• Nie Znaleziono Wyników

W odniesieniu do Łodzi koncepcja Loica Wacquanta dotycząca tworzenia są- siedztw relegacji zdaje się znajdować potwierdzenie. Cechą charakterystyczną enklaw biedy jest brak wpływu sytuacji makrogospodarczej na życie ich miesz­ kańców. Niezależnie od tego, czy gospodarka rozwija się szybciej czy wolniej, ich sytuacja materialna nie ulega zmianom, podobnie, jak nie ulegają zmianie możliwości i warunki zatrudnienia. Albo w ogóle nie są zatrudnieni, albo pra­ cują dorywczo na czarno, podlegając często ogromnemu wyzyskowi. Nie są jednak, jak to się im często przypisuje, bierni. Wykazują dużą przedsiębior­ czość i zaradność, ale możliwości im dane są bardzo ograniczone. „Żelazna pięść”, o jakiej pisał Wacquant, widoczna jest w braku gotowości i chęci ad­ ministratorów miasta do wysłuchania racji „drugiej strony”. Z naszych badań wynika, że zadłużenie biednych mieszkańców enklaw nie wynika z zamierzo­ nej chęci życia na koszt współmieszkańców, lecz z następujących najczęściej powtarzających się okoliczności:

1) braku pieniędzy na opłacenie wszystkich wydatków związanych z utrzy­ maniem mieszkania, szczególnie zimą, kiedy trzeba dogrzewać mieszkania elektrycznie a prąd jest najczęściej „na kartę” (pre-paid), oraz na wyprawie­ nie dzieci do szkoły,

2) jako protest wobec braku reakcji administracji domów mieszkalnych w sprawie koniecznego remontu (np. przeciekający dach, postępujące za­ grzybienie mieszkania, schody grożące zawaleniem itp.),

3) gdy suma zadłużenia przekroczyła barierę wypłacalności, a więc gdy osoba zadłużona doszła do wniosku, że mimo wszelkich starań nie zdoła spłacić nie tylko samego zadłużenia, lecz także odsetek.

Może, zatem, zamiast straszyć i grozić ludziom eksmisją, z pożytkiem dla sprawy byłoby oddłużenie najemców, tak jak zostało to zrobione wcześniej z przedsiębiorstwami oraz z instytucjami opieki medycznej. Dla wielu rodzin to działanie pozwoliłoby z nadzieją spojrzeć w przyszłość. Byłby to także gest sprawiedliwości wobec tych, którzy nie skorzystali ani z ulgi na dzieci, bo mają za małe dochody, żeby płacić podatek od dochodów osobistych, ani z obniżenia

Wielkomiejska bieda w Polsce 161

-składki na ubezpieczenie zdrowotne, bo nie są zarejestrowani jako pracownicy, ani z ustawy o darowiznach i spadkach, bo nie mają niczego do przekazania swoim potomkom, ani z malej i dużej ulgi budowlanej, bo nie mieli pieniędzy, które trzeba było najpierw zainwestować, ani z możliwości kupienia miesz­ kania po bardzo obniżonej cenie. Warto rozważyć tę propozycję, ponieważ jej wprowadzenie w życie wraz z sensownym programem zamiany mieszkań i uruchomieniem gminnego budownictwa na wynajem, mogłoby przynieść nie tylko rezultaty społeczne, eliminując efekt stygmatyzacji, lecz także efekty ekonomiczne w formie zwiększonej gotowości do płacenia czynszu.

Bibliografia cytowana

Bottoms A. (2009), Disorder Order and Control Signs, „British Journal of Socio­ logy”, Vol. 60.

Brooks-Gunn J., Duncan G.J., Klebanov P.K., Sealand N. (1999), Do Neighbor­ hoods Influence Child and Adolescent Development?, “American Journal of So­ ciology”, Issue 1 (49-55), s. 353-395.

Demko G.J., Regulska J. (1987), Socialism and Its Impact on Urban Processes and the City, “Urban Geography”, Vol. 8, s. 289-292.

Ellen I.G., Turner M.A. (2003), Do Neighborhoods Matter and Why?, [w:] Cho­ osing a Better Life? Evaluating the Moving to Opportunity Social Experiment,

red. J. Goering, J. Feins, Urban Institute, Washington, s. 313-338.

Fainstein S.S., Gordon I., Harloe M. (red.) (1992), Divided Cities, New York & London in the Contemporary World, Blackwell Publishers, Cambrigde.

Gilroy P. (2009), A Response, “British Journal of Sociology”, Vol. 60, Issue 1, s. 33- 38.

Halpern D. (2005), Social Capital, Polity Press, Cambridge.

Jankowski B. (2010), Łódzkie enklawy biedy - 10 lat później, „Praca Socjalna”. Nu­ mer specjalny lipiec, sierpień.

Jencks Ch., Mayer S.E. (1990), The Social Consequences of Growing Up in a Poor Neighborhood, [w:J Inner-City Poverty in the United States, red. L. Lynn Jr., M.G.H. McGeary, National Academy, Washington.

Koch M. (2008), Roads to Post-Fordism. Labour Markets and Social Structures in Europe, Ashgate Publishing Company.

Kucharska-Stasiak E. (2008), Sytuacja mieszkaniowa Łodzi na tle innych miast, „Kca. Scientarum Polonorum, Administracio Locorum”, Vol. 7 (2).

Lupton R. (2008), ‘Neighbourhood Effects': Can We Measure Them and Does it Matter?, “Case Paper” No. 73, Centre for Analysis of Social Exclusion, LSE, London.

Potoczna M., Warzywoda-Kruszyńska W. (2009), Kobiety z łódzkich enklaw bie­ dy. Bieda w cyklu życia i międzypokoleniowym przekazie, Wydawnictwo Uni­ wersytetu Łódzkiego, Łódź.

Sampson R.J., Squires G.D., Zhou M. (2001), How Neighbourhoods Matter: The Value of Investing at the Local Level, American Sociological Association, Wa­ shington.

Sampson R.J. (2009), Disparity and Diversity in the Contemporary City: Social (Dis)order Revisited, “British Journal of Sociology”, Vol. 60, Issue 1, s. 1-31, http: /1 www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/fulltext/122261218/PDF- START.

Skuza Z. (2011), Nie wolno dopuszczać do koncentracji biedy!, „Problemy Społecz­ ne”, maj-czerwiec.

Smith D. (1994), Geography and SocialJustice, Blackwell Publishers.

Sprawozdanie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z realizacji programu wie­ loletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania za rok 2010” (projekt z 9 maja 2011 r.), http://www.mpips.gov.pl/bip/projekty-aktow-prawnych/pro- jekty-programow-i-inne/uchwala-rady-ministrow-w-sprawie-przyjecia-rocz- nego-sprawozdania-z-realizacji-programu-wieloletniego-pomoc-panstwa-w- zakresie-dozywiania-za-rok-2010-projekt-z-9-maja-2011 -r.

Wacquant L. (2008), Ghettos and Ani-Ghettos: The Anatomy of New Urban Pov­ erty, “Thesis Eleven”, Vol. 94, s. 113-118.

Wacquant L. (2008), Relocating Gentrification: The Working Class Science and the State in Recent Urban Research, “International Journal of Urban and Regional Research”, Vol. 32.1, s. 198-205.

Wacquant L. (2008), Urban Outcasts, Polity Press, Malden.

Wacquant L. (2009), Punishing the Poor: The Neoliberal Government of Social In­ security, a John Hope Franklin Center Book.

Warzywoda-Kruszyńska W. (red.) (1998, 2001), Żyć ipracować w enklawach bie­ dy, IS UŁ, Łódź.

Warzywoda-Kruszyńska W. (red.) (1999, 2001), (Żyć) Na marginesie wielkiego miasta, IS UŁ, Łódź.

Warzywoda-Kruszyńska W. (2003), „Oswajanie” biedy w trzech pokoleniach ło­ dzian, [w:] Polska, gospodarka, społeczeństwo. Studia i szkice socjologiczne de­ dykowane profesor Jolancie Kulpińskiej, red. K. Doktór, K. Konecki, W. Wa­ rzywoda-Kruszyńska, Wyd. UŁ, Łódź, s. 153-165.

Warzywoda-Kruszyńska W. (2010), Tacy sami a ściana między nami. Wywiad dla „Gazety Wyborczej”, http: //wyborcza.pl/1,76842,8349260,Bieda_sie_pogle- bia Tacy sami____ a_sciana_miedzy_nami.html?as=3&startsz=x (9.09.2010). Wikstróm Per-OlofH. (2009), Questions of Perception and Reality, “British Jour­

nal of Sociology”, Vol. 60, Issue 1, s. 59-63.

Wiles P. (2009), Disadvantage Disorder and Diversity, “British Journal of Sociol­ ogy”, Vol. 60, Issue 1, s. 75-81.

Wilson J. Q., Kelling G.L. (1982), Broken Windows: The Police and Neighborhood Safety, http: 11 www.manhattan-institute.org/pdf/_atlantic_monthly-broken_ windows.pdf.