państwo członkowskie i państwo trzecie w celu zapewnienia ujednolicenia systemu bezpieczeństwa, pod warunkiem że Unia zawarła w tym celu umowę z zainteresowanym państwem trzecim lub że to państwo członkowskie zawarło taką umowę zgodnie z upoważnieniem udzielonym w tym celu przez Unię.
W Polsce rolą tą pełni Prezes UTK
9. KRS Krajowy Rejestr Sądowy
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/796 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie Agencji Kolejowej Unii Europejskiej i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 881/2004
(Dz. Urz. UE L 138 z 26 maja 2016 r., s. 1)
14. Rozporządzenie 2018/762
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2018/762 z dnia 8 marca 2018 r. ustanawiające wspólne metody oceny bezpieczeństwa w odniesieniu do wymogów dotyczących systemu zarządzania bezpieczeństwem na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 oraz uchylające rozporządzenia Komisji (UE) nr 1158/2010 i (UE) nr 1169/2010
(Dz. Urz. UE L 129 z 25 maja 2018 r., s. 26, z późn. zm.)
15. Rozporządzenie 2018/763
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/763 z dnia 9 kwietnia 2018 r. ustanawiające praktyczne zasady wydawania jednolitych certyfikatów bezpieczeństwa przedsiębiorstwom kolejowym na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 oraz uchylające rozporządzenie Komisji (WE) nr 653/2007 (Dz. Urz. UE L 129 z 25 maja 2018 r., s. 49, z późn. zm.)
16. Rozporządzenie 2018/764
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/764 z dnia 2 maja 2018 r. w sprawie honorariów i opłat pobieranych przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej i warunków ich płatności
(Dz. Urz. UE L 129 z 25 maja 2018 r., s. 68, z późn. zm.)
17. Rozporządzenie 2019/779
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/779 z dnia 16 maja 2019 r. ustanawiające szczegółowe przepisy dotyczące systemu certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdów zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 oraz uchylające rozporządzenie Komisji (UE) nr 445/2011
(Dz. Urz. UE L 139 I z 27 maja 2019 r., s. 360, z późn.zm.)
18. Rozporządzenie 2021/1903
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2021/1903 z dnia 29 października 2021 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2018/764 w sprawie honorariów i opłat pobieranych przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej i warunków ich płatności
(Dz. Urz. UE L 387 z 3 listopada 2021 r., s. 126)
19. Rozporządzenie o opłatach skarbowych
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 września 2007 r. w sprawie zapłaty opłaty skarbowej
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2021 r. w sprawie opłat pobieranych przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1358)
21. Rozporządzenie w sprawie ubezpieczenia przewoźnika
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 25 maja 2017 r.
w sprawie ubezpieczenia przewoźnika kolejowego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1033)
22. Ustawa o opłacie skarbowej
Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1923)
Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych
(Dz. U. z 2020 r. poz. 1842, z późn. zm.)
24. Ustawa o transporcie kolejowym
Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1984)
25. Ustawa z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym
Ustawa z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym
(Dz. U. z 2021 r., poz. 780)
Ustawa ta stanowi transpozycję do polskiego prawa dyrektyw 2016/797 o interoperacyjności kolei oraz 2016/798 o bezpieczeństwie kolei
26. TSI Ruch kolejowy
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/773 z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemu „Ruch kolejowy” systemu kolei w Unii Europejskiej i uchylające decyzję 2012/757/UE
(Dz. Urz. UE L 139 I z 27 maja 2019 r., s. 5, z późn. zm.)
27. Wnioskodawca Przewoźnik kolejowy ubiegający się o wydanie jednolitego certyfikatu bezpieczeństwa
Załącznik – wzór listy kontrolnej wymagań krajowych
Lp. Wypełnia krajowy organ ds. bezpieczeństwa Wypełnia wnioskodawca
Akt prawny Określenie wymogu Dowód w postaci dokumentu Opis
1. Ustawa z dnia 28 marca 2003 r.
o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1984) art. 17a ust. 3 pkt 11
Określenie terminu a także formy przekazywania osobom zatrudnionym w organizacji wykazu przeprowadzonych ocen znaczenia zmiany i procesów zarządzania ryzykiem, zgodnie z procedurą określoną w załączniku I do rozporządzenia 402/2013, w zakresie dotyczącym obowiązków osób
zatrudnionych oraz warunków i bezpieczeństwa pracy
np. zapis w procedurze lub księdze SMS
2. Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. ofiar śmiertelnych tego wypadku oraz osobom ciężko w nim rannym, będącym pasażerami pociągu uruchomionego przez tego przewoźnika kolejowego, i ich rodzinom przez informowanie o:
• procedurach dochodzenia roszczeń na mocy prawa unijnego;
• możliwości skorzystania z pomocy psychologa na koszt przewoźnika kolejowego
np. zapis w procedurze lub księdze SMS
3. Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r.
o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 756)
(dotyczy podmiotów wnioskujących o przewozów towarów niebezpiecznych)
• Uwzględnienie wymagań w zakresie towarów niebezpiecznych
• Składanie raportów w zakresie zdarzeń kolejowych z towarami niebezpiecznymi;
• Składanie corocznego raportu doradcy RID
np. wykaz stanowisk/procedury uwzględniające operacje w procesie przewozowym, informacje dotyczące składania raportów/opis stanowiska, inne (forma zatrudniania doradcy RID, czy uwzględniony w taryfikatorze, czy posiada
wymagane kompetencje)
4. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 25 maja 2017 r.
w sprawie ubezpieczenia przewoźnika kolejowego
(Dz. U. z 2017 r. poz. 1033) oraz
powiązane przepisy ustawy o transporcie kolejowym
• Posiadanie ważnego ubezpieczenia (lub promesy) przewoźnika
5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji
(Dz. U. 2015 r. poz. 360, z późn. zm.) oraz powiązane przepisy ustawy o transporcie kolejowym
• Zapewnienie zgodności z zasadami prowadzenia ruchu na krajowej sieci kolejowej
6. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 10 lutego 2014 r.
w sprawie świadectwa maszynisty (Dz. U. z 2014 r. poz. 212, z późn. zm.)
• Opis procesu szkolenia z rozporządzeniem;
• Sporządzenie i udostępnienie procedury wydawania / aktualizacji świadectwa maszynisty
np. Procedura dot. wydawania świadectw maszynisty, rejestr świadectw
maszynistów, inne
7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 11 stycznia 2021 r.
w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem
i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych
(Dz. U. z 2021 r. poz. 101) oraz powiązane przepisy ustawy o transporcie kolejowym
• Zapewnianie procesu zarządzania kompetencjami dla innych stanowisk (aktualne kompetencje i
uprawnienia pracowników dotyczących krajowej sieci kolejowej)
np. dokument określający kwalifikacje i uprawnienia, procedura autoryzacji
8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 października 2005 r. w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 226, z późn. zm.) oraz powiązane przepisy ustawy o transporcie kolejowym
• Zapewnienie zgodności w zakresie zarządzania taborem dotyczący krajowej sieci kolejowej
np. Wykaz taboru, wykaz DSU, przepisy wewnętrzne określające zasady zarządzania utrzymaniem
(dotyczy wniosków obejmujących potwierdzenie wymagań rozporządzenia 2019/779 lub obejmujących posiadane bocznice kolejowe)
9. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu prowadzenia rejestru oraz sposobu oznakowania pojazdów kolejowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 918) oraz powiązane przepisy ustawy o transporcie kolejowym
• Zgodność sposobu oznakowania pociągów pasażerskich
z wymaganiami;
• Prowadzenie rejestru dysponenta
np. instrukcje dot. oznakowania
10. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 16 marca 2016 r.
w sprawie poważnych wypadków, wypadków i incydentów w transporcie kolejowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 369) oraz powiązane przepisy ustawy o transporcie kolejowym
• Informowanie o zdarzeniach kolejowych;
• Prowadzenie postępowania powypadkowego i uczestnictwo w pracach komisji kolejowych;
• Wyznaczenie członków komisji kolejowych
np. Procedura dot. zdarzeń
kolejowych/plan powiadamiania /wykaz przepisów wewnętrznych zarządców kolejowych po liniach których przewoźnik planuje prowadzić przewozy
11. Rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 2 listopada 2006 r. w sprawie dokumentów, które powinny znajdować się w pojeździe kolejowym
(Dz.U. z 2007 r. Nr 9, poz. 63) oraz powiązane przepisy ustawy o transporcie kolejowym
• Uwzględnienie wymagań w procesie przewozowym
12. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 15 lutego 2005 r. w sprawie świadectw sprawności technicznej pojazdów kolejowych
(Dz.U. z 2005 r. Nr 37, poz. 330) oraz powiązane przepisy ustawy o transporcie kolejowym
• Uwzględnienie konieczności wystawiania świadectw sprawności technicznej według wzoru
określonego w rozporządzeniu