Jędrzej Wieczorkowski, Magdalena
Jurczyk-Bunkowska
Ocena potencjału innowacyjnego
organizacji pod kątem wdrożenia
rozwiązań IT : założenia modelu
Ekonomiczne Problemy Usług nr 122, 391-399
DOI: 10.18276/epu.2016.122-37 | strony: 393-401
JĘDRZEJ WIECZORKOWSKI
Szkoła Główna Handlowa w W arszaw ie1
MAGDALENA JURCZYK-BUNKOWSKA
Politechnika Opolska2
OCENA POTENCJAŁU INNOWACYJNEGO ORGANIZACJI
POD KĄTEM WDROŻENIA ROZWIĄZAŃ IT - ZAŁOŻENIA MODELU
Streszczenie
W artykule omówiono problematykę oceny potencjału innowacyjnego organizacji.
Wiąże się ona z diagnozą zdolności organizacji do właściwego przeprowadzenia proce
su innowacji o określonym poziomie złożoności. Ma ona gwarantować właściwy wybór
nowatorskiego rozwiązania IT nie tylko pod kątem potrzeb organizacji, ale także ze
względu na możliwość wdrożenia i przyswojenia systemu przez daną organizację.
Zagadnienie zostało poruszone z punktu widzenia kryteriów oceny wniosków o fi
nansowanie z Funduszy Europejskich w programach wspierających innowacyjne roz
wiązania informatyczne. Zaproponowane wzbogacenie tej oceny ma prowadzić do
poprawy alokacji środków finansowych. Scharakteryzowano różne podejścia do inno
wacyjności oraz zasady oceny projektów IT w wybranych programach. Podkreślono
znaczenie w zasadach oceniania wniosków, obok założeń samych projektów, także
potencjału innowacyjnego wnioskodawcy. Zaproponowano wstępny projekt modelu
oceny dojrzałości innowacyjnej organizacji w zakresie zdolności realizacji innowacyj
nych projektów informatycznych i późniejszego przyswojenia ich produktów.
Słowa kluczowe:
innowacyjność, Fundusze Europejskie, dojrzałość innowacyjna, pro
jekty informatyczne, ocena potencjału innowacyjnego.
1 In s ty tu t In fo rm aty k i i G o sp o d ark i C yfrow ej. 2 W y d zia ł In ż y n ie rii P ro d u k cji i L ogistyki.
392
Ocenapotencjału innowacyjnego organizacji pod kątem wdrożenia...
Wprowadzenie
W o s t a t n i c h l a t a c h w P o l s c e r e a l i z o w a n y c h j e s t w i e l e p r o j e k t ó w i n f o r m a t y c z n y c h f i n a n s o w a n y c h z e ś r o d k ó w p u b l i c z n y c h , w s z c z e g ó l n o ś c i z F u n d u s z y E u r o p e j s k i c h . Z n a c z ą c a c z ę ś ć p r o g r a m ó w f i n a n s o w a n i a m a p r o w a d z i ć d o p o p r a w y i n n o w a c y j n o ś c i p r o d u k t ó w lu b p r o c e s ó w r e a l i z o w a n y c h u w n i o s k o d a w c ó w . W z a l e ż n o ś c i o d c h a r a k t e r u p r o g r a m u m o ż n a w y m a g a ć i n n o w a c y j n o ś c i w s k a l i n p . g l o b a l n e j , r e g i o n a l n e j lu b n a p o z i o m i e d a n e j o r g a n i z a c j i . O p r a c o w a n i e i w d r o ż e n i e i n n o w a c y j n e g o r o z w i ą z a n i a I T w i ą ż e s i ę z a w s z e z w y t w o r z e n i e m o r a z i m p l e m e n t a c j ą n o w e j w i e d z y , a t a k ż e w y m a g a w y t w o r z e n i a lu b u d o s k o n a l a n i a p o s i a d a n e j i n f r a s t r u k t u r y . N i e z b ę d n e j e s t z a t e m p r z e p r o w a d z e n i e z ł o ż o n y c h p r o j e k t ó w i p o n o s z e n i e z w i ą z a n y c h z n i m i n a k ł a d ó w f i n a n s o w y c h . W n i o s k o d a w c a m i w r ó ż n y c h p r o g r a m a c h f i n a n s o w a n i a p r o j e k t ó w m o g ą b y ć p r z e d s i ę b i o r s t w a k o m e r c y j n e lu b o r g a n i z a c j e o i n n y m c h a r a k t e r z e . Z a s a d y p r z e p r o w a d z a n i a k o n k u r s ó w m u s z ą s i ę o p i e r a ć n a o b i e k t y w n y c h m e t o d a c h o c e n y w n i o s k ó w , o b e j m u j ą c y c h z a r ó w n o o c e n ę s a m e g o p r o j e k t u , j e g o p r o d u k t ó w , j a k i o r g a n i z a c j i w n i o s k u j ą c e j o r a z j e j e w e n t u a l n y c h p a r t n e r ó w . G ł ó w n ą t e z ą j e s t w i ę c k o n i e c z n o ś ć u j ę c i a w o c e n i e p o t e n c j a ł u w d r o ż e n i a s y s t e m u i n f o r m a t y c z n e g o z a r ó w n o p r o p o n o w a n e g o r o z w i ą z a n i a , j a k i j e d n o s t k i , k t ó r a b ę d z i e j e w d r a ż a ć . D o p i e r o t a k i e u j ę c i e p r o w a d z i d o w ł a ś c i w e j a l o k a c j i ś r o d k ó w p r z e z n a c z a n y c h n a i n n o w a c y j n e r o z w i ą z a n i a IT . C e l e m a r t y k u ł u j e s t o p r a c o w a n i e z a ł o ż e ń d o m o d e l u o c e n y o r g a n i z a c j i p o d k ą t e m m o ż l i w o ś c i r e a l i z a c j i i n n o w a c y j n y c h p r o j e k t ó w i n f o r m a t y c z n y c h , a t a k ż e z d o l n o ś c i d o p r z y j ę c i a i u t r z y m a n i a p r o d u k t ó w p o w s t a ł y c h w w y n i k u p r o j e k t u . U n i w e r s a l n y m o d e l m a n a d a w a ć s i ę d o o c e n y o r g a n i z a c j i o r ó ż n y m ( k o m e r c y j n y m i n i e k o m e r c y j n y m ) c h a r a k t e r z e , w s z c z e g ó l n o ś c i p r z e d s i ę b i o r s t w o r a z u r z ę d ó w a d m i n i s t r a c j i p u b l i c z n e j . W a r t y k u l e w y k o r z y s t a n o b a d a n i a l i t e r a t u r o w e , a n a l i z ę p o r ó w n a w c z ą z a ł o ż e ń p r o g r a m ó w f i n a n s o w a n i a z F u n d u s z y E u r o p e j s k i c h o r a z a n a l i z ę p r z y p a d k ó w . W y k o r z y s t a n o o b s e r w a c j ę u c z e s t n i c z ą c ą w p r o c e s i e o c e n y w n i o s k ó w s k ł a d a n y c h w k o n k u r s a c h o d o f i n a n s o w a n i e p r o j e k t ó w i n f o r m a t y c z n y c h , a t a k ż e w p r o c e s i e w d r o ż e ń i n n o w a c y j n y c h r o z w i ą z a ń IT . W p i e r w s z y m r o z d z i a l e a r t y k u ł u s c h a r a k t e r y z o w a n o i n n o w a c j e z w i ą z a n e z w d r a ż a n i e m t e c h n o l o g i i i n f o r m a t y c z n y c h . N a s t ę p n i e k r ó t k o o p i s a n o w s p i e r a j ą c e i n n o w a c y j n o ś ć p r z y k ł a d o w e p r o g r a m y f i n a n s o w a n e z F u n d u s z y E u r o p e j s k i c h p o d k r e ś l a j ą c p r o b l e m y o c e n y p o t e n c j a ł u i n n o w a c y j n e g o w n i o s k o d a w c ó w . W k o l e j n y m r o z d z i a l e z a p r o p o n o w a n o g ł ó w n e z a ł o ż e n i a m o d e l u o c e n y d o j r z a ł o ś c i i n n o w a c y j n e j o r g a n i z a c j i d o r e a l i z a c j i p r o j e k t ó w i n f o r m a t y c z n y c h . W p o d s u m o w a n i u m .i n . w s k a z a n o n a k i e r u n k i d a l s z y c h n i e z b ę d n y c h b a d a ń .1. Innowacje we wdrożeniach technologii informatycznych
W d r a ż a n i e t e c h n o l o g i i i n f o r m a t y c z n y c h w d o w o l n y c h o r g a n i z a c j a c h m a z a z w y c z a j c h a r a k t e r i n n o w a c y j n y . W e d ł u g S c h u m p e t e r a ( 1 9 3 4 ) i n n o w a c j e n i o s ą z a s o b ą z a w s z e n o w e i l e p s z e m o ż l i w o ś c i , c h o ć m o g ą p r z y b i e r a ć r ó ż n ą p o s t a ć , n p . n o w y c h p r o d u k t ó w , n o w y c h m e t o d p r o d u k c j i , ź r ó d e ł d o s t a w , n o w y c h r y n k ó w lu b m e t o d o r g a n i z a c j i b i z n e s u . W t y m d u c h u d e f i n i u j e i n n o w a c j ę F a g e r b e r g ( 2 0 0 6 ) , s t w i e r d z a j ą c , ż e s ą t o n o w e i l e p s z e , w s t o s u n k u d o p i e r w o t n y c h , r o z w i ą z a n i a m a j ą c e w p ł y w n a s p o ł e c z n o - e k o n o m i c z n e w a r u n k i ż y c ia . J a k o t a k i e p o w i n n y b y ć z a t e m n i e u s t a n n i e p o s z u k i w a n e i w d r a ż a n e , c o p o d k r e ś l a D r u c k e r ( 1 9 9 2 ) , s t w i e r d z a j ą c , ż e i n n o w a c j e t o d z i a ł a n i a s y s t e m o w e , k t ó r e p o l e g a j ą n a i d e n t y f i k a c j i z m i a n w o t o c z e n i u o r a z n a r e g u l a r n e j a n a l i z i e m o ż l i w o ś c i i c h w y k o r z y s t a n i a d l a p r z y g o t o w y w a n i a k o l e j n y c h i n n o w a c j i . N a j b a r d z i e j z n a n y m p o d z i a ł e m i n n o w a c j i j e s t r o z r ó ż n i e n i e o p r a c o w a n e p r z e z O E C D ( 2 0 0 5 ) n a p o t r z e b y a n a l i z s t a t y s t y c z n y c h . W y o d r ę b n i a o n o , z e w z g l ę d u n a o b s z a r w d r o ż e n i a , i n n o w a c j e : p r o d u k t o w e , p r o c e s o w e , m a r k e t i n g o w e i o r g a n i z a c y jn e . W p r a k t y c e w s z y s t k i e z n i c h m o g ą b y ć z w i ą z a n e z n o w y m i r o z w i ą z a n i a m i o p a r t y m i n a t e c h n o l o g i a c h i n f o r m a t y c z n y c h . K o l e j n ą i s t o t n ą k l a s y f i k a c j ą j e s t r o z r ó ż n i e n i e z a p r o p o n o w a n e p r z e z A b e r n a - t h y ’e g o i U t t e r b a c k a ( 1 9 7 8 ) , w y r ó ż n i a j ą c e i n n o w a c j e r a d y k a l n e i p r z y r o s t o w e . P i e r w s z a k a t e g o r i a w y m a g a z u p e ł n i e n o w e j w i e d z y , c z ę s t o z a a w a n s o w a n e j t e c h n o l o g i i , n a t o m i a s t d r u g a b a z u j e w w i ę k s z o ś c i n a w i e d z y i s t n i e j ą c e j i w z g l ę d n i e ł a t w o d o s t ę p n e j . W o d n i e s i e n i u d o p r z e d s i ę b i o r s t w , k t ó r y c h g ł ó w n y m c e l e m w d r a ż a n i a i n n o w a c j i j e s t w z r o s t k o n k u r e n c y j n o ś c i , i n n o w a c j e r a d y k a l n e m a j ą z n a c z n i e w i ę k s z e z n a c z e n i e d l a i c h g ł ó w n y c h p r o c e s ó w b i z n e s o w y c h . D z i e j e s i ę t a k , p o n i e w a ż i n n o w a c j e c z ę s t o w y p i e r a j ą i s t n i e j ą c e r o z w i ą z a n i a , z m i e n i a j ą c z n a c z ą c o p o z y c j ę f i r m y n a r y n k u ( E s t r i n 2 0 0 9 ; K o b e r g , D e t i e n n e i H e p p a r d 2 0 0 3 ) . I n n o w a c j e p r z y r o s t o w e s ą ł a t w i e j s z e d o p o w i e l a n i a , p o n i e w a ż b a z u j ą n a j u ż i s t n i e j ą c y c h k o n c e p c j a c h , n p . s y s t e m a c h i n f o r m a t y c z n y c h i p r o c e s a c h b i z n e s o w y c h ( p r z y k ł a d o w o s y s t e m a c h i n f o r m a t y c z n y c h z a r z ą d z a n i a ) , p o p r a w i a j ą c t y l k o f u n k c j o n u j ą c e r o z w i ą z a n ia . M o ż n a w i ę c t r a k t o w a ć t a k ą s y t u a c j ę j a k o i n n o w a c y j n o ś ć n a p o z i o m i e d a n e j o r g a n i z a c j i . W p r z y p a d k u p o d m i o t ó w n i e k o m e r c y j n y c h , t a k i c h j a k a d m i n i s t r a c j a p u b l i c z n a , i n n o w a c j e p r z y r o s t o w e m o g ą b y ć s z c z e g ó l n i e c e n n e , g d y ż s t o p i e ń n o w a t o r s t w a n i e j e s t w t e d y n a j i s t o t n i e j s z y . P r z e s t r z e ń p o m i ę d z y i n n o w a c j a m i r a d y k a l n y m i i p r z y r o s t o w y m i j e s t o g r o m n a , d l a t e g o w i e l u a u t o r ó w w y p e ł n i a j ą , t w o r z ą c p o ś r e d n i e p o z i o m y n o w a t o r s t w a , n p . n o w o ś ć w s k a l i k r a j u , b r a n ż y ( G a r c i a i C a l a n - t o n e 2 0 0 2 ) . N a l e ż y z a z n a c z y ć , ż e z a z w y c z a j i n n o w a c j e o w y ż s z y m p o z i o m i e n o w a t o r s t w a n i o s ą z a s o b ą w y ż s z y p o t e n c j a ł p o p r a w y o d n o s z o n e j d o z m i a n y j a k o ś c i lu b k o s z t u . Z p o w o d u s t a ł e g o i s z y b k i e g o r o z w o j u t e c h n o l o g i i i n f o r m a t y c z n y c h t o w ł a ś n i e t a k i e t e c h n o l o g i e s ą o b e c n i e g ł ó w n y m m o t o r e m w s z e l k i c h i n n o w a c j i , n i e z a l e ż n i e o d i c h ty p u .394
Ocenapotencjału innowacyjnego organizacji pod kątem wdrożenia...
2. Innowacyjność projektów a programy finansowania ze środków publicznych
W s p i e r a n i e i n n o w a c y j n o ś c i c a łe j g o s p o d a r k i lu b r e g i o n ó w r e a l i z o w a n e j e s t m i ę d z y i n n y m i p r z e z p r o g r a m y f i n a n s u j ą c e i n n o w a c y j n e p r o j e k t y z e ś r o d k ó w z e w n ę t r z n y c h , w s z c z e g ó l n o ś c i z F u n d u s z y E u r o p e j s k i c h . Z a z w y c z a j s ą t o p r o g r a m y p r z e z n a c z o n e d l a k o m e r c y j n y c h p o d m i o t ó w g o s p o d a r c z y c h lu b j e d n o s t e k n a u k o w y c h i b a d a w c z y c h . K l a s y c z n y m t a k i m p r o g r a m e m w p e r s p e k t y w i e l a t 2 0 0 7 - 2 0 1 3 b y ł p r o g r a m I n n o w a c y j n a G o s p o d a r k a , s k i e r o w a n y p r z e d e w s z y s t k i m d o p r z e d s i ę b i o r c ó w , k t ó r z y z a m i e r z a j ą r e a l i z o w a ć i n n o w a c y j n e p r o j e k t y z w i ą z a n e z b a d a n i a m i i r o z w o j e m , n o w o c z e s n y m i t e c h n o l o g i a m i , i n w e s t y c j a m i o d u ż y m z n a c z e n i u d l a g o s p o d a r k i l u b w d r a ż a n i e m i s t o s o w a n i e m t e c h n o l o g i i i n f o r m a c y j n y c h i k o m u n i k a c y j n y c h . W s p i e r a n e b y ł y d z i a ł a n i a z z a k r e s u i n n o w a c y j n o ś c i p r o d u k t o w e j , p r o c e s o w e j , m a r k e t i n g o w e j i o r g a n i z a c y j n e j , k t ó r e w s p o s ó b b e z p o ś r e d n i lu b p o ś r e d n i m i a ł y p r z y c z y n i a ć s i ę d o p o w s t a w a n i a i r o z w o j u i n n o w a c y j n y c h p r z e d s i ę b i o r s t w (h t t p : / / w w w . p o i g . 2 0 0 7 - 2 0 1 3 . g o v . p l ). Z k o l e i w p e r s p e k t y w i e l a t 2 0 1 4 - 2 0 2 0 k r a j o w y p r o g r a m I n t e l i g e n t n y R o z w ó j m a f i n a n s o w a ć b a d a n i a , r o z w ó j i i n n o w a c j e , p r z e d e w s z y s t k i m p r a c B + R m a j ą c y c h p r a k t y c z n e z a s t o s o w a n i e w g o s p o d a r c e , p o p r z e z w s p a r c i e p o w s t a w a n i a i n n o w a c j i o d t w o r z e n i a k o n c e p c j i n i e s p o t y k a n y c h p r o d u k t ó w , u s ł u g lu b t e c h n o l o g i i , p r z e z p r z y g o t o w a n i e p r o t o t y p ó w i l i n i i p i l o t a ż o w y c h , p o i c h k o m e r c j a l i z a c j ę ( h t t p s : / / w w w . f u n d u s z e e u r o p e j s k i e . g o v . p l / ). I n n y m i ę d z y n a r o d o w y p r o g r a m H o r y z o n t 2 0 2 0 m a s t y m u l o w a ć p r o w a d z e n i e p r a c b a d a w c z y c h , w s p i e r a ć w s p ó ł p r a c ę m i ę d z y n a r o d o w ą i i n n o w a c y j n e p r z e d s i ę b i o r s t w a . W y m i e n i o n e w y ż e j p r o g r a m y o d w o ł u j ą s i ę b e z p o ś r e d n i o d o p o j ę c i a i n n o w a c y j n o ś c i , t r a k t u j ą c j ą n a p o z i o m i e g l o b a l n y m lu b c o n a j m n i e j k r a j o w y m . I s t n i e j ą t a k ż e p r o g r a m y a d r e s o w a n e p r z e d e w s z y s t k i m d o o r g a n i z a c j i n i e k o m e r c y j n y c h , t a k i c h j a k u r z ę d y a d m i n i s t r a c j i p u b l i c z n e j . M a j ą o n e n a c e l u w s p a r c i e d z i a ł a ń i n n o w a c y j n y c h w s f e r z e s p o ł e c z n e j lu b e k o n o m i c z n e j , w t y m i n n o w a c j i r a d y k a l n y c h , d o t y c z ą c y c h n p . p r o c e s ó w k o m u n i k a c j i o b y w a t e l i i b i z n e s u z a d m i n i s t r a c j ą , l e c z z a z w y c z a j w s p i e r a j ą d z i a ł a n i a p r z y r o s t o w e o c h a r a k t e r z e i n n o w a c y j n o ś c i o r g a n i z a c y j n e j r e a l i z o w a n e j n a p o z i o m i e d a n e j i n s t y t u c j i . P r z y k ł a d o w o w p r o g r a m i e P o l s k a C y f r o w a w o s i „ E - A d m i n i s t r a c j a i o t w a r t y r z ą d ” p r z y o c e n i e p r o m u j e s i ę w n i o s k i d o t y c z ą c e w d r a ż a n i a u s ł u g p u b l i c z n y c h , w y k o r z y s t u j ą c e t a k i e r o z w i ą z a n i a i n f o r m a t y c z n e , j a k w i r t u a l i z a c j a ś r o d o w i s k s p r z ę t o w y c h i a p l i k a c y j n y c h o r a z s t o s o w a n i e p r y w a t n e j c h m u r y o b l i c z e n i o w e j . O b e c n i e w a d m i n i s t r a c j i p u b l i c z n e j r o z w i ą z a n i a t a k i e m o ż n a z d e c y d o w a n i e o k r e ś l i ć j a k o i n n o w a c y j n e (h t t p : / / c p p c . g o v . p l / p r o g r a m y / p o p c - 2 / p o p c / ). W k o n k u r s a c h p o w y ż s z e g o t y p u i s t n i e j ą ś c i ś l e o k r e ś l o n e z a s a d y o c e n y w n i o s k ó w , a b y w y b r a ć t e , k t ó r e d a j ą z p u n k t u w i d z e n i a c e l ó w d a n e g o p r o g r a m u n a j w y ż s z ą w a r t o ś ć p o w s t a ł y c h p r o d u k t ó w ( e f e k t i n n o w a c j i ) o r a z w y s t a r c z a j ą c e p r a w d o p o d o b i e ń s t w o p r a w i d ł o w e j r e a l i z a c j i p r o w a d z ą c e g o d o t e g o p r o j e k t u . O c e n a d o t y c z yprzede wszystkim samego projektu, ale także do pewnego stopnia organizacji w nio
skującej i ewentualnych jej partnerów. Problemem specyficznym dla innowacyj
nych projektów finansowanych z bezzwrotnych źródeł zewnętrznych jest dalsze
utrzymanie produktów (w szczególności systemów IT) powstałych w wyniku pro
jektu. W ymaga ono, obok potencjału organizacyjnego, niejednokrotnie znaczących
środków finansowych, które m uszą pochodzić z bieżącego budżetu organizacji.
Stąd w zasadach takich konkursów należy wymagać wykazania zdolności organiza
cyjnych, technicznych i finansowych utrzym ania tak powstałych systemów infor
matycznych.
Powyższe uwagi prowadzą do wniosku, że niezbędna jest ocena potencjału
organizacji pod względem zdolności realizacji projektów innowacyjnych, w szcze
gólności w obszarze IT, oraz późniejszego przyswojenia ich produktów. M ożna
więc wyodrębnić w procesie oceny rozwiązań informatycznych kwalifikujących się
do dofinansowania ze źródeł zewnętrznych (w szczególności w programach finan
sowania z Funduszy Europejskich) trzy podstawowe grupy działań, przedstawione
na rysunku 1:
- ocenę adekwatności rozwiązania do procesów realizowanych przez organi
zację,
- ocenę efektywności ekonomicznej wdrożenia,
- ocenę potencjału innowacyjnego organizacji.
Rys. 1. Miejsce oceny potencjału innowacyjnego organizacji w wyborze rozwiązań IT
w ramach programów finansowanych z Funduszy Europej skich
396
Ocenapotencjału innowacyjnego organizacji pod kątem wdrożenia...
3. Ocena dojrzałości innowacyjnej organizacji
Ideą oceny potencjału innowacji jest odpowiedź na pytanie, które rozwiązania
warto wspierać, mając na uwadze ograniczone środki. Podejmowanie ryzyka jest
wpisane w zarządzanie procesami innowacji. Niestety, ważnym ograniczeniem
może być niedostatek umiejętności zarządzania innowacjami. M a on miejsce za
równo w przedsiębiorstwach, jak i w organizacjach innego typu. Problem jest
szczególnie istotny przy wsparciu finansowym tej działalności ze środków publicz
nych. Staje się to wyjątkowo ważne w przypadku złożonych innowacji wym agają
cych znacznych zmian o dużym zakresie. Stawiają one często pod znakiem zapyta
nia powodzenie procesu innowacji.
Proponowana w niniejszym artykule koncepcja oceny potencjału innowacji
odnosi się w szczególności do jednostki, która będzie j ą wdrażała. Analiza spełnie
nia wymagań powinna dotyczyć przede wszystkim innowacji rekomendowanych do
w drożenia,jednak cechujących się dużym stopniem złożoności. W stępnie założono,
że powinna być ona uwarunkowana poziomem nakładów oraz stopniem ryzyka
związanego z innowacją, co pokazano na rysunku 2.
R y s. 2. P o d z ia ł in n o w a c ji w d ra ż a n y c h w o rg a n iz a c ji z e w z g lę d u n a w y m a g a n ia z w ią z a n e z k o m p e te n c ja m i
Ź ró d ło : o p ra c o w a n ie w ła sn e .
Jak wynika z przeprowadzonych obserwacji, obok typowych problemów oce
ny potencjału innowacyjnego projektów informatycznych występuje bariera eduka
cyjna. Polega ona na braku wiedzy i niedostatecznym przygotowaniu osób zajm ują
cych się projektami IT i przygotowujących stosowne wnioski o dofinansowanie
projektów. Często może to być skutkiem niewystarczającego przygotowania całej
organizacji do przeprowadzenia projektu. M ożna postawić tezę, że właśnie tak ro
z u m i a n a b a r i e r a d o j r z a ł o ś c i o r g a n i z a c j i d o p r z e p r o w a d z e n i a p r o j e k t u i p r z y s w o j e n i a i n n o w a c j i j e s t k l u c z o w a d l a u z y s k a n i a o c z e k i w a n e g o e f e k t u w d r o ż e n i a i n n o w a c y j n e g o r o z w i ą z a n i a IT . P r z y g o t o w a n i e w n i o s k u o d o f i n a n s o w a n i e p r o j e k t u m o ż e b y ć z l e c o n e p r z e z o r g a n i z a c j ę w y s p e c j a l i z o w a n e j f i r m i e z e w n ę t r z n e j . W n i o s e k z a z w y c z a j s p e ł n i w ó w c z a s w y m o g i f o r m a l n e , b ę d z i e t a k ż e w p e w n y m s t o p n i u m a s k o w a ł n i e d o s k o n a ł o ś c i w n i o s k o d a w c y . J e d n a k ż e p r z e p r o w a d z e n i e p r o j e k t u , a w s z c z e g ó l n o ś c i p o t e m p r z y s w o j e n i e p o w s t a ł e j i n n o w a c j i , b ę d z i e z a d a n i e m s a m e g o w n i o s k o d a w c y . W o c e n a c h w n i o s k ó w o p r z y d z i a ł p u b l i c z n y c h ś r o d k ó w n a w d r o ż e n i e i n n o w a c j i I T w y s t ę p u j e c z ę s t o k o n i e c z n o ś ć u d o k u m e n t o w a n i a z d o l n o ś c i f i n a n s o w e j , t e c h n i c z n e j i o r g a n i z a c y j n e j d o u t r z y m a n i a p r o d u k t u p o w s t a ł e g o w w y n i k u p r o j e k t u . W p r a k t y c e j e d n a k t a g o t o w o ś ć n a p o d s t a w i e s a m e g o w n i o s k u j e s t t r u d n o w e r y f i k o w a l n a , a m o ż e b y ć k l u c z o w a d l a p o w o d z e n i a c a ł o ś c i p r o j e k t u , a t y m s a m y m d l a w ł a ś c i w e j a l o k a c j i p u b l i c z n y c h ś r o d k ó w f i n a n s o w y c h . M o ż n a w i ę c m ó w i ć o p e w n e g o t y p u d o j r z a ł o ś c i i n n o w a c y j n e j o r g a n i z a c j i r o z u m i a n e j w s z c z e g ó l n o ś c i j a k o z d o l n o ś c i d o r e a l i z a c j i p r o j e k t u o r a z p r z y s w o j e n i a i n n o w a c j i ( t u ta j w p o s t a c i w d r o ż e n i a s y s t e m u i n f o r m a t y c z n e g o , n p . z w i ą z a n e g o z m o d y f i k a c j ą r e a l i z o w a n y c h p r o c e s ó w b i z n e s o w y c h ) . P o j ę c i e d o j r z a ł o ś c i i n n o w a c y jn e j w y s t ę p u j e w r a p o r t a c h d o t y c z ą c y c h m i ę d z y n a r o d o w y c h b a d a ń i n n o w a c y j n o ś c i o r g a n i z a c j i ( G a r t n e r 2 0 1 1 ; B e r g C o n s u l t i n g 2 0 1 3 ) , a t a k ż e d o t y c z ą c y c h r y n k u p o l s k i e g o ( K P M G 2 0 1 4 ) . J e d n a k ż e p o d e j ś c i e p r e z e n t o w a n e w p o w y ż s z y c h r a p o r t a c h o p i e r a s i ę g ł ó w n i e n a l i c z b i e w d r a ż a n y c h i n n o w a c j i , p r o w a d z o n y c h b a d a n i a c h B + R i o d n o s i s i ę w p r a k t y c e w y ł ą c z n i e d o p r z e d s i ę b i o r s t w d z i a ł a j ą c y c h n a r y n k u k o n k u r e n c y j n y m . Z k o l e i t e o r e t y c z n e p o d s t a w y p r o p o z y c j i k o m p l e k s o w e g o m o d e l u d o j r z a ł o ś c i z d o l n o ś c i i n n o w a c y j n y c h o p i s a l i E s s m a n n i d u P r e e z ( 2 0 0 9 ) . W ś r ó d o b s z a r ó w z d o l n o ś c i i n n o w a c y j n y c h o b o k w ł a ś c i w y c h p r o c e s ó w i n n o w a c j i w y r ó ż n i o n o t a m w s z c z e g ó l n o ś c i w i e d z ę i k o m p e t e n c j e o r a z w s p o m a g a n i e o r g a n i z a c y j n e , c z y l i e l e m e n t y n i e z a l e ż n e o d c h a r a k t e r u o r g a n i z a c j i . Z d a n i e m a u t o r ó w n i n i e j s z e g o a r t y k u ł u w o r g a n i z a c j a c h n i e k o m e r c y j n y c h , w p r z e c i w i e ń s t w i e d o p r z e d s i ę b i o r s t w , z a t y p o w e m o ż n a u z n a ć i n n o w a c j e o r g a n i z a c y j n e i z a m i a r ę d o j r z a ł o ś c i p o w i n n o s i ę u z n a w a ć g o t o w o ś ć d o p r z y s w a j a n i a t a k i c h i n n o w a c j i , a n i e i c h l i c z b ę . G o t o w o ś ć t a z w i ą z a n a j e s t z p o t e n c j a ł e m o r g a n i z a c y j n y m , z a s o b ó w l u d z k i c h , i n f r a s t r u k t u r a l n y m ( t e c h n i c z n y m ) i f i n a n s o w y m . P r z y k ł a d o w o p r a w d o p o d o b n e j e s t , ż e i d e n t y c z n y p r o j e k t m a w i ę k s z e s z a n s e p o w o d z e n i a w w i ę k s z e j o r g a n i z a c j i ( n p . w u r z ę d z i e a d m i n i s t r a c j i c e n t r a l n e j ) , d y s p o n u j ą c e j p r a c o w n i k a m i o w y ż s z y c h k o m p e t e n c j a c h n i ż w o r g a n i z a c j i m a ł e j ( n p . w u r z ę d z i e a d m i n i s t r a c j i s a m o r z ą d o w e j ) , c h o ć o c z y w i ś c i e n i e m o ż n a t r a k t o w a ć t e g o j a k o r e g u ł y . W k a ż d y m r a z i e n a l e ż y p o d k r e ś l i ć z n a c z e n i e p r z y o c e n i e w n i o s k ó w n i e ty l k o p o t e n c j a ł u s a m e g o p r o j e k t u , a l e t a k ż e p o t e n c j a ł u o r g a n i z a c j i , z a r ó w n o n a e t a p i e w d r a ż a n i a s y s t e m u , j a k i p ó ź n i e j s z e g o j e g o u t r z y m a n i a .
398
Ocenapotencjału innowacyjnego organizacji pod kątem wdrożenia...
N a l e ż y m i e ć t a k ż e n a u w a d z e , ż e i n n y m i s t o t n y m z e w n ę t r z n y m c z y n n i k i e m j e s t a s p e k t p r a w n y , w p r z y p a d k a c h o r g a n i z a c j i r ó ż n e g o t y p u z n a c z ą c o o g r a n i c z a j ą c y m o ż l i w o ś c i w d r a ż a n i a i n n o w a c j i . C h o ć n i e w y n i k a o n z w e w n ę t r z n e j d o j r z a ł o ś c i i n n o w a c y j n e j , g o t o w o ś ć p r a w n a m u s i b y ć t a k ż e b r a n a p o d u w a g ę p r z y o c e n i e w n i o s k ó w .Podsumowanie
O c e n a p o t e n c j a ł u i n n o w a c y j n e g o o r g a n i z a c j i j e s t e l e m e n t e m n i e z b ę d n y m p r z y r o z p a t r y w a n i u w n i o s k ó w w p r o g r a m a c h f i n a n s o w a n i a i n n o w a c y j n y c h p r o j e k t ó w i n f o r m a t y c z n y c h z e ś r o d k ó w p u b l i c z n y c h . J e s t r ó w n i e i s t o t n a j a k o c e n a s a m e g o w n i o s k o w a n e g o p r o j e k t u , tj. w s z c z e g ó l n o ś c i s p o s o b u j e g o r e a l i z a c j i , k o s z t ó w i z a k ł a d a n y c h k o r z y ś c i . O c e n a w n i o s k o d a w c y i j e g o e w e n t u a l n y c h p a r t n e r ó w p o w i n n a d o t y c z y ć i c h z d o l n o ś c i d o r e a l i z a c j i p r o j e k t u o r a z d o p r z y s w o j e n i a i n n o w a c y j n y c h p r o d u k t ó w p o w s t a ł y c h w j e g o w y n i k u . S z c z e g ó l n i e i s t o t n e w p r z y p a d k u p r o j e k t ó w c a ł k o w i c i e f i n a n s o w a n y c h z e ś r o d k ó w p u b l i c z n y c h j e s t w y k a z a n i e z d o l n o ś c i f i n a n s o w y c h d a l s z e g o u t r z y m a n i a p o w s t a ł y c h s y s t e m ó w z b i e ż ą c e g o b u d ż e t u o r g a n i z a c j i . R ó w n o c z e ś n i e n a l e ż y w y k a z a ć z d o l n o ś c i o r g a n i z a c y j n e i t e c h n i c z n e u t r z y m a n i a s y s t e m ó w . O p i s a n e w a r t y k u l e z a ł o ż e n i a o c e n y p o t e n c j a ł u i n n o w a c y j n e g o o r g a n i z a c j i w z a k r e s i e w d r o ż e n i a r o z w i ą z a ń i n f o r m a t y c z n y c h m a j ą p r o w a d z i ć d o o p r a c o w a n i a o b i e k t y w n e g o m o d e l u o c e n y p o t e n c j a ł u i n n o w a c j i I T . P r a c e n a d t a k i m c a ł o ś c i o w y m u n i w e r s a l n y m m o d e l e m , p r z e z n a c z o n y m d l a p o d m i o t ó w r ó ż n y c h t y p ó w o d p r z e d s i ę b i o r s t w k o m e r c y j n y c h d o u r z ę d ó w a d m i n i s t r a c j i p u b l i c z n e j , s ą t e m a t e m d a l s z y c h p l a n o w a n y c h b a d a ń a u t o r ó w .Literatura
1. A b e m a th y W ., U tt e r b a c k J. ( 1 9 7 8 ) , P a ttern s o f industrial in n o va tio n, „ T e c h n o lo g y R e v ie w ” , N o . 8 0 /7 , s. 4 0 - 4 7 .
2 . B e r g C o n s u lt in g ( 2 0 1 3 ) , R a p o r t The Innovation M a tu rity M o d e l - The strategic a n d cap a b ility building step s f o r creating an innovative organisation.
3. D r u c k e r P .F . ( 1 9 9 2 ) , Inn o w a cja i przedsiębiorczość. P ra ktyka i zasady, W a r s z a w a : P a ń s t w o w e W y d a w n ic t w o E k o n o m i c z n e .
4 . E s s m a n n H ., d u P r e e z N . ( 2 0 0 9 ) , A n Innovation C apability M a tu rity M o d e l - D e v elo p m en t a n d initial application, W o r l d A c a d e m y o f S c ie n c e , „ E n g in e e r in g a n d T e c h n o lo g y ” , 5 3 , s. 4 3 5 - 4 4 6 .
6 . F a g e r b e r g J. ( 2 0 0 6 ) , Innovation: A G uide to the L ite ra tu re, w : The O xfo rd H a n d b o o k o f In n o v a tio n, re d . J. F a g e r b e r g , D .C . M o w e r y , R .R . N e ls o n , O x f o r d : O x f o r d
U n iv e r s ity P r e s s .
7. G a r c ia R ., C a la n to n e R . ( 2 0 0 2 ) , A C ritical L o o k a t the T echnological Innovation T ypology a n d Inn o va tiven ess Term inology: A L iterature R e v ie w, „ T h e J o u r n a l o f
P r o d u c t I n n o v a t io n M a n a g e m e n t” , N o . 1 9, s. 1 1 0 - 1 3 2 .
8. G a r tn e r ( 2 0 1 1 ) , R a p o r t A M a tu rity M o d e l f o r In n o va tio n M a n a g e m e n t.
9. K o b e r g C ., D e tie n n e D ., H e p p a r d K . ( 2 0 0 3 ) , A n E m p irica l T est o f E nvironm ental, O rganizational, a n d P rocess F a cto rs A ffe c tin g In crem en ta l a n d R a d ic a l In n o v a tio n, „ J o u r n a l o f H i g h T e c h n o lo g y M a n a g e m e n t R e s e a r c h ” , N o . 1 4 /1 , s. 2 1 - 4 5 .
10. K P M G ( 2 0 1 4 ) , R a p o r t D ojrzałość innow acyjna p rzed sięb io rstw w P o lsc e.
11. O E C D ( 2 0 0 5 ) , P o d rę c zn ik Oslo. Z a sa d y g ro m a d zen ia i interpretacji danych doty czących innow acji. P o m ia r działalności naukow ej i technicznej, w y d a n ie tr z e c ie , K o m i s j a E u r o p e js k a .
12. S c h u m p e t e r J. ( 1 9 3 4 ) , The T heory o f E c o n o m ic D evelopm ent: A n In q u iry into Profits, Capital, Credit, Interest, a n d the B u sin ess C ycle, H a r v a r d : H a r v a r d U n i
v e r s ity P re s s .
13. h t t p : / / c p p c .g o v .p l /p r o g r a m y / p o p c - 2 /p o p c / (2 0 1 6 ) . 14. h t t p s : // w w w .f u n d u s z e e u r o p e j s k ie .g o v .p l / ( 2 0 1 6 ) . 15. h tt p :/ /w w w .p o ig .2 0 0 7 - 2 0 1 3 .g o v .p l ( 2 0 1 6 ) .
