S p o rt ra d z ie c k i lic z y sobie trz y d z ie ś c i la t życia. T a k
— d o s ło w n ie z a le d w ie ty le , w r o k u b ie ż ą c y m b o w ie m m in ę ło trz y d z ie ś c i la t od d a ty p o w o ła n ia d o ży c ia w Z S R R p ie rw s z e g o u rz ę d u d la s p ra w w y c h o w a n ia fiz y c z n e g o , U rz ę d u O gólnego P rz y s p o s o b ie n ia W o js k o
w e g o („W s ie o b u c z “ ), k t ó r y .pow stał w dn. 22 k w ie tn ia 1918 ro k u .
R o s ja p rz e d re w o lu c y jn a , R o sja carska, m im o że b y ła je d n y m z n a jw ię k s z y c h i n a jp o tę ż n ie js z y c h p a ń s tw ś w ia ta — n ie o d g ry w a ła je d n a k w s k a li e u ro p e js k ie j i ś w ia to w e j ż a d n e j n ie m a l r o l i n a p o lu w y c h o w a n ia fiz y c z n e g o i s p o rtu . U p ra w ia n o w p ra w d z ie ju ż w ó w czas w R o s ji s p o rt, ale s ta n o w ił o n je d y n ie z a b a w k ę d la g a r s tk i w y b ra n y c h , d la a r y s to k r a c ji r o s y js k ie j i w y ż s z y c h s fe r w o js k o w y c h .
D o p ie ro R e w o lu c ja P a ź d z ie rn ik o w a , te n w ie lk i p rz e w r ó t, k t ó r y w y z w o lił człowieka, stała się p u n k te m z w r o tn y m i n a t y m p o lu , ta k ja k i w e w s z y s tk ic h in n y c h d zie d zin a ch , ż y c ia . K u lt u r a fiz y c z n a o g ó łu o b y w a te li p o d c ią g n ię ta zosta ła p rz e z m ło d ą R e p u b lik ę R a d ziecką — w m y ś l w s k a z a ń M a rk s a — do rz ę d u w a ż n y c h z a g a d n ie ń sp o łe czn ych i p a ń s tw o w y c h .
P ra c ę rozp oczę to d o s ło w n ie z niczeg o i w ś ró d n a j
tru d n ie js z y c h w a r u n k ó w : zniszczeń w o jn y ś w ia to w e j, r e w o lu c ji, w o jn y d o m o w e j ¿ .in te rw e n c y jn e j.
W b re w w s z y s tk ie m u je d n a k p ra c a p o s z ła n a p rz ó d , a w m ia rę s to p n io w o s ta b iliz u ją c y c h się w a r u n k ó w p o lity c z n y c h , zd o b y c z y spo łe cznych i k u ltu r a ln y c h oraz osiąg nię ć g o spo da rczych — ró w n ie ż d z ie d z in a w y c h o w a n ia fiz y c z n e g o n ie po została w ty le . 'M ło d a r e p u b lik a , w k t ó r e j d o b ro c z ło w ie k a p ra c y s ta ło się n a jw y ż szym p ra w e m , da ła w c ią g u ja k ż e k r ó tk ie g o czasu w s p a n ia ły ro z w ó j w y c h o w a n ia fiz y c z n e g o i s tw o rz y ła
34
w c a ło k s z ta łc ie n a jle p s z ą w ś w ie c ie o rg a n iz a c ję k u lt u r y fiz y c z n e j i s p o rtu .
N ie w ie le w ie d z ia n o o ty m w św iecie . K a p ita lis ty c z na, a p o te m fa s z y s to w s k a E u ro p a z aciąg nęła w z d łu ż g ra n ic Z w ią z k u R a d z ie c k ie g o sztuczną „ż e la z n ą k u r t y n ę “ n ie p o z w a la ją c na p rz y g lą d a n ie się te rn u , co się za tą k u r t y n ą d z ia ło , n ie p o z w a la ją c te ż n a p rz e n ik a n ie na z e w n ą trz z Z S R R ż a d n y c h n ie m a l w ia d o m o ś c i.
W te n sposób p rze z c a ły okre s m ię d z y w o je n n y Z w ią zek R a d z ie c k i b y ł n ie m a l z u p e łn ie o d iz o lo w a n y od re s z ty ś w ia ta . D o ty c z y ło to r ó w n ie ż i s p o rtu . Czasem w p ra w d z ie n a d c h o d z iły ja k ie ś g łu c h e w ie ś c i o n o w e j o rg a n iz a c ji s p o rtu w Z S R R ora z o w y s o k im po zio m ie i z n a k o m ity c h w y n ik a c h w p o szczeg óln ych d y s c y p li
n a c h s p o rto w y c h . N a ogół je d n a k w ie ś c i te p r z y jm o w a ne b y ły z n ie d o w ie rz a n ie m i p o b ła ż liw y m uśm iechem . T a k m in ę ło la t d w ad zieścia, w y b u c h ła d ru g a w o jn a ś w ia to w a i Z w ią z e k R a d z ie c k i o k a z a ł się g łó w n ą siłą, d z ię k i k t ó r e j le g ła w p ro c h u i p y le n ie z w y c ię ż o n a — z d a w a ło się ju ż — p o tęga H itle r a . Ś w ia t p rz e k o n a ł się p r z y ty m , że A r m ia R a d z ie c k a o b o k z n a k o m ite g o p r z y g o to w a n ia te c h n ic z n e g o d y s p o n u je n a jle p s z y m m a te r ia łe m lu d z k im , że pod w z g lę d e m tę ż y z n y fiz y c z n e j i s p ra w n o ś c i ż o łn ie rz ra d z ie c k i p rz e w y ż s z a w s z y s tk ic h in n y c h .
M ilio n o w e rzesze m ło d z ie ż y r a d z ie c k ie j o b o jg a p łc i z p a ń s tw o w y m i o d z n a k a m i n a p ie rs i, s e tk i ty s ię c y n a r
c ia rz y , s p a d o c h ro n ia rz y , p ilo tó w , a u to m o ib ilis tó w i m o to c y k lis tó w , le k k o a tle tó w i p ły w a k ó w w m u n d u ra c h ż o łn ie rs k ic h z a d z iw iło c a ły ś w ia t sw ą s iłą i w y tr z y m a łością, sw ą u m ie ję tn o ś c ią .p o k o n y w a n ia w s z e lk ic h t r u d ó w i d a w a n ia so b ie r a d y w k a ż d e j s y tu a c ji — a n a
de w s z y s tk o s w y m b e z p rz y k ła d n y m b o h a te rs tw e m w w alce.
N a rc ia rz e d o k a z y w a li c u d ó w n a fr o n ta c h p ó łn o c y i w g ó ra c h K a u k a z u , s p a d o c h ro n ia rz e i p ilo c i b y li p r a w d z iw y m p o s tra c h e m zastę pów H itle r a , n a w e t że
g la rz e i w io ś la rz e z a p is a li s ię z ło ty m i z g ło s k a m i w bo
h a te rs k ie j o b ro n ie L e n in g ra d u . A w szędzie ta m , gd zie trz e b a ¡było n a jw ię k s z e g o w y s iłk u fiz y c z n e g o — w w a l
k a c h o d d z ia łó w p a n c e rn y c h i z m o to ry z o w a n y c h , w w ie l
k ic h a k c ja c h p ie c h o ty , w p a rty z a n tc e — w p ie rw s z y c h szeregach s z li w b ó j i z w y c ię ż a li s p o rto w c y ra d z ie c c y . T y s ią c e m is tr z ó w i re k o r d z is tó w Z S R R o d zna czon ych zostało za sw e w y c z y n y w o je n n e w y s o k im i o rd e ra m i, w ie lu u z y s k a ło z a szczytn y t y t u ł „B o h a te ra Z w ią z k u R a d z ie c k ie g o “ , zaś A k a d e m ia S p o rto w a w L e n in g r a dzie o trz y m a ła za sw e w y b itn e z a s łu g i w o je n n e o rd e r
„C z e rw o n e g o S z ta n d a ru “ .
T a k i b y ł - p ie rw s z y s ta r t s p o rto w c ó w ra d z ie c k ic h na fo r u m m ię d z y n a ro d o w y m s ta rt, k t ó r y z w r ó c ił u w a gę w c ią ż jeszcze n ie d o w ie rz a ją c e j o p in ii s p o rto w e j ś w ia ta n a stan k u l t u r y fiz y c z n e j w Z S R R .
G d y zaś m in ę ła z a w ie ru c h a w o je n n a , s p o rto w c y r a dzie c c y w y s t ą p ili z n o w u n a a re n ie m ię d z y n a ro d o w e j, ale t y m ra z e m ju ż na z ie lo n e j m u r a w ie s ta d io n ó w , na b ie ż n ia c h , p ły w a ln ia c h d rin g a c h E u ro p y i k ro c z ą c od t r iu m f u do tr iu m f u , w p r a w ili w z d u m ie n ie je d n y c h , a w ...z a k ło p o ta n ie i w rę c z złość — in n y c h .
1945
Z aszczyt re p re z e n to w a n ia b a r w s p o rtu Z S R R po ra z p ie rw s z y za g ra n ic ą p rz y p a d ł w u d z ia le p iłk a r z o m m o s k ie w s k ie g o „D y n a m o “ , k tó r z y w lis to p a d z ie 1945 r o k u o d w ie d z ili o jczyzn ę p i łk i n o ż n e j — A n g lię . Z rzeszenie s p o rto w e „D y n a m o “ je s t je d n y m z n a js ta rs z y c h i n a j
p o tę ż n ie js z y c h w Z S R R . P o w s ta ło ono jeszcze w r o k u 1923. In ic ja to r e m i tw ó rc ą „D y n a m o “ b y ł ów czesny m i
n is te r B ezp ie czeństw a P u b lic z n e g o Z S R R — nasz r o
I
d a k F e lik s D z ie rż y ń s k i. Z rzeszenie to łą c z y p ra c o w n i
k ó w m in is te rs tw a S p ra w W e w n ę trz n y c h i B ezp ie czeń
s tw a P u b lic z n e g o , ż o łn ie rz y , o fic e ró w i r o d z in y w o j
s k o w e o d d z ia łó w K o rp u s u B e zp ie czeństw a W e w n ę trz nego i W o js k O c h ro n y P og ra n icza , a d a le j m ilic ję i s tra ż og n io w ą . Z rzeszenie s p o rto w e „D y n a m o “ po sia
da o d d z ia ły w e w s z y s tk ic h R e p u b lik a c h i w ię k s z y c h m ia s ta c h Z w ią z k u R a dzie ckie go , p rz o d u je w aporcie ra d z ie c k im , je s t b a rd z o s iln e o rg a n iz a c y jn ie i d y s p o n u je z a ró w n o w ie lk im i ś ro d k a m i fin a n s o w y m i, ja k i lic z n y m m a te ria łe m lu d z k im . P rz y c z y n iło się ono w z n a c z n y m s to p n iu do p o d n ie s ie n ia p o z io m u , a u to r y te tu i znaczenia s p o rtu ra d z ie c k ie g o .
P iłk a rz e „D y n a m o “ w y g r a li o s ta tn ie m is trz o s tw o Z w ią z k u R a d zie ckie g o p rz e d w o jn ą (w r. 1940) a w p ie rw s z y c h m is trz o s tw a c h p o w o je n n y c h (w r . 1945) p o w tó r z y li s w ó j sukces, w y k a z u ją c p r z y ty m z n a k o m itą fo rm ę i znaczną w yższość na d p r z e c iw n ik a m i.
N ic w ię c d ziw ne go , że w n a g ro d ę s p o tk a ł ic h zaszczyt re p re z e n to w a n ia s p o rtu ra d z ie c k ie g o po ra z p ie rw s z y na fo r u m m ię d z y n a ro d o w y m .
W y n ik teg o d e b iu tu p rze szed ł w s z e lk ie oc z e k iw a n ia ...
zw łaszcza A n g lik ó w . D y n a m o w c y r o z e g ra li w A n g iii c z te ry s p o tk a n ia z n a jle p s z y m i d ru ż y n a rń i w L o n d y n ie , C a r d iffie * G lasg ow , w y g r y w a ją c d w a m ecze i w d w u re m is u ją c . Z w y c ię s tw a n a d d ru ż y n a m i te j m ia ry , co w ie lo k r o tn y posiadacz p u c h a ru A n g lii — „ A r s e n a ł“
i „ C a r d if f - C lt y “ oraz re m is y z m is trz e m S z k o c ji „ R a n - g e rs “ i lo n d y ń s k ą „C h e ls e a “ b y ły ta k sensacyjne, a f o r m a i te c h n ik a R o s ja n ta k b ły s k o tliw a , że sukcesy p iłk a r z y ra d z ie c k ic h ro z n io s ły się s z e ro k im echem po c a łe j k u li z ie m s k ie j i w zb ud zały z d u m ie n ie i p o d z iw ś w ia to w e j o p in ii s p o rto w e j. „D y n a m o “ b y ło p ie rw s z ą w d z ie ja c h p i ł k i n o ż n e j d ru ż y n ą za g ra n ic z n ą .k tó ra z to u rn e e po W ie lk ie j B r y t a n ii p o w ra c a ła bez p o ra ż k i...
S ia d a m i „D y n a m o “ n a p o d b ó j s ta d io n ó w E u ro p y r u s z y ły d ru ż y n y p iłk a r s k ie „ S p a r ta k “ , „ C lw G v , „ n y n a
-N a s ta d io n D y n a m o ! P rze d z a w o d a m i d ro g a p ro w a d z ą c a na s ta d io n je s t z a k o rk o w a n a p rze z sam ochody, w iozące a m a to ró w s p o rtu
m o “ (g ru z iń s k ie ), „T o rp e d o “ i in n e , k tó r e w r o k u 1946