.' .TOZEF . POBORSKr, ZBIGNIEW ~NER
In~tytul ~eologicm,.
. i·owycmKACB BOPY NAFTOWEJ
. " , ;. .W
ROPALNIACH·SOLI .NAKUJAWACH
..
' '.'Objawy bitUmdczne w ~ kujaW'Slkim notowa-ne .były
w
różnych miejscach, pOczyn~jąc od końca.ubiegłego . wieku. Qdna!flące się do tego wzmianki
w l1t~ratuml:l·· geologicznej dotyczą głóW!Diie śladów
.... .ropy na· powierZchni, a zaledwie wpai'u przypad-klach próbek z Woierceń; Na ogół bardzo trudno było
ustalić związek tych ndkłych objawówb'ltuIniCZillYch .. zjaidrniś okręś1onymi poziDmami. 9b:atygraficzn;ymi
v/podłożu. Kujaw. W przeciwStawieniu do tych sła
bych objawów powderzchniowych niepewnego pocho-dzenia wyraźn:iejsza. wyda1e· Iflę Sytuacja' geolog.iama wycieków ropy naftowej ze skał cechsztyńsk.ie:rfor
macj:i solonośnej,. jakie w Ja.tach powojennychobser-wujemy . w niekttórych kopalniaCh soli, tj. w
InowI:iJC-:ławiu li K:łodaJWlie, mi! co pmgn.iemy ZWT6c1ć uwag~ .
w niniejszej npt.atce.
. Wyrażniej.sze objawy· blitum:icme Wystąpiły. naj-pierw w Kopalni "Stilno" vi InoWl"ocłalwbi,· w ostat- .. . . nich. latach okupacjill niemdeckiej. ZadnteresowaliśII1y
· się nimd w roku· 1946, Odkrywając w północno
wschod.niej częśCi:.· kqpalni. parę skupionyCh wyciJe-ków ropy naft<>wej z soli ikamiennej, kItóreokazały
~ źródłem .&Onego zapachu ~ego. jaki
za-. za-. panował w atmoslferze kopalni. Wyciekająca tam krop-lam ropa naftOWlą- nail.~ pod względem.gatuI1ltO-. wyni do typu lżejszych KÓp !P8rafilnowych, stosunkowo czystych. W na~ch latach ws:r.elkie objawy łńtu
mic:me . W kopailni "Solino" .byłyprzedmiobeim grun-townych badań, prowadzonych z ramienia P.rZemysłu
· Naftowego przez :imyniera górniczegO geologa Zbig-niewa Olewd~a. W. wynikU lokalizacji tychże obja-wów
.na
tle planów geologiCznych kOpalnistwierdzi-liśmy, że ograniczają się one do· jed1nego, wi~kszego·
ZE'ęPoiu
.
warstw serdI ·so1lnej, wyraźD'ie określonego pod względem ~tygrafk:plym, tj. do oddziału(pięt-· ra) .anhydrytowego BOllStarszych (cyldotem Stas,. sfurt) . .reśli uwzględJniimy przy tym te1clonlik~ wew,.
nęłrmą . złO'Żla\. to zauważymy, iż większe masy soli kamiennej 'tego wieku występują w· wybitnych for-·mach .. aIilJty~ch,. Siil1Die ~jących ~. od
·głębokdch s.kilepLeĄ· jeszcze ·etarszego podłai& . · Wyraźniejsze okazały :aI.ę wycl~ ropy ~owej
· w
kopalni Boli w Klodaw:l.e,. założonej· w ós1;:atn;ieh latach. Mtatiowlicle ujawniły . się. one w· jedeni 1955 rokuna:
poz/kJmie 450 m, przy rozcinaniu chodnikami.partLidai.a. .położonej na SW od szybóW kopalnI. 00
się tyczy lokalizacji tych wycieków itlaplariie· geolo-gicznym wymI.endonego poziomu, to ipoChodzą one z· masy dość· czystej soli· kamiennej, ktqra·· należY
stratygr:,afiCZnde do. addzd!ału anhyprytowego soli star-szych, poclobn!Le jak. w Inowrocławiu. SoI1e
te
tworzątam an'tykl:inę przebijająeą .w· środku wysaąu z kiie-.
.. . runku NW na. SE.Gatunek ·ropy można. scharaktery,. .
zować krótko illi9.. podstawie analizy próby Wykona-nej w laboratorium· Chemićznym P.rzemYBłu Nafto-wego w KrakOWlie. JeSt
to
ropa bairwy Mł1lej ia
za':' pachu blllrlzynowym, na:1.eżąca do tf:yipu iżejmych II'PP parafinowych, Wykazująca ciężar właściWy 0,8025 (w temp.. 25°C). Zawal"tość .. fu1akcji benzynowej .-574
dkolo' 2()%,-
Iftfałkcji
naftowej ':'-ok. M%, kakx:ji olejowej-- .o1t.. 45"o.
Zawartość .parafiny wynosi4,35°'.. . . . ' . . i ; : .
W rcrzwammach na. temat pochodzenia wycieków ·ropy . w wymielliionych kqpamiach· soli.. nasunęły ,się
nam następujące. p~. ..
i.·
:M.acierzy~
horyZontem dla ropy ·n3:rto'wej~
prawdopodobnie utWory dolomitowe·w
cyiklotemie · soli !Daijs'łIanzych (Werra), należącym. ~do cechsztynu €Irodkowego. W· rmczyw1stości oddział ten okBzał się·~ośny w NlIiemczęch, a mdn:Ie bitumiczny, z krop
lowymi sJrupienltamil: ropy, w promu. nieda.wnego w:l.ercecla "Wschowa .1"
w
Po1Bce. Jak \dotychczas, cechsztyn środkowy riieiZ9Stał jeszcze .na.pobkany w:regi:ooie .!kujawskim mli głębokimi wierceniami, ani
.też !l."obotami g&ni~ Zapewne stosmiJkowo sztyw-ne warstwy anhyrlrytowo-dolomitowe cechsztynu środ
koweg9 me uległy wydżWlignięciu na.wtlęk.aą WyiSO_.
kość w struktura~ sa1nych.,
w
przęclWstawieniu do· bardziej· plasl;yctnych.mas
solnych cechsrIltynu gór-·migo.· 2. Obecme·wycleki. w. kopa]nmCh są wynjBdem
nrl-gra-cji ropy ku górze :i wn/ikania jej w masę soli starszych, a Ibyć może także w anhydryt główny sys~ami szczeliinek . wuiłłui pewnych dyslokacji. Utwory te byłyby więc swego.rodzaju· kolektOrami drobnych ilości lroIPY W zlożacll soli. .3. Analizując mechcmdlkę zjawisk tektonkznych
wewnątrz· dużych struktur solnych, moglibyśmy uzy_· skal: pewne lInfonnacje co do. rozrilieszczema. w gł~
bo'k:im podłożu wybitn5ejszycl\ antY'.kli:n cechsztynu
środkciw~go, od których poodkłuwały się masy star-szych so1!il kam'rein:nych. . .
. 4. Wydaje się, że wy~ekająoa ropa z soli· star.-szy-ch podlegała w ;pewnym stopniu naturalnej deSty-lacji w cza:sle migracji· ku górze. Zjawtisku temu na~ leżałoby więc przyJpisyWać poniekąd gatunkowe· cechy
rapy.. . .~.
· stw:ierdzętrla. opisanyCh wyBtąpień. ropy Daftowej
wśród cech:sztyńsk!i.ej .. ser.ii· solnej stanowdą wartość
wielkiej ~ i znaczenia dlJa: poszukiwań bituminów na. N.iżu
POlskim
W ·obsz.arach Z\Vl4z8nych 2e'struk-. walni solnymi. . Wielkość kłodawskliej. struiktury sol-nej IP1"zemaWda za; tym" że objekt ten najlepiej nadaje
się do· badań· ropoo.aśnościcechsztynu· ś~owegQ,
który wg· wsz.eIkiego· pi-awdopodobiel1Btwa :zJOStał tu
wydźw'igniięty $'tos\.mkowo wysoko w obszarze, . gdZie
w . złożu solnym f1twierdzono. robotami górniczymi
an,tykllnalne przebicie się soli ·starszych aż do·
mer-· ci.al'lła soLnego paprzez sole młodsze i najinłodsze.
.. Vi celu zbadanda roponOŚllloścl cechsztynu środko.. . . wago Zakład Złóż Ropy dl Soli Infrtytutu.
Geolapcz-nago' P,odjął geol~o-poszukiwawcze prace tak podziemne (chodnlikowe :iI. wiertnicze), jak i. z ,po-Wierzchn!l. (wlereen:i.~), których zadan5em jest okraś-. okraś-. lenie optyinalnych war.tm.ków· tek'tonk2nych dla
· z1~alizowanda gł~bokich Wiierceń struiktui-alnych na
