Biuletyn teologii laikatu

Eugeniusz Weron, Stanisława

Amelia Lewandowska

Biuletyn teologii laikatu

Collectanea Theologica 63/3, 131-142

Z aw artość: I. M O D E L E P O B O Ż N O Ś C I M A R Y JN E J W S P Ó Ł C Z E S N Y C H R U C H Û W O D N O W Y — 1. C h a r a k te r y s ty k a g łó w n ie js z y c h ru c h ó w o d n o w y w a s p e k c ie m a r y jn o ś c i — 2. G łó w n ie js z e ty p y m a r y jn o ś c i — 3. N ie k tó r e w n io s k i — II. S W IE C K O S Ć B E A T Y F IK O W A N A . B E A T Y F IK A C J A A N IE L I S A L A W Y W K R A K O W IE — 1. P o b y t O jc a Ś w ię te g o n a z ie m i k ra k o w s k ie j — 2. Z a ry s b io g r a fii A n ie li S a la w y — 3. C e re m o n ia b e a ty f ik a c ji *. I. M O D E L E P O B O Ż N O Ś C I M A R Y JN E J W S P Ö C Z E S N Y C H R U C H Ö W O D N O W Y W e d łu g a d h o r t a c ji a p o s to ls k ie j C h r is tifid e le s l a i d — w ś ró d w s p ó łc z e s ­ n y c h fo r m z rz e s z o n e j d z ia ła ln o ś c i k a to lik ó w ś w ie c k ic h is tn i e ją c z te ry je j g łó w n e p o s ta c ie : s to w a r z y s z e n ia , g ru p y , w s p ó ln o ty i r u c h y 1. W sp ó łc z e sn e r u c h y o d n o w y r ó ż n ią się od in n y c h f o r m z rz e s z o n e j d z ia ­ ła ln o ś c i la i k a tu , a z w ła sz c z a od s to w a rz y s z e ń c z y li f o r m a ln y c h o rg a n iz a c ji k a to lic k ic h , ty m , że u n ik a j ą o n e — p r z y n a jm n ie j w z a s a d z ie — w s z e lk ic h s t r u k t u r o r g a n iz a c y jn y c h . T a k b y w a z w y k le w p o c z ą tk a c h p o w s ta n ia ru c h u . Z b ie g ie m c z a su je d n a k z a z w y c z a j ru c h y p r z y b i e r a j ą i tw o rz ą , z w ła sz c z a w śc isły m ją d r z e ru c h u , p e w n e f o r m y o rg a n iz a c y jn e , j a k n p . r ó ż n e in s ty t u ­ ty , k tó r e s ta n o w ią o ś ro d e k i s iłę n a p ę d o w ą d a n e g o ru c h u . D o o k o ła te g o j ą ­ d r a p o w s ta ją ró ż n e k r ę g i z w o le n n ik ó w i s y m p a ty k ó w ru c h u , k tó r z y n ie są z w ią z a n i ze s o b ą w ę z ła m i o rg a n iz a c y jn y m i, a le u z n a ją i s to s u ją w ży ciu p e w n e z a sa d y d o k try n a ln o -id e o lo g ic z n e d a n e g o r u c h u 2. W p ły w y i z a się g r u ­ c h u o c e n ia się g łó w n ie p rz e z siłę o d d z ia ły w a n ia n a te z e w n ę trz n e , lu ź n e k rę g i ru c h u . \P rzez w s p ó łc z e s n e ru c h y o d n o w y k o ś c ie ln e j ro z u m ie m y n ie ty lk o te ru c h y , k tó r e p o w s ta ły w sp ó łc z e śn ie , a w ię c b e z p o ś re d n io p rz e d lu b w zrw iązku z S o b o re m W a ty k a ń s k im II, a le te w s z y s tk ie r u c h y i z rz e s z e n ia im p o d o b n e , k tó r e w y w ie r a ją rz e c z y w is ty w p ły w n a o d n o w ę w sp ó łc z e sn e g o ż y c ia k o śc ie ln e g o — n ie z a le ż n ie od c z a su ic h p o w s ta n ia . J a k im ś k r y t e r iu m o b e c n o śc i i w p ły w u n a ż y c ie w sp ó łc z e sn e g o K o śc io ła m o ż e b y ć u c z e s tn ic tw o w o g ó ln o k o ś c ie ln y c h k o n g re s a c h ru c h ó w o d o n w y . P ie r w s z y t a k i k o n g re s o d ­ b y ł się w R z y m ie w r o k u 1981 (23— 27 w rz e ś n ia ); d r u g i k o n g re s p o d n a z w ą M ię d z y n a ro d o w e K o lo k w iu m R u c h ó w O d n o w y o d b y ł s ię ró w n ie ż w R z y m ie (1987); a I I I K o lo k w iu m z o rg a n iz o w a n o w B r a ty s ła w ie (k w ie c ie ń 1991 r.). W p ie r w s z y m k o n g re s ie u c z e s tn ic z y li p r z e d s ta w ic ie le 21 ru c h ó w o d n o - w ic ie ls k ic h ; w n a s tę p n y c h k o n g re s a c h lic z b a t a n ie w ie le się p o w ię k sz y ła . W ia d o m o je d n a k , że n ie w s z y s tk ie r u c h y k o ś c ie ln e m o g ą lu b c h c ą w y s ła ć sw o ic h p rz e d s ta w ic ie li. T a k n p . w ie lk i r u c h o d n o w ic ie lsk i, ja k i m je s t D ro g a N e o k a te c h u m e n a ln a , n ie u z n a je sie b ie za r u c h i d la te g o n ie u c z e stn ic z y w k o n g re s a c h . S a m o z re s z tą o k re ś le n ie „ ru c h o d n o w y ” j e s t n ie p r e c y z y jn e i d la te g o tr u d n o je s t u s ta lić i p rz e p r o w a d z ić ja k ą ś in w e n ta r y z a c ję k o ś c ie l­ n y c h ru c h ó w o d n o w y . * R e d a k to r e m b iu le ty n u je s t ks. E u g e n iu s z W e r o n S A C , W a rs z a w a 1 C h r is tifid e le s l a i d , n . 29. 2 P o r. E. W e r o n , w : Z y d e w e d le d u c h a , P o z n a ń 1987, s. 139. *»

1. C h arak terystyk a g łó w n iejszy ch ru ch ó w od n o w y w a sp ek cie m a ry jn o ści

D o k o n u ją c p rz e g lą d u w sp ó łc z e s n y c h r u c h ó w o d n o w y k o ś c ie ln e j, p r a w ie w e w s z y s tk ic h ty c h r u c h a c h d a ło się ła tw o z a u w a ż y ć o b ecn o ść p o b o ż n o śc i m a r y jn e j, k tó r a w ic h id e o lo g ii z a jm u je w a ż n e , a n ie k ie d y n a w e t p o c z e sn e m ie js c e . D z ie je się ta k , p o n ie w a ż w s p ó łc z e s n e r u c h y o d n o w y — j a k to z a ­ u w a ż o n o n a p ie r w s z y m k o n g re s ie — s ą ja k ą ś f o r m ą „ u rz e c z y w is tn ia n ia s ię K o śc io ła ” 3. K o śc ió ł z aś z b a rd z o is to tn y c h , d o g m a ty c z n y c h r a c ji, j e s t z w ią ­ z a n y z M a r y ją , M a tk ą Je z u s a . S o b ó r W a ty k a ń s k i II w K o n s ty tu c ji L u m e n g e n ti u m z w ią z a ł e k le z jo lo g ię z m a r io lo g ią i m a r y jn o ś c i ą 4. M a r y ja w e d łu g n a u k i so b o ro w e j j e s t p ie r w o ­ w z o re m i a r c h e ty p e m K o ś c io ła 5, a z a ra z e m ta k ż e z a p o w ie d z ią i p r o r o c tw e m je g o o s ta te c z n e j d o s k o n a ło ś c i i „ p e łn i w p rz y s z ły m w ie k u ” 0. M a r y ja ja k o M a tk a J e z u s a i M a tk a J e g o m is ty c z n e g o C ia ła cz y li K o ­ ś c io ła je s t ró w n o c z e ś n ie m a tk ą i w y c h o w a w c z y n ią w s z y s tk ic h c z ło n k ó w K o ­ śc io ła . „D zięk i sw e j m a c ie rz y ń s k ie j m iło ści, o p ie k u je się b r a ć m i S y n a s w e ­ go — j a k n a u c z a S o b ó r — p ie lg rz y m u ją c y m i je s z c z e i n a r a ż o n y m i n a tr u d y i n ie b e z p ie c z e ń s tw a , p ó k i n ie z o s ta n ą d o p ro w a d z e n i d o sz c z ę ś liw e j O jc z y z ­ n y ” 7. N ic w ię c d z iw n e g o , że M a r y ja ja k o w y c h o w a w c z y n i i o p ie k u n k a „ b r a c i je j S y n a ” p o z o s ta je w g łę b o k im z w ią z k u z r u c h a m i k o ś c ie ln e j o d n o ­ w y , k tó r e p r a w ie w s z y s tk ie są p rz e d e w s z y s tk im i r u c h a m i w y c h o w a n ia d o ż y c ia w p e łn i c h rz e ś c ija ń s k ie g o . S tą d w y n ik a t e n fe n ó m e n , ż e n a jw ię k s z e i n a jb a r d z ie j w p ły w o w e ru c h y o d n o w y , n ie tfie d y ju ż n a w e t w s w o je j n a z w ie n a c e c h o w a n e są s ty g m a te m m a ry jn o ś c i. W id o c z n e to je s t w n a js ta r s z y m z is tn ie ją c y c h o b e c n ie ru c h ó w o d n o w y , m ia n o w ic ie w S o d a lic ji M a r ia ń s k ie j (o fic ja ln a , p ie r w o tn a n a z w a : C o n g re g a ­ tio M a r ia n a ). Z ło ż o n a w r o k u 1563 p rz e z je u itę J e a n L e u n i s (zm . 1584), c h a ry z m a ty c z n e g o w y c h o w a w c ę m ło d z ie ż y je z u ic k ie g o k o le g iu m w R z y m ie “. Z o s ta ła w k r ó tc e u z n a n a i z a tw ie rd z o n a p rz e z p a p ie ż a G rz e g o rz a X I I I ja k o w z ó r i m o d e l w s z y s tk ic h in n y c h k o n g re g a c ji. O trz y m a ła ró w n o c z e ś n ie p ra w o p rz y łą c z a n ia w s z y s tk ic h s o d a lic ji p o w s ta ją c y c h g d z ie k o lw ie k n a św ie c ie . O b e c ­ n ie so d a iic je w w ię k sz o ś c i k r a jó w o d r o k u 1971, za zg o d ą S to lic y Ś w ię te j, z m ie n iły n a z w ę n a : „ W sp ó ln o ty Ż y c ia C h r z e ś c ija ń s k ie g o ” . W P o ls c e je d n a k i w n ie k tó r y c h in n y c h k r a ja c h s o d a iic je z a c h o w a ły n a d a l s w o ją d a w n ą n a ­

z w ę o ra z z a s a d y p ra c y i w y c h o w a n ia . W c z a sie o d w ilż y s o lid a rn o ś c io w e j w ro k u 1980 p r y m a s P o ls k i, k a r d y n a ł S te f a n W y sz y ń sk i z a le c ił „ w z n o w ie n ie d z ia ła ln o ś c i s o d a lic ji m a r ia ń s k ic h i to w d a w n y m s ty lu ” B. W d n iu 6 g r u d ­ n ia 1983 r. p r y m a s J ó z e f G le m p p o tw ie r d z ił Z a s a d y o g ó ln e S o d a lic ji M a r ia ń ­

s k ic h w P o lsc e ” 10. P o z a P o ls k ą d o k o n y w a ły się d u ż e p r z e b r a ż e n ia ż y c ia so -

d a lic y jn e g o , łą c z n ie ze z m ia n ą n a z w y . M im o ty c h z m ia n , m a r y jn y c h a r a k t e r s o d a lic ji p o z o sta ł ta k ż e w n o w y c h „ W s p ó ln o ta c h Ż y c ia C h rz e ś c ija ń s k ie g o ” .

T a k ż e w w ie lk im r u c h u F o c o la rin i, k tó re g o o fic ja ln a n a z w a b r z m i „ O p e ­ r a d i M a r ia ” (D zieło M a ry i) 11 p o b o ż n o ść m a r y jn a o d g ry w a w ie lk ą ro lę . Z a - ło ż y c ie k la r u c h u K la r a L u b i c h u z a s a d n ia ła t o .w n a s tę p u ją c y m r o z w a ż a ­ n iu : „Je z u s... z e c h c ia ł J e j p o tr z e b o w a ć d la S w e g o n a ro d z e n ia , p o n a r o d z e ­ s I m o v im e n ti n e lla C h iesa n e g li a n n i 80. A tti d e l l - o C o n v e g n o I n t e r - naziom ale, M ila n o (1981), 10, 177 n.

4 K K 52—68. 5 K K 63. 6 K K 68. 7 K K 62. 8 P o r. Z y c ie w e d le d u c h a , 147— 151. 9 P r z e w o d n ik S o d a lic ji M a r ia ń s k ic h w P o lsce. О рг. R y m a ró w n a , K r a ­ k ó w — L u b lin , 1985, 57. 10 T a m ż e , 58, 61. 11 P o r. Z y c ie w e d le d u ch a , 152— 160.

n iu , w c z a sie ż y c ia u k ry te g o , a ta k ż e w ż y c iu p u b lic z n y m , n a w e t p o sw o je j ś m ie rc i i z m a r tw y c h w s ta n iu . P o s łu ż y ł się N ią d la sie b ie i sw o jeg o d z ie ła , sw e g o K o śc io ła , sw e g o M isty c z n e g o C iała. D z isia j w ię c , t a k j a k w te d y , J e z u s n ie p o w ró c i in a c z e j n iż p rz e z M a ry ję . J e s te ś m y p ra w d z iw y m i c h r z e ś c ija n a ­ m i, ta k i m i ja k i c h c h c e n a s C h ry s tu s , je ś li je s te ś m y m a r y jn i. A b y w ię c J e ­ z u s p o w ró c ił d o w ie lu lu d z i, ta k ż e d o n a s , m u s i p o ś ró d n a s p rz e jś ć M a ry ja . L u d z k o ść , C ia ło M isty c z n e C h ry s tu s a , d u sz e w y b r a n e p rz e z N ieb o , a b y by ć d r o g ą d la in n y c h , m u s z ą b y ć p rz y g o to w a n e p rz e z M a r y ję ” 12. C h a r a k te r y s ty c z n y m i d la r u c h u ć w ic z e n ia m i d u c h o w y m i (ro d z a j r e k o ­ le k c ji, p o łą c z o n y z o d p o c z y n k ie m w a k a c y jn y m ), są tzw . „ M a r ia p o li” (M ia ­ ste c z k o M a r y jn e ), w k tó r y c h p o b o żn o ść m a r y jn a m a sw o je p o c z e sn e m ie js c e . W r u c h u z w a n y m O d n o w a w D u c h u Ś w ię ty m , p o m im o że k u lt D u c h a Ś w ię te g o z a jm u je e k s p o n o w a n e m ie js c e , to je d n a k ta k ż e m a r y jn o ś ć o d g ry w a b a rd z o w a ż n ą ro lę . M a tk a B o ża j e s t u w a ż a n a i c z czo n a ja k o n a jb a r d z ie j o b d a r o w a n a p rz e z D u c h a Ś w ię te g o d a r a m i c h a ry z m a ty c z n y m i, ja k o „ P ie r w s z a C h a ry z m a ty c z k a ” 13. J e s t te ż rz e c z ą z n a m ie n n ą , ż e p ie rw s z y k o n g re s p o ls k i r u c h u O d n o w y w D u o h u Ś w ię ty m o d b y ł się n a J a s n e j G ó rze, czy li w d o m u „ P ie r w s z e j C h a ry z m a ty c z k i” . W k o n g re s ie ty m u c z e stn ic z y ł k a r d y n a ł L eo n Ś u e n e n s, o p ie k u n r u c h u o d n o w y c h a ry z m a ty c z n e j i z a ra z e m w ie lk i czci­ c ie l N M P . J e s t rz e c z ą z n a m ie n n ą , że ta k ż e w ś w ia to w y m r u c h u D ro g a N e o k a te - c h u m e n ta ln a m a r y jn o ś ć je s t s iln ie e k s p o n o w a n a . M ó w i o ty m a r t y k u ł S te f a ­ n a R o ż e j a : O b e c n o ść B o g a ro d zic y M a r y i w d o św ia d c z e n ia c h D rogi N e o - k a te c h u m e n a ln e j” u . W ie le m ó w ią c y m p o d ty m w z g lę d e m je s t fa k t, ż e zało ­

ży cie l D ro g i N e o k a te c h u m e n a ln e j, m a la r z K ilo A rg u e llo , c h ę tn ie m a lo w a ł M a d o n n y z D z ie c ią tk ie m , a p o ls k o ję z y c z n a p r e z e n ta c ja k s ią ż k o w a D ro g i N eo­ k a te c h u m e n a ln e j 15 n a s tro n ic y ty tu ło w e j z a m ie ś c iła o b ra z B o g u ro d z ic y , a u t o r ­ s tw a K ik o A r g u e l l o .

M ię d z y n a ro d o w y r u c h o a z o w y 16 ro z p o c z ą ł sw e is tn ie n ie i s w o ją d z ia ­ ła ln o ś ć w r o k u 1950 i w d n iu ( 1 X I 1950) o g ło s z e n ia d o g m a tu w n ie b o w z ię c ia N M P p rz e z P iu s a X II. O d sa m e g o w ię c m o m e n tu sw o ic h n a ro d z in n o s i ce­ c h ę g łę b o k ie j m a r y jn o ś c i. R ó w n ie ż i w p o ls k im r u c h u o azo w y m , k tó r y p o - p o w s ta ł n ie z a le ż n ie od m ię d z y n a ro d o w e g o r u c h u o azo w eg o , d a je się z a u w a ­ żyć r y s g łę b o k ie j p o b o ż n o śc i m a r y jn e j, k tó r y się w y r a ż a w p r o g r a m ie sz k o ­ le n io w y m , o p a r ty m w p ie r w s z y m zw ła sz c z a o k re s ie , n a ta je m n ic a c h ró ż a ń ­ co w y ch .

T a k w ię c f a k te m b e z s p o r n ie d a ją c y m się s tw ie rd z ić w ru c h a c h o d n o w y k o ś c ie ln e j — i to sz c z e g ó ln ie w ty c h n a jw a ż n ie js z y c h i n a jb a r d z ie j r o z p o ­ w s z e c h n io n y c h — j e s t o b e c n o ść p o b o ż n o śc i m a r y jn e j , k tó r a o d g ry w a w y b it­ n ą ro lę w w y c h o w a n iu c h rz e ś c ija ń s k im n o w y c h c z ło n k ó w ty c h ż e ru c h ó w . W z w ią z k u z ty m , ro d z i się p y ta n ie : czy m a r y jn o ś ć p rz e ż y w a n a i p r a k ­ ty k o w a n a w r u c h a c h o d n o w y k o ś c ie ln e j ja k o k a to lic k a je s t je d n a i t a s a m a w sw e j tr e ś c i w e w s z y s tk ic h ru c h a c h ? Czy r a c z e j m a m y t u t a j d o c z y n ie n ia z ró ż n y m i je j p o s ta c ia m i i ty p a m i m o d e lo w y m i, k tó r e w sk ró c ie b ę d z ie m y n a z y w a ć „ m o d e la m i” ?

2. G łó w n iejsze ty p y m aryjn ości

O tóż, b e z w ą tp ie n ia , m a r y jn o ś ć r o z p a tr y w a n a od s tro n y m a r y jn y c h d o ­ g m a tó w w ia r y , je s t i b y ć m u s i je d n a i t a s a m a w e w sz y s tk ic h k a to lic k ic h ru c h a c h o d n o w y . J e d n a k ż e t e s a m e d o g m a ty m a r y jn e , r o z p a tr y w a n e od s t r o ­ 12 C h ia r a L u b i c h , T y lk o je d n o , K a to w ic e 1986, s. 87. 13 P o r. a r t y k u ł : A . M a d e j , W d o m u p ie r w s z e j c h a r y z m a ty c z k i, W d r o ­ d z e (1984)5, 22— 34. 14 „W d r o d z e '’ (1989) n r 7. 76—81. 16 P o r. R. B l a z q u e z , W s p ó ln o ty n e o k a te c h u m e n a ln e , L u b lin 1989. 13 P o r. Ż y c ie w e d le d u c h a , 170— 173.

n y e g z y s te n c ja ln e g o p rz e ż y w a n ia , m o g ą, i n a w e t p o w in n y , p r z y b ie r a ć ró ż n e fo r m y , w z a le ż n o śc i od h is to ry c z n y c h u w a r u n k o w a ń e p o k i, ś ro d o w is k a ży cia , a n a w e t o s o b iste g o te m p e r a m e n tu p o sz c z e g ó ln y c h o sób i g ru p . T a k się m a s p r a w a w o g ó le z d u c h o w o ś c ią c h rz e ś c ija ń s k ą , k tó r e j czę śc ią je s t m a r y jn o ś ć .

N a p e w n o s w o is ty t y p i m o d e l m a r y jn o ś c i w y p ra c o w a ły w c ią g u w ie k ó w s o d a lic je m a r ia ń s k ie . M o d e l s o d a 1 i c y j η о - g r i g η ο ή s к i M o d el te n p r z e t r w a ł od 16 w ie k u a ż d o n a s z y c h czasów o p ie r a ją c się n a tr a d y c ji s o d a lic y jn e j, do k tó r e j n a s tę p n ie o d 17 w ie k u d o łą c z y ł się ty p p o b o ż n o śc i m a r y jn e j, w y p ra c o w a n y te o r e ty c z n ie i z a s to s o w a n y ^ p r a k ty c z n ie p rz e z św . L u d w ik a M a rię G r i g n o n d e M o n t f o r t , g łó w n ie w je g o k sią ż e c z c e O d o s k o n a ły m n a b o ż e ń s tw ie do N a jś w . M a r y i P a n n y . T a k ż e i o d ­ n o w io n e s o d a lic je p o d n a z w ą „ W sp ó ln o ty Ż y c ia C h rz e ś c ija ń s k ie g o ” z a c h o w a ­ ły m a r y jn ą z a s a d ę w y c h o w a n ia so d a lic y jn e g o : „ P o n ie w a ż n a s z a d u c h o w n o ś ć m a s w o je c e n tr u m w C h ry s tu s ie , w id z im y z a d a n ie M a ry i w łą c z e n iu n a s z N im . M a r y ja je s t w z o re m (m o d e llo ) n a s z e j w s p ó łp r a c y z J e g o p o s ła n n ic ­ tw e m ” 17. „ K a ż d y k to w s tę p u je d o W sp ó ln o ty , c z y n i w z je d n o c z e n iu z N ią d a r z sa m e g o sie b ie i p o w ie rz a J e j o p ie c e w ła s n y d u c h o w y ro z w ó j” ls.

O d c zasó w św . L u d w ik a G rig n o n d e M o n tf o r t (zm . 1716 r.), c a łk o w ite o d d a n ie sie b ie M a ry i w d a rz e n o si n a z w ę d o sk o n a łe g o n ie w o ln ic tw a . J e g o is to ta — w e d łu g św . G rig n o n a d e M o n tfo rt — p o le g a n a c a łk o w ity m o d d a ­ n iu się N a jś w ię ts z e j D ziew icy , b e z z a s trz e ż e ń , z w s z y s tk im c z y m c z ło w ie k j e s t i co p o s ia d a , a b y p rz e z N ią c a łk o w ic ie n a le ż e ć do C h ry s tu s a . T o c a łk o r w ite o d d a n ie się N a jś w ię ts z e j D z ie w ic y w y m a g a , b y śm y c z y n ili w s z y s tk o d la M a ry i, z M a r y ją i p rz e z M a r y ję w te j m y ś li, a b y w sz y stk o le p ie j i d o s k o ­ n a le j czy n ić d la J e z u s a z J e z u s e m i p rz e z J e z u s a le. W ty m c e lu p o w in ie n c z ło w ie k o d d a ć się p rz e z u ro c z y s ty a k t w d o b ro w o ln ą n ie w o lę . N ie w y s t a r ­ czy je d n a k ż e ty lk o r a z w ż y c iu u c z y n ić t a k i a k t c a łk o w ite g o o d d a n ia się, a le p o w ta r z a ć c z ę śc ie j, a n a w e t c o d z ie n n ie w sk ró c o n e j fo rm ie . T a k ą s k ró c o r n ą f o r m ą o d d a n ia m o ż e b y ć : T o tu s tu u s s u m ego, e t o m n ia m e a t u a s u n t. W a rto tu z a z n a c z y ć , że p a p ie s k ie h e rb o w e h a s ło w y w o d z i się z d u c h a s o - d a lic ji m a r ia ń s k ie j, do k tó r e j K a r o l W o jty ła n a le ż a ł w W a d o w ic a c h .

P o n ie w a ż te n m o d e l m a r y jn o ś c i s o d a lic y jn o -g rig n o ń s k ie j je s t p o w s z e c h ­ n ie z n a n y , m o ż n a tu o g ra n ic z y ć się do je g o p o b ie ż n e j p re z e n ta c ji. M n ie j z n a n y w P o ls c e je s t m o d e l d u c h o w o ś c i m a r y jn e j, p r a k ty k o w a n e j w R u c h u A p o s to ls k im z S c h ö n s ta tt. M o d e l s z e n s z t a c k i W s p o m n ia n y A p o s to ls k i R u c h 20 w y w o d z i się z z a c h o d n io n ie m ie c k ie j m i e j ­ sco w o ści S c h ö n s ta tt, w N a d re n ii. Z a ło ż y c ie le m je s t p a llo ty n — k s. J ó z e f K e n t e n i c h (ur. 1885 r., zm . 1968 r.). J a k o r o k z a ło ż e n ia p o d a je się o b e c ­ n ie r o k 1914. W ty m ż e r o k u w s p o m n ia n y k s. J ó z e f K e n te n ic h ja k o o jc ie c d u c h o w n y g im n a z ja lis tó w p a llo ty ń s k ic h z a ło ż y ł d la n ic h so d a lic ję m a r ia ń s k ą ja k o le p s z e ś r o d o w is k o w y c h o w a w c z e o d is tn ie ją c e g o w c z e śn ie j w z a k ła d z ie k ó łk a m isy jn e g o . W d n iu 18 p a ź d z ie r n ik a 1914 w y g ło sił ks. K e n te n ic h do u c z n ió w s w o ją s ły n n ą k o n fe r e n c ję a s c e ty c z n ą , k tó r ą p ó ź n ie j n a z w a n o „ p ie r w ­ sz y m a k te m z a ło ż e n ia R u c h u S z e n s z ta c k ie g o ” (erste G r ü n d u n g s u r k u n d e ) . 17 P o r. P r in c ip i G e n e ra li, η. 11. 18 P o r. M o v im e n ti e c c le sia li c o n te m p o r a n e i, L as — R o m a (1980), 130. 19 P o r. L. M . G r i g n o n d e M o n t f o r t , O d o s k o n a ły m n a b o ż e ń s tw ie do N a jś w ię ts z e j M a r y i P a n n y , P o z n a ń (1947), X V I I I —X IX . 20 P o r. C o lle c ta n e a T h e o lo g ic a 60(1990) fa s e . II, 107— 121.

W p rz e m ó w ie n iu ty m k s. J. K e n te n ic h w y r a z ił w o b e c w y c h o w a n k ó w s w o ją „ c ic h ą ” i „ u m iło w a n ą m y ś l” d o ty c z ą c ą w ła s n e g o u ś w ię c e n ia u c z n ió w i „ p r z e ­ k s z ta łc e n ia n a s z e j k a p lic z k i (o fia ro w a n e j s o d a lic ji p rz e z p rz e ło ż o n y c h ) n a m ie js c e p ie lg rz y m k o w e ” 2l. D la u rz e c z y w is tn ie n ia teg o ce lu s o d a lisi p o w in n i n a rę c e M a r y i s k ła d a ć o s o b is te o fia ry d u c h o w e ja k o tzw . „ k a p ita ł ła s k ”

{G n a d e n k a p ita l), a b y M a tk a B o ża m o g ła n im d y s p o n o w a ć w e d łu g sw eg o

u z n a n ia .

T re ść te j k o n f e r e n c ji z o s ta ła u z n a n a p rz e z s o d a lisó w — u c z n ió w ja k o u m o w a d w u s tr o n n a z M a tk ą B o żą (c o n tra c tu s g r a tu itu s b ila te r a lis ) 22. S t r o ­ n a m i teg o p rz y m ie r z a — k o n tr a k tu b y li: М а к а B o ża o ra z z a c z y n a ją c e się d z ie ło s z e n s z ta c k ie r e p r e z e n to w a n e p rz e z jeg o z a ło ż y c ie la o ra z c z ło n k ó w so ­ d a lis ó w w S c h ö n s ta tt. W k ró tc e s o d a lis i z o s ta li w e z w a n i do słu ż b y w o js k o w e j n a f r o n ta c h p ie r w ­ szej w o jn y ś w ia to w e j. T a k ż e w k o s z a r a c h i n a f r o n ta c h b ite w n y c h tr w a l i w ie r n ie — p o d tr z y m y w a n i p rz e z o jc a d u c h o w e g o — p rz y s w o im z a w a r ty m z . M a tk ą B o żą „ p rz y m ie r z u ” . D la sw o ic h p rz e k o n a ń z a c z ę li p o z y sk iw a ć k o le ­ g ów — ż o łn ie rz y . W t e n sp o só b z a ra z po z a k o ń c z e n iu p ie r w s z e j w o jn y ś w ia ­ to w e j z aczęły p o w s ta w a ć p ie rw s z e g ru p y p o d o b n ie m y ś lą c y c h k o leg ó w , k tó ­ r e ju ż w r o k u 1919 n a z je ź d z ie w H ö rd e p r z y b r a ły n a z w ę R u c h u A p o s to l­ sk ieg o 23 z S c h ö n s ta tt. R u c h szy b k o się z a c z ą ł ro z w ija ć . P o w s ta ła ż e ń s k a g a ­ łą ź R u c h u . W r o k u 1926 z o s ta ł z a ło ż o n y in s ty t u t s ió s tr s z e n s z ta c k ic h , k tó r y p ó ź n ie j o tr z y m a ł z a tw ie r d z e n ie ja k o in s ty tu t św ie c k i.

O koło te g o śc iśle jsz e g o j ą d r a z aczęły p o w s ta w a ć ró ż n e z w ią z k i o ra z ligi. O b e c n ie R u c h A p o s to ls k i z S z e n s z ta t (n a z y w a n y częściej „D zieło S z e n ­ s z ta c k ie ” lu b „ R o d z in a S z e n s z ta c k a ” ) p r z e d s ta w ia się ja k o m o z a ik a w ie lu n a jr o z m a its z y c h z rz e s z e ń o ra z osób n ie z rz e sz o n y c h . D o j ą d r a r u c h u n a le ż ą r ó ż n e in s ty tu ty ś w ie c k ie : k a p ła ń s k ie i la ic k ie (V e r b ä n d e ) o ra z z w ią z k i (B ä n d e). S ą to zesp o ły o só b ś w ia d o m ie d ą ż ą c y c h do d o s k o n a ło ś c i i ż y ją c e d u c h e m r a d e w a n g e lic z n y c h . D o k o ła te g o śc iśle jsz e g o c e n tr u m g r a w it u ją ró ż n e iig i, j a k : lig a k a p ła n ó w , lig a m ężc zy zn , lig a k o b ie t, lig a m a te k i ro d z in , lig a p a n ie n o ra z lig a c h o ry c h . N a jb a r d z ie j z e w n ę trz n y k r ą g s ta n o w i tz w . R u c h p ie lg rz y m k o w y . D o te g o k r ę g u z a lic z a n e są oso b y , k tó r e o k a z y jn ie z e ­ tk n ę ły się z id e o lo g ią s z e n s z ta c k ą , n p . p rz e z le k t u r ę lu b o d w ie d z a n ie s z e n ­ s z ta c k ic h m ie js c p ie lg rz y m k o w y c h i t p . 23.

T y m „co łą c z y t ę r o z m a itą m o z a ik ę w je d n ą c a ło ść to je s t — w e d łu g ks. J. K e n te n ic h a — je d n o ś ć id e i w y p ra c o w a n y c h w S z e n s z ta c ie i je d n o ś ć c e n tr a ln e g o m ie js c a k u lt u m a ry jn e g o , ja k i m je s t p ie r w o tn a k a p lic a w S c h ö n s ta tt — o ra z p r z y m ie r z e m iło ś c i z a w a r e z M a tk ą B o żą T rz y k ro ć P rz e d z iw n ą 21. B ez w ą tp ie n ia , p o d s ta w ę d u c h o w o śc i R u c h u S z e n s z ta c k ie g o o ra z je j c e ­ c h ę w y r ó ż n ia ją c ą s ta n o w i m a r y jn o ś ć , w y r a ż a ją c a się w p rz y m ie r z u m iło śc i z M a ry ją , z a w a r ty m w p ie r w s z y m a k c ie z a ło ż y c ie ls k im (erste G r ü n d u n g s ­ u r k u n d e ) . P r z y m ie r z e to j e s t w sw e j is to c ie w o ln y m i w z a je m n y m a k te m w y b o ru i o b d a ro w a n ia . J e s t ró w n o c z e ś n ie p r o ś b ą o to, b y M a tk a B o sk a z e c h c ia ła to m ie js c e (tzn. k a p lic ę s z e n s z ta c k ą ) w y b r a ć n a m ie js c e „sw o ic h c u d ó w i ła s k ” . Z d ru g ie j s tro n y , je s t ta k ż e c a łk o w ity m p o ś w ię c e n ie m się M a tc e B o żej i z o b w ią z a n ie m do s k ła d a n ia d u c h o w y c h o f ia r n a rę c e M ary i.

W ła ś n ie to d o b ro w o ln e s k ła d a n ie o f (a r ja k o (k a p ita łu ła s k — G n a d e n ­

k a p ita l) n a rę c e M a tk i B o żej T rz y k ro ć P rz e d z iw n e j s ta n o w i c ech ę sz c z e g ó l­

n ie w y r ó ż n ia ją c ą m a r y jn o ś ć s z e n s z ta c k ą o d d u c h o w o śc i s o d a lic y jn o -g rig n o ń - sk ie j o ra z o d in n y c h d u c h o w o śc i. K a p ita ł ła s k w p r a k ty c e sz e n s z ta c k ie j s p r z y ja w y c h o w a n iu do p o s ta w y h e ro iz m u . P o tw ie r d z a ją to ż y cio ry sy p ie r w ­ 21 T a m ż e , 108. 22 T a m ż e , 109. 23 T a m ż e , 115— 117. 24 T a m ż e , 116.

sz y c h w y c h o w a n k ó w k s. J . K e n te n ic h a , j a k i m i b y li J ó z e f E n g lin g , G e r t r u ­ d a B u llio n , F r a n z R e in isc h . W szy scy o n i s ą o b e c n ie k a n d y d a ta m i n a o łta rz e . N a m o cy z a w a rte g o z M a tk ą B o ż ą p rz y m ie r z a m iło ś c i c z ło n k o w ie m a ­ j ą się s ta w a ć „ u ż y te c z n y m i n a r z ę d z ia m i” w r ę k a c h M a ry i d la o d n o w y ś w ia ­ ta . W ią ż e się z ty m z o b o w ią z a n ie d o a k ty w n o ś c i w s łu ż b ie M a ry i. A k ty w ­ n o ś ć t a s ta n o w i p e w ie n e le m e n t n o w o śc i w p o r ó w a n n iu z m o d e le m s o d a - lic y jn o - g rig n o ń s k im . W p r a k ty c e m a r y jn o ś c i w d u c h u sz e n s z ta c k im d u ż e z n a c z e n ie m a ją k o ­ le jn e e ta p y m a r y jn e g o n a b o ż e ń s tw a . P ie r w s z y m s to p n ie m je s t p o św ię c e n ie s ię s łu ż b ie M a tc e T rz y k ro ć P rz e d z iw n e j. K o le jn y m d ru g ie m s to p n ie m j e s t tz w . „ p e łn o m o c n ic tw o in b la n c o ” (B lan k o u o H m ac fit). P o le g a o n a n a u p o w a ż ­ n ie n iu M a r y i d o b e z w a ru n k o w e g o d y s p o n w a n ia s o b ą d la c e ló w a p o s to l­ sk ic h . T rz e c im w re s z c ie n a jw y ż s z y m s to p n ie m je s t in s c r ip tio c o rd is in cor (w p is a n ie s e r c a w se rc e ), k tó r e z a w ie ra d o b ro w o ln e z o b o w ią z a n ie s ię do· w y b ie r a n ia te g o , co je s t tr u d n ie js z e i d o s k o n a l s z e 25. T a k a p o b o ż n o ść m a ­ r y j n a p r o w a d z i w ię c c z ło w ie k a k u sz c z y to m o f ia r n e j m iło ści, a w ię c k u p e łn i c h r z e ś c ija ń s k ie j d o sk o n a ło śc i.

M o d e l k o l b i a ń s k i

P o d o b n y do d u o h o w o śc i s z e n s z ta c k ie j je s t m o d e l p o b o ż n o śc i m a r y jn e j r e p r e z e n to w a n y w p is m a c h i w p r a k ty c e św . M a k s y m ilia n a K o l b e g o . T a k n a p ie r w s z y r z u t o k a w y d a je się, że z n a jd u j e się g d z ie ś p o ś ro d k u m ię d z y p o b o ż n o ś c ią ty p u s o d a lic y jn o -g rig n o ń s k ie g o a d u c h o w o śc ią s z e n s z ta c k ą S w . M a k s y m ilia n K o lb e (u r. 1894, zm . 14. V III. 1941) je d e n z n a jw ię k s z y c h c z c ic ie li N M P , z a ło ż y ł je s z c z e ja k o s e m in a r z y s ta w R z y m ie M ilic ję N ie p o ­ k a la n e j (w r o k u 1917) w c e lu o b ro n y K o śc io ła p rz e d a ta k a m i m a s o n e r ii i d la s z e r z e n ia k u lt u M a tk i B o ż e j, N ie p o k a la n ie P o c z ę te j. M a s o n e ria w ó w ­ c z a s c o ra z śm ie le j w y s tę p o w a ła p u b lic z n ie , a n a sw o im s z ta n d a r z e , w y ­ w ie s z o n y m p rz e d o k n a m i b u d y n k ó w w a ty k a ń s k ic h , u m ie ś c iła św . M ic h a ła A ro h a n io ła p o d n o g a m i L u c y f e r a 26. W ó w czas t o k le r y k M a k s y m ilia n K o lb e p o s ta n o w ił z c a ły m z a p a łe m sw e j m ło d z ie ń c z e j m iło ś c i s ta n ą ć p o d s z ta n ­ d a r e m T e j, k tó r e j B ó g p o w ie rz y ł s ta r c ie g ło w y w ę ż a — k u s ic ie la . P o d ją ł w te d y k o n k r e t n ą m y ś l z a ło ż e n ia s to w a r z y s z e n ia do w a lk i z m a s o n e rią . T a k p o w s ta ło g łó w n e d z ie ło życia o. M a k s y m ilia n a K olbego.

W S ta tu c ie M ilic ji N ie p o k a la n e j n a p is a n y m w ła s n o r ę c z n ie p rz e z k le r y ­ k a M a k s y m ilia n a K o lb e g o o ra z w u ło ż o n y m p rz e z n ie g o A k c ie p o ś w ię c e n ia się N a jś w ię ts z e j M a r y i P a n n ie o d n a jd u je m y n a jp e łn ie j w y ra ż o n ą je g o m a ­ r y j n ą d u c h o w o ść . T ę s a m ą d u c h o w o ść m o ż n a s tw ie rd z ić ta k ż e w o b e c n ie o b o w ią z u ją c y m S ta tu c ie R y c e rs tw a N i e p o k a la n e j27, z a tw ie rd z o n y m p rz e z S to lic ę Ś w ię tą w r o k u 1980.

O tó ż w p ie r w o tn y m i o ry g in a ln y m S ta tu c ie , u ło ż o n y m p rz e z o. M a k s y ­ m ilia n a , c z y ta m y p o d h a s łe m „ C e l” : „ S ta r a ć się o n a w r ó c e n ie h e re ty k ó w , s c h iz m a ty k ó w itd ., a z w ła sz c z a m a s o n ó w , i o u ś w ię c e n ie w s z y s tk ic h p o d o p ie k ą i za p o ś r e d n ic tw e m N ie p o k a la n e j” . P o d h a s ł e m „ W a ru n k i” c z y ta m y : 1) O d d a ć się c a łk o w ic ie N ie p o k a la n e j ja k o n a rz ę d z ie w J e j n ie p o k a l a ­ n y c h r ę k a c h . 2) N o sić „ C u d o w n y M e d a lik ” . 25 T a m ż e , 117. O r u c h u sz e n s z ta c k im p is z e ta k ż e S. D o b r a n o w s k i , S z e n s z ta c k i r u c h m a r y jn y , w : H o m o D e i (1989) n r (212), 107— 112; t e n ż e , O jc ie c J ó z e f K e n te n ic h - — tw ó r c a R u c h u S z e n s z ta c k ie g o , w : C h rz e ś c ija n in w ś w ie c ie (1989) n r 189, 45— 51. 26 P o r. P o d r ę c z n ik R y c e r s tw a N ie p o k a la n e j, N ie p o k a la n ó w 1984, 14. 27 T a m ż e , 31— 47.

3) W p is a ć s ię d o K się g i R y c e r s tw a w m ie js c u , g d z ie je s t k a n o n ic z n ie z a ło ż o n e **.

N a jp e łn ie j je d n a k i n a jj a ś n i e j m a r y jn a d u c h o w o ść św . M a k s y m ilia n a K o lb e g o z o s ta ła w y ra ż o n a i o p is a n a w A k c ie p o św ię c e n ia się N a jś w ię ts z e j M a r y i P a n n ie N ie p o k a la n e j o ra z w K o m e n ta r z u d o te g o ż A k tu , a u to r s tw a te g o ż św . M a k s y m ilia n a .

C y tu je m y t u o ry g in a ln y te k s t A k tu p o ś w ię c e n ia s ię N a jś w ię ts z e j M a ry i P a n n ie .

„O N ie p o k a la n a , n ie b a i z ie m i K ró lo w o , U cieczk o g rz e s z n y c h i M a tk o n a s z a n a jm iło ś c iw s z a , T y , k tó r e j B óg c a ły p o rz ą d e k m iło s ie rd z ia p o w ie rz y ć ra c z y ł, j a N N , n ie g o d n y g rz e s z n ik , rz u c a m się do s tó p T w o ic h k o r n ie b ła ­ g a ją c , a b y ś m n ie c a łe g o i z u p e łn ie za rz e c z i w ła s n o ś ć s w o ją p r z y ją ć r a ­ czy ła i u c z y n iła ze m n ą w r a z z e w s z y s tk im i w ła d z a m i m e j d u sz y i c ia ła , i z c a ły m m y m ż y c ie m , ś m ie rc ią i w ie c z n o śc ią , c o k o lw ie k C i się p o d o b a .

U ży j ta k ż e , je ż e li zech cesz, m n ie c a łe g o b e z ż a d n e g o z a s trz e ż e n ia d o d o k o n a n ia teg o , co o T o b ie p o w ie d z ia n o : « O n a z e tr z e g ło w ę tw o ją » ja k o te ż : « W sz y stk ie h e r e z je s a m a ś z n isz c z y ła n a c a ły m św iecie» a b y m w T w o ­ ic h n ie p o k a la n y c h i n a m iło ś c iw s z y c h r ę k a c h s ta ł s ię u ż y te c z n y m n a r z ę d z ie m d o z a s z c z e p ie n ia i j a k n a js iln ie js z e g o w z r o s tu T w e j c h w a ły w ty lu z b łą k a ­ n y c h i o b o ję tn y c h d u s z a c h , a w te n sp o só b d o j a k n a jw ię k s z e g o ro z s z e rz e ­ n ia b ło g ie g o K r ó le s tw a N a jś w ię ts z e g o - S e rc a J e z u s o w e g o : A lb o w ie m g d z ie T y w e jd z ie sz , t a m ła s k ę n a w r ó c e n ia i u ś w ię c e n ia w y p ra s z a s z , p rz e z T w o je b o w ie m r ę c e w s z e lk ie ła s k i z N a jsło d sz e g o S e rc a Je z u s o w e g o d o n a s s p ły ­ w a ją .

D o zw ó l m i c h w a lić C ię, P a n n o P r z e n a jś w ię ts z a . D a j m i m o c p rz e c iw k o n ie p r z y ja c io ło m sw o im ” 2*.

Z p rz y to c z o n y c h te k s tó w i c a łe j m a rio lo g ii św . M a k s y m ilia n a K o lb e g o 80 w y n ik a , że d u c h o w o ść k o lb ia ń s k a z w ią z a n a j e s t śc is ły m i w ię z a m i z k u l­ te m ta je m n ic y N ie p o k a la n e g o P o c z ę c ia N a jś w ię ts z e j M a ry i P a n n y . J e s t to d z ie d z ic tw o s ta łe j tr a d y c ji z a k o n u fra n c is z k a ń s k ie g o , k tó r y p o c z y n a ją c od D u n s a S z k o ta b y ł o b ro ń c ą p r z y w ile ju N ie p o k a la n e g o P o c z ę c ia N M P . O jc ie c M a k s y m ilia n w y d o b y ł z te g o p rz y w ile ju w a ż n e k o n s e k w e n c je d la ży cia c h rz e ś c ija ń s k ie g o i z w ią z a ł z n im r y c e r s k i o b o w ią z e k w a lk i z w sz e lk ie g o r o d z a ju z łe m i g rz e c h e m . J e s t to n ie w ą tp liw ie c h a r a k te r y s ty c z n a c e c h a k o l- b ia ń s k ie g o m o d e lu m a r y jn o ś c i.

Z t ą c e c h ą łą c z y się m o c n e z a a k c e n to w a n ie a n a w e t w y e k s p o n o w a n ie c z y n n ik a n a r z ę d n o ś c i w k u lc ie m a r y jn y m : „U ży j ta k ż e (m n ie , E.W .)... a b y m w Tw o'ich n ie p o k a la n y c h i n a jm iło ś c iw s z y c h r ę k a c h s ta ł się u ż y t e c z ­ n y m n a r z ę d z i e m do z a sz c z e p ie n ia i ja k n a js iln ie js z e g o w z ro s tu T w e j c h w a ły ” . J e s t to e le m e n t d u s z p a s te rs k o o g ro m n ie w a ż n y . S tą d b ie r z e się p r z y d a tn o ś ć „ M ilic ji N ie p o k a la n e j” d la a p o s to ls k ic h i m is y jn y c h ce ló w K o ś­ c io ła. Z ty m w ią ż e się ta k ż e d u ż a p o p u la r n o ś ć r u c h u R y c e rs tw a N ie p o k a ­ la n e j w ś ró d k a to lik ó w — m ężczy zn , k tó r y c h p s y c h ik a — j a k w ia d o m o — je s t n a s ta w io n a n a d z ia ła n ie i n a w a lk ę z tr u d n o ś c ia m i. S tą d je s t w ie lk ą z a s łu g ą o. M a k s y m ilia n a , że p o tr a f ił o ży w ić re lig ijn o ś ć i z a a n g a ż o w a n ie m ężc zy zn w K o śc ie le , p o d c z a s g d y d a w n ie js z e r u c h y i o rg a n iz a c je c ie s z jły s ię w ię k s z ą p o p u la r n o ś c ią ra c z e j w ś ró d k o b ie t.

Z t ą c e c h ą „ n a rz ę d n o ś c i” w r ę k u M a ry i z w ią z a ł o. M . K o lb e id e a ł r y ­ c e rs k o śc i c z y li „ ry c e r z a N ie p o k a la n e j’ k tó r y p o ś w ię c a się i w a lc z y o s p r a ­ w ę „ K ró le s tw a S e rc a Je z u s o w e g o ” . 28 T a m ż e , 21—22. 28 T a m ż e , 22— 23. 80 S w . M a k s y m ilia n M a ria K o l b e , W y b ó r p is m , A T K , W a rs z a w a 1973; P is m a o. M a k s y m ilia n a K o lb e g o fr a n c is z k a n in a , N ie p o k a la n ó w 1970, t. I— V II. M a s z y n o p is p o w ie lo n y ; I n f o r m a c ja b ib lo g ra fic z n a , w : P o d r ę c z n ik R . N . N ie p o k a la n ó w , 99— 106.

3. N ie k tó r e w n io s k i

N a k o n ie c , ro d z i się p y ta n ie : d la c z e g o w y b r a liś m y te tr z y m o d e le p o ­ b o ż n o śc i m a r y jn e j , a n ie in n e , b a r d z ie j n a m czaso w o b lisk ie , czy li b a r d z ie j „ w s p ó łc z e s n e ” ? W y b ra liś m y je d la te g o , że s ą o n e je d n a k b a rd z o o b e c n e w e w s p ó łc z e s ­ n o śc i i to te j n a jb liż s z e j; a p o n a d to są o n e n a jb a r d z ie j „ ty p o w e ”, n a jb a r d z ie j w y ra z is te . I n n e m o d e le m a r y jn o ś c i, te n a jn o w s z e , b ę d ą ja k o ś p o c h o d n y m i o d tu t a j w y m ie n io n y c h i b ę d ą z a z w y c z a j ja k im iś fo r m a m i p o ś r e d n im i lu b m o d y f ik a c ja m i o m ó w io n y c h p rz e z n a s m o d eli. P o m in ę liś m y św ia d o m ie t e w sp ó łc z e s n e ru c h y , k tó r y c h z a ło ż y c ie le je s z c z e ż y ją ( ja k C h ia r a L u b ic h , ks. L u ig i G iu s s a n i, K ik o A rg u e llo , C a rm e n H e r - m a n d e z i in n i).. R u c h y te b o w ie m n ie są je s z c z e (d o p ó k i ż y ją ic h z a ło ż y ­ ciele) w p e łn i id eo w o d o jrz a łe . Ic h e w o lu c ja n ie je s t jesz c z e d o p ro w a d z o n a d o k o ń c a . D la te g o n ie m o ż n a ic h je s z c z e d o s ta te c z n ie ja s n o i w sp o só b p e w n y o k re ś lić . J e d n a k ż e d la ic h ja ś n ie js z e g o p o z n a n ia i o k re ś le n ia , n a p e w n o p r z y d a t n e b ę d ą tr z y w y b r a n e tu t a j m o d e le . W ty c h , o p is a n y c h (b a rd z o s k ró to w o ) m o d e la c h , w id o c z n a j e s t n a p i e r ­ w sz y r z u t o k a p e w n a e w o lu c ja . P rz e b ie g a o n a , b e z w ą tp ie n ia , w k ie r u n k u b u d z e n ia c o ra z w ię k s z e j a k ty w n o ś c i c z ło n k ó w ru c h u , p o d c z a s g d y w ty p ie s o d a lic y jn o -g rig n o ń s k im p rz e w a ż a p ie r w ia s te k ra c z e j b ie rn e g o o d d a n ia się w rę c e M a tk i B o żej, j a k t o w y n ik a c h o c ia ż b y z tr e ś c i a k tó w p o ś w ię c e n ia się, to n a to m ia s t w r u c h u s z e n s z ta c k im ju ż w y r a ź n ie je s t o b e c n y e le m e n t w s p ó łp r a c y c z ło n k ó w r u c h u z M a tk ą B o ż ą w r a m a c h „ p rz y m ie r z a m iło ś c i”, k tó r e je s t r o z u m ia n e w s e n s ie u m o w y czy „ k o n tr a k tu d w u s tr o n n e g o ” , w k tó r y m o b ie s tro n y s ą c z y n n ie z a a n g a ż o w a n e . J u ż z re s z tą s a m a id e a „ p r z y ­ m ie r z a ” z a w ie r a w so b ie z o b o w ią z a n ie d o a k ty w n o ś c i o b u s tr o n z a w ie r a j ą ­ cy c h „ p rz y m ie r z e ” . Z k o le i, id e a „ r y c e r s tw a ” N ie p o k a la n e j o ra z „ n a rz ę d z ia ” w r ę k a c h M a ­ r y i w b o jo w a n iu o K ró le s tw o J e j S y n a z a w ie r a w so b ie ró w n o c z e ś n ie z o ­ b o w ią z a n ie d o a k ty w n e g o w s p ó łd z ia ła n ia z N ie p o k a la n ą . Z re s z tą s a m e o k o ­ lic z n o śc i z a ło ż e n ia R y c e rs tw a N ie p o k o la n e j j a k i p ó ź n ie js z e je j d z ie je o ra z w s p ó łc z e s n y s ta n r u c h u p o tw ie r d z a ją t a k ą i n t e r p r e ta c ję m y ś li i d z ie ła św . M a k s y m ilia n a K o lb eg o . T a k w ię c , w s p ó łc z e s n e n a m r u c h y o d n o w y k o ś c ie ln e j, k tó r e je s z c z e c ią ­ g le p o w s ta ją i k tó r e je s z c z e k s z t a łt u ją s w o ją d u c h o w o ść m a r y jn ą i a p o s to l­ s k ą , b ę d z ie m o ż n a le p ie j o cen ić i z ro z u m ie ć p rz e z o d n ie s ie n ie ic h d o k t ó ­ re g o ś z o m ó w io n y c h t u t a j n a jb a r d z ie j ty p o w y c h m o d e li p o b o ż n o śc i m a r y j ­ n e j. k s. E u g e n iu s z W e r o n , O łta r z e w II I. S W IE C K O Ś Ć B E A T Y F IK O W A N A . B E A T Y F IK A C J A A N IE L I S A L A W Y W K R A K O W IE P r o g r a m IV w iz y ty O jc a Ś w ię te g o w P o ls c e z a ry s o w a n y b y ł b a rd z o o b ­ s z e rn ie , g d y ż d ie c e z je , k tó r y c h d o ty c h ć z a s n ie o d w ie d z ił O jciec Ś w ię ty , u s iln ie p ro s iły o p r a w o g o sz c z e n ia p a p ie ż a .

W y d a w a ło się, że z z a m ia ró w ty c h tr z e b a b ę d z ie z re z y g n o w a ć . Z n a la z ło s ię je d n a k w y jś c ie , a b y ła to p ro p o z y c ja s p o tk a n ia O jc a Ś w ię te g o z m ło ­ d z ie ż ą c a łe g o ś w ia ta n a J a s n e j G ó rze.

I t a k d o sz ło do u s ta le n ia , że IV p ie lg rz y m k a b ę d z ie m ia ła d w ie części s p o tk a n ia :

— n a w ie d z e n ie u s ta lo n y c h d ie c e z ji;

— s p o tk a n ie z m ło d z ie ż ą ś w ia ta n a J a s n e j G órze.

G łó w n y m c e le m IV w iz y ty p a p ie ż a J a n a P a w ła II w P o ls c e b y ło , a b y n a n o w o j ą „ n a w ró c ić ” w e d łu g szk o ły D e k a lo g u , k tó r y „ d rą ż y s u m ie n ia

i n ie z ło m n ie o d rz u c a id o le d o b ro b y tu . D e k a lo g i św ię to ść . P r o s to ta ży cia i h e ro iz m . S u ro w o ś ć i ro z m a c h . P a p ie ż p rz y s z e d ł, b y w s tr z ą s n ą ć s u m ie n ia ­ m i i s e r c a m i ro d a k ó w 1.

W d ru g ie j części s p o tk a n ia p a p ie ż J a n P a w e ł I I w e z w a ł m ło d y c h z c a ­ łego ś w ia ta p o d h a s łe m : „ D u c h a n ie g a ś c ie ” ; „ o tr z y m a liś m y D u c h a p r z y ­ b r a n ia z a s y n ó w ” 2.

W śró d k a n d y d a tó w n a b ło g o s ła w io n y c h b y ła A n ie la S a la w a o so b a ś w ie c ­ k a , w k tó r e j ż y c iu w id o c z n e b y ło d z ię k c z y n ie n ie B o g u j a k te ż i u p ó r w d ą ­ ż e n iu do d o b ra .

T o o z n a c z a ło w ła ś n ie „ d u c h a n ie g a ś c ie ” . D u c h B oży tc h n i e k ę d y c h c e : p rz y n o s i n a m s y n o s tw o B oże, a d la z n ie c h ę c o n y c h o w o „ d u c h a n ie g a ś c ie ” o z n a c z a ło : u w ie rz c ie w d o b ro , u w ie rz c ie w m i ło ś ć 3. 1. P o b y t O jc a Ś w ię te g o n a z ie m i k r a k o w s k ie j P o c z ą tk ie m d ru g ie g o e ta p u IV p ie lg rz y m k i O jc a Ś w ię te g o n a J a s n ą G ó ­ rę b y ła z ie m ia k ra k o w s k a . P ie r w s z e k r o k i p a p ie ż J a n P a w e ł II s k ie ro w a ł n a c m e n ta r z R a k o w ic k i, g d zie p rz y g ro b ie ro d z ic ó w i b r a t a m ó g ł m o d lić się s a m o tn ie . O d ch o d z ą c u c a ło w a ł p ły tę g ro b o w c a .

Z c m e n ta r z a O jc ie c Ś w ię ty u d a ł się d o I n s ty tu t u P e d ia t r i i w P r o k o c i­ m iu , b y p o ś w ię c ić C e n tr u m A m b u la to r y jn e L e c z e n ia D z ie c i im ie n ia C le - m e n ta J. 'Z a b ło c k ie g o .

P o p o k ro p ie n iu m u r ó w w o d ą św ię c o n ą , p a p ie ż J a n P a w e ł I I s p o tk a ł się z c h o ry m i d z ie ć m i i p e rs o n e le m m e d y c z n y m . P o w ie d z ia ł w te d y : „M o ­ je j o b ecn o ści w ty m s z p ita lu n ie tr a k t u j ę ja k o z w y k łe g o z a tr z y m a n ia się, a le ja k o p r a w d z iw ą s ta c ję w z n a c z e n iu re lig ijn y m , w z n a c z e n iu k o śc ie ln y m , a w ię c ja k o s p o tk a n ie lu d z i z B o g iem , z ja k ą ś s p e c ja ln ą J e g o ta je m n ic ą o ra z p rz e ż y c ie te j ta je m n ic y ja k o o c zy szczen ie i p rz y g o to w a n ie do s ta c ji n a s t ę p n e j” 4.

O jc ie c Ś w ię ty m ó w ił te ż , że n ic n ie je s t b a r d z ie j o c z y sz c z a ją c e i p r z y ­ b liż a ją c e d o B o g a j a k c ie r p ie n ie i o f ia r a n ie w in n e g o c z ło w ie k a , ja k i m je s t m a łe d z ie c k o czy c z ło w ie k c ie rp ią c y .

Z I n s ty tu t u P e d ia t r i i w P ro k o c im iu p a p ie ż J a n P a w e ł I I s k ie ro w a ł s w o ­ j e k r o k i do K a te d r y W a w e ls k ie j, g d z ie m ię d z y in n y m i m o d lił się p rz e d O łta r z e m O jc z y z n y , o łta r z e m P a n a J e z u s a U k rz y ż o w a n e g o , p rz e d k tó r y m często k lę k a ła b ło g o s ła w io n a k ró lo w a J a d w ig a .

P o u c a ło w a n iu r e lik w ii św . S ta n is ła w a , b is k u p a m ę c z e n n ik a , p a p ie ż J a n P a w e ł II z s z e d ł d o p o d z ie m n y c h k r y p t, b y n a w ie d z ić g ro b y k ró le w s k ie .

M o d lił się p r z e z c h w ilę w ro m a ń s k ie j k a p lic y św . L e o n a rd a , g d z ie o n g iś o d p r a w ił M szę św . p r y m ic y jn ą (2 X I 1946 r.), a p rz e d u r n ą z z ie m ią o f ia r K a ty n ia o d m ó w ił w r a z z to w a rz y s z ą c y m i m u k a p ła n a m i „ S a lv e R e g in a ” .

W p ro s t ze w z g ó rz a W a w e lsk ie g o p a p ie ż J a n P a w e ł I I u d a ł się d o P a ­ p ie s k ie j A k a d e m ii T e o lo g ic z n e j, g d z ie p o w ie d z ia ł m . in .: „ J e s t to d la m n i e d z ie ń szczeg ó ln y , d z ie ń , n a k tó r y c z e k a łe m , ż e b y m k ie d y ś m ó g ł w ró c ić do K ra k o w a ja k o p ie lg rz y m w r a c a ją c y d o m ie js c , z k tó r y c h w y s z e d łe m ” 5. P o p o ś w ię c e n iu b u d y n k u u c z e ln i, O jc ie c Ś w ię ty p o sz e d ł d o g m a c h u W yższego S e m in a r iu m D u c h o w n e g o A r c h id ie c e z ji K ra k o w s k ie j, g d z ie m ie s z ­ k a ł w la ta c h sw e j n a u k i. T u p o w ie d z ia ł: „ D z ię k u ję B o g u za to d z ie d z ic tw o n a js z c z e g ó ln ie js z e , k tó r e k a ż d y b is k u p o k re ś la ja k o p u p illa o c u l i 6. N a s tę p ­ 1 O R, 1991, 8, 48. 2 OR, 1991, 8, 48. 3 O R , 1991, 8, 50. 4 O R, 1991, 8, 3. 5 O R , 1991, 8, 13. * O R, 1991, 8, 14.

n ie u d a ł s ię d o sie d z ib y b is k u p ó w k ra k o w s k ic h , s k ą d o g o d z. 17.00 w y r u ­ sz y ł n a k ra k o w s k i ry n e k , b y p rz e w o d n ic z y ć u ro c z y s to śc i b e a ty f ik a c y jn e j A n ie li S a la w y .

2. Z arys b iografii A n ie li S a la w y

A n ie la S a la w a , c ó rk a B a r tło m ie ja i E w y , u ro d z iła się 9 w r z e ś n ia 1881 r. w S ie p r a w iu , g d z ie w k ilk a d n i p o u r o d z e n iu o tr z y m a ła s a k r a m e n t o h rz tu .

J a k o je d e n a s te d z ie c k o u b o g ie j c h ło p s k ie j ro d z in y p r z y w ita n a b y ła n i e ­ z b y t ra d o ś n ie .

N ie d o ż y w io n a w o k r e s ie n ie m o w lę c y m z p o w o d u c h o ro b y m a tk i, n ie d o ró w n y w a ła s ta r s z e m u r o d z e ń s tw u s iłą fiz y c z n ą . D z ie w c z y n k a w y c h o w y ­ w a n a b y ła p rz e z p o b o ż n y c h i m ą d r y c h ro d z ic ó w . M a tk a c z u w a ła n a d r e l i­ g ijn y m ż y c ie m d o m u . D zieci s w e n ie ty lk o u c z y ła p o d s ta w o w y c h p r a w d w ia r y ś w ię te j, a le s t a r a ła się d a ć im g r u n to w n e w y k s z ta łc e n ie re lig ijn e .

W y c h o w a n a re lig ijn ie , w r e l ig i jn ie k o n s e k w e n tn y m ś ro d o w is k u , A n ie la o d z n a c z a ła się p o b o ż n o śc ią . S to s u n k o w o w c z e ś n ie p o b o ż n o ść t a p o m a g a ła j e j p o s k r a m ia ć w y b u c h y g n ie w u , o p a n o w a ć p rz e w ra ż liw ie n ie .

J u ż ja k o s z e s n a s to le tn ia d z ie w c z y n a , A n ie la S a la w a m u s ia ła p o m y śle ć 0 p rz y sz ło śc i. P o d o b n ie j a k je j s ta r s z a s io s tr a T e re s a tr a f ił a w 1897 r. d o K r a k o w a , p r z y jm u ją c p o sa d ę słu ż ą c e j. D o m ia s ta p rz y w io d ła j ą n ie ty le n ę d z a , co c h ę ć p o ś w ię c e n ia się B ogu.

W K r a k o w ie p rz e s łu ż y ła o k o ło 20 la t, z te g o o k o ło 11 l a t w d o m u a d w o k a ta F is c h e ra , a w p o z o sta ły m d z ie s ię c io le c iu m o ż n a by w y lic z y ć o k o ło je d e n a ś c ie je j p o sa d .

P ie r w s z e sie d e m l a t słu ż b y w p ły n ę ły n a j e j oso b o w o ść, n a t y p je j ś w ię ­ to śc i. A n ie la s p e łn iła w ó w c z a s d w a w y m a g a n ia B oga. O d d a ła M u się n ie ­ p o d z ie ln ie ś lu b e m d z ie w ic tw a , a s w ą w e w n ę tr z n ą k o n s e k r a c ję p o s ta n o w iła p rz e ż y ć ja k o o so b a św ie c k a , słu ż ą c a . P r z e k o n u ją c się, co to z n a c z y b y ć s ł u ­ ż ą c ą d o b ro w o ln ie w y b r a ła te n s ta n , a b y w m im p o św ię c ić się B ogu. P ię k ­ n ie o ty m n a p is a ła Z o fia S ta r o w ie y s k a -M o rs tin o w a : „B óg o b ja w ił się A n ie li w s m u g a c h k u rz u i w k łę b a c h k u c h e n n e j p a ry , w ś r ó d g a rn k ó w , sz czo tek 1 fr o te r e k . S m u g a ś w ia tła , w k tó r e j ta ń c z y k u rz , p o d o b n ie ja k k r e d e n s i k u ­ c h n ia , o g n is k o p o d b la c h ą i ro z g r z a n y p ie c — w sz y stk o to b y ło je j k r z a ­ k ie m g o re ją c y m , m ie js c e m , z k tó r e g o p r z e m a w ia ł B ó g do je j d u s z y ” 7.

W r. 1900 z a p is a ła się do S to w a rz y s z e n ia S łu g K a to lic k ic h im . św . Z yty. S tw o rz y ło to o k a z ję p ro w a d z e n ia p rz e z n ią o w o cn eg o a p o s to ls tw a w g ro n ie p rz y ja c ió łe k , d la k tó r y c h b y ła w z o re m ż y c ia c h rz e ś c ija ń s k ie g o .

A n ie la w z b o g a c a ła sw e ż y c ie w e w n ę tr z n e p rz e z c ią g łe u c z e s tn ic z e n ie w litu r g ii o ra z p r z e ż y w a n ie M ęk i P a ń s k ie j w B a z y lic e św . F ra n c is z k a oo. F r a n c is z k a n ó w K o n w e n tu a ln y c h . Z a g łę b io n a b y ła w m o d litw ie o ra z a d o ­ r a c j i N a jś w ię ts z e g o S a k r a m e n tu . S z ła d ro g ą g łę b o k ie g o ży cia w e w n ę trz n e g o , k tó r e w y p ły w a ło z w ia ry , n a d z ie i i m iło ś c i k u B o g u i b liź n ie m u .

L a ta 1912— 1916 b y ły n a jb a r d z ie j s tr e s o w e d la t e j n ie w in n e j i b e z b r o n ­ n e j k o b ie ty . U tr a c iła w ie lu p rz y ja c ió ł, tr a k to w a n o j ą ja k o h is te ry c z k ę , d e - w O tkę, z ło d z ie jk ę . S a la w a z n o siła to z c ie r p liw o ś c ią i sp o k o je m . M iłość d o B o g a i lu d z i n ie p o z w o liły je j p o d d a ć się p rz y g n ę b ie n iu .

B y ły to la ta , k ie d y S a la w a u c z y ła się c ie rp ie ć . R ad o ść o d z y s k a ła d o ­ p ie ro , g d y n a u c z y ła s ię c ie rp ie ć .

Z y cie r e lig ijn e S a la w y w ią z a ło się z k o ś c io ła m i fra n c is z k a ń s k im i. Do t e r c j a r s t w a A n ie la w s tą p iła s to s u n k o w o p ó źn o , m a ją c l a t trz y d z ie ś c i.

J a k u k a ż d e j k a n d y d a tk i je j w s tą p ie n ie p rz e s z ło p rz e z d w ie fa z y : p r z y ­ ję c ie d o n o w ic ja tu te r c ja r s k ie g o w r. 1912 o r a z zło ż e n ie p r o f e s ji w r o k u 1931; o b ie p o łą c z o n e ze s k r o m n ą u ro c z y s to śc ią .

Z a k o n f r a n c is z k a ń s k i d o p o m ó g ł je j w w y p r a c o w a n iu w ła s n e g o s ty lu i m is ty k i u b ó s tw a . U b ó s tw o j a k i s ta n s łu ż e b n y s ta ły się d la A n ie li d ro g ą i o d p o w ie d z ią . T a s łu ż ą c a s ta w a ła się p a n ią w r o z d a w a n iu w s z y stk ie g o , co m ia ła i co m ia ła w n a d m ia rz e . O d d a w a ła w s z y s tk o u b o g im , c z a se m n ie u b o ższy m od sie b ie . D la w ie lu o sób b y ła p r z y k ła d e m „ d u sz y s e r a f ic k ie j” . N a p o c z ą tk u p ie r w s z e j w o jn y n io s ła p o m o c i w s p a r c ie d la r a n n y c h ż o ł­ n ie rz y , k tó r z y n a d a li je j p rz y d o m e k „ ś w ię te j p a n ie n k i” .

W ie rn a re g u le te r c ja r s k ie j p r z e n ik a ła się d u c h e m F ra n c is z k o w e g o u b ó s t­ w a , u b ó s tw a ra d o s n e g o , k ró le w s k ie g o i e sc h a to lo g ic z n e g o . W ia d o m o je j b y ­ ło, że c z ło w ie k u b o g i w d u c h u n i e tr z y m a się k u rc z o w o w a r to ś c i z ie m sk ic h , , gdyż m a d o d y sp o z y c ji d o b r a w ie c z n e i n ie p r z e m ija ją c e . J e z u s z a p ra s z a ł A n ie lę n a d ro g ę n a jd o s k o n a ls z e g o u b ó stw a . O S a la w ie m o ż n a p o w ie d z ie ć , że b y ła w z o re m te r c ja r s tw a .

W r. 1916 c ię ż k o c h o r a S a la w a z o s ta ła w y rz u c o n a ze słu ż b y w d o m u F is c h e ra . P rz e z k ilk a m ie się c y u tr y m y w a ły j ą k o le ż a n k i. A le w tr u d n y c h cza sa c h w o jn y s łu ż ą c y m b y ło cięż ej n iż in n y m . A n ie la to r o z u m ia ła i n ie c h c ą c o b a rc z a ć n ik o g o s w o ją o so b ą — a b y ła w ó w c z a s b a rd z o ciężk o c h o ra — p rz e n io s ła się do s z p ita la św . Z y ty . P o w y p is a n iu się ze s z p ita la m ie s z ­ k a ła w w y ją tk o w o u b o g ie j s u te ry n ie .

W tr u d n y c h w a r u n k a c h p rz e ż y ła o s ta tn ie p ię ć l a t ży cia , w g łę b o k im z je d n o c z e n iu z B o g iem . O fia r o w a ła C h ry s tu s o w i s w o je c ie r p ie n ie , a b y w te n sp o só b w y n a g ro d z ić za g rz e c h y ś w ia ta .

Z ra d o ś c ią w y p o w ie d z ia ła sło w a m o d litw y : „ P a n ie J e z u , o f ia r u ję T o b ie c a łe m o je ży cie te j w ie lk ie j s p r a w ie , k tó r a w e d łu g T w o je j w o li i d la T w o ­ je j c h w a ły n ie c h b ę d z ie z re a liz o w a n a w P o ls c e i za p o ś r e d n ic tw e m P o ls k i w c a ły m św ie c ie ” 8.

12 m a r c a 1922 r., p o m ie s ią c u c h o ro b y , k tó r ą o fia ro w a ła B o g u A n e la S a la w a z m a r ła .

J u ż w r. 1949 t e r c ja r s tw o p o ls k ie w n io sło d o S to lic y A p o s to ls k ie j p ro ś ­ b ę o b e a ty f ik a c ję A n ie li S a la w y .

W r. 1973 K o n f e r e n c ja G e n e r a ln a A s y s te n tó w T rz e c ie g o Z a k o n u p r o s i­ ła S to lic ę A p o s to ls k ą o j a k n a js z y b s z e w p ro w a d z e n ie s p r a w y S a la w y . S w e p r z y n a g le n ia u z a s a d n ia ła n a s tę p u ją c o : że z o łta r z y s ta n ie się o n a p r z y k ła ­ d e m d-la te r c ja r z y c a łe g o ś w ia ta , p o b u d z i ic h d o u m iło w a n ia u b ó s tw a , p r a ­ cy, K o śc io ła i n a s tę p c y św . P io t r a 9.

W r. 1975 je s z c z e k a r d y n a ł K a r o l W o jty ła ta k u z a s a d n ia ł sw o ją p ro ś b ę o b e a ty f ik a c ję : „ A n ie la S a la w a p o słu ż y za p r z y k ła d s iln e j w ia ry , d o s k o n a ­ łe j z g o d n o ści z w o lą B ożą, z w ła sz c z a w w y p e łn ia n iu o b o w ią z k ó w s ta n u , z u p e łn e j u le g ło śc i w o b e c K o śc io ła i je g o z w ie rz c h n ik ó w o ra z u s ta w ic z n e j p ra c y p o łą c z o n e j z w y ją tk o w ą p o b o ż n o śc ią ” 10.

3. C e re m o n ia b e a ty f ik a c ji S łu g i B o ż e j A n ie li S a la w y

D zień 13 s ie r p n ia 1991 r. s ta ł się d la K o śc io ła k r a k o w s k ie g o d n ie m b a r ­ d zo u ro c z y s ty m . W ty m d n iu z o s ta ła w y n ie s io n a d o c h w a ły o łta rz a A n ie la S a la w a .

U ro c z y sto śc i b e a ty f ik a c y jn e o d b y ły się n a R y n k u k r a k o w s k im p rz e d b a z y lik ą M a r ia c k ą , g d z ie z b u d o w a n o im p o n u ją c y c h r o z m ia r ó w o łta rz . E le ­ m e n te m d e k o r a c y jn y m o łta r z a b y ł g o b e lin p rz e d s ta w ia ją c y h e r b p a p ie s k i z n a p is e m T O T U S T U U S o ra z o b ra z S łu g i B ożej A n ie li S a la w y .

W p rz e m ó w ie n iu p o w ita ln y m , g o sp o d a rz , ks. k a r d y n a ł F ra n c is z e k M a ­ c h a rs k i, z w ró c ił u w a g ę na· m ie js c e g d z ie s p r a w o w a n a b y ła E u c h a ry s tia , n a ­

8 O R, 1991, 8, 10.

“ J. S t a b i ń s k a , C h a r y z m a t s łu ż b y , 85. 10 J. S t a b i ń s k a , Z n a d m ia r u m iło ś c i, 29.

s tę p n ie p r o s ił O jc a Ś w ię te g o o w y n ie s ie n ie d o c h w a ły o łta r z y „ p ro s te j d z ie w c z y n y k o b ie ty ze w s i” u .

W g łę b o k ie j ciszy i p o w a d z e B is k u p R z y m u w y p o w ia d a ł sło w a fo r m u ły b e a ty f ik a c j i :

„ N a s z ą w ła d z ą A p o s to ls k ą z e z w a la m y , a b y d o tą d c z c ig o d n e j S łu d z e B o ­ ż e j, A n ie li S a la w ie , te r c ja r c e fr a n c is z k a ń s k ie j, p r z y s łu g iw a ł t y t u ł b ło g o s ła ­ w io n e j i a b y je j św ię to o b ch o d z o n o c o ro c z n ie 12 m a r c a w d n iu je j n a r o ­ d z in d la n ie b a , w m ie js c a c h i w sp o só b o k re ś lo n y p rz e z p r a w o ” 12.

N a s tę p n ie o d c z y ta n o k r ó tk ą b io g r a fię S łu g i B ożej.

W c z a sie ś p ie w u a n ty f o n y z o s ta ł o d s ło n ię ty o b ra z b ło g o s ła w io n e j, n a ­ m a lo w a n y p rz e z P io tr a M o sk a la . U s tó p w iz e r u n k u zło ży li k w ia ty p r z e d ­ s ta w ic ie le m ie s z k a ń c ó w S ie p r a w ia , g d z ie b ło g o s ła w io n a p rz y s z ła n a ś w ia t. W h o m ilii o p a r te j n a c z y ta n ia c h b ib lijn y c h O jc ie c Ś w ię ty m ó w ił o w s p ó ł­ c z e sn y c h p r ó b a c h w ia ry , p rz y w o ła ł n a p a m ię ć p o s ta c i b ł. A n ie li S a la w y i b ł. k ró lo w e j J a d w ig i. „N iech się z je d n o c z ą w n a s z e j ś w ia d o m o śc i t e d w ie k o b ie c e p o s ta c i: k ró lo w a i słu ż ą c a ... słu ż y ć B o g u — to z n a c z y k ró lo w a ć ” 13.

O b y d w ie r e p r e z e n tu j ą św ię to ść lu d z i ś w ie c k ic h .

N a o fia r o w a n ie złożono d a r y : m ię d z y in n y m i r e lik w ie bł. A n ie li S a la w y , a w p ro c e s ji do o łta r z a u c z e s tn ic z y ł d z ie w ię c io le tn i G rz e g o rz S e r a f in u z d r o ­ w io n y za w s ta w ie n n ic tw e m b ł. A n ie li S a la w y .

N a z a k o ń c z e n ie E u c h a ry s tii, w c z a sie k tó r e j K o śc ió ł o b r z ą d k u rz y m s k o - -k a to lic k ie g o w y n ió s ł do c h w a ły o łta rz y A n ie lę S a la w ę , p a p ie ż J a n P a ­ w e ł I I p o w tó rz y ł w ła s n e sło w a b ło g o s ła w io n e j z D z ie n n ik a : „ T a k p isz e , t a k w o ła do C h ry s tu s a A n ie la : P r a g n ę ż e b y ś b y ł t a k w ie lb io n y , j a k je s te ś w y n isz c z o n y . P a n B óg n ie s k o ń c z e n ie m iło w a ł d u sz ę m o ją , s tw o rz y ł m n ie n a o b ra z i p o d o b ie ń s tw o sw o je , u c z y n ił d z ie c ię c ie m s w o im ” 14. I d o d a ł P a p ie ż : „ N ie c h te sło w a b ło g o s ła w in e j n a s z e j s io s tr y , n a s z e j ro d a c z k i, s ie p r a w ia n k i i k r a k o w ia n k i p o z o s ta n ą n a z a w sz e w n a s z e j p a m ię c i i w n a s z y c h s e r c a c h ” . P o M szy J a n P a w e ł II u d a ł się d o b a z y lik i oo. F r a n c is z k a n ó w ; tu w k a p lic y M ę k i P a ń s k ie j, p rz y g ro b o w c u b ło g o s ła w io n e j A n ie li p o m o d lił się, a ta k ż e p o ś w ię c ił o b ra z b ło g o s ła w io n e j, p rz e z n a c z o n y d la K o śc io ła w S ie - p r a w iu .

B e a ty f ik a c ja A n ie li S a la w y w c z a sie M szy św . n a R y n k u k r a k o w s k im w p is a ła się d o s k o n a le w p e jz a ż n a s z e g o ży cia , g d y ż j a k p o w ie d z ia ł k a r d y ­ n a ł F r a n c is z e k M a c h a r s k i: „ P o tr z e b a n a m ś w ia tła , że b y się p r z e ja ś n iły n a ­ sze d ro g i, k tó r e b y w a ją sz a re , z w y c z a jn e i u c ią ż liw e , ta k ż e w w o ln o śc i. W s tu le c ie e n c y k lik i R e r u m n o v a r u m p r o s ta d z ie w c z y n a , k o b ie ta ze w si, n a s łu ż b ie u lu d z i, a le i u B oga, p o tr a f i n a m z a św ia d c z y ć o m ą d r o ś c i i m iło ś c i C h ry s tu s a U k rz y ż o w a n e g o i z a w s ty d z ić n a s. P o w ie n a m w s z y s tk im , p o co i j a k n a p r a w d ę w a r to żyć” 15.

T a k w ię c , u ro c z y s to ść k r a k o w s k a w sw e j g łę b o k ie j w y m o w ie b y ła b e a ­ ty f ik a c j ą św ie c k ie g o ży cia z w y k łe j słu ż ą c e j sp o ś ró d p o ls k ie g o lu d u .

S ta n is ła w a A m e lia L e w a n d o w s k a 11 OR, 1991, 8, 14. 12 O R , 1991, 8, 9. 13 O R , 1991, 8, 8. 14 O R , 1991, 8, 9. 15 O R, 1991, 8, 10.