Podczas XXV Wojewódzkiej Konferencji Pszczelarskiej w Karniowicach, która odbyła się 12 lutego 2022 r., zostały ogłoszone wyniki Małopolskiego Konkursu Pasiek za rok 2021. Konferencje pszczelarskie w Karniowi-cach tradycyjnie organizowane są na progu nowego sezonu pasiecznego, a stałym punktem ich programu jest finał Małopolskiego Konkursu Pasiek za rok poprzedni. Nie inaczej było także tym razem.
1. miejsce – Pasieka „Pszczółkowo”
EKOLOGIA
przyrodniczą poprzez bezpośredni kon-takt z naturą. Jest tu także możliwość skorzystania z apiterapii. Sprzyjają temu niezwykle malownicze i czyste tereny górskie, łatwo dostępne dla każdego, niezależnie od stopnia sprawności fi-zycznej. W pasiece można także poznać smaki niepowtarzalnych produktów pszczelich zebranych w zdrowym śro-dowisku oraz zakupić niektóre z nich.
Właściciele potrafią przekazać wiedzę, niezwykle ciekawie opowiadać o przy-rodzie i pszczelarstwie, a do swoich klientów podchodzą indywidualnie, za-wsze ze staropolską gościnnością.
Miejsce drugie w konkursie przyznano dwom pasiekom.
Pierwsza z nich to Pasieka Zawodowa, nalężąca do Andrzeja Sowy i Bartło-mieja Sowy (ojciec i syn) z Rzezawy.
Pasieka ta liczy 1 200 pni pszczelich. Na zimowlę pszczoły są zebrane w 16 loka-lizacjach, a w sezonie w około 60. Prowa-dzona jest także wędrowna gospodar-ka pasieczna. Dzięki temu oferowany
jest szeroki asortyment miodów, a tak-że wszystkich pozostałych produktów pszczelarskich.
Drugie miejsce w konkursie zostało przyznane także Pasiece „Górczyna”
z Żegociny, której właścicielem jest Piotr Król. Jest to pasieka utrzymują-ca 70 pni. Jej właściciel przykłada wiele uwagi do zwiększania różnorodności biologicznej w obrębie pasieczysk i naj-bliższego ich otoczenia, wprowadza-jąc szereg roślin miododajnych, drzew, krzewów i bylin. Węzę pszczelą produ-kuje z pozyskanego w gospodarstwie wosku. Współpracuje z kilkoma najlep-szymi hodowcami europejskimi matek pszczelich. Miód i pozostałe produk-ty pszczele są sprzedawane wyłącznie w gospodarstwie na miejscu, co świad-czy o ich renomie.
Komisja konkursowa przyznała także 2 równorzędne trzecie miejsca: Pasie-ce „U Arka” Arkadiusza Adamskie-go z Libiąża oraz Pasiece Józefa Zięby z Jankowej w gminie Bobowa.
Pasieka ,,U Arka” liczy około 40 pni.
Właściciel szczyci się bardzo dobrą przeżywalnością pszczół w okresie zi-mowym (0 upadków od lat), a także przykłada wielką wagę do zachowania tradycji pszczelarskich kultywowanych przez koło pszczelarzy. Pasiekę pana Adamskiego cechuje niezwykła sta-ranność w poprawie bazy pożytkowej, przez nasadzenia roślin miododajnych, oraz wzorowa czystość w pracowni pa-siecznej. Właściciel pasieki kolekcjonuje także ule ozdobne.
Trzecie miejsce zdobyła również pasie-ka Józefa Zięby z Jankowej w gminie Bobowa, licząca 70 pni. Pszczoły pana Zięby są utrzymywane na dwóch pa-sieczyskach odległych od siebie poza zasięg lotu pszczół, co ułatwia zabiegi związane ze sterowaniem rozwoju ro-dzin pszczelich. Właściciel jest zwolen-nikiem wspomagania rodzin pszczelich przez stosowanie metod naturalnych podczas leczenia pszczół. Wykorzystu-je do tego celu lecznicze zioła. StosuWykorzystu-je Wykorzystu-je nie tylko w ulach, ale również podczas 1. miejsce – Ryszard Olesiak w rekreacyjnej części pasieki
EKOLOGIA
3. miejsce – Pasieka „U Arka” Arkadiusza Adamskiego 3. miejsce – państwo Ziębowie w swoim gospodarstwie pasiecznym
2. miejsce – Pasieka Zawodowa Andrzeja Sowy i Bartłomieja Sowy 2. miejsce – Pasieka „Górczyna” Piotra Króla, na zdjęciu właściciel z pracownikiem MODR
przechowywania suszu, aby w ten spo-sób także odstraszać barciaki. Pasie-ka dostarcza miodu, pyłku oraz pierzgi, a swoje produkty pszczelarz sprzeda-je w ramach sprzedaży bezpośredniej i Rolniczego Handlu Detalicznego.
Laureaci Małopolskiego Konkursu Pa-siek 2021 uczestniczyli w tegorocznej konferencji, podobnie jak wszyscy po-zostali pszczelarze, z uwagi na sytuację epidemiczną w formie on-line. Wszy-scy otrzymali bardzo cenne nagro-dy od sponsorów, którymi byli: Urząd Marszałkowski Województwa Mało-polskiego, Rektor Uniwersytetu Rolni-czego w Krakowie, Dyrektor Instytutu Zootechniki PIB w Balicach, Dyrektor MODR w Karniowicach, Dyrektor Ma-łopolskiego Oddziału Regionalnego ARiMR, Dyrektor CDR Oddział w Krako-wie, Dyrektor Małopolskiego Oddziału Regionalnego KRUS w Krakowie, Dyrek-tor KOWR OT w Krakowie, Regionalny Dyrektor LP w Krakowie, Nadleśnictwa:
Krzeszowice, Miechów oraz Nowy Targ, Wydawnictwo Pasieka, Wydawnictwo
Sadecki Bartnik, Małopolska Izba Rol-nicza, Przedsiębiorstwo Pszczelarskie Tomasz Łysoń, Przedsiębiorstwo Pro-dukcyjno-Handlowo Usługowe Andrzej Kokoszka, Przedsiębiorstwo PLAST PRODUKT – Jerzy Wyrobek. Nagrody, z uwagi na formę konferencji, zostaną dostarczone laureatom do miejsca ich zamieszkania.
Dzięki zaangażowaniu sponsorów i me-diów, w Małopolskich Konkursach Pa-siek co roku wyłaniane są najlepsze pa-sieki z naszego województwa. W tym roku patronat medialny nad wydarze-niem objęły: Wydawnictwo Pasieka oraz Portal Pszczelarski. Transmisje z ogłoszenia wyników Małopolskiego Konkursu Pasiek 2021 oraz z przebiegu XXVI Wojewódzkiej Konferencji Pszcze-larskiej w Karniowicach 2022 r. prze-prowadziła Telewizja Polska – TVP3 Kraków.
Serdeczne podziękowania pragnę złożyć sponsorom konkursu. Dzięki ich hojno-ści uczestnicy konkursu mogą cieszyć się
z cennych nagród. Bez ich udziału kon-kurs nie miałby takiej rangi. Serdeczne podziękowanie składam także organi-zacjom pszczelarzy, które nas wspiera-ły w przeprowadzeniu konkursu. Ser-deczne podziękowania składam również samym pszczelarzom za uczestnictwo w konkursie i równocześnie przeka-zuję serdeczne gratulacje za wspania-łe prowadzenie gospodarki pasiecznej.
Wszystkie pasieki uczestniczące w te-gorocznym konkursie są wspaniałym, godnym naśladowania przykładem po-szanowania przyrody i pasji do wyko-nywanej pracy. Tym bardziej cenne staje się pokazywanie ich dorobku na jak naj-szerszym forum. Mądrość stwierdzenia Tytusa Liviusza (59 p.n.e. – 17 n.e.): ,,Ver-ba docent exempla trahunt” (łac. „Słowa uczą, przykłady przyciągają”) jest, na-wet dzisiaj, nadal aktualna. Małopolski Konkurs Pasiek stara się być wierny tej zasadzie.
Jacek Kostuch fot. Jan Pajdzik
Murarka ogrodowa ma silnie owłosione ciało w kolorze od rdzawego po rdza-woczerwone. Błonkówki te są pszczo-łami średniej wielkości – samce osiągają 8-10 mm długości, natomiast samice są większe i ich ciało ma 10-12 mm długo-ści. U samic pierwsze 3 segmenty odwło-ka i tułów są najczęściej rudoczerwone, a głowa czarna. Na brzusznej stronie od-włoka mieści się szczoteczka brzuszna służąca do zbioru i przenoszenia pyłku.
Z kolei samiec posiada brązowy odwłok o lekko metalicznym połysku. W prze-ciwieństwie do samic, na jego głowie znajduje się charakterystyczny pęczek białych włosków.
Murarka ogrodowa jest pospolitym, wiosennym gatunkiem pszczoły, której loty trwają od początku kwietnia do końca czerwca (około 2,5 miesiąca).
Samce wygryzają się z kokonów 1 – 2 tygodnie wcześniej niż samice i czekają na nie w pobliżu gniazda, aby móc z nimi kopulować zaraz po wykluciu. Okres lotów samców jest krótszy niż samic i trwa tylko 3 tygodnie. Długość życia samic wynosi około 8 tygodni. Zaraz po wygryzieniu się z gniazda kopuluje ona z kilkoma samcami, a unasieniona przystępuje do budowy gniazda, zbioru nektaru, pyłku i do składania jaj. Po zło-żeniu i zalepieniu wejść do gniazd ginie.
Bazę pokarmową dla murarki ogro-dowej stanowi ok. 150 roślin upraw-nych i sadowniczych, takich jak m.in.:
drzewa owocowe, maliny, porzeczki, truskawki czy rzepak.
Dorosłe osobniki odżywiają się pył-kiem kwiatowym i nektarem, a rozwija-jące się larwy zgromadzonym w komo-rach lęgowych pyłkiem wymieszanym z niewielką ilością nektaru. Rozród mu-rarki nie jest skomplikowany. Jedna sa-mica w ciągu roku wyprawia jedną ge-nerację. W sprzyjających warunkach jest w stanie przeciętnie założyć od 15 do 20 komór lęgowych. W jednej komorze może mieścić się od 6 do 10 jaj. Każde jajo jest oddzielone od siebie glinianą ścian-ką zrobioną z „zaprawy murarskiej”.
Rozmieszczenie jaj w komorze nie jest przypadkowe. Najdalej od otworu wyj-ściowego składane są jaja, z których wy-lęgną się samice, a przy samym otworze mieszczą się samce.
Proporcja płci rozkłada się przeważ-nie w stosunku 1:1.
Murarka ogrodowa na gniazdo bar-dzo chętnie adaptuje wszelkie otwory, szczególnie po pustych łodygach roślin, jak źdźbła trzciny pospolitej.
Pszczoły te są ciepłolubnymi owa-dami i aktywność lotną podejmują dopiero przy temperaturze bliskiej 15°C i dużym nasłonecznieniu.
W deszczowe, mocno zachmurzone dni przy silnym wietrze ich aktyw-ność ustaje lub ogranicza się do mini-mum. Murarki ogrodowe podejmują loty w poszukiwaniu pokarmu
maksy-malnie do 300 m od miejsca gniazdo-wania. Samica w ciągu życia odwiedza przeciętnie ok. 6 tys. kwiatów, np. ja-błoni, zakładając, że założyła 5 komór lęgowych z jajami.
Czym należy kierować się, gdy chcemy założyć własną hodowlę?
Hodowla murarki ogrodowej nie jest skomplikowana. W zasadzie wystar-czy przygotować odpowiednie domki dla pszczół, umieścić w ogrodzie i cze-kać aż pojawią się murarki lub zakupić z hodowli kokony i wystawić je na ze-wnątrz obok domków, najlepiej pod ko-niec marca. Chcąc rozpocząć własną ho-dowlę pszczół samotnic należy przede wszystkim zacząć od wyboru prawi-dłowej lokalizacji, w której umieścimy domek, ponieważ murarki preferują miejsca słoneczne i suche – lokalizacja nie może zatem być w żaden sposób styczna z nadmierną wilgocią. Do bu-dowy samego domku najlepiej wyko-rzystać źdźbła trzciny pospolitej o dłu-gości 18 – 20 cm i średnicy 6 – 8 mm.
Średnica otworu jest ważna, ponieważ w mniejszych rurkach rozwijać się bę-dzie więcej samców, a w tych większych proporcja płci zrównoważy się. Każdą rurkę należy odcinać tuż za kolankiem tak, aby była ona z jednej strony szczel-nie zamknięta, a z drugiej otwarta.
Przygotowane rurki łączy się w pakie-ty po kilkadziesiąt sztuk, gdyż murarki tolerują ścisłe ułożenie rurek gniazdo-wych. Gotowe pakiety umieszcza się