Prof. dr hab inz. M arek T udruj W arszaw a, 30 w rzesnia 2011 ul. R aclaw icka 8 m 22
02-601 W arszaw a
Instylut Podstaw Inform atyki PA N
P olsko-Japonska W yzsza Szkota T echnik Kom puterow ych
R E C E N Z J A R O Z P R A W Y D O K T O R S K IIC J Т у tu t ro z p ra w y : W ir tu a liz a c ja ro z p ro sz o n e j p a m ie ci o p e ra c y jn e j w ie lo k o m p u le ra d la sy ste m u L in u x vv o p av ciu о k o n c e p cjp SD D S. A u to r ro z p ra w y : m g r in z, A r k a d iu s z C h ro b o t. P r o m o to r r o z p ra w y : p ro f. d r h a b . inz. K rz y sz to f S a p ie c h a . 1. C el, z a k re s і c h a r a k te r r o z p r a w y
R ozpraw a dotyczy bardzo istotnej dziedziny m etod budow y w ydajnych system ow patniyciow ych dla system ow rozproszonych a w szczegolnosci klastrow kom puterow і sieci typu Grid. B adania w tej dziedzinie sq_stymu!owane przez w ym agania narzucane przez w spolczesne system y dost^pu do rozproszonych baz danych takie ja k np. O racle Coherence In-M em ory D ata G rid, w ktorych w spotdzielone obiekty aplikacji bazo- danow ej, stanow iace przedm io ty zdalnie wykonyw anych uslug, sq. rozproszone m igdzy pam iyciam i w ielu serw erow z w ykorzystaniem redundancji pam igtania danych. Tyrni w ym aganiam i s;\ niski czas odpow iedzi, w ysoka przepustow osc, skalow alnosc funkcjonow ania w zglgdem liczby serw erow , stala dostypnosc oraz niezaw odnosc dost^pu do danych. Narzucajqcym sip rozw iqzaniem je s t tutaj w irtualizacja dostgpu do pam igci rozproszonej, szeroko w spierana przez istniejqce produkty np. firm y R N A N etw orks. W irtualizacja pamieci rozproszonej pow inna bye zrealizow ana w taki sposob aby program ow y system zarzqdzania pam icciq by! latw o instalow alny ua wielu serw erach і byl przezroczysty dla aplikacji uzytkow ych, a wiec nie w ym agal m odyfikow ania tych aplikacji. Innym w ym aganiem je s t aby zastosow any sposob w irtualizacji pam ieci rozproszonej byl zgodny z tendencjam i realizacji zdalnych uslug w system ic rozproszonym . Jcdna ze znanych technik w irtualizacji pam ieci operacyjnej system ow w ielokom puterow ych sq tz w . Skalow alne R ozproszone Struktury Danych (ang. S calable D istributed Data Structures - SD D S). W tcj technicc przestrzeh pamieci operacyjnej dostgpnej bezposrednio dla aplikacji w danym kom puterze je s t zorganizow ana za pom o cq tzw. w iaderek (analogow ram ek w klasycznej w irtualnej pamigci stronicow anej), ktore zapclniane s:\ tzw. rekordam i (analogam i stron z pam ieci stronicow anej). W znanej w literaturze koncepcji Skalow alnych Rozproszonych S truktur Danych (w odroznieniu od klasycznej pamigci w irtualnej), sterow anie przesylam i inform acji migdzy kubelkam i a rekordam i jest usytuow ane na poziom ie program u uzytkow ego w postaci dodatkow ej aplikacji SD D S. A plikacja SD D S po sredniezy m igdzy prograntaini aplikacyjnym i a system em operacyjnym , ktory efektyw nie w ykonuje operacje w cjscia/w yjscia sprov/adzajace potrzebne dane do lokaluej pam ieci operacyjnej kom putera. Takie usytuow anie operacji zwiqzanych z zarzqdzaniem pam ieciri wirtualnq jest niew ygodne, gdyz pow oduje koniecznosc adaplacji prograniow aplikacyjnych uzytkow nika dla skorzystania z talciej form y pam ieci w irtualnej. Pow stala wigc koncepcja realizacji pam ieci w irtualnej w system ic w ieiokom puterow ym opartej na Skalowalnych
Biurp Dziekana
:з <r Wptynqtfo dnia 0(
O'cc
Nr,J%
/za\...
j.’f ь^> іДR ozproszonych Strukturach Danych, klorych obshiga і sterow anie transm isjam i danych jest zlokalizow ane w w arstw ie system u operacyjnego, prow adzqc do bardziej w ygodnego korzystania z tego rodzaju pam ieci vvirtualnej a wipe bez potrzeby ingerencji w kod rozproszonych program ow uzytkow ych. Taka koncepcja realizacji rozproszonej pam ieci vvirtualnej nie byla dotqd objeta badaniam i, ktorych w yniki sq znane w literalurze і je s t p rzediniotem niniejszej rozpraw y doktorskiej. R ecenzow ana rozpraw a staw ia sobie za cel w ypelnienie tej Juki vv caloksztalcie dotychczasovvych badan.
C elem recenzow anej rozpraw y bylo zaproponovvanie architektury realizacji rozproszonej pam iqei vvirtualnej opartej na Skalow alnych R ozproszonych Strukturach D anych zrealizow anych czpsciow o na poziornie system u operacyjnego, im pleinentacja m odelu program ow ego tej architektury, zbadanie w ydajnosci і w lasnosci takiej architektury dla w ybranych aplikacji rozproszonych oraz okreslenie dla jakiej klasy rozproszonych aplikacji uzytkow ych stosow anie zaproponow anego vv rozpraw ie rozw iqzania je s t korzystne.
W ram ach prac і badan zw iqzanych z rozprawq. dokonano szerokiej analizy m ozliw osci realizacji praktycznej w ym ienionej vvyzej koncepcji. W jej wyniku w ybrano w ariant architekturalny, vv ktorym oprogram ow anie p am ieci vvirtualnej opartej na SDDS je s t zaim plem entow ane jak o sterow nik w irtualnego urzqdzenia blokow ego zarzqdzanego przez system operacyjny, uzyskujqc m ozliw osc w ykorzystania tej koncepcji dla dow olnego system u operacyjnego akceptujacego urzadzenia zew netrzne z blokow q transm isja danych. W ten sposob zaproponow ane rozw iqzanie m a s zero к a stosow alnosc, gclyz iest zgodne z system am i operacyjnym i typu U nix oraz M S W indow s.
R ozpraw a m a p rzede w szystkim charakter praktyczny. Przedstaw iono w niej najpierw zalozenia architekturalne dla zaproponow anego rozw iazania, potem przedstaw iono im plem entacj? architektury a nastepnie wyniki badan eksperym entalnych w ykonanych przy uzyciu prototypu opracow anego srodow iska w ykonanego dla system u operacyjnego Linux. W ram ach badan eksperym entalnych w ykonano testy porow naw cze zachow ania sie prototypu w stosunku do znanych rozw iqzan pam ieciow ych sluzqcych dla m agazynow ania danych, dla program ow aplikacyjnych z dziedziny transakcyjnych baz danych, procesow z intensyw nym i operacjam i w ejscia/w yjscia, procesow z intensyw nym i obliczeniam i oraz podsystem u w ym iany stron pam ieci.
2. Z a w a rto s c ro z p r aw y
Przedstaw iona mi do recenzji praca doktorska zaw iera 103 strony і sklada si? ze W stepu, 5 zasadniczyeh rozdzialow , vvnioskow, dodatku zwiqzanego z aspektami odpornosci na bledy oraz bibliografii.
W e W st?pie (rozdzial 1) nakresiono zakres niniejszej rozpraw y na tie ogoinego scharakteryzow ania problem atyki systemovv wielokom puterov/ych, w irtualizacji pam i?ci rozproszonej tych systemovv, problem atyki skalow alnych rozproszonych stru k tu r danych. W tym rozdziale zam ieszezono cel і tez? pracy.
W rozdziale 2 omovviono stan w iedzy w dziedzinie wirtualizacji pam i?ci w systeinach w ielokom puterow ych. U w zgl?dniono tutaj podzial rozw iazan na system y
jed n o k om p utero w e oraz system y w ielokom puterow e. W srod rozw iazan dla system ow w ielokom puterow vch om ow iono takie zagadnienia ja k w sparcie w irtualizacji dla pam i?ci operacyjnej system ow rozproszonych, w tym w spom aganie dla optym alizacji w ykorzystania tej pam i?ci, rozw iazania dla rozproszouej pam ieci w spoldzielonej oraz w sparcie dla uslug zdalnych. W srod rozw iqzan dla w irtualizacji pamieci operacyjnej om ow iono organizacj? urzqdzch wyrniany danych oraz organizaci? rozw iazan RA M dyskow . D la rozproszouej pam icci w spoldzielonej scliarakteryzow ano stanu w iedzy w dziedzinie rozw iqzan sprz?tow ych, program ow ych oraz hybrydow ych - sprz?tow o- program ow ych, P rzedstaw iono posum ow anie, ktore. pod aje oszacow anie istotnych cech Skalow alnych Rozproszonych Strukturach D anych w porow naniu z innym i rozw iqzaniam i. Jednym ze w nioskow jest stw ierdzenie, ze Skalow alne R ozproszone S truktury D anych charaktcryzujq sie w ysokq skalow alnosciq, w ydajnosciq oraz od pom osc na bl?dy. Jednakze ich wykorzystauie w aplikacjach uzytkow ych w ym aga dodatkow ych zabiegow polegajqcycii na adaptacji kodu program u.
W rozdziale 3 om ow iono dokfadniej m otyw acje, ktore sklonily D oktoranta do podjecia badari nad tem atem rozpraw y. Z am ieszczono tam najpierw w nioski z analizy stanu rozw oju dziedziny w irtualizacji pam icci rozproszouej dia w ielokom puterow a nast?pnie charakterystyk? Skalow alnych R ozproszonych S truktur D anych. W podsum ow aniu przedstaw iono cel rozpraw y z odpow iedniq m otyw acje oraz szkicow q charakterystyk? tresci rozpraw y. W rozdziale tym w prow adzono nazw e dla architektury opracow anego rozw iazan і a pam ieci w irtualnej - SD D SfL, ktora w ynika z przyjecia sposobu reakcji na brak m iejsca w pam ieci operacyjnej dla zapisu now ego rekordu w ym aganego przez aplikacj? uzytkow q, nazyw aiiego w skrocie w literaturze algorytm em "haszow ania liniow ego" - (ang. linear hashing, w skrocie: SD DS LH*). R eakcja na brak m iejsca w w iaderku polcga 11a w prow adzenia now ego w iaderka w pam ieci z podzialem przepelnionego і m іgracjq polow y je g o starej zaw artosci.
W rozdziale 4 opisano zalozenia dla architektury SD D SfL. R ozdzial ten zaw iera 7 podrozdzialow . W pierw szym z nich opisano zasady haszow ania liniow ego jak o elem entu SD D SfL. W drugim rozdziale przedstaw iona je s t analiza potencjalnych m etod przeniesienia SD D S na poziom system u operacyjnego. Podano tu w ady і zalety lokalizacji odpow iedniego oprogram ow ania SD DS na poziom ie system u operacyjnego lub na poziom ie program u uzytkow ego. A spekty problem u dla architektury SDDSfL, om ow iono w odniesieniu do trzech podstaw ow ych eleinentow realizacyjnych SD D SfL: klienta SD D SfL - zajm ujqeego si? odbieraniem zqdah dost?pu do danych, aktyw acjq obslugi w iaderek і aktualizacja obrazow piiku w kom puterach, serw erow SD D SfL - zajm ujqcych si? m anipulacjam i na w iaderkach w tym odczytow /zapisow danych oraz podzialow w iaderek oraz koordynatora podziafdw w iaderek - kontrolujacego operacje podzialow , w tym w yznaczanie w iaderek do podzialu. W rozdziale 4 opisano row niez szczegolow o rozw iqzania algorytm ow p rotokolow operacji SD D SfL na poziom ie aplikacji.
R o zdzial 5 je s t posw iecony opisow i im plem entacji SD D SfL. W pierw szym podrozdziale opisano im plem entacje klienta SD DSfL. Zostal on zaim plem entow any ja k o m odul system u operacyjnego, ktory m oze bye ladow any/usuw any bez koniecznosci restartu system u. K lient SD D SfL udost?pnia uzytkow nikow i w irtualne urzqdzenie blokow e, k to re kom unikuje si? z resztq iiilrasiruktury poprzez siec. W drugim podrozdziale opisano im plem entacj? serw era SD D SfL, ktory je s t procesem uzytkow nika, realizujqcym fizyczne operacje dotyczqce w iaderek, wlqczajqc w to ich podzialy і aktualizacje stanu pliku aplikacji. Kazdy serw er zarzqdza jednym
w iaderkiem і je st alokow any na odr?bnym kom puterze system u w ykonaw czego. Proces serw era jest zbudovvany je s t ja k o zespol trzech wqtkow. Kolejny podrozdzial opisuje im plem entacj? koordynatora podziatow w iaderek. N astepny podrozdzial opisuje realizacj? protokotow dla kom unikacji danych m i?dzy strukturalnym i elernentam i oprograinow ania S D D S fL - klient, serw er oraz koordynator podziatow w iaderek. Zastosow anym i protokolam i w arstw y transportow ej sq T C P/IP oraz U D P/IP. Ostatni podrozdzial opisuje typy bledow , ktore m ogq zajsc w dzialaniu S D D S fL oraz sposoby reakcji system u і uzytkow nika.
R ozdzial б przedstaw ia badania eksperym entalne w ykonanc na uruchom ionym prototypie SD DSfL. VV pierw szym podrozdziale opisano o golnq m etodologi? testow . W drugim podrozdziale zaprezentow ano wyniki przeprow adzonych testow. W ykonano zestaw eksperym entow porow nujqcych w ydajnosc roznych aplikacji z w ykorzystaniem infrastruktury SD D S iL oraz innych rozw iqzan przechow yw ania danych ja k dyski tw arde (SATA, SA TA 2, PATA. SC SI U ltra-320) і rozproszone system y plikow (NFS, GlusterFS oraz LU STR E ). Przebadane aplikacje obejm ow aly bazy danych, program y sortow ania plikow , obliczenia oraz program y system ow e. W ykonane eksperym enty zaldadaly system y w ielokom puterow e wykorzystujqce kom putery typu IBM PC poiqczcne lokalnym i sieciam i kom unikacyjnym i Gigabit E thernet oraz Infiniband. VV olbrzym iej wiykszosci eksperym enty wykazaly w yzszosc w ykonan aplikacji z w ykorzystaniem SDDSIL. T ransakcyjna baza danych PostgreSQ L w ykonyw ata okolo 25% wiecej operacji w jedn o stce czasu przy uzyciu S D D SfL niz na standardow ym dysku SA TA . A igorytm sortow ania plikow Q u ick so rt przy protokole sieciow ym Gigabit E th ern et jest lepszy z uzyciem SD D SfL od standardow ego w ykonania z uzyciem dyskow tw ardych dla rozm iaru rekordow 2KB ale ust?puje dyskom z protokolem SA TA 2 dla rozm iaru rekordu 4KB. Sortow auie p liko w z uzyciem SD D SfL przy sieci G igabit Ethernet w porow naniu z uzyciem rozproszonego system u plikow NFS je s t nieznacznie lepsze, natom iast nieporow nyw alnie lepsze niz w ykorzystanic system u plikow LU STRE. Sortow auie pliko w w system ic z sieciq Infiniband je s t z uzyciem SD D SfL w ielokrotnie szybsze niz przy uzyciu rozproszonego system u plikow G lusterFS. Stw ierdzono, ze w ykonanie sortow ania plikow z uzyciem SDDSfl praktycznie malo zalezy od zastosow anego planisty operacji w ejscia/ wyjscia. VV kolejnych eksperym entach zbadano przydatnosc SD D SfL dla w ykcrzystania w irtuainej pam i?ci rozproszonej ja k o urzqdzenia w ym iany danych. Przeprow adzone testy w ykazaly wyraznq wyzszosc rozw iqzania SD D SfL nad w ykorzystaniem dysku z protokolem SATA 2 dla rozm iarow pam ieci pow yzej 19210 M B і porow nyw alne zachow anie dla m niejszych rozm iarow pam i?ci. W ykonanie obliczen (np. znajdow anie wzorca w pliku tekstow ym ) przy uzyciu SD D SIL okazalo sie porow nyw alne z w ykonaniam i w oparciu о dyski tw arde z protokolem SA TA 2 oraz system y plikow NFS і GlusterFS. D alsze testy dotyczyfy skaiow alnosci w ykonan aplikacji rozproszonych z uzyciem srod ow iska SD DSfL. Skalow ainosc rozum iana jest ja k o w zrost wydajnosci w ykonania program ow przy rozbudow ie infrastruktury system u w ykonaw czego. W przeprow adzonych eksperym entach zakiadano rozne liczby w iaderek і rdzne ich pojem nosci. Przy zalozeniu, ze w SD D SfL serw ery zarzqdzajq jednym wiaderkiem і sq przypisyw ane odrybnym stacjom roboczym , zm iana liczby w iaderek pow oduje zm ian? konfiguracji system u w ykonaw czego. W ykonano eksperym enty dla algorytm u sortow ania plikow dla roznej liczby w iaderek і serwerow SD D SfL (od 2 do 8) z sieciq G igabit Ethernet oraz Infiniband dla roznej wielkosci rekoidow (od 512 KB do 2 GB).
W szystkie te eksperym enty w ykazaly rnalo rozniqce si? czasy w ykonania sortow ania, przy czym czasy w ykonania m alaly przy w zroscie liczby w iaderek. S w iadczy to о bardzo dobrej skalow alnosci dzialania .SDDSfL przy w zroscie iiczby wsp6!pracujc\cych stacji roboczych і braku czuiosci na vvielkosc w iaderek і rekordow . N ast?pne eksperym enty badaly zachow anie S D D SfL przy w ykonaniu sortow ania pliku w system ie z sieciq Infiniband przy rozuej Jiczbie klientow (w iic z b ie jed e n albo dw a), korzystaj^cych z danego pliku SDDSfL., tzn. w tedy gdy w zrastala liczba odw olah do danych. P odobnie ja k vv poprzednich testach w yniki byiy pozytyw ne, со sw iadczy о tym, ze w ydajnosc w ykonania aplikacji nie byia czula na badan^ liczb? klientow . W yniki eksperym entow sw iadczy о tym, ze podj?te problem y zostaly zbadane w sposob dostateczny.
R ozdzial 7 zaw iera podsum ow anie w ynikow rozpraw y oraz om ow ienie kierunkow dalszych badan.
W Dodatku A p rzedstaw iono dyskusj? problem u o dpornosci architektury SD DS na bl?dy, wykraczajc\cego poza podstaw ow y zakres rozpraw y. Problem y te om ow iono w rozbiciu na tolerancje bl?dow sterow ania oraz bf?dow danych..
3. O p in ia m e ry to ry e z n a
Popravmosc і oryginalnosc postawionej tez;y.
Praca dotyczy oryginalnego і aktualnego problem u naukow ego, gdyz poszukiw ania now ych w ydajnych rozw iazan dla w irtualizacji pam i?ci w system ach rozproszonych s;\ zgodne z biezqcym i tendencjam i rozw oju takich system ow . Problem naukow y zostal w rozpraw ie popraw nie sform ulow any. T cza pracy je s t sform ulow ania w sposob jasn y і popraw ny. Z tezy wynika, ze celem pracy je s t im plem entacja nowej m etody realizacji pam i?ci w irtualnej przy cz?sciow ym usytuow aniu niezb?dnego oprogram ow ania na poziom ie system u operacyjnego і w eryfikacja praktyczna w ydajnosci zaproponow anej metody. Podjete w ro zpraw ie zagadnienie stanow i istotny elem ent m etodologii realizacji obliczen w system ach rozproszonych.
C zy teza ro z p ra w y z o s ta la w y k a z a n a .
T eza pracy zostala w ykazana. Sw iadczy о tym opracow any prototyp now ego srodow iska pam ieci w irtualnej oraz wyniki w ykonanych badah eksperym entalnych. W yniki te pokazujq, ze zaproponow ane rozw iazanie daje nie gorsze a czpsto lepsze w yniki niz standardow e w ykorzystanie pam ieci dyskow ych oraz rozproszonych system ow plikow . D la realizacji eksperym entow w ybrano reprezentatyw ne aplikacje chaialcteryzuj цеє si? zroznicow anym i w ym aganiaini jesli chodzi о cechy w spom agania ze strony srodow iska SD DS. W szczegolnosci uzyskanc wyniki sw iadczy о lepszej w ydajnosci srodow iska z uzyciem SD D SfL dla aplikacji typu bazy danych, sortow anie plik o w oraz aplikacji z intensyvvnymi operacjam i w ejscia/w yjscia oraz nie gorszej w ydajnosci dla aplikacji obiiczeniow ych.
A n a liz a x rd d et і w ierlza au .to ra w d a n c j clyscypHnie n a u k o w e j.
Przeglad litcratury p robiem u je s t obszerny і zostal w ykonany w sposob w ykazujqey w ysokie kom petencje D oktoranta w dziedzinie rozpraw y. C ytow ana і w ykorzystana
literatura je s t bardzo liczna і zaw iera і 17 pozycje. U w zglydnia ona inoirn zdaniem w szystkie podstaw ow e problem y czqstkow e dziedziny pracy.
N iniejsza rozpraw a doktorska sw iadczy о bardzo dobrej w iedzy D oktoranta w zakresie m etod realizacji oprogram ow ania system ow ego we w spolczesnych system ach rozproszonych a v szczegolnosci m etod w irtualizacji pam i?ci w tych system ach. N alezy podkreslic pokonanie przez D oktoranta bardzo tradnych problem ow і duze naklady pracy przy opracow aniu architektury system u і jeg o im plem entacji.
P o z y c ja ro z p ra w y n a tie s ta n u w iedzy w iite ra tu i'z e .
Problem y rozw iqzane w rozpraw ie stanow iq istotnq cz?sc ogolnej problem atyki rozw ijania wydajnych m etod rea'izacji system ow rozproszonych. W szczegolnosci rozpraw a dotyczy bardzo aktualnej obecnie tem atyki zwiqzanej z w irtualizacjq zasobow w system ach rozproszonych. Propozycje w irtualizacji pam ieci dla system ow rozproszonych opartc na m echanizm ie Skalow alnych Rozproszonych S truktur Danych z cz?scio w q realizacjq na poziom ie system u operacyjnego stanow iq istotny oryginalny w ktad D oktoranta w technik? realizacji w spolczesnych rozproszonych pam i?ci w irtualnych. W yniki uzyskane w rozpraw ie byly prezentow ane na dw u znanych konferencjach mi ?d zynarodо wvch oraz sq opublikow ane lub zgloszone do publikacji w skali iniydzynarodow ej p rzez w ydaw nictw a Ш ЕЕ CS oraz Springer, w tym w krotce w jedn ym artykule w czasopism ie z listy M N iSW .
Z n a c z e n ie w y n ik o w d la d y sc y p lin y n a u k o w e j.
U zyskane wyniki eksperym entow sq pozytyw ne і sw iadczq о praktycznej uzytecznosci zaproponow anych w rozpraw ie rozw iqzan. N a podstaw ie tych eksperym entow m ozna sqdzic, ze zaproponow ane rozw iqzania znajda zastosow anie w praktyce. W szczegolnos'ci opracow ane rozw iqzania s q z g o d n e tendencjam i do Iqczenia w jednym srodow isku przetw arzania rozproszonego z uslugam i zdalnym i, takich rozw iqzan system ow ych ja k rozproszona pam i?c w spoina (DSM ), rozproszone urzqdzenia wym iany danych, rozproszone R A M dyski oraz sieci typu "peer-to-peer:1, о czym sw iadczq produkty znanych firm softw are'ow ych O racle Coherence oraz RNA N etw orks. Pom im o praktycznego charakteru rozpraw y, przedstaw ione w niej wyniki m ajq znaczenie dla rozw oju m etod w irtualizacji pam i?ci w system ach rozproszonych, dostarczajqc now ych spraw dzonych rozw iqzan. B adania nad opracow anym rozw iqzaniem pow inny bye dalej kontynuow ane a ich w yniki pow inny zostac opublikow ane w literaturzc sw iatow ej.
Uniiej^tnosc autora poprawncgo przedstnwiema wynikow
D oktorant rozw iqzal postaw iony problem uzyw ajac popraw nych metod. U zyskane w pracy w yniki sq oryginalne. O pracow anych algorytm y і rozw iqzania system ow e zostaly zaim plem entow ane w postaci dzialajacego prototypu. Zarow no architektura opracow anego system u ja k і jeg o im plem entacja sq przedstaw ione z uzyciem w lasciw ych rodzajow reprezcntacji. J?zyk rozpraw y jest poprawny. Tekst rozpraw y jest napisany w sposob przystypny i 'c z y ta si? dobrze. Tekst je s t w spom agany rysunkam i a wyniki ekspeiymentcSw sq pedane w tabelach oraz sq zobrazow ane
graficznie na w ykresach. W szystko to sw iadczy о bardzo dobrym opanow aniu przez D oktoranta w arsztatu naukow ego і um iejetnosci przed staw iania w ynikow . M oja ocena lego w arsztatu je s t bardzo wysoka.
S ta b e s tro n y r o z p r a w y і u w a g i szczegolow e
N ie zauw azylem w rozpraw ie istotnych blgdow m erytorycznych.
Pew nego u lepszenia w ym aga m iejscam i uklad rozpraw y. T eza pracy je s t m oim zdaniem u m ieszczona zbyt w czesnie, we W stepie pracy. Tutaj m oznaby zostaw ic cel rozpraw y a tezg przeniesc, ju z po podsum ow aniu analizy dziedziny, do R ozdziatu 3, lctory ja k sip w ydaje zostal w prow adzony w lasnie dla tego celu.
Praca jest napisana w olbrzym iej wigkszosci bardzo popraw nym і zrozum ialym jgzykiem , jed n a k z e pozostaw iono w niej dose Jiczne blgdy p isarsk ie takie ja k np.
str. 48, 9 w.d. w ielosci -> w ielkosci
sir. 77, 15 w.d. odpow iadajqeym -> odpow iadajqce str. 77, 13 w.d. przydzielony -> przydzieionym
str. 77, 13 w .d. 7 w.d. Co to je s t "pojem nosc serw era S D D SfL " ? str. 77, 13 w.d., 1 w.d. rozw iqzaniach-> rozw iqzan
Przeoczono m ale blgdy logiczne w konstrucw aniu tekstn.
str. 50, 22 w.d., str. 51, 11 w.g., str. 51, 2 w.d., pow inno bye raczej "zaw odnosc" lub "niska niezaw odnosc", inna m ozliw osc to w prow adzenie czegos na w zor "aspekty niezaw odnoscio w e".
str. 51, 14 w .g., w ydajnosc -> niska w ydajnosc str. 50, 5 w .d., m ozliw osci -> wady
W opisie rysunku 2.2 brak w ygodnego, dodatkow ego w yjasnienia uzytych skrotow. N a rysunku 6.15 w yjasnienia w ym aga um ieszczona w ratnce notacja - со oznacza SD D SfL, SD D SfL klient nr 1, SD D SfL klient nr 2. W tckscie nie sq_ w ystarczajaco szczegolow o opisane zalozenia dla tego eksperym entu
T erm inologia uzyw ana w rozpraw ie je s t m iejscam i dose specyficzna і w ym aga m oim zdaniem dodalkow ych w yjasnien. D odatkow ych w yjasnien w ym agaja pew ne podstaw ow e term iny uzyw ane w rozpraw ie. О iie pojecie "w irtualizacja" zostalo w yjasnione w rozp raw ie z w szelkim i znanym i w ariantam i sem antycznym i, to czesto uzyw ane pojecie "skalow alnosci" nie zostalo potraktow ane w ten sposob. D otyczy to przede w szystkim uzycia w podstaw ow ym dla rozpraw y term inie "skalowalne, rozproszone struktury danych" (skrot angielski SD D S), ktore dodatkow o ja k o nazwg wlasnq w jgzylcu polskim nalezalcby pisac raczej bez przecinka. O duosnik do pracy W. Litw ina, ktory ja k sie wydaje je s t tvvorcq tego term inu oraz w yjasnienie podane na dole str. 8 nie sat dostatecznie w yczerpujqce і nie je s t w rozpraw ie w yjasnione dlaczego SD DS skalow alne і w jakim sensie. Podobnie, m oim zdaniem w yjasnienia w ym aga "skalowalnosc. serw erdw " і "skalow alnosc klientdw ", patrz rysunki 6.11, 6.12, 6.13, 6.15 na ktorvcli, zgodnie z pow szechnie uzyw anym znaczeniem pojgcia skalow alnosci, Ip od ziew alem sig zobaczyc raczej wykres uzyskiw anego przyspieszenia row noleglego w funkeji liczby uzytych procesorow.
T en n in "pam i?c m asow a" je s t uzyw any (patrz str. 8 і inne) ja k o synonim "pam ieci pom ocniczej" czy tez "zew n?trznej", lecz raczej ten drugi w ariant pow inien bye uzywany.
Interesujqcym problem em je s t optym alizacja rozm iaru pliku SD DS LPI*, gdy stopicn wypetnienia w iaderek rekordam i jest niski. W definicji SD DS LH* je s t w prow adzona m ozliw osc redukow ania w ielkosci pliku SDDS w wyniku laczenia w iaderek. N alezaloby si? zastanow ic czy nie nalezy uzupelnic w prow adzonego m echanizm u w irtualizacji pam i?ci rozproszouej о odsylanie rekordow do pam i?ci pom ocniczej system u, zw laszcza gdy pojem nosc pam i?ci operacyjnej uzytych stacji roboczych je s t krytyczna. O becnie stosow ana stategia, polegajqca na jedynie Iqczeniu w iaderek, wydaje si? bardzo optym istyczna. Ten problem oraz porow nanie ze strateg ic odsylania stron do pam ieci pom ocniczej w klasycznej pam i?ci w irtualnej kom puterow m oglby stanow ic ciekaw y tem at dalszych badan eksperym entalnych, ktore usasadniatyby w yzszosc architektury typu SD DS.
Innym cickaw ym problem em jest w yposazenie klientow w m ozliw osc w spoldzielenia danych, со stw orzyloby now e rozw iqzanie dla w spoldzielonej pam i?ci rozproszonej. Taka organizacja pam ipci rozproszonej, aczkolwiek rodzqea problem spojnosci danych przy ich w spoidzieleniu, m oglaby bye korzystna z punktu w idzenia optym alizacji kom unikacji danych dla obliczen rozproszonj'ch, prow adzqc bye m oze do redukeji zajptosci sieci w sensie liczby wykonywanych transakeji.
Pow yzsze uw agi nie umniejszajq_ podstaw ow ej w artosci m erytorycznej niniejszej rozpraw y.
d. Wniosck koncowy
Podsum ow ujac stw ierdzam , ze m gr
