W roku 2007 przychody Funduszu wg przypisu były wyższe o 3 706 482 tys. zł od kosztów. Wysokie przychody pozwoliły zarówno pokryć wydatki Funduszu, jak i spłacić zaciągnięte kredyty w bankach komercyjnych. Stan Funduszu na koniec 2007 r. po raz pierwszy od wielu lat był dodatni i wyniósł 1 335 023 tys. zł, przy czym:
- stan środków pieniężnych 3 083 455 tys. zł,
- należności 3 826 239 tys. zł,
z tego z tytułu:
- składek na ubezpieczenia społeczne (po pomniejszeniu o dokonane
odpisy aktualizujące) 784 951 tys. zł,
- wypłaty świadczeń styczniowych 2007 r. 2 613 740 tys. zł, - pozostałych należności (po pomniejszeniu o dokonane odpisy
aktualizujące) 427 548 tys. zł,
- zobowiązania 5 574 671 tys. zł,
z tego z tytułu:
- rozrachunków z tytułu nieodprowadzonej składki
do OFE 2 744 887 tys. zł,
- podatku dochodowego od świadczeń i składki na
ubezpieczenie zdrowotne od świadczeń 1 534 622 tys. zł,
- rezerwy 551 803 tys. zł,
- odsetek od kredytów bankowych 171 tys. zł,
- pozostałe zobowiązania 743 188 tys. zł.
Zobowiązania funduszu zmniejszyły się w stosunku do stanu na 31.12.2006 r. o 1 889 217 tys. zł, co wynika z dobrej sytuacji finansowej FUS, która pozwoliła pokryć wydatki na świadczenia należne w pierwszych terminach stycznia 2008 r. z własnych środków, bez pobierania zaliczkowej dotacji z roku następnego (w 2006 r. pobrano dotację w kwocie 1 450 000 tys. zł). Dzięki utrzymującej się korzystnej sytuacji makroekonomicznej możliwe było również spłacenie zaciągniętych w latach poprzednich kredytów komercyjnych – stan zadłużenia zmniejszył się w ciągu roku o 2 610 660 tys. zł.
Zwiększenie zobowiązań wobec OFE o 2 117 028 tys. zł wynika ze zmiany sposobu prezentacji danych dotyczących składek, które ZUS powinien przekazać do OFE. W 2006 r. dane o składkach należnych otwartym funduszom emerytalnym prezentowane były po pomniejszeniu o składki nadpłacone do OFE i ujmowane w sprawozdaniu finansowym jako rezerwa na OFE. Od 1 stycznia 2007 r. dane o składkach OFE prezentowane są oddzielnie jako należności ZUS od OFE oraz zobowiązania ZUS wobec OFE.
Należności funduszu zmniejszyły się w stosunku do stanu na 31.12.2006 r. o 932 041 tys. zł, co przede wszystkim wynikało ze zmniejszenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne o 1 901 467 tys. zł. Należności te objęte są odpisem aktualizującym w wysokości 100% ich wartości. Odpisem aktualizującym nie objęto należności, dla których odroczono termin płatności. Jednocześnie o 1 164 967 tys. zł zwiększyły się rozrachunki z tytułu wypłaconych świadczeń należnych za styczeń 2008 r. (w 2007 r. wypłacono termin „1” i „5”, rok wcześniej tylko termin
„1”).
Negatywny wpływ na sytuację finansową Funduszu w 2008 r. będą miały:
wyższy niż przewidywano w 2007 roku wzrost wskaźników makroekonomicznych, tj. wynagrodzeń i inflacji, które mają bezpośredni wpływ na ustalenie poziomu wskaźnika waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych w 2008 roku (wskaźnik przyjęty w planie 105,6%, wynikający z ogłoszonych wskaźników makroekonomicznych 106,5%),
skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie wcześniejszych emerytur mężczyzn, którzy osiągnęli 60 lat i legitymują się co najmniej 35-letnim stażem ubezpieczeniowym, czego wynikiem może być istotny wzrost liczby wypłacanych świadczeń,
wydłużenie możliwości przechodzenia na wcześniejszą emeryturę do końca 2008 r., co może skutkować istotnym wzrostem liczby osób przechodzących na emerytury (m.in. kobiet kończących 60 lat w 2009 roku, na skutek zmiany sposobu wyliczania wysokości świadczenia, uwzględniającej także kapitał zgromadzony w I filarze).
Ponadto, w kolejnych latach na sytuację finansową Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wpłyną, podjęte w ostatnim okresie, zmiany regulacji prawnych z zakresu ubezpieczeń społecznych, zmniejszające przychody bądź zwiększające wydatki, są to m.in.:
- obniżenie od 1 stycznia br. stopy składki na ubezpieczenie rentowe o kolejne 4 pp., tj. z 10% do 6% (co oznacza jej obniżenie w sumie o 7 pp.), pełne skutki obniżenia składki w skali roku wystąpią dopiero w 2009 r. (w 2008 r.
- sukcesywny wzrost kwoty składek przekazywanych do otwartych funduszy emerytalnych w związku z wchodzeniem na rynek pracy coraz większej liczby osób, które mają ustawowy obowiązek przystąpienia do drugiego filaru,
- zakończenie w 2008 r. procesu wyrównywania tzw. starego portfela (tj.
podwyższenia kwoty bazowej do poziomu 100% przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w dniu jego przyznania emerytom i rencistom urodzonym po dniu 31 grudnia 1929 r.), który przewidziany był uprzednio do roku 2010,
- powrót do corocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych.
Informacja dodatkowa
Informacja dodatkowa: Główne zadania Zakładu realizowane na podstawie odrębnych ustaw
Zakład na mocy odrębnych przepisów, realizuje bądź realizował między innymi następujące zadania:
1. pobór składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
2. pobór składek na ubezpieczenie zdrowotne,
3. dochodzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne,
4. obliczanie i przekazywanie części składek na ubezpieczenie emerytalne do otwartych funduszy emerytalnych,
5. finansowanie świadczeń rodzinnych przyznanych wyrokiem sądowym, należnych za okres do 31 sierpnia 2006 r., stosownie do przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych,
6. wypłacanie rent socjalnych,
7. przyznawanie i wypłacanie świadczeń i zasiłków przedemerytalnych,
8. wypłacanie zapomóg dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny
9. przyznawanie i wypłacanie świadczeń zleconych ZUS do realizacji przysługujących kombatantom oraz inwalidom wojennym i wojskowym,
10. prowadzenie działalności z zakresu prewencji rentowej i wypadkowej,
11. występowanie w roli płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w od-niesieniu do świadczeniobiorców – obliczanie, potrącanie i ewidencjonowanie zaliczek oraz sporządzanie rocznych rozliczeń tego podatku,
12. występowanie w roli płatnika składek na ubezpieczenie zdrowotne w odniesie-niu do osób pobierających emerytury lub renty, renty socjalne, zasiłki lub świadczenia przedemerytalne oraz obliczanie, potrącanie, ewidencjonowanie i przekazywanie składek do Narodowego Funduszu Zdrowia,
13. występowanie w roli płatnika składek na ubezpieczenie zdrowotne w odniesieniu do osób przebywających na urlopach wychowawczych oraz naliczanie, ewidencjonowanie i przekazywanie składek na ubezpieczenie zdrowotne finansowanych ze środków budżetu państwa,
14. występowanie w roli płatnika składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w odniesieniu do osób przebywających na urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński wypłacany przez Zakład oraz dla osób niepełnosprawnych,
15. prowadzenie likwidacji Funduszu Alimentacyjnego,
16. wypłacanie (ze środków przekazywanych przez Ministerstwo Gospodarki) ekwiwalentów pieniężnych z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla emerytów i rencistów górniczych,
17. refundacja ulg dla inwalidów wojennych i wojskowych z tytułu ubezpieczenia OC i AC.